Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 4, 23 January 1864 — Page 4

Page PDF (1.55 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

HE

KANIKAU NO KA MOI

Alexander Kalanikualiholiho,

Maka o Iouli, Kunuiakea

o Kukailimoku,

KAMEHAMEHA IV!

(He Kanikau keia i hanaia ma ke ano kamailo aku, a kamailio mai ma kekahi mau wahi, a o ka nui, ma ke mele inoa no o ua Iolani.)

 

                K. III. O oe ka ia e?

Kalaninuikua Liholiho i ke kapu, he inoa,

He kua kapu oe no Makuhiikaaala,

I kukupu a pua mohala i Hawaii,

I ku i ka mapuna wai o ke 'Lii,

No o-le iki a Huea ia kua-e,

Lohelohe Peleunu Mahiki i ka ua,

Ike ka puka ihu a ka makani,

A ka ino, a ka ua e waiho nei,

E o ke ana iluna o ka laau,

E hailo - ana i ka wili wahine,

Le'a ke kaukau i Puuomoeawa,

Hoomanomano i Keanuiomano,

Ka makamua o ka ua, aia i kai - e,

  Ua - i - I aku la oe ia ianei - e.

O ke kai o ka la ke waiho nei,

Auhea la ka io e pena iho ai?

I komo wale hoi ka ai i ka paakai - e,

  Ua - i I aku la oe ia ianei - e,

Kauna kula o ka ua Kipuupuu,

Ua alohi lua i ka Eelekoa.

Hoopaki lua ka pua o ke Koolau,

Hoopalapahe ana i Maluleia,

He poluea na ka ua Paliloa,

O ka luhi no ia moe i Kahua,

Ke hai la i ke kee o Moolau.

I aha auanei kau e kanahele - e.

  Ua - i I akula oe ia ia nei - e.

Oia nei ka hoa he lau ka olelo,

He kimanamana lua i o ia nei,

Aiwaiwa i ka nana loihi - e,

  Ua - i I aku la oe ia ia nei - e.

Ua - i I a'e la oe ia ia nei - a. K. IV. "Ae - owau,

Nani wale hoi ka ikena mai nei -e,

Hole Waimea i ka Ihe a kamakani,

Amo i na alaa a ke Kipuupuu,

He laau kalai ia na ke anu,

I oo i ka nahele o Mahiki,

Ku aku la i ka malana a ke Kipu,

Puhalu ka maka o ka Howai o Uli,

Niniau eha ka pua o Koaie,

E'ha i ke anu kanahele o Waika - e,

E aloha - e Aloha Waika ia'u me he ipo - la.

  Hae.

Me he ipo la kamakalena o ke Koolau,

Ka pua i ka nahele o Mahuleia,

He lei hele no ke ala o Moolau,

Lau ka huakai hele i Kapaliloa,

Hele hihiu pili noho i ka nahele,

O ka noho wale iho no i Kahua - e,

E Aloha - e.

O ka noho ana iho nei no me ke aloha,

Mahea la ia i noho iho nei - a ?

Hae.

K. III. 'Mahea mai nei oe ?"

K. IV. Mai ke one kapu o Kuihewa mai nei au !

K. III. Ae ! O oe ka ka uhane i palanehe ole, mio ka leina i niau kololani mai nei, ike ole ai Oahu o Kakuihewa la, Ae! Owau.

K. III. I ike ole la hoi lakou ia oe i ke aha ?

K. IV. I ke aha la ? He palaka paha ?

I nanea, he poina paha ? He walewale ! I manao no paha, aole au e hele koke mai ana.

K. III. Ae ! Heaha la hoi kau i hele mai nei, haalele hoi oe i ka mea nui a'u i waiho aku ai o ke Aupuni, a me na makaainana, o ak luhi hoi o ke kupunakane o oukou i imi ai, i eha'i ka ili i pono no oukou no na moopuna ?

K. IV. Ka ! I noho iho no hoi au a uiha a maluhiluhi -- a, aie ana i ke aloha o ke keiki, o kuu mea i imi ai a loaa i hooilina no ke Aupuni, au hoi i ike ole ai, eia la.

K. III. Ae ! O paa i ka lima akau o Ku, paa ke Aupuni, laha i na pua, oia keia ?

K. IV. Ae ! Oia.

K. III. O ka pua a Kalaniahipioole eia

  --e,

O ke alai maka o ka la he 'Lii, o Kalaniimoimo i kahi kapu, he anoano, he kuahu hai kanaka, he pahu kapu na ka Lani.

Na ka Lani i pai ka pahu a laa, Kamauli ia ana i Kuaihelani, Haawi ia ka ai a ko akua, i ke kaihuli i Nuumealani.

I akoako i ke ale ku ke puhi, ka no-a i ku ka e-a, o Kalaniilimanoanoa, o Kalaninuiohua, o ka manomano ahi wela o na 'Lii nui, i ku ka lolo poo o ka la ke aweawe hihi lau kapu o Keakealani, o Keakamahana ka Lani ua puka eia - e - Aloha ino!

K. III. A! I hoohemahema ia la hoi i ke aha, ka mea i imi ai a loaa, i mea e pono ai ke Aupuni ame na 'Lii, i makua hoi no na makaainana?

K. IV. A oi i hoohemahema ia! O ka puni no a kamalii o ka hele. I ka hele no - a - manao aku nei aia me ka makuakane.

K III. Ka makuakane owai ?

K. IV. O Papanui, Moaunounoo Puna i ke akua wahine, makali ka ohia o Moeawakea, Ke nana iluna o Halaaniani, lohi mai ka papa ale ka pahoehoe, apiapi ka la o Kukalaula, Ke hele i ka nahele loa o Maukele - e - a. Pakele ka moe mai loaa i ke aloha, Aohe wa ua hiki mai hoi oe, O ka hala ana aku nei no keia, Hala ke aloha naue me ka anoai - e - a, A - ai - e.

K.III. A ! Ilaila no.

K. IV. Aole o laila, na hele loa no, kainoa ua hele a kipa ae i kahi o ka makuahine,

K. III. Ka makuahine o wai?

K. IV. O Mamaloihi, O Iliilihia i ma kiekie ke aloha. Aloha u-i-na kani lea i ka manawa,

O kuu manawa e au wale nei,

Ua hele ka pili aloha me ka ipo - e, kuuhoa,

Kuu kane i ka makani o ka Moae,

Mai ke kai kuahaka o Kookoolau,

E kopi ana ana i ka lau o ka pali,

Palu ke oho o ka Hinahina o kuilei - lei - e,

Lei mahiki i ka ua lei kokoula,

He ua lei holehole ula i ke pili,

I kikohu ula i ka wai palai ahuhu. I-a lau o ke koa, o Koaoniki - e,

Kuu hoa. Kuu wahine i ka ua kipuupuu,

Mai ka ua noe ani a ka Mulana,

E lala ai i ke ahi ka maeele,

He kapa ia no ke kini o Waimea - e!

  Oie. I hoomeamea ae nei i ke aloha,

Kainoa o kana nei o ke hoa,

I huli ae nei au eia ka pili,

Kuu pilialoha - e oia - e.

  K. III. A ! Ilaila no, K. IV. Aole,

ua hele loa no a halawai me kahi keiki o laua.

  K. III. Me wai?

  K. IV. Me Kinau.

Mikihilina Hainoa i ka awaawa,

Ka paki mau i ka luna o Hualalai,

Nonoe mailiehahei i ka ua noe,

Noenoe uahi pohina ke ahi i ke kula,

He uahi pohina uahi na ke hau,

I kahu hoopulu i ka maka o ka pohu,

Po na uka o Lanihau i ka uahi - e - ahi;

He ahiahi kou o ka hikina mai,

O ko makou wahi ihola no ia, Aia no nae i kou manao - a.

Mai eha iho.

 

Iho hehi ka ua i ka maka o ka Opua,

  He ua hanai na kiapuwaia ke ao,

I hookahekahe i pulu na uka o Kona,

I pulu a'u lehua i ka Pelekei,

ina la i ka uka o Maihi - e - ihi,

Maihi - oe - i ka pili a ke aloha,

Haawi kuai i na lihikahiko.

Manao ana oe o ka uku hoopanee - a.

Mai eha iho.

Loaa ia ia lilo i Kahakaekaea,

Hoaikane me Kaonahiokala,

Noho i luna o Nuumehalani,

Ilaila la loaa mai nei ia'u,

Hele mai nei hoi oe,

K. III. Aloha wale o,

Maikai kawaikini nani ke nana,

Ka hemolele oia uka me ke onaona,

Ua hele a nolupe i ka lehuamakanoe.

Ua ike maka iho nei i ka nani o Aipo,

E li ana ka io i ke anu o Haualiki,

I ka hana hemolele a Kukalakamanu,

Ulua mai a nui i ka helekua Oiaio - oia paha.

O ka laula o ka paa kau minamina,

O ka nua o ke kalukalu i Kapuukolu,

Nana iho i ka piko wai o Wailua,

E nawe malie ana ka wai i ka pua Hau,

Koe paa ia ae'la e ke Koolau,

Ua luheluhe ka pua hoolana i Hauola,

I ke aka lawe ka aiele ia'e la i Maluaka,

Oiaio, oia paha -- e,

Pauole kou hoohihi ia Waialeale,

O ke kumu ia o ka noe o Kawaikini,

Aohe wahi hemahema iki o Pelehuna,

Ua huhui aku la a Koholalele,

O ka la hui a Kawelowai i Maunakapu,

E aho e ae mai oe e Waiehu,

Aia ka'u kiekie la o Kalalea,

Oiaio, oia paha - e.

E pa wai au a e kepa ka ua - a.

K. III. Ua hele paha a luhi, a ana, a kenakena i ke aloha ia olua a elua i haele mai nei.

K. IV. Ae ! He aloha, nana ae hoi - a o ka luhi o ka lei o maua, haalele ia ia, imi mai nei hoi au.

K. III. Ae ! Imi mai nei oe a loaa ka luhi ka lei o olua, mahea olua e hele ai ?

K. IV. E hoi ana no maua ma ka pea kapu o na moku.

Ma kulukulu o Kahikina,

E nana i ke kai maokioki o Kona,

I ka lulu lai malino a Ehukaipo,

I ka aina o maua, aia ka wai i ka maka o ka Opua ;

A hii mai ke ao me he keiki la,

Hoolei aela ma ka uka o Waiaha,

Ua iho la pulu na kalo Uluehiwa o ka Pelekei

Ma-u na mea kanu a makou,

Ola ka noho ana o ka aina kula,

A i ai aku i ke ko maka ulu o Moonuiohua

-- a -- ana --- Huli aku ke alo i kai,

O ka nalu haimuku o Huiha,

O ka wai hu o Kiope i awili pu ia me ke kai,

Hoi ae no maua a luna o Hulihee,

Nanea no i na ipu holoholona a ka lawai-a,

Nana ae i ke one hanana o Kaiakekua,

E anapa mai ana i ka la,

Nana aku ke ola i ka ihu o ka waa,

Nana aku o ke kai makakoholua o Keahole,

O ke oni mai a na lae makawalu o Kapulau,

O ka ponuhu mai a ka uluniu o Helani i ke

kai, Kahi a maua e auau ai i ka wai o Waiokapo,

E luu poo ai i ke wai o Waikuaaala,

He po walea, he ao walea no ua aina lai la

o kakou, Aohe hua kii i Kahiki o pala wale;

K. III. Ae ! Aohe la hoi o olua makemake i ko makou aina ?

K. IV. Owai ko oukou aina ?

K. III. O Kuaihelani.

K. IV. Heaha ka oukou mau hana walea olaila ?

K. III. O ka maika no hoi paha, ka pili, ka ooihe, ke kilu, o ka ume, o ka puhenehene, o ke koi, o ke kulakula, o ka heenalu, o ka puili,

Puili ka ohelo ai a ka manu,

O ka awa iwi lena i ka uka o Kaliu, o ka manu ahaihai laukanu kaawe -- e.

Aia i ka laau ka awa o Puna - e,

Mapuna wale mai ana no kona aloha - e,

Hoolaau mai ana ka ia'u e moe, e moe no o ka hoolele lupe no hoi,

E Papa - e, na'u kahi lupe,

E Papa - e, e hoi kaua i ka aina lupe, i Kuaihelani, Alia, e hoi kaua a keehi ia Hawaii o Keawe, i ke poo o ka moku, iluna o Mailehahei, ku iho kaua ilaila nana aku i ka ua Kanilehua o Hilo, ua Mailani, ua Kanikaniaula, ua Lulehua hala o Panaewa, ua lei lehua noho iuka o Makaulele, i kahi a ko makuahine , noho ai. Owai ia makuahine o'u ? O Mamanui.

Ke anana la i ka loa o Apua,

Ke kuhi la he alewai o Maukele,

He pali mai hoi Holei na ka u -- a ;

He kuaua ka ka waimaka e kulu nei,

He milimili hoi na loko o kuu aloha e -- a!

Aloha i ka liko ohia o ka Puulena,

I kea hanu i na makani o ka lua,

Ua loa Kaunahunahu i ke anu,

E anu la i ka nui o ke aloha,

Ua pelepulu ua mauna i ka manao e - a!

Heaha la ka mea walea o ko lakou wahi ?

Nui na mea walea.

Aia la o ke kini huki Heenehu a ka lawai-a e haa mai ana i ka Moana me he hula la,

Nana aku o ka o ae a ke kukuna o ka la i Makauoni,

E waiho mai ana o Kuokala,

Pumehana wale ka poli o Haehae,

O na pue uwai i ke ala kekahi,

O ka ulu hoonoho i ka papa,

O ka opihi kau wawe lehua o Hopoe,

O Kamiloholu o Waiakaea, Oia la, Ae !

E papa - e, o kuu pua, o kuu pua i manao ai e kui e lei - e!

Aia la o kuu pua i ka wekiu,

O na lehua mamo iluna o Haili,

Ke lei a mai la e ka ma - nu,

O kuu pua e kui e lei no au.

                K. IV. Ae ! E kii hoi ha kaua ia Kanakea, i kanaka i mea nana e hali ko pua.

Ka ! aole ia, o Hikikii no.

O Kaulilua i ke anu Waialeale e -- a !

He maka halalo i ka lehua makanoe,

He lihilihi kuku ia no Aipo,

O ka huluaa ia o Hauailiki,

Ua pehia e ka ua a eha ka nahele,

Maui eha ka pua uwe i ke anu,

I ke kukula lehua wai o Mokiha -- na -- ea,

Ua hana ia'ku ka pono a ua pololei,

Ua hai ia'ku no ia oe,

O ke ola no ia o kiai loko e -- a.

Kiai kaula nana i ka makani -- e -- a,

Hoolana o ka halulu a ka malua,

Kiei halo i Makaikiolea,

Ka mau ka ea i Kahalauaola,

O ke kula lima ia o Wawae noho,

Me he pukoa hakahaka la i Waahia,

Ka momoku a ka Unulau o Lehua e -- a!

A lehulehu ka hale pono ka noho ana,

Loaa kou haawina e ke aloha,

Ke hauna mai nei ka puka o ka hale e - a ;

K. IV. Ae ! O ke kanaka ia, o Mokuola ka moku, o Waakauhi ka waa,

Ko makau no o Manaiakalani,

Hooili no au mau mea a pau,

O ka hala, o ka lehua, o ka maile, o ka ilima,

Hoomuu no iluna i wehiwehi no ko hale,

No Halemaumau,

Ae, owai la ka inoa o kuu hale ?

Ako Heeia i na hale lehua a ka manu,

Kau wawe i ka liko o ka Ohia,

He ua noe he ua awa no ka mauna,

U li ka nahele o Ookuauli,

U li i ke nahu hoomau a ka makani,

Makani ami kielei a lea ke one,

Lea i na kauna ami a ka ua,

I na kui lua a ka ua he Awaawa,

Hone ka leo o ka manu alala i ke kula lehua,

Ka O-o liki i ka uka o Wahinekapu,

Kapu mai ka nahele o Kukalaula,

Lohi o Maukele anapa i ka la o Okiokiaho,

He aho ia no ka ua Polohinano,

Apikipiki ka lei me he lua kapa la,

Popo ka lei a waiho malie aku,

Nana aku o ka pea hala lehua o Panaewa,

He mea e wale no kuu ike ana'ku,

I ka luluua a na pua i Kawekiu,

O kuu kula lehua kahiko a'u i kawili a - i,

Ua makapa, ua eena ka manu,

He ena kai aloha ia no ke kanaka -- e,

K. IV. Ae, a hiki aku ia a makaukau Kii aku o Hapuu laua o Kalaiohauola, I kanaka nana e hana ke ka hahiko o ko hale,

K. Ka ! Aole laua, o Papapia no,

K. IV. O ka wai opua makani o Wailua,

I huiia e ke kai awahia ka wai,

Awahia ka lau hau me ka lau ai,

  Pala ka ha ka ai o Makauki -- u,

He kiu ka pua kukui na ka makani,

He alele hooholo na ke Koolau,

Ke kuehu mai la iuka o Kapehu,

Ike ke kanaka kahea uwalo makani,

Ke kipaku mai ia i ka waa e holo - e,

Holo newa ka lau ma-ia Kapuahau,

Pili aloha me ka Mokiha i ka wai,

Maalo pulelo i ka wai o Maluaka,

Ke aka o ua makani kaili hoa,

Kaili iho ka lau Maluakele,

Lalau hopu hewa i ka hoa, kanaka la lilo,

  Koe a ka u me ka manao iloko,

Ke apo hewa wale la no i ke one,

Uwe wale iho no i Moomooiki -- e,

He hoomoolelo na ke kuhi wa - le,

Aole ae ma ka waha e hewa ai,

E hewa pono ai la hoi au e ka hoa - e.

Owau ka ka ke aloha i luaiele,

Ua kuewa i ke ala me ka waimaka,

Aohe wa ua uku hoi i ka hale - hewa au e,

K. Ae ! O ke kanaka ia,

K. IV. E kii aku na wahine o Kamao, i mea nana e pulumi, e hali ka moena e uhola ka pela e kau ka uluna i makaukau ko hale

K. Ka ! aole o'u makemake ia laua, Aia no o ka wahine o Wasinetona,

K. IV. Owai la ia wahine ?

K. O Kamakaeha, o Liliu o Loloku, o Walania, i ke kii onohi, o ka onohi o Kalaninui o Kekahiwauli o ka onohi lani,

O ka onohi i kokoni aku ai ka eha, iloku ai o ka maka i ka puu kai,

O ka maka i ka onohi i kaulialani, o ka alawa i ka haku onohi o Lono.

Haku iki onohi paa o na mahana i ka lani, o ka maka ia i hea ia'i,

I kapa ia'i he inoa - e,

O ka maka o ka Laninui Kaikuaana,

O na maka o Ku, o Kunuiakea, o Kuwahine,

K. IV. Ae o ka wahine ia.

K. E imi kaua ia Papalani i Kuaihelani,

K. IV. E kii ae hoi ka wahine o ka liula, i kiai no ko hale.

K. Ka ! Aole ia, ka wahine no o Aigupita,

K. IV. Ae ! O ka wahine hele la o Kaiona, wahine hahai, alua wailiula,

O ke kaha pua ohai o Kaohai;

Uhane kui lei pua lei kama a Umi.

I umiumi wale iho no i ke aloha,

I ka hele o ka hoa pili he wahine,

Ua inaina, ua manawa ino hele,

Nona na hale i Puuokapolei,

Ke noho la no me na wahine o Kamao - e

- ia,

Mamao lena ke kula panoa i ka la,

La ua hiki ka makani Unuunu paakea,

He unuunu paakea ke Kaiaulu,

Ua olina i ke kaha o Kaolina,

Ina aku no la i ke kai o Kahaino,

Ua hana ino mai nei kuu wahine ia'u,

Ua inaina ua manawaino hele,

Ua lilo i ka hale hoopilimea'i,

Ina aku no la i Waimanalo - e - ia - Ae!

KIV. E hele kaua e imi i ka Haku o kaua, ia Papalani,

K. Mahea auanei kaua e hele ai ?

E hele no hoi paha kaua ma kukulu o Kahiki, ma ka pae Opua i Niukini, e hio ana i Awalau, Malia o loaa ia kaua ilaila, o Kalaihi kaha ka la ma Lehua, Lulana iho la ka pihe a ke 'kua, ea mai ka Unulau ma Halalii, Lawe ke Kooku wahine i ke hoa la lilo, Hao ka Mikioi i ke kai o Lehua, Pua ia na hoa makani mai lalo -- e -- a, I hoonalonalo i ke aloha pee maloko, Hai ka waimaka hanini mawaho, I ike aku no i ka uwe ana iho, pela wale no ka hoa kamalii - e - a.

Mai—

M. E hele ana olua i hea ?

K. IV. E imi ana maua i ka Haku o kakou

M. Ae ! E hele hoi ha kakou, eia ke ala ma ka lihilihi o ka la, i ke ala koi ula a Kane, Aia la i Kahiki kai kualalahaa, kai lalahaa i ka malie, I Kahiki kai kuakea, I ku ai ka uahi ala, He ala ka akiele Kalani he 'Lii, Mailoko mai o Moanawaiuli ke oo Lanikapu,

I ka aina o ka manu kapu o Halulu,

Aia i laila kahi i noho ai,

I walea i ka nui o ke ala,

He ala okoa ko ke kakahiaka,

He ala okoa ko ke awakea,

He ala okoa ko ke ahiahi.

Oia ka mea i walea ai ilaila,

K. IV Ae! E haele hoi ha kakou,

Hele mai nei olua pehea ko hope poe ?

Aia no ua maikai lakou e noho la ua malu ke Aupuni,

Oluolu ka noho ana,

Ua lulu kohekohe o ke kai o Kuloia,

Ua lilo i aina,

O ka wai kokolo i ka honua, ua laha i na makaainana.

K. III. Haele ma - i.

  Hakuia e MRS LUCY MOEHONUA. Ame MRS HANA LILIKALANI.

 

1 Kuu kane ho - i,

Kuu kane mai ka la nui - e ;

  Mai ka la hanohano o ke Aupuni,

E kahiko ai i na mea nani,

A kaua e noho ai i ka rumi hookipa,

Me na malihini o ka aina e,

Auwe kuu kane - e ?

Kuu kane hoi.

2 Kuu kane mai ka lei o ke keiki,

Mai ka hale Ihikapukalani,

Ua hele ka Lani i kakahiaka,

Ua haalele mai nei ia'u,

Ua ane poina paha au ia ia,

Auwe kuu kane -- e?

Kuu kane hoi.

3 Kuu kane i manao ai e pili mau no - e,

Aia ua niau hele iho nei,

Aia la o kuu kane lani, ua haalele mai nei ia'u,

Ua lilo mamuli o ka inai - na,

Auwe kuu kane - e ? Kuu kane hoi.

4 Kuu kane mai ka malu hele pu - e,

Mai ke ahiahi lailai malie - e,

Mai ka piha kanaka la i Polelewa,

A kaua e holoholo ai i uka i kai,

I Hanaiakamalama - a,

Auwe kuu kane - e ?

Kuu kane hoi.

5 Kuu kane mai ka la welawela Honolulu,

Hoomaha aku kaua i ka malu o ke kukui,

Mai ka uka anuanu o Kilohama,

Mai ka uka nahele paoa i ke ala,

Kuu kane mai ka ua hehi mai i ka lau o

Auwe kuu kane - e? [ke koa - e,

Kuu kane hoi.

6 Kuu kane i ke ala wai - e,

Mai ke ala wai ua hoi o Nuuanu,

Kuu kane mai ka makani wehe kapa o Keahole,

E wehe mai ana, ka oe i ka pili aloha a kaua,

Owau no kai luhi i ke aloha e noho nei,

Auwe kuu kane - e, Kuu kane hoi.

7 Kuu kane mai ka Luaokapili - e,

I ka pili no kaua a hele oe,

Kuu hoa i ke kai o Kuloloia,

Hoa nana ulu laau ma kai,

Mai ka hale noho o kaua, i Huehuemauna - e,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

8 Kuu kane alo ua o Waahila - e,

Mai ka ua popo kapa o Nuua - nu,

Anuanu au maeele i ke aloha - e,

I ka hele o ka hoapili o ke kane,

Mahea la ia i hele iho nei,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

9 Kuu kane kui pua Kamakahala,

Ke hoowehiwehi mai la i ka nahe - le,

Aia la i Kahuailanawai,

Ke hoi ae la mauka o Leleanae,

E hoi o pulu oe i ka ua Haao - e,

Auwe kuu kane - e.

Kuu kane hoi.

10 Kuu kane mai ka ehu kai o Mamala,

Ke malama nei no au i ko aloha - e,

He u he minamina ia olua,

Me ke Kamalei a kaua i hele iho nei,

Kuu mea aloha - e,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

11 Kuu kane mai ke kula aloha o Kulaokahua,

Mai ka ua Kuahine halii pili,

I piliia e kaua ke anu me ke koekoe,

Hoomehana aku i ka poli o Niuakapea,

Kuu mea aloha - e,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

12 Kuu kane mai ka wai ula o Waimea,

Mai ka wai awili pu me ke kai,

Kai ka ai okaikaika ka noho ana,

E noho ae ana i ke kau o ko aloha,

E kuu mea aloha - e,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

13 Kuu kane mai ka ua nui o Hanalei,

E loku ana i ke oho o ka hala luia,

Luia ia iho la heleleia ilalo ka puahala ai a ke Kinau o Mahamoku,

E kuu mea aloha -- e,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

14 Kuu kane Opua i ke kai -- e,

Opua lei malo ua hoi o Ko-na,

Ke ua aela ma uka o Hainoa,

Aia la iluna o Lehuakona,

  Pulu o makoa halelole i ke kula,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

15 Kuu kane mai na pea hulilua o ka aina,

Na ka makani kehau kaua i lawe mai,

Mai na lae makawalu o Kapulau,

Ua kupiki-o wale i Keahole,

Hoomaha aku i Luahinewai,

Auwe kuu kane - e,

Kuu kane hoi.

16 Kuu kane mai ka wai leia o ke Kaha - e,

Mai ka o lau niu pili a makani o Kalahu - i - e,

Hu-i ia iho nei loko i ke aloha i ke kane,

Kuu kane i ke kai hawanawana o Kawaihae - e,

Auwe kuu kane - e, Kuu kane hoi.

 

1 Kuu Lani ho -- i,

Kuu minamina pau ole -- e,

O Hia-a oe o ka maka o Lehia,

He keiki hanai lei aloha oe,

Na maua me kuu wahine i hala'ku la,

Auwe kuu mea laha ole - e.

 

2 Kuu Lani hoi,

Kuu Lani kuu mea laha ole,

Kuu milimili, Kuu paumako,

Kuu ike ole ia oe, e ka lei o maua,

Me kuu wahine i Lalowaia aku la - e,

Au - e.

W. L. M.

 

Kuikui nei ana Unihepa - e,

Nei nakolo aku la o Lonokahiki,

Lohe mai Kauai hoi e ka Lani - e,

Uwe Oahu o Kuihewa - e,

Ku pinai wawa hanehane uka - e,

Kani ke kuniahi he hoailona - e,

Inu na kiaha wehe ka papale.

Lulu ka haole pau ke aloha - e,

Upeupe ka heleuma naue iki - e,

Wehe ka pea luna me ka pea lalo - e,

Wehiwehi ka moku o lolo i ke kai - e,

Lawe ke aumiki me ke auka - e,

O Laholoa ka'u mea ukiuki - e,

Ka lawe i ka'u mea aloha lilo - e,

Lilo ka'u i-a me ka'u ai - e,

Lilo ka wai oleole oloko - e,

Ka ae ale mai oloko o Pelekane - e,

Inu i ka uwaina hewa ko waha - e,

Lewalewa ko opaulu a - e,

Ka pepa haole mai Tahiti mai - e,

Ikea iho la ke panana - e,

Ka ipu alohi nana Uinihepa - e,

E nana ana i ka hewa o ka moku - e,

E u-u ana i ka pea i poho - e,

I pau ka alualu o na kapa - e,

Huro ! ka haole hoomeha luna - e,

Mio ke kikala holo oia moku - e,

Luu aku la ka ihu luu i ke kai - e,

Kihe, kihe aku la ku ihu me he Naiala - e,

Uhi ke awa poele ka moku - e,

Nalo aku i ka Opua kiikii - e,

Keehi aku la i ka ale kua loloa - e,

Hakaka me ka ale kuakik i - e,

Pihoihoi ka noho hau kai - e,

Hau kai mea ae ana o loko - e,

Au aku o kahi e pono ai - e,

E ku ai ka hale hoi ka hano - e,

I Pelekane ka hale e ku ai - e,

He hale palama no ka mea nani - e,

Ke kiaha uwaina me ke gini - e,

Oi kea ka heleuma o loko lilo - e,

Ka pohaku mau o ka moku - e,

Paa ka moku, lealea, nani ka noho - e,

O luai pepe wali ka mauna,

O luai wehe ka lani olu ka honua - e,

O ihu pelupelu, o wali ka moana - e,

A hoona noho nanea ka Lani - e,

E noho ana i ke kaha he lawai-a - e,

Ike ka Lani i ka hewa o na moku - e,

He moku keia mai ka lewa mai - e,

Mamua ka ike, mahope ka lono - e,

  Holo mai o Kanae lohe ke 'Lii - e,

Ua naha ka moku i Kahoolaw e - e,

Ua wawahiia e neia kanaka - e,

E ka Mahoe iki kuaaina - e,

Ua lawe ae no hoohanohano - e,

Pau ke gini me ka uwaina - e,

He inoa waa nui nou e Iolani,

A Kinau no kou makuahine.

(Aole i pau.)

 

OLELO HOOLAHA!

ka poe ku i ka Auhau ma ka Apana

O KONA, OAHU.

O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, ua noho ola ma kona Keena Oihana ma kona ano LUNA AUHAU, no ka apana i oleloia maluna, ma ka hale e ku la ma ke kilu akau o ke Alanui Nuuanu a me ke Alanui Moiwahine. O na Poakolu a me na Poaono a pau, iwaena o ka hora 9 o ke kakahiaka a hiki i ka hora 4 o ke ahiahi, oia ka manawa hana. ABR. FORNANDER, (Abelehama)

103-3m Luna Auhau.

 

BUKE HOU!

EIA MA KA HALE KUAI BUKE

O Wini,

ma Honolulu nei, keia Buke elua:

Ke Kumumua Hou, - - - Hapawalu (12 1/2 k.) ka uku. Ka Lira Kamalii, oia na Himeni Haipule a me na Himeni Walea, - - - - Hapaha (25 k.) ka uku.

Malaila e loaa ai ua mau Buke la, a me kekahi buke e ae he nui wale. E pono e hele mai ka poe makemake i ka buke e kuai. 99-3m

 

Pulupulu!

A UA MAKAUKAU NO HOI AU E KUAI aku i ka pulupulu, penei:

PULUPULU i pau i ka waeia, 20 ken. no ka paona.

PULUPULU ma ka anoano i wae oleia, 6 ken. no paona,

E lawe no au i ka welu lole a me ka palupalu i uku no ka Kuokoa. H. M. WINI.

100-2m Luna Pai o ke Kuokoa

 

Kanana Kanikau.

HE NUI WALE KE KANANA KANIKAU ma ka Hale Kuai Buke. Ina e makemake kekahi poe e loaa no ma kahi i oleloia mahina. H. M. WINI.

 

E Kuaiia ana!

Ka Moku kialua Hawaii

Go Ahead,

he 22 tona ua kupono loa no ka holo pili aina ana maanei, ua makaukau no no ka holo ana. Ke ku nei oia ma ke awa o HANALEI, KAUAI. E kuai makepono ia'ku no la no ke dala kuike. No ke ano o ke kuai ana, e ninau ia

A. WHITE.

105-3M Hanalei, Kauai.

 

OLELO HOOLAHA.

OIHANA WAI O HONOLULU.

KE HOIKEIA'KU NEI I NA MEA A PAU nana e lawe i ka wai Aupuni, e uku e ia mamua ka uku no na mahina eono e hiki mai ana, ma ko'u Keena Oihana, i ka la mua o Ianuari e hiki mai ana; a ina aole e ukuia iloko o na la he umi mai ia manawa aku, e hookiia auanei na ha- wai me ka olelo hou ole aku.

                  ka poe a pau e lawe hou ana i ka wai, e pono ke lawe mai lakou i ka palapala hookaa o ka hapalua makahiki i hala ae nei. HENRY PRENDERGAET,

Luna Oihana Wai. Keena Oihana Wai o Honolulu,

Makai o Alanui Nuuanu, Dec. 17, 1863. 116-3t

 

OLELO HOOLAHA

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU KE nana mai, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke hoolilo nei au i ka'u keiki hanai,

Ia K. Hano,

oia ko'u hooilina no ko'u apana Aina Kuleana, e waiho ana ma Kahili, Kauai, nona a mau aku. No ka oiaio o keia hooaie au ia ko'u hooilina e hooko kauoha, kakauia ko'u inoa.

J. MAMAOIKI. Kahili, Kauai, Dek. 19, 1863. 110-4t*

 

AIA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE.

Ma Honolulu.

J.T. GOWER. - Makawao, Maui

J.D. HAVEKOST. - Wailuku, Maui.

C.H. WETMORE. - Hilo, Hawaii.

J.W. SMITH - Koloa, Kauai.

HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO

NO HOI.

Laau hoopau Naio me na Koe,

  A DR. JAYNE.

HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Nalo a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila mai io mai e ae kekahi, e eke me ka lepo paa, ulaula, pehu, ule ulepa me na mai e ae.

                O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.

                Eia hoi kekahi. O ka laau ku pono keia i ka oe pilikia i la wela o ka houpo i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu, i ka nalulu hoopailua: i ka pono ole o ka moi wahine,a me na mea like.

                Penei no e lau ai i ka Laau hoopau Naio me na Koe:

                Ina no kamalii, e hanai aku i hookahi hapakolu o ka punaki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka wa kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ha o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huila me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono no elima inu ana i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la ahiahi. E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.

Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,

JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.

                He laau maikai a oluolu hoi keia no ka Hi. ka Nahu, Nalulu, Wela o ka Houpo, Haoa, Hoopailua wai e, Luai, Luai moku,ono olo i ka ai. Nahu me ka uwe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.

                Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia laau.

                Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi paha ona malama, a ehia paha, he umikumamalua paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.

                Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.

                A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku, (a like a like ka wai me ka laau,) a pela e imua ae ai. Ekolu, eha elima paha iau ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.

                I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ma ua komo kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau Hu'ale Ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i hemo e Ola, a lele, e inu i waha paakai, a i wahi aila paha, i hemo e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia Laau hoopaa hi.

                Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau a pau a i ka luaiia, e hanai hou aku no e like me mamua a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.

                Aole a makou mea e noi aku ai i ka lehulehu, hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na

Laau Kunu a Kauka Jayne,

hoike aku ai i ke ola o na mea a pau i hoakakaia no kana mau laau. Ua hooia, a e hiki ana no ke hoola i ka mai

KUNU, NAHU, a me ke ANU,

a me na mai e ae no hoi he nui wale: a o na mai HOKII no hoi i ola nui, na mai i oia ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou e ka poe i mai ia.

HE KUHA KOKO ANEI KOU?

HE KUNU ANEI KOU?

HE EHA ANEI KOU KANIA-I?

HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE?

AOLE ANEI HE KUNU OO OU? AOLE ANEI OU MAI KUNU? AOLE ANEI OU MAI NAENAE? AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma? AOLE ANEI OU KUNU KALEA? AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?

                A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola i ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.

 

NA MAI HOOPAILUA.

Mai o ke Ake!

Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.

(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)

                He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe no he mai i nele ke makemake i na laau hoonaha; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa aa make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi i na Huaale Naha, alaila, oia no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka Huaale Ola a Dr. Jayne. Me ka hiki ke hooia'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka pou waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.

DISIPEPESIA.

                (Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.)

                O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka hooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke oia ke inu puia ka

Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko

a hoopau NAIO me na KOE,

A Kauka JAYNE,

e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau.

NO NA MAI MA KE AKE

  MAI LENA,

MAI MA KA OPU HANAWAI.

NA MAI WELA,

KA HAALULU,

KA MAI O KA ILI,

KOKO INO,

MAI NALULU,

MAI KUNA,

MAI WAHINE, ame ka MAI HOOPAILUA.

                Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau o Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai

PUHA.

ALAALA,

KAOKAO, PUUPUU, PEHU,

KUNAKUNA, Hanene, Lolo,

na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino mai no i kana

LAAU HOOMAEMAE KOKO.

88-1y.