Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 13, 26 March 1864 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kara Ueki |
| This work is dedicated to: | Sherrie Ueki |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Kau Leo Ana Aku.
E na Lunamakaainana e; Aloha oukou: Ua halawai aku nei paha na olelo paipai a ko oukou hoa me oukou, (oia hoi o W. Pinhasa D. Wood.) I hai mai ai ma kana mau olelo paipai i hoikeia ma ka Helu 7, o ka "Nupepa Kuokoa," o ka la 13 o Feberuari, o keia makahiki. Eia no kana mau olelo kauoha, me ka paipai ia oukou e kona mau hoa Lunamakaainana.
E pono hoi e hui e kakou mamua me na Makaainana o ko kakou mau apana, i ike mua no kakou i na manao a lakou i manao ai he mea kupono ke hooili ia mai na kakou e hooikaika i ka Ahaolelo, no ka mea, ua ikeia i kekahi o keia mau hana no na makahiki Ahaolelo i kaahope ae nei, ua hui iho na Makaainana mahope o ka hala ana aku o ko lakou Luna a ka Ahaolelo, a ma ia hui ana o na Makaainana, ua hooholoia e lakou kekahi mau palapala hoopii, ua kupono kekahi, a o ka hapanui o na palapala hoopii, ua kupono ole loa, a ua nui ka manawa i pau wale ma ia mau palapala hoopii ano ole, a kupono no hoi.
Ae, he oiaio no ia, owau no kekahi i noonoo pela, no ko makou mau Luna i koho iho nei ma keia apana, mai Maunalua, a Monanalua, a maloko o keia mau olelo paipai a W. Pinehasa Wood; malaila i ulumahiehie mai ai ko'u manao, e noi aku i ko makou mau Lunamakaainana e hele mai imua o ko makou mau hale; a i ole ia, i na ale halawai. Aka hoi, i na no i like ole ko oukou manao me ko ka mea nona keia mau olelo paipai maluna ae nei, alaila, ua oki no; aka hoi, ina no he oluolu like ka manao o na Lunamakaainana o kela apana keia apana me ko ka mea nona ka manao i haiia maluna, alaila, "Ua lai ke Kaona nui."
Nolaila, he kumu kupono keia a oukou e ka poe naauao e noonoo mai ai no na pilikia he nui o na Makaainana i ili mai maluna o ka lehulehu a pau, ina ua eleu oukou ma ka oukou hana ana e like me ka manao a ko oukou hoa e hilinai nui nei e hemo ke kah pilikia o keia lahui, alaila, he kumu kupono keia e ulu nui ai o ka lahui ka hanaia pela
Aka, na oukou e hana iho pela, alaila, he mahaloia ko oukou, mai ka la e haule mai ai kekahi pauku kanawai e pili ana i ka pilikia o ka lehulehu.
Aka hoi, ina no hoi oukou e hookapeke iho ma ka aoao akamai o oukou, oia iho la no, ua lai no oukou ke hana pela. Eia no ke ano o ka oukou mau hana pela, he hooio manao, he liki hooakamai, aole he pilikia o na makaainana e hemo mai ana, o ka eke ka oukou e huki, a o ka pakeke ke nakeke, a o ka laau a Kekuaokalani, o Hoolehelehekii, oia ka makou ka na Makaainana.
Aka hoi, ina he puuwai ko oukou i mokumokuahua i ke aloha no na makaainana, alaila, e kuihahi ka manao e 'ike me ko oukou hoa, me W. P. W., ka Luna Makaainana o Koolaupoko, Oahu, ua manao au, ua pono keia, a e kokua mai hoi kekahi. Aka, ina ua hewa au ma keia kukula manao ana, e kala mai no. Me ka mahalo.
W. H. K. Kuihelani.
Waikiki, Maraki 2, 1864
Koa Pualu.
E KA NUPEPA KUOKOA E; ALOHA OE: -Ua ala hou mai no na keiki puukani o ke one hanau o kaua a kukulu hou ae no i keia hana maikai; a he mea no hoi ia e nana ai ke Aupuni, a e hanohano ai no hoi i ka nana aku, a he pomaikai no hoi no na kanaka i ao ia i keia oihana, ke ninau maila hoi lakou la, heaha ka pomaikai? Eia ka haina. O ka ike i loaa i ke kanaka he waiwai ka ia nona, nolaila, hoomaopopo kakou, o ka ike he waiwai nui ka ia. Ina he waiwai ka ike i loaa, alaila, e pono ia kakou ke malama mai i ka ike i ao ia ia kakou na keiki "puukani" o Hawaii nei; nolaila, eia ka pono, e eleu like mai kakou a pau, i aha ai? wahi a ka mea ninau, i holo ai ka pono a me ka nani o ka kakou hana, iloko o keia M. H. hou e noho nei kakou. No ka mea, ua hala aku ko Moi Iolani, ka kakou mea aloha, i ke ala hiki ole ke hoi hou mai. Nolaila, e hoohanohano no kakou i ko kakou Moi i kona mau la e hiki mai ana, i mau ai no ko kakou hoomanao ana i kona la nui e hiki mai ana, a mau aku. Aole no malaila wale iho, no na la nui no hoi kekahi e hiki mai ana, e mau no ko kakou hoomakaukau ana ia mea, no ka mea, he hana maikai no ka ua mau opio Hawaii nei e kukulu nei.
Iloko nae o keia mau puali, he mau hapa haole kekahi a o lakou na'lii koa. O ka mea hanohano o Davida Kalakaua ka kumu ao, a oia no hoi ka poo nui o keia hana.
Me ke aloha.
C.W. MOSES HEWAHEWA.
Pahua, Honolulu, Oahu, Mar. 14, 1864,
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e Keoki, no Waiohinu, Kau, Hawaii, e hoonoho ia W. Tho@. Martin, a me J. W. Kauiia (k.) i mau Luna Hooponopono waiwai no ka waiwai o G. W. Helemauna (k,) o Waiohinu, Kau, Hawaii, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 19 o Aperila, M. H. 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, ia ma ke keena ma Onouli Nui, Kona Hema Hawaii. C.F. Hart,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu.
Onouli Nui, Kona Hema, Hawaii, Mar. 20, 1864. 122-2t
Kanikau no D. K. Kaai.
Aloha nui oe e D.K. Kaai,
Ko Ewa pua rose nani,
Ka ohenana i pakiliona ia ka ike,
I huali memele i ke kahana o Lihue,
I iniki wela i ka ili o ka ipo ahi,
Ahi loko huila i ke aloha ia oe la-ea;
Owau ia e u nei i ko aloha la-ea,
Aloha ka hoa pili la o ke kane,
Ka lipoa aala o Pakaua.
Ka uahi nokenoke o Pelekane,
Ka wai lele moopu o Kolumepia,
Ka hoku welowelo iloko o Ikuwa,
Kuulei hemo ole i ke kau a kau,
Akahi ka hoi kau la e hemo ai,
Kuu minamina, kuu ike ole ia oe,
E kuu kane-e aloha oe.
Ka aeto lele i ka maka o ka la,
I pulu i ka au o Maunakea,
Akea oe e ka hoa la ua kaawale,
I ka la umi o Maraki ka hele ana o kuu kane,
I ka hora elua o ia la,
Lele ke ea pau ke aho, ame ka ike ana mai,
Haalele i ka nui me ka lehulehu,
Pau ka pili ana a ka uhane i ke kino,
Lawe ia aku la oe e ka mea kamahao,
Nalo na maka huna i ke aouli,
Huli iho nei hoi au aohe oe,
Auwe kuu kane-e.
Kaumana luuluu no hoi keia kino,
I ka lohe ana mai i ka pihe uwe make,
Ua kau halialia mai ko uhane-la;
Anoano mai ana i kuu maka,
Manuahi ke aloha i hiki wae ua pau,
I ike koke aku i ke kino make,
A-u aku kuu kino o ke kula loa,
O ke kula loa la e ka Ehaeha,
Hu mai ke aloha nou e ke hoa,
Kuu kane, kuu hoa pili hoi;
Alo ua o Waahila o Halawa,
I alawa iho au aole oe,
Aia paha oe i ke awalau,
I kekai maokioki o Ewa.
O ke lepo kuehu a ka makani,
O ka la kanaka nui o Haupuu,
O ka bele kuihone i ke awakea,
O ka wai olu o Mapuea,
Ka luana kanaka o ka Makeke,
Kahi a kaua e noho ai,
He u he aloha ia oe la-ea;
Auwe kuu kana-e
Na G. KAEHA.
MARE.
Feb. 25, ma Kalihi, Oahu, mare o Kanekoa me Kahakauila na Petero laua i mare.
Feb. 17, ma ia wahi no, mare o J. W. Moolehua me Kamahiai, na ka Bihopa laua i mare.
Feb. 27, na Honouliuli, Oahu, mare o Kahale me Kanealai, na Petero laua i mare.
Mar. 4, ma ia wahi no, mare o Kahunahuna me Kauaole, na S. Kaonohalahala laua i mare.
Mar. 13, ma Kaamakapili, Honolulu, mare ia o Allen me Costoce me Kapihi.
Mar. 20, ma Kaumakapili, Honolulu, mare ia o Mahoe me Ainiu, na Rev. L. Smith laua i mare.
HANAU.
Mar. 5, ma Makiki, Oahu, hanau o Kihapiilani (w,) na H. Kahanaumaikai me Mary Keha.
Honolulu, Mar. 10, hanau he kaikamahine, na Mr. ame Mrs. James Thompson.
Ian 28, ma kalihi, Oahu, hanau o Ouii (w,) na Kuaka me Kaouli.
Feb. 21, ma Kunawaiolena, Oahu, hanau o Kahonu (w,) na Kaianui me Kaohana.
Mar. 5, ma Waiohinu, Kau, Hawaii, hanau o Inoaole Naaa (k,) na Mr. naaa me Kaaemoku.
Mar. 15, ma Manoa, Oahu, hanau o Mose Kanakanui (k,) na Alana (Pake) me Kalili.
Ian. 2. ma Halehaku, hanau o Kahilahila (k,) na Keakua me Kaaaa.
Ian. 31, ma ia wahi no, hanau o Hanakamalii (w,) he keiki kamehai.
Mar. 6, ma Lahainaluna, Maai, hanau o B. Kapulani Aholo, na Doreka me L. Aholo.
Feb. 23, ma Wailuku, Maui, hanau o S. Kaawa (w.) na P. W. Kaaw me Lilia A. Kaawa.
Feb. 26, ma Holualoa, Kona A., hanau o G. W. Ikaika (k,) na Moekalohe me Kahapa.
Feb. 6. ma Puunui, Hoholulu, hanau o Emelia Kahula (w,) na Palea me Punaha.
Mar. 24, ma kaumapili, Honolulu, hanau o A. Kaholoanui (w na Waimalu me Maluna.
Mar. 15, ma Mokauea, Kalihi, Oahu, hanau o Lono (k,) na H. Hao me Kaili.
MAKE.
Mar. 2, ma Mokauea, Kalihi, Oahu, make o Keaka (w.)
Mar. 6, ma ia wahi no, make o Kaaea (w.)
Feb. 29, ma Kaakopua, Honolulu, make o Luika Puhi (w.)
Maraki 10, ma Lepekaholo, Honolulu, make o Kaikamahineole (w.)
Mar. 3, ma Wailuku, Maui, make o Sera Kaawa (w.)
Ian. 11, ma Honouliuli, Oahu, make o Paakani (k.)
Ian. 24, ma ia wahi no, make o Ninihua (w.)
Feb. 29, ma Kalihi, Oahu, make o Kahoomamana.
Ian. 10, ma Kou, Kaupo, Maui, make o M. Walawala (w.)
Ian. 7, ma Halehaku, H, Maai, make o Kawahalma (w.)
Ian. 9, ma ia wahi no, make o Naohe (w.)
Feb, 6, ma Honomu, make o Kailiponi (w.)
Feb. 7, ma ia wahi no, make o Inoaole (w.)
Mar. 3, ma Mililani, Honolulu, make o P. Kipoho, he 70 kona mau makahiki.
Mar. 7, ma Paeahu, Honuaula, Maui, make o Kepani (w.)
Feb. 26, ma Ulupalakua, Honuaula, make o Kahoopiopio (w.)
Ian. 30, ma Paeahu, Honuaula, Maui, make o S. Kikau (k.)
Ian. 30, ma Nuhou, Kauai, make o Mumuku (k.)
Ian. 10, a Kahili, Koolau, Kauai, mae o Kawaihunui (w.)
Mar. 19, ma Kikii, Kikii, Waikiki, make o Mikekela.
Mar. 23, ma Kaluahole, Waikiki, make o Keolaokekai (k.)
OLELO HOOLAHA.
HAULE!
UA HAULE MAWAENA PAHA O KA pali o Nuuanu, a me Kaalaea, he Kuka Lako Lio, a me ke Kukapolapola, a o ka mea e laoaa ai ua mea mea la, e pono e hoihoi koke mai ia mea ia'u ma ke keena o ka Lunakaawai "Hoomalu o Honolulu, a ina e loaa mahope aku o ka hoolahaia'na o keia palapala hoolaha, alaila, e hoopiiia no ma ke kanawai. JOHN MONTGOMBERY.
Honolulu, Mar. 22, 1864. 122-1t
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA ANA NA LIO he 12, ma ke Pa Aupuni ma Nanakuli, Waianae, ke hiki aku i ka la 31 o Maraki, oia ka Poaha, i ka hora 10 o ke kakahiaka, he mau Lio maikai loa. Ke ano a me ka hao malalo nei.
1 Lio kane ulaula, hao manamana ano e, ma ka akau a me
1 " " eleele, hao N@ akau. [ka hema.
1 " wahine ulaula, aole hao.
1 " " eleele, hao PU akau, me ke keiki.
1 " " " hao m hema, me ke keiki.
1 " " puakea, hao KH hema, me keiki.
1 " " eleele, hao P3 akau.
1 " " puakea, hao manamana ano e.
1 " " hulupala, aole hao.
1 " " keo@eo me kek keiki, aole hao.
1 " " ahinahina, hao aaamana ano e.
J. MEEK, (Kamaki Meek,) Luna Pa Aupuni.
Nanakuli, Waianae, Mar. 22, 1864. 122-1t
OLELO HOOLAHA.
UA HAALELE MAI KA'U WAHINE, o Kaiakai ia'u, nolaila, ke papa nei au i na mea a pau, aole e hoaie ia ia ma ko'u inoa, no ka mea, aole loa au e hookaa i kekeahi o kana mau aie, mai keia la aku, a o ka poe e hoiai ana ia ia, maluna ona ko lakou poho. KAHAO.
Hanalei, Kauai, Mar. 4, 1864. 122-1t
OLELO HOOLAHA.
UA HAALELE MAI KA'U WAHINE, o Kawiakai ia'u, nolaila, ke papa nei au i na pea a pau, aole e hoaie ia ia ma ko'u inoa, no ka mea, aole loa au e hookaa i kekeahi o kana mau aie, mai keia la aku, a o ka poe e hoiaie ana ia ia, maluna ona ko lakou poho. KAHAO.
Hanalei, Kauai, Mar. 4, 1864. 122-1t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA a pau ma keia Olelo Hoolaha, ke hookapu nei au i kuu mau aina i kapaia o MAUKA, KAHANAIKI, a me ka hapa o Keawaula, ma Waianae, a me Kuaokala, ma Waialua. Ina e loa ia'u a i ko'u Luna paha, e hele ana kekahi kanaka ma ke kula me ka palapala ae aole kekahi mai o'u aku, alaila e hopuia no ia a hoouku ia e like me ke kanawai. Ina e loaa kekahi holoholona hele hewa, ma ua mau aina la i oleloia maluna, aliala, e uku no ia i hookahi dala me hapawalu, ($1 12@) no ke poo pakahi.
JOHN BOOTH, (Keo Bu.)
Makua, Mar. 21, 1864. 122-3t
I KA POE MEA HALE KUAI
O
KUAAINA!
WAIWAI HOU!
I hiki mai ma na moku hope i ku mai nei.
A E KUAIIA ANA MA KA
HALE KUAI HOOPUKAPUKA
O
J.T. Waterhouse,
MA KE ALANUI MOIWAHINE.
NA LOLE AHINAHINA O NA ANO A pau; Ainakini uliuli, me ka Lole nao.
Na lole kalakoa, ano palule uwewahine, a me ka lola ulaula.
Kukaenalo keokeo, me ke kukaenalo nao, he 36 iniha ka laula.
Na huluhiu keokeo, uliuli, ulaula, a me na lole huluhulu omaomao.
Na lole makalena, ame na kihei wahine o na ano he lehulehu wale.
Na palule keokeo, me ka palulu uwewahine.
Na palemai kine me na palemai wawae.
Noho lio Mareka, me na noho lio Enelani, ame na kepa.
Na hainaka Silika o na ano a pau, ame na waiwai e ae he nui wale.
Na kaula o kela ano keia ano, a me na mea e ae no he nui wale, pau ole i ka heluia.
JOHN T. WATERHOUSE.
122-2m Hale Kuai Nalo Meli
OLELO HOOLAHA
EIA I KA PA AUPUNI I PAUOA, 4 LIO HOU mai , ko ano me ka hao malalo nei. Lio kane hulupala maikai, hao I-P hema; Lio kane ulaula wiwi kuapuka, hao NO hema; Lio wahine wiwi, hao K hema; Lio wahahine hulupala, hao manamana ano e.
NAPUNAKO, Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Maraki 24, 1864. 122-1t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA a pau, owai o S. L. HAO, he Luna Pa Aupuni no Hamakua, Hawaii, ke hana nei au i ka Pa Aupuni ma ka Apana Aina o Honokaia, a ua paa, malaila e hookomoia ai na holoholna hele hewa, a ua haaleleia ka Pa Aupuni ma Waikoekoe.
S L. Hao,-Luna Pa Aupuni.
Waipio, Hamakua, Hawaii, Mar. 12, 1864 122-3t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU E KA POE A pau i aie mai ia maua, e noho ana mai Waimanu, a Kaumoali, Apana o Hamakua, Hawaii. Ke kahea aku nei maua ia oukou, e hookaa koke mai oukou i ko oukou aie, mai ka la e puka ai keia Olelo Hoolaha ma ka nupepa Kuokoa, a hiki i ka la 12 o Aperila. A i hookaa ole mai oukou i ko oukou mau aie ia maua, maloko o na la i haiia ae la maluna, e haawi no maua i ko oukou ma inoa, ma ka lima o ko maua hope. A oia ka mea nana e hana ia oukou e like me ke kanawai; no ka mea, ua hala ka manawa i haiia aku ai ia oukou e hookaa mai.
S. KEALANAHELE.
MRS. KAMAKAHAIKULI.
Napoopoo, Hamakua, Hawaii, Mar. 1864. 122-1t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, na mea waiwai maloko o ka waiwai o PAELE (k,) no Kawaihapai, Waialua, i make aku nei, o ka poe i aieia, a o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 23 o Aperila e hiki mai ana, i ka hora 10 o kakahiak. Ia manawa e hooponopono ia ka waiwai a Leimakani, ka luna hooponopono waiwai a ka mea i make, a e hoike mai kauwahi kumu, ina paha he kumu aiaio kona i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la. G. W. BROWN,
Kkauolelokokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 19, 1864. 122-2t
OLELO HOOLAHA
UA HOOKOHU AU IA KEKANAKA, MAKIA ame Kailaa, i Luna nana e hopu na holoholona helehewa a pau ma ko'u mau aina ma Waianae, Oahu.
MANUELA AKONI
Honolulu, Mar. 18, 1864. 121-1m
OLELO HOOLAHA
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA non ka inoa malalo, e J. H. NAPELA, Loio o Kaauwai, e hoonohoia oia i hooilina no ka waiwai o Kehoho, he mea make no Waiehu, Maui: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili o ka Poalima, oia ka la 8 o Aperila, M. H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t.
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e J. C. FARWELL ame HALEKAHI 9W,) na Luna Hooponopono o k waiwai o Waiwaiole, no Waikapu, Maui, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe ana i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, Maui.
F. W. HUTCHISON.
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 12, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e J. H. NAPELA, Loio o Kahalelaau, e hoouhia mai oia i Luna Hooponopono no ka waiwai o Kaihumaee, he mea make: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e M. IHIHI, no ka hooiaio i ka Palapala Hooilina a Keea, ka mea make no Puunau, Lahaina, Maui: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e J. H. NAPELA, Loio o Kawelohelii, e hooiaioia oia ia hooilina no ka waiwai o Mahi, he mea make no Waihee, Maui: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e J. H. NAPELA, Loio o Koliola, e hooiaioia oia ia hooilina no na waiwai o Heuhu, he mea make no Waihee, Maui: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA nona ka inoa malalo, e Wm. NOA, Loio o Nawahinepulehu, e hoohohoia oia i Luna Hooponopono Waiwai no ka waiwai o Kuluwaimaka, o Ualapue, Molokai, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M.H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua.
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE MAI NA MEA A PAU, UA HOHOIA o LUI, (James L. Lewis,) he Luna maluna o kuu Apana Aina Kalia. Waikiki, nolaila, o ka poe a pau e makemake ana e hoolima ma ua aina la, a ma kekahi ano e ae paha, e hele no e kuka pu me Lui. Mamuli o ke kauoha.
121-3t W. L. MOEHONUA.
OLELO HOOLAHA.
KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kiekie ma Honolulu, e hoomaka ana i ka Pakahi, oia ka la 4 o Aperila, M. H. 1864.
J. Mananuli, Jesse Aimoo,
Hama Naone, Kahalione,
Wm. Buckle, Elemakule,
Keliikanakaole, D. Lima,
Keaweloheili, Kaulu,
Maeha, Kalawaia,
S. D. Keolanui, Kaunamano,
P. Naone Napunako,
W. N. Pualewa, W. Pinehasa,
Maii, E. P. Kamaipolekane,
E. H. Boyd, Komoikeehuehu,
Kaiama, Waihinalo,
JNO. E. BARNARD,
Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 16, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. ROBERTSON, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e Kapuipui, ka Luna Hooko Kauoha o ka Palapala Hooilina o KAIAE, o Kalihi i make aku nei, no ke kuai ana ma ke kudala i kekahi waiwai paa ona, i mea e hookaa i kona aie, oia hoi Elua Apana Aina i haawiia ia Kaiae, ma ka Palapala Sila Nui, Helu 1496, he mau Apana Aina Kalo Elua, iloko o ke ku o Kaluaopalena, Kalihi: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 26 o Maraki, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka pono o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 12, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. ROBERTSON, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e WAHEA a me KEAKA, na Luna Hooponopono no ka Waiwai o Apiki, o Honolulu i make aku, no ke kuai ana ma ke kudala i kekahi waiwai paa o ua o Apiki la, i mea hookaa i na aie ona, oia hoi he Pahale a me ka Hale pu, e waiho la ma Kaumakapili, Honolulu. Oahu ka Pahale a Apiki i kuai ai me Huaka, ma ka la 11 o Maraki, 1857, e pili ana me Kupanihi, a me Kawai, a me Kaaikanaha: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 26 o Maraki, ma ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka pono o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mar. 12, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA!
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. ROBERTSON, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e A. KAPOLEI me P. IWIULA e hookohu ia laua , i Luna Hooponopono Waiwai o KAHAKA (k,) no Waikiki, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 9 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Mararaki 12, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O HOLAU (w.) KUE I kana kane o MALUO, no HIlo Hawaii mamua, e hooki i ko laua mare ana, no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Maluo ia Holau kana wahine, E hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano G. M. ROBERTSON, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 4 o Aperila, i ka hora 10 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
G. W. Brown
Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Oahu, Mar. 12, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
UA NOI MAI o Keahi (w,) OIA KA WAHINE mare a Kailikalakala (k) mamua, i ka Mea Hanohano R. G. Davis, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e ae aku ia ia e mare hou, e like me ka Pauku 1334 o ke Kanawai Kivila. O ka la 26 o Maraki, oia ka la hana i keia hoopii, ma ka hora 10 o kakahiaka.
G. W. BROWN,
Kakauolelo kokua o ka Aha Kiokie.
Honolulu, Mar. 18, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU E UKALU, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o Kikoi, no Hanapepe, Kauai, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 1 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai.
H. A. WIDEMANN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
Hoolae, Kauai, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU E KOLII, no ka hooiaio i na Palapala Kaaoha o Mareko, o Waioli, Kauai, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Palua, oia ka la 5 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia Palapala Kauoha, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Hanalei, Kauai.
H. A. WIDEMANN,
Lunakanwai Kaapuni Aapana 4.
Hoolae, Kauai, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU E MEHEKUI SPENCER, no ka hookohu ia J. H. Kapuniai a me D. Kaulei, i mau Luna Hoooponopo Waiwai o J. W. Spencer, no Waimea, Kauai, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili o ka Poalima, oia ka la 1 o Aperila, i ka hora 9 o kakhiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i haikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai. H. A. WIDEMANN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
Hoolae, Kauai, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA NOIIA MAI OWAU E NIIHOA, no ka hookokohu ia ia i Luna Hooponopono Waiwai o Maialii Kupukupu, a me ka hookohu no i Kahu no ua o Maialii Kupukupu nei: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 5 o Aperila, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka la oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Hanalei, Kauai.
H. A. WIDEMANN,
Lunakanawai Kaapuni Apana 4.
Hoolae, Kauai, Mar. 10, 1864. 221 2t
OLELO HOOLAHA.
NO KA MEA, UA DOIIA MAI OWAU E H. KUAHUA, no ka hookohu ia ia i Lua Hooponopono Waiwai o Kuheleloa, no Kalihiwai, Kauai, i make aku nei: Nolaila, ua hoike i na kanaka a pau loa, ke pili o ka Palima, oia ka la 8 o Aperila, M. H. 1864, i ka hora 11 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Lahain, Maui.
F. W. HUTCHISON,
Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua,
Lahaina, Maui, Mar. 10, 1864. 121-2t
OLELO HOOLAHA
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, ne mea waiwai maloko o ka waiwai o HULIMAI (w,) no Waimea. Kauai i make aku nei, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae. na lakou e hele mai a e hoike mai la lakou iho, i mua o ka mea Mahaloia H. A. Widemann, ka Lunakanawai Kaapuni Apana 4, ma ka hale Hookolokolo ma Waimea, Kauai, i ka Poalima, oia ka la 1 o Aperila, e hiki mai naa i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa e hooponopono ia ka moo waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
H. A. WIDEMANN,
Lunakanawai kaapuni Apana 4.
Hoolae, Kauai, Mar. 10, 1864. 121-2t
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii. E paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA.
E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H. L. CHASE (Keiki.)
112-6m Mea Pai Kii.
Pulupulu!
A UA MAKAUKAU NO HOI AU E KUAI aku i ka pulupulu, penei:
PULUPULU i pau i ka waeia, 20 ken, no ka paona.
PULUPULU me ka anoano i wae oelia, 6 ken. no paona.
E lawe no au i ka welu lole a me ka pulupulu i uku no ke Kuokoa.
H.M. WINI.
100-2m Luna Pai o ke Kuokoa.
NA KE AUPUNI.
OLELO HOOLAHA
O KA
OIHANA WAIWAI,
KE HOOLAHAIA'KU NEI I KA POE A pau a ka Waihona Waiwai i Aie aku ai, i hiki mai ka wa o ka hookaa i ka la 31 o Maraki nei, a mamua mai paha. Ua makemakeia ua mau poe la a ka Waihona i aie aku ai, e kikoo mai ma ia manawa, a i ole ia, ma ka wa kupono koke iho.
O ka poe o na Mokupuni a pau a ka Waihona Waiwai i aie aku ai, e lokomaikai lakou, ma ka hoouna ana mai i ka lakou mau kikoo, i hookaaia'ku ai, ma ka manawa koke mahope iho o ka la i oleloia maluna, i hoonahili oleia'i ka hooponopono ana o na Buke o ia Oihana.
C. DE VARIGNY.
Kuhina Waiwai.
Honolulu, Naraki 10, 1864. 120-3t
OLELO HOOLAHA.
KE KAUOHA AKU NEI AU I NA KANAKA A PAU e noho ana mauka o Nuuanu, Oahu, e lawe aku i ko lakou mau holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula, a holohona e ae paha, mai keia la aku, a hiki i ka la mua o Aperila, i kaawale ka aina no'u. H. HILIBARANI.
Nuuanau, Mar. 16, 1864. 121-3t
OLELO HOOLAHA.
F IKE AUANEI NA MEA A PAU, OWAU O KA mea nona ka inoa malalo, no ka mea, ua haalele mai ka'u whine mare, o Hepa kona inoa, nolaila, ke papaa aku aku nei au i na kanaka o na ano a pau, aole au e hookaa ana i kona aie mai keia la aku, a o ka poe a pau e hoaie ana ia ia, maluna ona ko oukou poho.
121-1m E. KUAKAMAUNA.
OLELO HOOLAHA.
E IKE OUKOU E NA MEA A PAU MA KEIA mea. O ka mea nona ka inoa malalo, ke hoike mua nei olia, no ka mea, ua maopopo i ka nana ana ia E. KUAKAMAUNA, ua hala ka wa pono e hiki ai ia ia ke hooponopono i na mea a pau o ka waiwai paa ame ka waiwai lawa o H. KALEIMAKALII, o Lahaina i make aku la, no ka nawaliwali maoli o Kuakamauna i Keia wa. A nolaila, o na mea a pau e noho ana maluna o ia mau mea maluna'a nei, ma ke ano hoolimalima a ano kahu aina a waiwai e ae paha, me ka mea nona ka inoa malalo nei e hooponopono ai wale no ma kela hope mai keia la aku. Aponoia keia e E. Kuakamauna. IOANE @.
Honolulu, Mar. 1864. 121-1m
HE OHE PIULA WAI!
KE HAI AKU NEI KA MEA NONA KA inoa malalo, ua makaukau oia e kuai aku i ka poe a pau o keia kulanakauhale i ka
Ohe Piula Wai Maikai Loa,
ua oi kona maikai mamua o na Ohe Piula Wai e ae a pau i hiki mai ma keia Pae Aina; a ua hiki no hoi ia ia ke HOOIAIO aku i ka naha ole o ia piula a hala ke Kanalima Makahiki. Ua hiki no hoi ia ia ke hoomoe i na Ohe Wai no ko lakou mau wahi, me ka emi loa o ke kumukuai. E hele mai! E hele mai!! E hele mai e ikeaka no oukou iho. Aia ko'u Hale Hana ma ka aoao hikina o ka Hale Kuai o Mika Holo, ma ke Alanui alii. J. A. HOPPER.
Honolulu, Maraki 12, 1864. 120 1m
LEO KAHEA!
IA OUKOU E KO'U POE MAKAMAKA, A MAU HOALAuna paha e noho ana maloko o ka poai waena o ka honua nei. Me oukou ka hooilina o kuu aloha nui, me kuu manao kahea pu kekeahi, owau o ko oukou wahi makamaka e hono nei ma Kunawai, Honolulu nei. Ua makaukau a, he mau loi ai, ua oo a kupono i ka makemake, a me ka iini o ka naau. A nolaila ke kauleo aku nei au i ka poe make make ai, e pono ke imi mai ia'u, a e loaa no wau ma ke kiowai olu o Kunawai, a e ike pu no oukou i ka ai, ke kuia i ka makemake, me ka oluolu no o ke kumukuai, ke kamailio he waha, he waha. A no ia mea, mai pona oukou i ke kipa mai ma ko'u hale, e hiki no ia'u ke hookipa ia oukou, oiai he kanaka maoli no wau, i hanauia i ka puupuu hookahi o ka hanauna iliulaula. Anolaila, ke hoopau nei au i ko'u kamaili pua ana me ke keokeo o ka pepa, ame ka elele o ka inika, a o ka launa koe he kino he kino.
Ke hoi nei au, ua ahiahi, ua ma-u, ua olu, ua uhi mai la ka noe iluna o Paakaulana. Me ka mahalo no.
j. MOKU.
Kunawai, Honolulu, Mar. 15, 1864 121-2t*
E MAKAALA!
OWAU
O KAMUELA,
KA HOA KUAI O NA
KANAKA HAWAII,
NONA KA HALE KUAI PAPA MAuka iho o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau la ku wale no keia o kuu moku papa, "CONSTITUTION!" a ke ku mai oia, e loaa ana ia'u na LAKO KAPILI HALE o kela ano, keia ano. EIA NO KE WAIHO NEI. NA: PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE, PINE AAHO, KEPA, PANI PUKA, PUKA ANIANI, OLEPELEPE, KUI, PENA, AILA PENA. WAI HOOMALOO PENA. IA MEA AKU, IA MEA AKU. Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia mau mea, a no ka maopopo no paha ia oukou he KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka Lahui
Mai Hawaii a Niihau,
ke kipa mai i o'u nei. E hiki ana no na moku papa o'u i na manawa a pau, a hoolako mau ia'u. He mea meau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke keena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e lakou e alako ana i ka poe maikai, me he lawehala la Aka, he hiki ole ia'u ke hana pela, o ko"u ano no ka oukou e imi mai a loaa, maopopo no na hana a kakou, no ka mea, o ko Hawaii nei kupa iho la no ia o ko oukou makamaka.
KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.)
Honolulu, Ian. 22, 1864. 118-3m
KA MOKUAHI
O
KIALUA
"ANNI LAURIE,"
E HAALELE ANA IA HONOLULU-I KELA POAONO KEIA POAONO. (A hiki i ka paa hoe ana o "KILAUKA.") I KA HAPALUA O KA HORA @ AHIAHI NO LAHAINA, ULUPALAKUA, KAWAIHAE a me KONA. Ku hou ma Honolulu i ka Poaono.
JANION, GREEN A O@
L. H. A. H. M.
Honolulu, Aug. 29, 1863. 92-@@
He pono i na poe e hooili ana i na ukana ke hoomaopopo iho, e uku ia ka uku moku i ka wa e laweia mai o ka ukana.
OLELO HOOLAHA HOU,
Bartow a me Stillman.
UA WEHE AE NEI NA MEA NONA NA inoa maluna i Halekuai Mea Ai, oia hoi ka PUAA HAME, ke KAMANO, @AR@NA, PALAOA, KO, KI, a me na mea no hoi a pau e pili ana i ke ano mea ai, a ua makaukau laua e kuai oluolu aku me na kanaka a pau e hele ana i o laua 'la K hele mai e na makamaka, e ikemaka no oukou iho. Aia ko maua HALEKUAI ma ka aoao komohana o ko Diamana ma Halekuai, ma ke Alanui Alii.
136-3m
J. P HUGHES. MEA HANA NOHO LIO!
AIA MA KA HALE KUAI O KA MEA nona ka inoa maluna nei, he Noholio P@@@kane a he Mo@olio Meleka, a me na Noholio Wai@@, o na ano a pau, na Noho Paniolo Nu Hou.
Na Hao Waha a me na Kepa o na ano a pau. Na kaulawaha, a me na mea e pono ka lio. Na Ili Ka@o o na ano a pau. Na Hao Keehi, Na Palaki Lio, Na Kahi Lio, Na Eke Ili, Na @@ipa. A me na mea e ae a pau loa e pili ana i na Lio a me na Kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea, NO KE KUMUKUAI MAKEPONO LOA!
Aia no ke waiho mau nei maliala na P@@a M@@@.
O na Pela Pulu, na Pela Hulu a me Pela U@ E hanaia no e like me ka mea i Kauohaia mai.
Ua hanaia no na Kaa L@@@@ me ka maikai loa, a me ka makepono hoi.
Ua hana hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihana me ka maikai.
E malama pono ia no na mea a pau i kauhaia mai e pili ana i ka'u oihana. E loaa no wau ia oukou ma @, A me ke kihi o ke Alanui Hokele a me ke Alanui Papa.
J. P. HUGHES.
Honolulu, Sept. 17, 1862. @-1y
OLELO HOOLAHA
I NA KANAKA HAWAII!
makai iho o AIGUPITA
MA hope iho o ka Pa
O MAHUKA!
KA
Pa Kuai Papa
O LEWERS & DICKSON,
MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA an keia ano, me ke kumukuai @ @, @ e naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paipa, @ oukou e na makamaka Hawaii.
NA PAPA OLEGONA,
LAAU HALE A MEA NA POU,
LAAU KAOLA A ME NA PINE PA,
LAAU AAHO HALE PILI MAOLI
PAPA ULAULA, PAPA PAINA,
PAPA KEPA A ME KA AAHO,
PILI ULAULA A ME KE KEOKEO.
Eia ka mea
KUPANAHA
ma keia hale--maanei i wiliia'i ka
PALAOA a ma ka HANA PAHU
e like loa me ko
ULAKOHEO
mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue mai e makaikai.
Na Pena Keokeo a me ka Omaomao,
Na Pena Ulaula a me ka Eleele,
Poho, Kolu, Hulu Pena,
KUI o na ano a pau,
LAKA O NA ANO A PAU,
Ami, Kilou, Kui kakai moena,
Kui Nao,
Pani Hale,
Pani Aniani, Pake,
Pani Olepelepe.
A PELA WALE AKU.
Aole o maua @ i poe e koi aku i na kanaka e kuiai mai ma ko maua wahi; aka, he @ no @ @ @ @ maikai o ka maua mea kuai, a me ke kumukuai o ka maua papa, me ka malama pono @ i ka maua oihana iho, i @ ia mai ai ka pomaikai, i kona mau la @ @ ak@ @
Honolulu, Ianuari 22, 1864. @-3m