Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 5, 30 January 1864 — Kapalahaku ma Makalawena. [ARTICLE]

Kapalahaku ma Makalawena.

Eza Nūpepa Kuokoa t; Aloha oe:—Oa koiia mai au e ka makani he Olauniu o Kekaha, e hoike aku i na mea i hanaia malaila, oia hoi •♦ Kapālahaku," ke oiuolu ia i kou manao ame kou Luna Hooponopono, e hookomo iho ma kahi kaawale o kou kino holookoa ; oiai hoi e lana ana ka manao o ko laila poe kamaaina, ame na malihim i hele ilaila e ike ai i ka nui o " Kapalahaku " i luluia ma ke kokoa ana i mea e kukuluia'i ka hale oka inoa o leftoca. Ma ia kahakai ainp panoa o Kona, malie o lilo ka lakou hana mnikai i kaoia e huki ai i ko lakou mau uhane i ke ola mau loa ma o lesu Kristo ola. Ma ka Poaha, i ka la 24 o Dekemaba, ua akoakon iki mai na malihini o kahi e mai, a! me ua kamaaina, ua hookipaia mai makou el paina ana maloko o ko lakou mau hale, ma i na mea oke kino e oluolu ai. Ma ke awa-j kea oia la, ua kenaia'ku kekahi kamaaina, oia hoi o Siliona Ami - kekahi hoahanau e hea ana me ka leo nui, e akoakoa mai na hoa a pau maloko o kekahi Lanai nui i han»ia e na kamaaina, ua uhiia o luna me na bu niu ame na pea waa, ua hele wale no| kela a olu i ka makani pih-a o ua Kaha nqi.| A komo mai na hoahanau a pau malokoi o ka Lanai, ame kekahi poe e ae i makema-| ke a hauoii hoi, e ike ina mea i hanaia; ia j ■wa- r ku mai o M. Kahionamaka, a hoike mai ! imua o ka aha, e koho ia o Nakapalaui i| Luna Hoomalu, aoD.fi. Poheepaii ī Ka-! kauoleio. Ma ka ninau aka Luna Hooma-i lu, ua hooholoia ; e kope maikaiia ka moo- j lelo o ka aha, a hoouna aku ke Kakauolelo; e paiia ma ka Nupepa Kuokoa. Hoomakau-I kauia na manao no ia halnwai.

Nn ka Luna Hoomalu ka hai ana raa ka Himeni 195, *• E hoonani aku in lehora,"na ke Kakauolelo ka pule ana, 11 £ iho mai ka uhane o ke Akua iloko o ka naau o ka poe hoomaloka, a e hooliloia iakou i poe nana e hoonani i kona inoa hoano."

Na Kekea ka haiolelo rna na mea e pili ana i ka luin hua; aia ke poolelo ma Solomona 11: 24, " Hooheleiei kekahi, a nui , hou ae no nae," aole oia i wehe mai i keia olelo, e hoohelelei kakou i lt Kapalahaku " no ke aupuni o ke Diaboio ma ka noho lealea ana iloko o kela hewa keia hewa ; a hihia i ke Kanawai o'ka aina, ame ko ke Akua mau Kanawai. Aka, e kokua nui aku kakou i ke aupuni o ke Akua Mana Loa, nana i hoopomaikai mai i keia Lahuikanaka, ma na mea o ke kino ame ko ka uhane.

Na Kaaloakauhi ī kokua mai ma keia poolelo, a wehewehe mai no ka anoano i kanuia ma na kihapai. Ina he hookahi anoano i kanuia a ulu, a hua mai he lehulehu wale, a pela no hoi kana olelo hoohaiike ; a ia ma f?alelu 133 : 1, *' Aia hoi, nani ka maikai ame ka oluolu," o ka noho lokahi pu ana ona hoahnnau. Ma keia olelo, ke ike nei kakou, a k'e kauohaia mai nei kakou o ka lokahi pu ana o ka manao ma na mea e pomaikai ai ko kakou mau uhane; e lulu hua kakou, e kokua nui aku i kona aupuni, i mea e hoonaniia'ku ai kena inoa i keia ao, aika wa pau ole. A pau keia mau manao paipai; elua mau hoahanau pule, a mahope ku mai o Kanuku, a hoike mai no ka poe pi, aua, no kn hele ole i ka pule ma ka la Sabati, e noho lewlea ana ma ka honua ine ke kuulala loa, e kupalu ana no ka la e inake ai. Aia hoi kekahi olelo ma Mataio 13: 32, " Ua hoohalikeia me na hua i luluia ma ke kihapni ;ao ka mnhiai nona ia kihapai, oj lesu no a na ko Takina ma lulu ana i i ka olelo a ke Akua raa ke kihapai o Hawaii j nei, ua hoilee mai oia a kuhikuhi mai i kai Aha Haiawai, no ka noho ana a ka poe hoo-! maloka ;me tie kuonoono ole. E nana ka-j kou i ko lakou noho ana, he mau hale liilii ! pelapela oloko, he pepepe kahi puka o ka hale, he neko haueka na wahi uluna, pela no hoi na wahi moena e moe ai, he pelapela kuonoono ole ka noho ana ; nolaila, ke ike nei kakou i keia mau manao maluna, pehea ko kakou manoo ? E ala mai kakou, e hana! mau ma ka honua. i

Na ka manao hope, wehewehe mai oia no ke kumu manao ma na mea e pili ana j ke poolelo, " No ka lawai-a ana," a no kekahi roaa mea e ae; ua ike oia i na ]awai-a ma Kekahi, i ko lakou holoana i kai e lawai-a ai m&luna o na waa maiau. aia hoi liekahi Painmlm» e. kau ana mawaena o na waa, ua hooholoift ilalo ,o ke kai, iioko hoi kā iao, oia hoi ka maano o ke aku. Hoohelelei kekahi kanaka i ka maunu ma ke kai, hoe aku la hoi ka poe kaoiii mamua ;.a huli ae !a na lawai-a mahope e makoi. ana, a lou mai la na i-a he nui wale; ua hoopili mai o!a i ka olelo, i like ai me k»r poolelo; hooheleiei kekahi, a noi hou ae no nae, He nui ka hauoii ame ka piha ana o ka aha i na leo oiioii no ka makemake; ne ko! lakou iohe axia i ka ieo oluoiu, e hooikaika j _ ana e kokua ! e kokna ! No na kahuna lapaau Hawaii pwliiiii iiekahi, & iiioaku na daia ekoio ma kk waha&ee ame ka maalea o ka lakoa «auiiaoa «p». Auhea ia ka pono am* ka mdlabin ole o ka poe hewa. a kolma oia i ke aupnm o ka Haku ; • peaei<hoi. ka «leio a Davida, "Huhu iWaui ka ass o ka poe hewa ma koaaa." . Iā w?i, ku mai 1& īiuna ki Luoa Haemalo. hookuu i lea aha hala*rai ma ke me!e aoa!

i ka Himeoi 257, •* E hoonani aku ia lehopaie o Pananau, a hookuuia Ira aha. Ua hoomaha iki na hoahanau mawaho, a mahope ua luluia " Kapalahaku," ua hea j muaia na kamaaina, e lawe pakahi mai kela mea keia mea o iakou ; ji ua kapaia ka apana kamaaina. He maa Katolika kekahi i j kokoa mai ma ka luiu ana ; me he meo la o ko ke Akualima pu kekahi me lakou, nana j e alakai i ko lakou naau ma ke kokua ana i j kona aupuni, o kekahi nmu hoahunau, ua | haawi nmi no i ke "Kapalahaku" no ka [ waa l.nwai-a, no ke aho, no ka upena, no ka j mahiai ana, no ka iapaau ana, a.pela aku. Nolaila, mai kanalua oe a kuihe i ka hai aku i x»a mea hou ia Hawaii o Keawe, Maui 0 Kahia, Oahu o Kuhihewa, ame Kauai o Manokalanipo, i na mea hou ma Makalawena, kahi hoie kukuluia ai ka Halepule hou. No ka apana mua, - - . $53.25 Na apana eae o Kona A., ♦ . 30.37 No ka apnna o " H., . - - 15.25 Ua koe kekahi mau " Kapalahaku," no kekahi poe ma na apana e ae, a ua hoolawa ia na mea i loaa mai, a eia iho ka huina o na daJa a pau, hookahi haneri umikumamakahi dala. me kanaonokumamalua keneta ine ka hapa (8111.62£.) Nani ka pomaikai 1 ka lohe ana i ko ke Akua leo, e kokua. a e kukuiuin i Halepule ma Makaiawena, ke kokua mai na ekalesia e ae, mai Hawaii, a Kauai. Ua oki kaua m:ianei, mai pauaiioi oe » ka lawe hele ana ma kela ame keia wa- j hi, i ike mai ai ko kaua mau hoa puni nupe- j pa, i ka hana a ka poe hoomaloka i ko lakou ala ana mai a kokua i ke aupuni o Kristo. Ua kokua mai no hoi na kamoaina, hookāhi waa i«a i haawiia i keia a me keia heahanau. Owau ao kau kauwa hnahaa, D. R. ! JS'uloko. Kona .i., Hawaii, Dek 30, 1868. :