Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 3, 16 January 1864 — O ke Kaao o Ana Onohi Gula, NOHEA MAI IA? NO HEA MAI LA? NO NA AINA HAOLE MAI ANEI? [ARTICLE]

O ke Kaao o Ana Onohi Gula, NOHEA MAI IA? NO HEA MAI LA? NO NA AINA HAOLE MAI ANEI?

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe:—O ka ninau maluna, he nhiau oiaio maoli kela, no ka mea, aole i ninau mua ia keia ninau e ka mea heluheiu Kaao i na Helu mua i hala iho nei o ke Kaao e pili ana ia Ana Onohi Gula, aka, ma ka Helu o ka la 12 o Dekemaba i hala iho nei. ua loaa ke kumu e ninau ai, no ka mea, wahi a keia mea heluhelu Knao, ua kakauia keia Kaao (Ana Onohi Gula,) ma ka matiao wale iho o ka mea nana i kakau, me ka pili ole o kona hapa pau loa he Kaao Haole; aka, okona hapa nui loa, he Kaao Haole no Hawaii ae nei no.

Ke manao nei au, o ka nui o ka poe heluhelu i ua Kaao nei o Ana Onohi Gula, aole paha i ike i ke kulike ole o ua Kaao la ; aka, ina e heluhelu ana kekahi me ka hoomaopopo pono o ka heluhelu ana, alaila, e ike io no i ke kulike ole o kekahi mau mea e pili ana no ua Kaao la i hoopukaia ma ka Helu o ka la 12 o Dekemaba i hala iho nei.

O ka hoomaopopo ana i ka ;»wa o ka loihi 0 keia Kaao, me he mea la, he kanaonokumamaha makahiki, me eiwa malama, a me na la keu elua. E hoomaka ana mai ka la 1 hoopuka aku ai o Pilipo 11., i- kana Palapala Kauoha mai kona Hale Alii mai Par?sa aku, i ke Alii o Pelekane, no ka hoouka kaua nmwaena o Rusia a me Farani, a hiki i keia la a'u e kakau nei i keia olelo hoohalahala, he pono paha ke nana i ka Olelo Kauoha a Pilipoll., ma ka Helu i oleloia maluna, a malaila no kakou e ike ai i ka Nu Hou loa o keia Kaao, a me ke kokoke loa o kona mau makahiki. Oia hoi, ke ola nei no kekahi o na kanaka o Farani ma Honolulu nei, i ike ole i keia Olelo Kauoha i ke Alii o Pelekane.

£ ka hoike helu makahiki nna ae nei a ka mea nana i kakau keia Kaao o Ana Onohi Gula, he moolelo maoli ka helehelena, a i ka hapa nui hoi o ia Kaao o na Helu i hala, he Kaao, (he mea i hakuia.) Ike kakau ana nae a ka mea nana i kakau ua Kaao nei, aole oia i ike i ka hewa o kana kakau ana, a i ka puka ana'ku o keia olelo hoohalahala, e ike a.uanei oia i ka lalau maoli, oiai e hapuku wale mai ana oia i mea e hoopiha wale mai ai i na kope o kana kakau ana.

E na mea heluhelu Kaao, aole kakou e akaaka i ka lalau o ka mea kakau Kaao ma kela mau olelo maluna ae o keia pauku, malalo iho kakou e akaaka ai i ka ialau o ua mea kakau Kaao la. No ka mea, ua oleloia, u Ua loaa o Ana Onohi Gula mauka o kekahi kuahiwi iloko o ka pahu me ke kino make, a ua hoihoia nia ka Hale Alii o ua Keiki Alii nei iloko o kekahi keena, a mahope o ia manawa, ua kauia kekahi kanawai, e hookapu ana i na poe pili i kona koko, aole e komo iloko o ka ruvn, kahi i waiho ai ka pahu kupapau o Anā Onohi Gula. A mahope o ia manawa, holo aku la ke Keiki Alii i Parisa, mamuli o ka Palapala Kauoha a Pilipo 11., o ka la 15 o | Maraki, M. H. 1799; a i ka hoi ana mai o ua Keiki Aiii nei i Pelekane, ua ola hou o Ana Onohi Gula, a mahope o ia manawa, hui kino laua, ma ke ano mare paha ? A mahope o ia hui ana, hapai koke no o Ana Anohi Gula. Aka, he mau malama ma ia hope mai, hiki mai ka elele mai Farani mai, he elele kii mai i ua keiki Alii nei o Pelekane, mamuli o ke kauoha a ka Aha Alii o Farani, a oiai ua Keiki Alii nei e noho ana ma ke kahua kaua o Farani, hoouna koke aku la o Ana Onohi Gula, he pakpala hoike no kona hanāu ana i na keiki mahoe, a ke Kakauolelo i kakau ei, o ka la 15 o lanuari, M. H. 1,000." Ma ke auo nni hoi o']ka moolelo, (Kaao) o Ana Onohi Gula maluna koke ae, ua Hke oie ka manawa, no ka mea, o ka hui kino ana o na mea nona ke Kaao e oleloia nei, ua lele

oi loa, he 799 makahiki ka lele oi o ka manawa o ka hui kino aua mamua o ka hanau ana ona keiki mahoe, me he mea la mamua ka loaa ana o na keiki mahoe, he 799 makahiki ke kaawale a hiki i ko Ana Onohi Gula ma hui ana. A nolaila,he mea kupanaha loa keia, mamua e loaa ai ke keiki me ke kino kanaka ole no na haneri makahiki, a mahope e hui ai. 0 keia ka lalau o ka mea kakau moolelo a'u i ike ai; aka, e i mai paha auanei ka mea kakau mooielo, "No na mea hoonoho kepau ka lalau." No na mea hoonoho kepau ka uanei! E i hou mai paha auqnei ua mea kakau moolelo nei, " No ka Luna Hooponopono ka hewa, no kona nana pono ole." Nona ka uanei! E kapea hou ae auanei paha, uNo ke kakau ana ka hewa." Kakau hewa paha. I mai la kekahi olelo ano nui, " Naha ka hua moa, ikeia iho la ke kau-o." 1 mea e nani ai ka huita, e waihomua i ke kanana, i kaawale ka opala, pela e nani ai ka hua ai, mainua o ke kuai ana'ku. S. N. H. Polynexian Offi.ce , Honolulu, Dec. 17, 1883.