Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 8, 20 February 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Jackie Ka`alohilani Amazaki |
| This work is dedicated to: | Amazaki Ohana |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
No Europa.
Ke hoopiipii mai nei no ke kumu e hilinaiia`i ku hoea io ana mai o kekahi kaua ma Europa, iloko ae nei o ka malama o Aperila, e hiki mai ana. Aole i lilo ka make ana o ka Moi o Denemaka, a me ka hooalii ia`na o ka Moi hou, i kumu e hoopau ai i ke kumu a me ka manao kaua ma ia mau aupuni; aka, ua hoopii hou ae no ia mea iluna, a o ke kaua wale no ka mea kamailio nui ia; o ka mea nae nana i hoeueu loa ia mau manao, o ke kanalua ia o ka pono o ka hoolilo ia o ka Moi hou, i mea nana e aahu ia ia iho i ka inoa Duke no Schleswig Holstein Aka, he mea pohihihi laa nae ka ike ana iho i ka pomaikai e loaa i kekahi o na aoao e hoopaapaa nei, oiai e hoomakaia`na ke kauaia mai e na aupuni liilii; aku, e lilo ana paha ia i kaula nana e alako mai i na aupuni nui e komo iloko o keia kaua o kaua mai.
Ua pau ae ke kanalua ana no ka hele aku o ka Emepera hou o Mesiko, e noho i Alii no ia Aupuni; no ka mea, ua hoakakaia ka manawa ona e hele ai e lawelawe i na hana o kona aupuni hou, oie hoi ka malama o Maraki e hiki mai ana. He mau puali koa o Farani, kekahi e ukali ana i ua Emepera Maximillian nei o Mesiko; a na ia poe e hoonoho pono aku ia ia iluna o kona noho alii hou. O kekahi mea i hoakakaia ma kona kumu i ae ai e lilo i Emepera, oia no ka waiho ana na na makaainana e apono mai kono lilo ana i Alii; a ina e hoole mai na kamaaina, alaila, e hiki no ia Maximillian ke haalele hou ia wahi. Aole no i hookoia ia mea, a me he mea la no, aole e hookoia ana, a aole no i waihoia`ku na na kamaaina e apono mai, a ina e hana ole ia pela, alaila, e hoonoho mau ia ana no i mau puali koa o Farani ma ia wahi, i hoomaloeloe ia`i ka noho ana o ka Moi hou; a o na poe kamaaina hoi a pau o Mesiko, i na wa a pau e hiki ai, e hoopuka mai ana no i ke kue nui no ka lilo o kekahi o na`Lii o Austeria i Moi maluna o lakou.
O ka nui o ka lilo o Farani no ke kaua ana ia Mekiko, he elua hanere miliona Hapa Farani, ua hiki hou ia mau dala ke uku papalua i ka aie o Mesiko ia Farani, a me na poe Paniolo.
Na Palapala.
Nani io ke emi o ka Lahui
HAWAII .
Ka Nupepa Kuokoa E; Aloha oe. – Ua ike au ina manao o kuu hoa e hai mai ana ma ka helu 5 aoao 6, no ka emi ana o ka Lahui Hawaii.
O ia ka noa ana o na wahine hookamakama hapai keiki moekolohe, oia hoi ke umi wale ia o na keiki.
Auhea oe? Ua pono no ia hana ana au, ina o ko wa e noho ana i Moi no keia aupuni, ina ua paa loa oe ina kanawai, o oe ka ka mea mana, he ike ole no ka paha oe i ka hookuu ia ana mai o na hapai keiki i nei manawa? Auhea oe e Maakuia? Aole o na keiki manuahi wale no ia e make nei, a ola hoi ka poe manuahi ole, ua pau pu no. E Maakuia lalau e! ina o oe ke Akua ka mea nana i hana ke ola, ina ua ola ka poe make, ina pomaikai ko Aupuni. No ke ino o kau olelo ana, komo ole oe i ka Ahaolelo. Lilo ia oe ka aina maikai ma Hilo e pili ila me kukuau ma kela uapo nui, nau no ia e noonoo i kou poumaikai.
He mau ia, aia no a pane mai oe, alaila kuupau aku aku i ka makani i lele ka lupe.
Ke hoi nei ko Kanekio keiki ua olu ka wai. S. F. Napua Kalaepaa.
Lolo Au Moana.
E Ka Nupepa Kuokoa E; Aloha oe. – E oluolu oe e hookomo iho i keia wahi ukana ma kabi kaawale o kou kino holookoa.
Ua lohe wale mai au no Punana; he lolo au moana, ma kahi pilipili aina, ua au oia mai Honomaele aku ma ke Komohana Akau, a hiki oia ma ke awa o Pueokahi, ma ka Hikina. a Hema i kekahi wa, kai ka pili a piha ole o kona puka-ihu i ka ale a ka makani.
Ma ka la 22 o Ianuri i hala ae nei, oia ka Poalima, ua au hou oia ma ka moana mai Honomaele mai, ma ka Hikina Akau, a pae ma Waiaolohe, Keanae, ma ka aoao Komohana Akau.
Owau no kekahi mea i ike pono i kona w i pee mai ai, he kehei kona kapa, a he malo kai kahei ia ma kona hope, a ole oia i opili i ke anu. O ka loihi mai kahi ana i au mai ai a hiki i kahi i pae mai ai, ua like me ka hihi mai Lahaina a hiki i kahi kokoke ma Lanai, ua emi mai paha ia, ua oi aku paha @ loa o kahi ana i au mai nei. He keu mai nei hoi keia o ua mea o ke `kikihi o kahi @uwaalalua, o ka i-a ka hoa e like ai.
Nolaila, ua akaka ka nui o ka ke Akua nau hana, a me kona lokomaikai maluna o `eia ‘hepa’. E like me ka Davida i hoike mai ai ma Halelu 104:24. “Ina wehewehe @, aole ne pau ka nui a me ka nani o koa mau hana.” Me ka mahalo.
L. Kaono.
Keanae, Maui, Jan. 29, 1864.
He mau rula no ka Hoopalau
ANA O KA POE OPIOPIO.
E ka Nupepa Kuokoa e; Aloha e:
E mahalo ia ka Luna Hooponopono o ka Nupepa Kuokoa, oiai ua waiho aku o W.K. Nohoikawela, i ka ninau e pili ana no ka pono, a me ka pono ole o ka haalele ana o ke kane i ka wahine ana i hoopalau ai me ka ae ana me ka oiaio.
A pela no hoi ko ka wahine ae ana me ka oiaio, me ka loaa ole nae o ke kumu kupono o ko laua haalele ana kekahi i kekahi.
Nolaila, ua ike ae nei paha ua poe opiopio nei i ka mea i hai ia mai e ka Luna Hooponopono, ma ka Helu 48 o ko kakou nupepa o ka A.D. i hala aku la.
E na hoa opiopio o ka aina kupa Hawaii, eia he mau rula e pono ai ko kakou lawe ana i keia huaolelo hoopalau, i ole e seku kekahi i kekahi, a i mea hoi e pili ole mai ai ka huaolelo hilahila ia kaua, a ia lakou la aku hoi, wahi a ka Luna Hooponopono. “Aole pono o ka haalele kumu ole ana i ka mea i hoopalau ai, aole no hoi he pono ke uhaki i kakahi olelo ae like e ae, i aeia me ka oiaio, no ka mea, aole pono o ia hana.” Ko kaua manao pu aku la no ia, eia ka rula mua.
1.-A i makemake oe e lawe ia ia`la nau, a pela hoi kela ia oe, ea, e pono no ke noonoo mua, me ka ninau ana ia oe iho: He pono anei keia mea a`u i manao ai e hana? He hewa paha?
Ina ua maopopo ia olua ko olua ae ana me ka oiaio, me ka ae pu no nae o na makua; alaila, ua paa ia hoopalau ana, he olelo ae like ia i ae ia me ka oiaio, aole hemo; ke loaa ole ke kumu kupono e hemo ai. E pono no @ noonoo e ana mamua; a maopopo, a i maopopo ole, waiho aku no; o noho auanei a mahope, hoole hou, aole e hiki ua paa.
2.- E hoopalau no me ka wikiwiki ole. Oia no ka hemahema nui o kekahi poe opiopio no keia Lahui Hawaii, manao paha o lilo ae oi`la ia hai, o ka moe ino iho la no ia o ka po, hia a ka moe ana. O ka pupuahulu iho la no ia, me ka wikiwiki e ake ana e loaa mai oi`la ia ia nei, o ka hoopalau iho la no ia, hooholo laua nei i ka olelo ae like, a paa ia, o ka noho keia a kokoke ka manawa i hooholoia`i ka olelo ae like, o ka mare wale no koe, apa hou iho la ka manao o keia keiki, lilo aku la me ka mea hou, me ka i ana iho, aohe ae o kuu mau makua la, i olelo aku nei au, aole mea a paneia mai: Kahaha! lapuwale, wahi a ke kaikamahine; kai no paha he pono; aole ka. He hana uso ole keia a keia keiki i hana`i, no ka wikiwiki no ke kumu o ke seku ana; nolaila, pono no ke kali a hoohakalia hoi ma ka hoopalau ana.
3.- Aole pono ke hoopalau me ke keiki a ka poe waiwai a kapukapu hoi, pela no ke kaikamahine a ia poe. “Oaha hoi?” Wahi a ka mea ninau. O kokoke ole aku hoi paha oe i ka helu o ia poe; aka hoi, ina ua like kapukapu o na makua o keia keiki, me ko ke kaimahine; alaila, ratio like laua ke kahi i kekahi. Ina aole i ratio like, e waiho aku no lakou la. O noho auanei a mahope, puka mai ka huaolelo a ka makuahonowai; “Kahi hunona loaa ole – poho ka maua kaimahine ia oe, mea ka maua mea ia oe.” Pela wale no, a lilo i mea hilahila, o ka hookuke mai la no ia. Hele oe pela, loaa ka mai he kewe. E pono i keia poe ke hoomanao ia rula no ka hoopalau ana, ko ka Hawaii mau, he waha palolo.
4.- Mai manao nui ma ka maikai o ka helehelena, o ke kumu ia o ka hoopalau ana. Aole pela, e na hoa opiopio mai ka Helu 1 a hala iho i lalo, e pono no, me ka iini maoli no iloko ou e pono ai ke lawe ia ia la nau, a pela hoi kela ia oe. Aole ma ka maikai o ka helehelena, o kapaia mai kaua. “He puni maikai.” Waiho aku no na ka poe i ano like me lakou la.
5. – Mai hoolohe i ka hai olelo, me ka onou ia oe, e hoopalau me i ala, a pela no ke onou a ka makua ia oe; na kekahi aku. Aole pono o ia hana, o noho oe e ka makua a ae ole auanei ko keiki, a i ole ia, ko kaikamahine paha; poho hewa kou manaolana e ka makua. Eia ka pono, ina makemake oe e hoopalau i ko kaikamahine na kekahi keiki, oiai ua makemake olua i kela keiki, i puukani na ke kaikamahino a olua, e pono ia olua ke ninau aku i ke kaikamahine e hoike mai i kona manao; ina ua like me ko olua manao; alaila, ua pono, ina aole, mai onou wale aku. A i no a like pu ka manao o ka makua me ko ke keiki; alaila, pono. Mai hoonaukiuki ka makua, ke ae ole kana keiki i kona manao, me ka olelo ana iho; “Kai no he wahi kaikamahine ae ole oe i ka maua kane i makemake ai.” Pela no na makua Hawaii, ko lakou ano mau ne ia.
Ea! ma keia mau rula elima no ka hoopalau ana, he pono no ke malama ka poe e makemake ana i ka hoopalau.
Ma ka Helu 48 o ka Nupepa Kuokoa, ko`u hai ana aku ma ke akea, he hana maikai keia ke malama ia.
Malia paha, o ke kumu ia o ke seku ana, a me ka hoolalae o kekahi poe, no ka loaa ole paha o na rula e akaka ai ka pono, a me ka hewa o ka hoopalau ana o ka poe opiopio. Nolaila, ke oki nei au maanei, ua ike iho la no i na rula o ka hoopalau ana o ka poe opiopio.
Me ke aloha.
W. K. Nohoikawela.
Laiulaikalepo, Kaukaweli, Jan. 28 1864.
No ka “Happy New Year.”
Ma kou la hanau o ka la 6 o Februari A. D, 1864. – Ua halawai au me ke kumu manao nona ke poo e kau ae la maluna. “Happy New Year.” I ko`u Kilohi `ana i ke kahua nona mai keia kukulu manao ana, ua halawai au me ka mea ino Huna, oia hoi o P. A. Kalalaupunaakeonaona o Lahainaluna, ke kahua o ka noiau, wahi a ka olelo.
E ke hoa! ma kau Papa Hoike o na La Hoouka kaua, o ke kahua kaua o Bulu Rana, o ka la 6 o Feb. A. D. 1864, ua ike au ma ia Papa Hoike, he 33,333,333 ka nui o na Heana kaua i make, iloko o na la hoouka kaua o ka A. D. 1863, malalo o ua Generala kaua kaulana nei, P. A. Kalalaupunaakeonaona.
A o ka huina o na heana a pau i make iloko o kou mau la hoouka kaua, ua oi ae ia mamua o ka Papa Hoike a ke Kakauolelo o ka Oihana Aopalapala o ka A. D. 1860. – Ua oleloia ma ia Papa Hoike, he 67,084 ka huina o na kanaka maoli mai Hawaii a hiki i Niihau. A i ka helu kanaka ana i ka makahiki A.D. 1853, he 71,019 ka huina o na kanaka maoli mai Hawaii a Niihau. A ina i hui pu ia me na haole; alaila, he 73,137. A iloko o ka A. D. 1860, he 69,800, ke hui pu ia me na haole. A nohea mai keia mau heana make i hiki ka huina helu i ke 33,333,333 miliona kanaka?
Ina he 300 haneri makahiki e hoopulapula hou ia`i ka Lahni Hawaii, aole no e lawa kona huina he 33,333,333 miliona. Ina o ka nui io keia o ka make o na kanaka maoli iloko o kou mau la hoouka kaua e Gen. P. A. Kalalaupunaakeonaona, alaila, nohea mai keia mau huina he lehulehu loa e haiamu nei ma Ulakoheo i kela la keia la, a me na wahi e ne? A nohea hoi ka huakai – loihi nana i hoolewa i ke kino – lua ole o Kalani Iolani Kamehameha IV, a me ka lehulehu e haiamu ana ma kela a ma keia aoao o ke alanui? A nohea mai ka pihe kumakena ma Halealii iloko o na la Kanikau, a me na po kahea inoa o ua Lani Ihikapu la i naue aku la i ka manawakolu mau loa? A nohea mai ka pulima nana i kahakaha i keia kumu manao i loaa`i: Happy New Year?
No ka mea, aohe i hiki ka huina o ka kanaka o Hawaii nei i kenakolu kumamakolu miliona kanaka, he 67,084 wale no. A ina o ka haina oiaio keia o ka make; alaila, aohe kanaka i koe o Hawaii nei; no ka mea, ua emi ka huina helu o na kanaka o Hawaii nei malalo o ka Papa Hoike a P. A. Kalalaupunaakeonaona, ke Kupakako nui a Waahia ku mea nana ka Wanana iloko o na la i hala, e lilo ana ka Lahui Hawaii i mea ole, e pau loa ana i ka make, he pohaku ka mea nana e noho ka aina. A ua hooko loa ia pela e P.A.K.
He manao loihi ko`u ma keia mea; aka, ua hoopokole au ma keia. A ina he manao ko kuu hoa e hele mau i ka loa a me ka laula no keia mea ua pono no. Me ke Aloha.
Kapepeekauila.
E Makaala. – E ike iho auanei oukou e na makamaka, ua hoololiia ka la e lawe ai o ko Waialua a me ko Koolau mau Leta, aia ma ka Poakahi i keia manawa, nolaila, e hikiwawe ana na nupepa i o lakou la. E pono e ala mai e ko Waialua ame ko Koolau, a e lawe i ke Kuokoa, e hiki ana oia i o oukou la iloko o ka manawa pokole. E makaala, o hala ka wa pono.
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA ANA 2 LIO i ka Poalima, la 19 o Feberuari, i ka hora 12 o ke awakea, 2 Lio i ka Poakahi, la 22 o Feb., 4 Lio, 1 Bipi i ka Poaha, la 28 o Feb. He mau Lio hou mai kekahi. Ke ano me ka hao malalo nei: Ma ka Pa Aupuni.
Ma Pauoa,
Ma ka Poalima, Ia 19.
1 Lio kane eleele, hao akau NI Ni N, hema ano e.
1 “ “ hao akau BB, hema ano e.
Ma ka Poakahi, Ia 22.
1 Lio kane aniuahina, hao hema IS.
* “ ulaula, hapala ka hao.
Ma ka Poaha, Ia 28.
1 Lio kane ulaula, hao ano e.
1 “ “ “ “
1 “ “ hao akau B6.
1 Lio w. “ hao akau (WS, hema PI ano e kahi hua.
NA LIO HOU MAI.
1 Lio kane puakea wiwi, aole hao.
1 Lio wahine ulaula, no Piwa.
1 Lio kane hulupala, hao hema ano e.
1 “ ulaula, hao akau mauamana.
1 “ “ hao hema manamana ano e.
1 “ “ hao akau K, hema L.
1 “ puakea, hao hema KI.
1 Lio wahine ulaula, hao akau H, hema PK.
E hele mai ka poe koho Lio me ka dala pu mai no. E kii mai i na Lio hou me ke dala pu mai no. E kii mai i na Lio hou me ke dala pu mai no, oi pokole na la.
NAPUNAKO, Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Feberuari 17, 1864. 177-1t*
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA`NA HE 8 LIO ma ka Pa Aupuni,
Ma Waiawa, Ewa, Oahu,
ke hiki aku i ka la 27 o Feberuari, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka Poaono e hiki mai ana. Ke ano me ka hao malalo nei:
Ma ka Poaono, Ia 27.
1 Lio kane puakea, hao akau K(I), hema 92.
1 “ ahine keokeo, hao akau K X.
1 “ ulaula, hao akau ano e.
1 “ ahinahina, hao K.
1 “ lokia kalakoa, hao akau XA.
1 Lio wahine puakea haulaula, hao akau K, hema NA.
1 “ hulupala, aole maopopo o ka hao.
1 “ eleele, hao akau KHA.
J. KAHAUOLONO, Luna Pa Aupuni.
Waiawa Ewa, Feb. 16, 1864. 177-1t*
PUBLIC NOTICE!
THE ESTRAY ANIMALS CONFINED in the Government Pound,
At Waiawa, Ewa, Oahu,
Will be sold at public auction, on Saturday, Feb. 27, at 12 o’clock, A. M., 8 horses. All person interested are hereby notified to attend. The following are the description and brands:
On Saturday, 27.
1 Cream colored horse, brand right K(I), left 92.
1 Gray horse, brand right K X.
1 “ brand K.
1 Bay horse, brand right not describable.
1 Roan colored horse, brand right X A.
1 Bay mare, brand right K, left N A.
1 Sorrel mare, brand not describable.
1 Black mare, brand right KHA.
J. KAHAUOLONO, Pound Master.
Waiawa, Ewa, Feb. 16, 1864. 117- 1t*
He Ahi. – He ahi kai hoea ae ma ka Hale inu ki hapaumi o ka pake, ma ke alanui Marine, makai pono iho o Aienui, ma kakahiaka Poano iho nei, a mai ane e lilo he ahi nui loa, e ole ka pio e ana ma ka ikaika o ka poe e ku koke ana i ke kinai ana; no ka mea e pa mai ana ka makani ma ke komohana mai me ka ikaika nui, a ina no la `hoi ua pau loa ia mau hale i ke ahi. Ilaila ae no `na kaa wai kinaiahi, aka, hiki ae nae, ua pio e ke ahi.
NA KE AUPUNI.
No ka mea hoi, ua hookaawale ae ke Kuhina Kalaiaina i mau wahi elua, i wahi e hoahu ai i na opala, a me na mea pelapela; e laweia ana mailoko aku o ke kulanakauhale, e like me nei: O ka loko i kapaia o “Poki,” ma ke kihi hema o ke Alanui Moi Wahine, a me ka aina waiho wale ma kahi e waiho koke nei, i ka Wilimakani a Messrs Sumner ma, makai iho o ka Halepaahao. Nolaila.
Ke papa loaia`ku nei na mea a pau, e like me ke Pauku 281 o ke Kanawai Kivila, mai waiho i na opala, a me na mea ino ma kekahi o na alanui, ala ololi, uwapo, a ma kekahi pa waiho wale paha maloko nei o na palena o ke kulanakauhale o Honolulu, o ku i ka hoopaiia`i na dala, aole e oi aku mamua o ka hookahi haneri dala, no ka hewa hookahi.
T. C. HEUCK,
Kakauolelo o ka Papa Oia.
Keena o ka Papa Ola
Feberuari 10, 1864. 116-3t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA: UA NOIIA MAI KA MEA hanohano loaue Li, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KAAEAWA (k.) e hookohu la ia i Luna Hooponopono Waiwai o MAPU, no Lahaina, Maui, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, ola ka la 2 o Maraki, 1861, 1 ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. BROWN,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Feb. 12, 1864. 117-2t.
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA. Hanohano R. G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Xi, e hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o KAUIHOU (k,) no Honolulu, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 2 o Maraki, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. BROWN,
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Feb. 17, 1864. 117-2t.
HALAWAI O KA AHAHUI
O NA EKALESIA O KA
Mokupuni Oahu.
E HALAWAI ANA KA AHAHUI O NA Ekalesia o ka Mokupuni Oahu, ma ka Halepule o Kaumakapili, ma ka la 23 o Feberuari e hiki mai ana. Nolaila, e makaala e na Kahunapule ame na kahu Ekalesia, a me ka poe i loaa ka Palapala Haiolelo, a me na Luna ekolu o keia ekalesia keia ekalesia okoa, e hele mai me ka makaukau i ko oukou mau haawina, ma kahi a me ka la i hoikeia maluna, a ma ka hora 10 hoi. M. KUAEA, Luna Hoomalu.
Hauula, Feb. 5, 1864. 116-2t.
OLELO OOLAHA
NO KA MEA, UA NONOIIA MAI AU E S. L. Austin, kekahi o na Lunakawai Kaapuni o Hawaii, e Laahiwa, ka wahine mare a Joela, o Hakalau, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole, e haawi aku i la no ka hookohu ana i mau Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Joela, i olelo ia maluna. Nolaila, e ike auanei na kanaka a pau, ke pili, o ka la 24 o Maraki, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la ame ka hora i oieloia no ka hoolohe ana i keia hana, ame na mea a pau i hoole ia, aia ma kuu Keena ma Onomea, Hilo, e hana ai.
S. L. AUSTIN, Lunakanawai Kaapuni.
Hilo, Hawaii, Feb. 1, 1864. 116-3t.
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano Ieane Li. kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kapea, e hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai no Kamuela k, no Honolulu, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pua loa, ke pili, o ka Poakolu, oia ka la 24 o Februari, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oieloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. BROWN.
Kakanolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Feb. 9, 1864. 116-2t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O AINOA w, KUE I kana kane o Antone (Pukiki,) no Honolulu, O., mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Antone k, i kana wahine. E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanahano Ioane Ii, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 24 o Feberuari, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. BROWN,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Feb. 10, 1864. 116-2t.
KAMANA HANA KAA!
O MR. WILLIAM DUNCAN. ka mea nona ka Hale Kuihao mauka ponoi iho o ka Halewai, ma ke Alanui Alii, ke makaukau nei oia e hana i na mea a pau e pili ana i ka HANA ANA I NA KAA LEALEA, a me ka KAA no o na ano a pau; a me ka hana pu no hoi i ka ILI KAA LIO, a me na mea e ae e pili ana ia Oihana. A he hiki no hoi ia ia ke HANA I na kaa hou maikai loa, ke makemake kekahi poe i mau kaa hou no lakou. He mea pili i ko oukou pomaikai, ka hele mua ana mai i o`u nei mamua o ka hele ana ae i na wahi e e hana ai i ko oukou mau kaa.
Aia ko`u hale hana mauka iho o ka Halewai, ma Alanui Alii, Honolulu.
Honolulu, Ianuari 21, 1864. 113 1m.
PULUPULU!
A UA MAKAUKAU NO HOI AU E KUAI aku i ka pulupulu, penei:
PULUPULU i pau i ka waeia, 20 keu, no ka paona.
PULUPULU me ka anoano i wae oieia, 6 keu. no paona. E lawe no au i ka welu lole a me ka pulupulu i uku no ke Kuokoa. H. M. WINI.
100-2m Luna Pai o ke Kuokoa.
E Kuaiia ana!
Ka Moku Kialua Hawaii
Go Ahead,
he 22 tons, ua kupono loa no ka holo pili aina ana maanei, ua makaukau no no ka holo ana. Ke ku nei oia ma ke awa o HANALEI, KAUAI. E kuai makepono ia`ku no ia no ke dala kuike. No ke ano o ke kuai ana, a ninau ia.
A. WHITE
105-3m Hanalei, Kauai
OLELO HOOLAHA.
O KA MEA NONA KA INOA MALALO nei, ua hookohuia e ka Aha Hookolokolo, i Luna Hooko no ke Kauoha Hope a Kaikainalii W., no Honolulu, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ke kauohaia`ku nei na mea a pau, i aie mai i ua o Kaikainalii nei, e hookaa koke mai, a o na mea hoi a pau ana i aie aku ai, e hoike koke mai lakou mamua o ka pau ana o na mahina ekolu, mai keia manawa aku.
J. O. DOMINS.
Luna Hooponopono.
Honolulu, Feberuari 1, 1864. 115-3t.
R. H. STANLEY,
LOIO.
UA MAKAUKAU NA MEA NONA KA inoa maluna ae nei, e lawelawe ma ka Oihana Lolo, no ka poe a pau e makemake mai ana la ia iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. A ua makaukau loa ola e hana na Palapala Kuai Waiwai Paa a Waiwai Lewa, a me na Palapala Moraki, a me na palapala pili Kanawai no o na ano a pau. E hele ae ma ko`u Keena, ma ke Alanui Kaahumanu, makai iho o ka Hale Leta. 114-4t.
OLELO HOOLAHA
KE HAIIA AKU NEI KA POE A PAU E HOOLUUIA ko lakou mau lole o na ano a pau, ola hoi ke Kihei, Holoku, Lolewawae, Kuka, ame na mea ano lole ailika, ame na lole huluhulu i ka waihooluu Melemele, Eleele, Ulaula, &c &c.. O na Kihei kahiko i mae, e hooluuia a maikai. Aia kahi e Hooluuia`i ma ko`u wahi ma Moanalua.
O ka poe a pau e makemake ana e HOOLUUIA ko lakou mau lole, e lawe ae a waiho i ko lakou lole ma ka Halekuai Papa o Samuela, ma Honolulu. Aohe no he pii loa o ka uku.
JAMES I. DOWSETT (Kimo Pelekane.)
Honolulu, Feb. 5, 16864. 115-m
KULA NUI KAIKAMAHINE!
O KE KULA NUI KAIKAMAHINE HAWAII i hookumu ia iho nei ma Honolulu i ka makahiki i kaahope ae, ua hoohuiia`e nei me ke Kula Olelo Beritania ma Lahaina. Ua hoolimalimaia ae nei ka Pa Halemai o Amerika Huipuia no ia mea. He $73 00 ka uku no ka makahiki. A he papa no hoi kekahi no ka poe e makemake ana e hoi mai e noho pu, a e aoia no hoi, no ka uku kiekie ae.
O KA LUNA NUI HOOPONOPONO,
O Mrs. Mason.
A ua weheia no hoi he Kula Hanai no na keiki kane, ma ka pa i noho mua ia iho nei e Rev. W Scott. He $73 00 ka uku no ka makahiki.
O KA LUNA AME ME KUMU
O Rev. G. Mason,
He kokua kumu ame kana wahine kekahi e noho ana maloko o ua pa uei.
114-3t
OLELO HOOLAHA
HOTELE NEW WORLD!
O
HENRY WALTHAM.
E IKE AUANEI NA
KANAKA HAWAII
a pau, ua makaukau ka mea nona ka inoa moluna, e haawi aku i na kanaka a pau e makemake ana e kipa mai ma
KONA HOTELE!
e pili la me ko na Hotele Haole, ma ke kihi o ke
Alanui Nuuanu & Alanui Kalepa
makai iho o ka
ROYAL HOTEL (Hotele Alii,)
i na mea ai
MAIKAI LOA,
o na ano haole a pau, me ka POI pu no hoi.
kE
TI,
KOPE,
PAI,
PIPI,
PIPI LOKE,
I-A MAOLI.
ame na mea ai maikai no a pau, o na ano lehulehu wale.
HE HAPAWALU WALE NO KA UKU
a hiki aku i ka
HAPAUMI.
E pono e kipa mai oukou e halawai me HANALE, mamua o ko oukou hele ana i kahi e.
HENRY W. WALTHAM.
Honolulu, Feb. 5, 1864. 115-1m
E MAKAALA !
OWAU
O KAMUELA,
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII,
NONA KA HALE KUAI PAPA MAuka iho o ka
Hale Hookolokolo
ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau ia ku wale no keia o kuu moku papa,
“CONSTITUTION!”
a ke ku mai oia, e loaa ana ia`u ua
LAKO KAPILI HALE
o kela ano, keia ano.
EIA NO KE WAIHO NEI.
NA:
PAPA O KELA ANO, KEIA ANO.
LAAU HALE, o kela ano, keia ano.
PILI HALE,
PINE,
AAHO,
KEPA,
PANI PUKA,
PUKA ANIANI,
OLEPELEPE,
KUI,
PENA,
AILA PENA.
WAI HOOMALOO PENA.
IA MEA AKU, IA MEA AKU
Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka Lahui
Mai Hawaii a Niihau,
ke kipa mai i o`u nei. E hiki ana no na moku papa o`u i na manawa a pau, a hoolako mau ia`u. He mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke kaena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e lakoU e alako ana i ka poe maikai, me he lawehala la. Aka, he hiki ole ia`u ke hana pela, o ko`u ano no ka oukou e imi mai a loaa, maopopo no na hana a kakou, ko ka mea, o ko Hawaii nei kupa iho la no ia o ko oukou makamaka.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 22, 1864. 118-8m
KA MOKUAHI
KIALUA
“ANNIE LAURIE,”
E HAALELE ANA IA HONOLULU
I KELA POAONO KEIA POAONO.
(A hiki i ka paa hou ana o “KILAUKA.”)
I KA HAPALUA O KA HORA I AHIAHI
NO
LAHAINA,
ULUPALAKUA,
KAWAIHAE,
a me KONA.
Ku hou ma Honolulu i ka Puaono.
JANION, GREEN & CO.
I. II. A. H. M.
Honolulu, Aug. 29, 1863. 92-tf
He pono i na poe e hooili ana i na ukana ke hoomaupopo iho, e uku ia ka uku moku i ka wa e lawia mai o ka ukana.
OLELO HOOLAHA.
INA UA AIE O Daniel Ely. HILO, HAwaii, i kekahi mea, e hookomo mai i kona @ Aie mamua o ka la 11 o Iune, 1864. A o na mua a pau i AIE ia la, e hookaa koke mai ko oukou aie ia`u.
J. H. CONEY,
Luna Hooponopono Waiwai o Daniel Ely, ka mea i make.
110-@
Olelo Hoolaha.
I KA POE MAAUAUWA O NA ANO a pau, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare,
Ia KEALAULA,
no ka mea, ua haalele @ ole mai keia ia`e @ o keia mau makahiki i kaa hope ae nei; nolaila ina oukou e hoaie ia ia, aole au e hookaa, nolaila, ke kauoha aku nei au ia ia e hoi mai iloko o keia mahina mai keia ia aku, ina aole ula e hoi mai, e hoopii no au ia ia ma ke Kanawai.
S. W. KOMOKI.
Mokauea, Kalihi, Oahu, Ian. 21, 1863. 113-4t*
J. P. HUGHES.
MEA HANA
NOHO LIO!
AIA MA KA HALE KUAI O KA MEA nona ka lawa maluna nei, he Noholio Pelekane a he Noholio Meleka, a me na Noholio Wahine, o na me a pau, ae Noho Paniolo Nu Hou.
Na Hao Waha a me na Kepa o na ano a pau,
Na Kaulawaha, a me na mea a pono ka Mo,
Na Ili Kano o na ano a pau,
Na Iiao Keehi,
Na Palaki Lia,
Na Kahi Lia,
Na Ike Lii,
Na @.
A me na mea e ae a pau loa a pili ana i @ @ a me na Kaahelu, a e kuai ana no ia mau mea,
NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA!
Aia no ke waiho mau nei malaila na Pela @.
O na Pela Pulu, na Pela Hulu a me Pela @. E hanaia no e like me ka mea i kauohala mai.
Ua hanaia no na Kaa @ me ka maikai @, a me ka makepono hoi.
Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka`u oihana me ka maikai.
E malama pono ia no na mea a pau i @ mai e pili ana i ka`u oihana. E loaa no wau ia oukou ma @ ma ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papa.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Sept. 17, 1862. @
OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII!
Makai iho o AIGUPITA
Ma hope iho o ka Pa
O MAHUKA!
KA
Pa Kuai Papa
O
LEWERS 7 DICKSON,
MA LAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA ano keia ano, me ke kumukuai make@ ea, nolaila, e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipa a oukou e na makamaka Hawaii.
NA PAPA OLEGONA,
LAAU HALE A ME NA POU,
LAAU KAOLA A ME NA PINE PA,
LAAU AAHO HALE PILI MAOLI
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA A ME KA AAHO,
PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.
Eia ka mea
K U P A NA HA
MA keia hale – maanei i wiliia`i ka
PALAOA a ma ka HANA PAHU
e like loa me ko
ULAKOHEO
mamua, i kona wa e kau apa, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mai e @.
Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,
Na Pena Ulaula a me ka Eleele,
Poho, Kolu, Hulu Pena,
KUI o na ano a pau,
LAKA o na ano a pau,
Ami, Kilou, Kui kakai moena,
Kui Nao,
Paai Hale,
Pani Aniani, Pa@,
Aniani Kaawale,
Pani Olepelepe.
A PELA WALE AKU.
Aole o maue hooManaMana i poe e kai aku i na kanaka o @ mai na ke @ wahi; aka, he @@@@@@ maikai o ka maue mau mea kuai, a me ke @ o ka @ papa, me ka malama pono hoi i ka maue @ iho, i hoomau ia mai ai ka pomaikai, i loaa mau ia @ @ aku nei.
Honolulu, Ianuari 22, 1864. 113 @