Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 13, 26 March 1864 — Page 4
| This text was transcribed by: | Inger Hojfeldt |
| This work is dedicated to: | Daughters of Hawaii |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA MOOLELO
-O-
IOSEPA.
HELU 9.
OIA, MA KA MANAO KAMAHAO O ke Akua, e lilo koke ana o Iosepa i kumu e hoola ai i na kino o kona makuakane aloha ame ka ohana, a o kela poe kaikuaana kekahi mea i hana ino loa ia ia, ame ko lakou mau ohana.
No ka mea, ua pili aku ka wi i Iuda, ka aina kahi i noho ai o lakoho, a o na kanaka malaila, kekahi e noho pilikia loa ana no ka wi. Iwaena o ia pilikia, lohe o Iakobo ua ke kuai i ai ma Aiguipipa, a manao oia e kena aku ilaila, a i lako ai lakou i ka ai.
Ia manawa, houluulu ae la oia i kana mau keiki kane, a ninau aku la ia lakou, "O ke aha ka oukou e nana aku nei, i kekahi i kekahi? Olelo aku la oia, aia hoi, ua lohe au he ai ma Aigupita, e iho oukou ilaila, e kuai i ai na kakou, i ola kakou, aole hoi e make i ka ai."
Ua noho kokoke pu paha, ia wa o Iakobo me kona ohana hale, ame na keiki kane me ko lakou mau ohana, a ua aneane like paha ko lakou noho ana me ko ka ohana hale hookahi, o Iakobo hoi ka makua alii, a o ko lakou poo. Ua lokahi ko lakou poino, a pomaikai paha; a no ka pilikia pu no ka wi, ua pono ia lakou ke hooikaika pu i na mea e pau ai ka pilikia.
He alanui loihi, a he mau hanere mile a hiki i Aigupita, a he mea poino ka hele ana o na keikikane a Iakobo ma ia wahi, aole nae he mea e oe e loaa ai i ka ai; a ua hooholo lakou e hele, koe nae o Beniamina ma ka hale.
O Beniamina no ke keikikane hope loa a Iakobo, a ua hanauia oia i ka wa kokoke i ka make ana o Rahela kona makuahine. Nui na kumu e pakela loa ai ko Iakobo aloha ia Rahela.
Ua aloha nui hoi oia i kana mau keiki, a no kona manao ua make o Iosepa, aole hiki ia ia ke ae ia Beniamina e hele mai ka ohana aku, o loaa ia ia ka poino.
Aole he mea ano e ko Iakobo aloha nui ia Beniamina, no ka mea, ua elemakule oia, ua a ua aneane 130 ona mau makahiki. Ma ia wa iho, ua kanu oia i kona makuakane ia Isaaka ma ke Ana o Makapela, a moe pu o ia me Aberahama ame Sarai; e hookokoke ana oia i ka palena o kona ola, a ike oia i kona nawaliwali ame ka pono ke loaa ka mea hooluolu ia ia, ua lilo o Beniamina i pani hakahaka no Iosepa, ana i manao ai ua pau i ka aiia e na holoholona hihiu, ua apo oia ia Beniamina, a hilinai ia ia i kokua nona, a hooluolu i na makahiki hope o kona ola ana.
Ke manao nei anei oe, ua manao na kaikuaana o Iosepa, o ko lakou hele ana i Aigupita, oia ka aina kahi a na Isemaela i kuai aku ai i ko lakou kaikaina, a e halawai pu paha auanei lakou me ia ilaila?
Aole he mea ano e, ina ua loaa na manao e like me ia, aka, ua manao pana lakeu he kauwa ia, a haahaa ka noho ana; i na e loaa ana ia lakou he kanaka ma ka noho hanohano ana, i na ua like kona helehelena me ko Iosepa, aole paha o lakou manao o Iosepa ia, no ka mea, i ko lakou manao ana, he ma hiki ole ia ia, i kuaiia i kauwa hooluhi, a he malihini hoi ma ia aina, ke lilo o ma ke ano hanohano.
A hiki na kaikuaana o Iosepa i Aigupita, a ninau aku la lakou i na kamaaina kahi e loaa ai ka ai, a kuhikuhiia mai lakou i kahi o Sapanapanea, oia ke Kiaaina maluna o ka aina a pau o Aigupita, a ia ia hoi ke kuai ana o na mea ai a pau.
A hiki aku lakou i kona hale, a hoike aku la lakou imua o Iosepa; a i ko lakou kokoke ana aku, "Kulou iho la lakou imua ona i lalo o ka honua," ua hana lakou pela, e like me ka hana mau ma na aina o ka hikina a hiki i keia wa, i mea e hoike ai i ko lakou hoohaahaa, i na o ka mea a lakou i manao ai he kiekie loa maluna o lakou, ma ke ano o ka noho ana, ame ka mana.
Ua ko iho la ka koeuhane a Iosepa, ua kulou iho la na pu-a a na kaikuaana i kana pu-a; ano hoi, o lakou kekahi e kulou nei imua ona, a hilinai ia ia, e hoola i ko lakou makuakane elemakule, ame ka ohana a pau o kahale, i ole lakou e make i ka pololi?
Ala mai la lakou a ku imua i Iotepa. aole o lakou manao iki o Iosepa no keia, ua ike nae oia ia lakou; a ina ua manao oia pela, i na ua hiki ia ia ke hoopai ino mai ia lakou no ko lakou hana ino mua ana ia ia.
Aole nae pela kona manao, ua ike oia i ka hoihoi ana i ka maikai no ka ino, a ua manao oia e hana lokomaikai loa i kona mau kaikuaana, ame ko lakou makuakane elemakule aloha.
Ua manao nae oia, aole pono ke hoike koke oia ia ia iho ia lakou; aka, ua hoomanao oia i kana mau moeuhane, a ua ike paha i ke ko ana o ka mea i hoikeia mai ai ia ia; ua manao oia, ma ka hooponopono ana o ke Akua; e lilo oia i mea hana i na hana kupainaha e pili ana i kana mau moeuhane, ua makemake i Iosepa e hoao i na kaikuaana, a alakai ia lakou i ka mihi oiaio no ko lakou hana ino mua ana ia ia; eia no hoi, ua ike oia aole o Beniamina, kona kaikaina aloha me lakou.
Ua hopohopo nae o Iosepa, o manao ino hou na kaikuaana i Beniamina, no ke aloha nui o ko lakou makuakane ia ia, a ua pepehi paha ia ia; ua ike oia, ina ua hana oia pela, a ina hoi oia e ninau pono aku no Beniamina, alaila, e olelo hoopuniuni paha auaei lakou, e like me ka olelo hoopunipuni mua i ko lakou makuakane.
No ia mea, aole loa i hoike aku o Iosepa ia ia iho i na kaikuaana, aka, ua hana oia imua o lakou, me he mea la, aole oia i ike iki ia lakou.
Ua hoike aku o Iosepa imua o lakou he ano oolea, i ike ole lakou ia ia, a e hana hoi oia i na mea ana i manao ai e hana.
Ia wa koke no, hoohuahualau aku la oia ia lakou, a olelo koikoi aku la oia ia lakou, i aku la oia ia lakou, "Nohea mai oukou?" Olelo mai la lakou, "No ka aina o Kanaana mai, i hele mai nei makou e kuai ai." A i ko lakou olelo ana mai no Kanaana mai lakou e kuai i ai.
Nolaila, olelo hou aku la oia ia lakou, "He poe kiu oukou, ua hele mai oukou e nana i ka hemahema o ka aina, a e hai aku auanei kekahi poe ikaika, a nui hoi, he poe manao e haowale, e hele mai e powa ia Aigupita nei, a hoopio paha i na kanaka, a lawe wale i ka aina ma ke ano powa."
Pane mai la lakou, "Aole loa makou he poe kiu, aole hoi i hele mai ma ia ano i olelo ai o Iosepa, aka, ua hele mai no makou ma ke kuai ana i ka ai, aole i ka mee e ao. No ka mea, he poe keiki makou a pau na ke kanaka hookahi; he poe kanaka pono, aole makou he poe kanaka o ke alii o kekahi aupuni, aka, he ohana hale hookahi no malalo o ka makua hookahi."
A i ko Iosepa hoike hou ana i kona manao, he poe kiu lakou, olelo mai la lakou, "O kau poekauwa, he umi makou ame kumamalua, o ko makou hanau ana mai o na keiki a ke kanaka hookahi i ka aina o Kanaana, aia hoi ko makou muli loa ke noho pu la no me ko makou makuakane, a o kekahi hoi, aole ia."
Ua manao paha lakou he olelo ano hana i ole e pili mai ke ano wahahee; ua hoike nae ma ia mau hua, ua make kekahi o lakou, a ua wahahee ia hana ana.
Aole nae i hoike mai o Iosepa i kona manao hooiaio i ka lakou mau olelo wahahee, a olelo oia ia lakou, hookahi no mea e akaka ai ka oiaio, ame ka ole o ka lakou olelo.
"Ma ke ola o Parao," wahi ana, "aole oukou e hoi ana, ke hiki ole mai ko oukou kaikaina. E hoouna ae i kekahi o oukou e kii i ko oukou kaikaina, a e paa oukou, i ikea ka oukou olelo ame ka pono io o oukou ma ia mau hana, aka, i ole ia, ma ke ola o Parao, a he poe kiu io no oukou."
(Aole i pau.)
Manao Ninau.
E KA NUPEPA KUOKOA E; Aloha oe:-He wahi manao ninau ko'u ia oe, penei: No ka nele anei o ka Baibala i ka moolelo o Iosepa, i hoopukaia mai ai oia ma ke Kuokoa? Ko'u manao, e waiho i keia moolelo, aole make hoopuka, no ka mea, ua lako keia mau mokupuni i keia moolelo. Aloha oe. Me ka mahalo. R.P. KANEPIKONUI.
Halenoho, Kaohuohu, Waiwaa, Ma. 14, 1864
(Eia ke kumu i paiia'i o ua moolelo nei, au e ka makamaka e kue mai nei, no ko makou manao ana, he mau keiki opiopio kekahi a ka poe e lawe nei i ke Kuokoa, a o ka lakou ia e heluhelu ai, me ka hoiheike aku i ko lakou mau manao opiopio i ka maikai, ame ka pakele mau o na poe a pau i hilinai mamuli o ka pono, ame ka pomaikai o ka noho ana. LUNA HOOPONOPONO.)
HE
KANIKAU NO KA
MOI IOLANI
KAMEHAMEHA IV!
Kanikau aloha e-a!
Na ke koa hapahulumanu,
He uwe he minamina e-a,
Ia ka Lani Iolani,
I kona hele ana e-a,
Ka uhane kai hele e-a,
Haalele i ke kino e-a,
Koe iho ka inoa e-a,
Me ke aloha pu e-a,
Auhea iho nei e-a,
Aia i ka holo kaa,
Oia wale no e-a,
Kai holo aku nei e-a,
I uka i Nuuanu e-a,
Ua anu ka uhane e-a,
Ka uhane o ka Lani e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
I ka pulu i ka ua e-a,
I ka ua popo kapa,
Komo aku i ka malu e-a
I ka malu o ka hale e-a,
O ka hale o olua,
O Hanaiakamalama,
Malama ia mai e-a,
Ka uhane o ka Lani e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
E ka ua Haao e-a,
Haohao na koa e-a,
Na koa kiai puka,
Auhea la ka uhane,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
A i aku nei paha e-a,
I kahi o ka makua,
I Luakaha hoi e-a,
Hookaha ka uhane e-a,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
I ka olu o ka nahele,
I ka lipo o ka palai,
I ka malu o ka laukoa,
He ala ka awapuhi,
Onaona mai ka maile,
Hoohihi no ka uhane,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
E hele me ka makua,
Me Keaweaweaula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Kuu-a mai ke ala e-a,
Koi ula a Kane e-a,
O ke Anuenue e-a,
Kipu mai na kapa,
I ka ohu kolo o ka mauna,
O ka noe anu ka nahele,
E hele ana na Lani,
Ku nana ka uhane,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Hoolono i ka leo e-a,
I ka leo o ka menehune,
Kahea mai o Kahihi,
O Kahihi kua o ka Lani,
O ka Lani Iolani e-a.
Maanei kakou e-a,
I ike oukou e-a,
I ka nani o Lanihuli,
I ka i-a milimili lima,
I ka puni a ke keiki,
Ua holo no a nui,
I ka ua Waahila e-a,
I ka wai o Lanakila,
Lanakila ka hele ana,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Huli ae nei na alo,
Nana i ka pali e-a,
O Leleaanae e-a,
Me Waipuhia e-a,
Kahea mai Hapuu,
Me Kalaihauola e-a,
E Kuakamanolani e-a,
Kua o Hikawainui,
O Makuaikaaala e-a,
Nona nei kua kapu,
E hele mai nei e-a,
Eia ko wehi e-a,
Ahihi Kamaakahala,
I wehi no ko Lio,
O Kinau he ana nui,
He inoa no ka makua,
Ko Lio holo peki e-a,
Ko Lio holo kainapu,
Ko Lio holo waliwali,
Ko Lio anapau e-a,
Kena mai Hapuu,
Me Kalaihauola,
E Kuakamanolani e-a,
Kuu-a aku ka holo e-a,
Ka holo a ko Lio e-a,
He makani iho ia e-a,
O Kaholoakeahole,
Ku ke ehu ka e-a e-a,
O kalakala na hulu,
Na hulu i ka a-i,
Pukui lua ka uhane,
Ka uhane o ka Lani e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
I ka nuku o Nuuanu,
O Malailua iho ia,
Elua no maua,
Me kuu kamalei e-a,
I kolu i ka makua e-a,
Ia Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Kuu iho la ka noe e-a,
I ka nolu o ke Kawelu,
Kolonahe mai ka makani,
Me ke ala o ka hala,
O ka hala o Kekele,
Ka hinano ko Moelana,
Lu ae la i na pali,
Paoa i ke ala e-a,
O Konahuanui,
Me Waipuhia e-a,
Hoonani na uhane e-a,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Aheahe mai ka makani,
Ma Koolauloa mai,
Kahea mai ka makua,
Loa wale ka hele ana,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
E hoi kakou e-a,
Ua malu na pali e-a,
He ihona loa ana e-a,
He hihia o Kahaukomo,
He pahee he pakika e-a,
O Kahuailanawai,
O ka ale wai aku ia,
Wai ua a ke Kiowao,
I Kaniakapupu,
Hoolono na uhane e-a,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
I ka leo o ka Pololei,
O ke Kahuli o ka nahele,
Ka nahele o Waolani,
E i ae na Lani e-a,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Pehea kakou e-a,
Ua makaukau e-a,
Hoala ia mai e-a,
O ku na lepa e-a,
Ike mai la ka menehune,
Hookani i ka pahu e-a,
Ka hale pahu i Waolani,
Ala mai o Kahihi e-a,
O Kahihi kua o ka Lani,
He pahu aha nei e-a,
O kuakamanolani ma,
E hele mai ana e-a,
E komo i ka hale kaa,
Ka hale lewa i Waolani,
Ma ka hikina a komohana,
Kaa i Kaala ka puka,
Ma Koolau ke komo'na,
Kaa i Kona ka puka e-a,
Kala mai Punahawele,
Liuliu makaukau,
Na kanaka hoi e-a,
O Kini o ke 'kua,
O ka lau o ke 'kua,
O ka mano o ke 'kua,
O ka lehu o ke 'kua,
O ka lalani akua e-a,
O ka pukui akua e-a,
Ma Kona ma Koolau,
I momona hoi e-a,
Na na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Kahea ia aku e-a,
Na Aipuupuu,
Ka makole i Waolani,
Ka ohule i Waolani,
Ke kukue i Waolani,
Ka oopa i Waolani,
Ke kuapuu i Waolani,
He ano lani ka uhane,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a.
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Paa mai la i ke awa,
Ka ua noe i ka mauna,
Ka ua koko i ka nahele,
O ke anuenue pio,
O ka wai Puilani e-a,
O ka A lewalewa e-a,
Palala o na uhane,
Na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Onohi ula i ka lani,
Hekili Paapaaina,
HOI HOU-Owe nakeke i ka lani,
" Nehe i ka honua,
" Ne-i ke olai e-a,
" Haalulu o Hale Alii,
" O mai he uila e-a,
" Anapu anapa mai ana,
Hanini Kulanihakoi,
Ua ka ua paka nui,
Kahe ka wai ula i kai,
Ku na punohu e-a,
He hoailona ia e-a,
No na uhane alii e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
Na Lani Kapu keia,
I ka po e hele ai,
I hele ole i ke ao,
O a-ea e ke kanaka,
O walaau ke keiki,
O kani mai ka manu e-a,
Oaoa mai ka ilio,
O nu ia e ka Puaa,
O a mai ke ahi e-a,
O aea e ka uwahi,
O malu mai ke ao e-a,
I ke kapu o Kuihewa,
O ke Kupuna hoi e-a,
He kapu no ke kapu e-a,
He moe no ka moe e-a,
He noho no ka noho e-a,
He a-e no ka wohi e-a,
O ka Lani Iolani e-a,
O ka Haku o Hawaii,
Me Keaweaweula e-a,
Ke hoi nui ae nei,
Na uhane alii e-a.
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
I ka nani o ke Kaona,
I ka lai o Honolulu,
I ka ua Kukalahale,
Hala loa na uhane e-a,
Na uhane alii e-a.
O ka Lani Iolani e-a,
Me ka Haku o Hawaii,
O Keaweaweula e-a,
Aweaweula o ka Lani,
O Kalanikualiholiho,
Kualiholiho i ke kapu,
Kua o Hikawainui,
O Makuikaaala e-a,
Nana nei kua kapu,
Kapu hoanoano e-a,
Kapu hooweliweli e-a,
Kapu Nuuanu i ke Kalowalu,
Ma kai o Kahaloa,
E hele ai hoi e-a,
He ka-pu o moe e-a,
He ka-pu o moe e-a,
E moe kakou e-a,
E moe kakou e-a.
(Aoe i pau.)
Na KAPENA KAHOOHULI.
Honolulu, Mar. 22, 1864
MIULA HELE HEWA!
EIA MA KO'U WAHI KEKAHI MIULA KAne hele hewa, penei kona ano, he hulu haekaeka, a he lenalena ma ka ihu, a ua kuniia ka uha hope akua, he hao hapaia pu, e kii koke mai ka mea nona keia Miula, me ka uku pu mai no ka poino ana o ka mea kane, a me ko'a lilo no ka hoolaha ana. Ina e kii ole mai ka mea mea nona keia Miula, a hala na la he 30 mai keia la aku, alaila, lilo loa keia Miula ia'u, a e kuni no au i ko'u hao.
P. KAAEKUAHIWI.
Kawela, Hamakua, Hawaii, Mar. 1, 1864. 121-2t
UA HIKI MAI
HE HOOLAHA
I na Kanaka a Pau o na
Mokupuni o Hawaii!
AIA KE KUAIIA'KU NEI MA KA HALEKUAI LIILII
Helu 10,
ma ke Alanui Papu, ame ka Halekuai KUKAA no hoi ma ka Uapo, Alanui Moiwahine o ka mea nona ka inoa malalo iho, he mau Ano Lole Hou he nui wale no ENELANI, IRELANI, AMERIKA, ame FARANI mai. E hele nui oukou e nana la mau mea, a ina e kula ia i ko oukou makemake, alaila, e olioli no au i ke kuai aku me oukou i ua mau mea la. E noi aku oukou i ka Halekuai HELU 10, e nana i ka
Papale Wahine i Hoonani Maikaiia
e hanaia nei, a e ninau pu aku no hoi i ke
Silika Eleele Maikai.
JOHN THOMAS WATERHOUSE.
Honolulu, Mar. 2, 1864 120-2m
Na ke Aupuni.
No ka mea, ua hai ia ka Papa Ola, e ka poe i kohoia e kiai, ua haumia loa a pilau hoi ke kulanakauhale o Honolulu i keia manawa, i na mea e mai ai a e make ai hoi o kanaka! a no ka mea hoi, ua manaoia, o ka nui o ka mai i loaa'i i kanaka iloko o ke kau hooilo i pau iho nei, ua loaa ia no ka malama ole ia o na Rula i hoopuka ia e ka Papa ola i ka malama o Ianuari M.H. 1860.
Ua hooholoia, e kauoha ia ke kakauolelo e hoolaha hou ia mau Rula ma ka olelo Hawaii a me ka olelo Beretania, me ka hoomaopopo hoi i na mea a pau i pili, ma keia hope aku e hooko maoli ia ana kela mau Rula.
O keia Rula malalo iho nei no ka kanu ana i ka poe kino kupapau, ua hooholo pono ia i keia la; eia hoi.
Aole no e kanu ia kekahi kino kupapau iloko o kekahi hale noho, aole hoi ma kahi e pili koke ana i ka hale noho, aole no hoi e emi ka hohonu o kekahi lua kupapau malalo o na kapuai eono, e hoopaiia ka poe nana e kanu i na dala, aole e oi mamua o na dala i hookahi haneri.
T.C. Heuce.
Kakauolelo.
Keena Hana o ka Papa Ola, Ianuari, 7, 1860
Na Rula hooponopono
A KA PAPA OLA.
1. He hiki no i ka Papa Ola a me na luna i hooholoia e ka papa ke hele a makaikai i na Hale Pakaukau la, kuni mea ai ulu, kuai Pipi, a io e ae papa'a i na wahi e ae paha e kuai ia ana kela mau mea, i na manawa a pau a lakou e makemake ai, a e kena aku e hoomaemae-koke ia kela mau wahi, a o na opala ino a pau e hookaawale aku ma kahi e.
I na ua kukuluia kela mau wahi kuai ma na wahi i manao ia ua kue i ke ola o ka lehulehu, he hiki no i ka paha ola ke kenu aku e honee ia kela mau wahi, ma kahi kupono.
2. Aole e kukuluia kekahi Hale pepehi pipi, a holoholona e ae paha maloko o na palena o ke kulanakauhale o Honolulu, a ma na alanui laula e hele ia ana e ka lehulehu, a ma kapa o kekahi Muliwai, a auwai paha e inu ia ana ka wai, a hana ia ma na mea ai; a ma kekahi wahi e ae paha, aia a ae ia e ka papa ola.
3. Aole e kapi a kalana kekahi mea i na Ili maloko o ka palena o ke kulanakauhale o Honolulu, a ma na wahi e pili koke ana, a mauka paha o ke kulanakauhale, a i kahi e ae paha, ma kahi no i ae mua ia e ka papa ola.
4. O na Hale hanalepo, lua lepo, auwai wai lepo, a kio wai paha, e ku ana ka wai lepo iloko, a me na mea pelapela e ae a ua manao ia e ka papa ola ua kue i ke ola o ka lehulehu, ma ke kena a ka papa ola, a me na luna paha e hoomaemae koke ia kela mau mea, e ka poe nona kahi, e hai mua aku nae ka papa ola a me na luna i kela poe, i ka manao e hoomaemaeia a ma keia hope aku e eli ia na lua hana lepo a pau, i eiwa kapuai ka hohonu, a i eha kapuai ka laula.
5. He hiki no i ka papa ola a me na luna ke makaikai a nana i na hale a pau, a lakou i manao ai ua ikiki ka noho ana o na poe ma ia mau hale, no ka makani ole, a no ka nui loa paha o ka poe e noho ana ma ka hale hookahi; a e kena aku i ka poe e noho ana e hoohamama i na hale i nui ka makani, a i ole ia e hooemi ka nui o na poe e noho ana ma na hale, e like me na mea i ike ia he pono.
6. O ka ia, aole i kapi pono ia, a ua waiho ia iloko o kekahi Hale a pa hale paha a ua ike ia ka pilau, e honee koke ia e ka mea nana ia waiwai, ma ka hooakaka ana'ku o ka papa ola a me na luna no ia mea.
7. Aole e hanai ia kekahi puaa maloko o ka palena o ke kulanakauhale o Honolulu, mahope o ka la mua o Maraki, M.H. 1860.
8. Aole e hoolei kekahi poe i na holoholona make ma na alanui a ala loa paha.
9. I na ue haki kekahi poe i kekahi o na rula hooponopono i hai ia maluna, e hoouku ia ia i ka uku hoopai aole e oi aku mamua o hookahi haneri dala.
Aponoia e ka papa ola i keia la 31 o Ian. M.H. 1860
Robert Mc. Kibbin, Jr. M.D.
113-3m Kakauolelo.
HALE PAI KII.
MALUNA AE O KA KEENA PAI O KA
"Nupepa Kuokoa,"
Emi ka uku no ke kii. e paiia no ke kii iluna o ke
ANIANI a me ka PEPA.
E hel mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.
H.L. CHASE (Keiki.)
112-6m Mea Pai Kii.
MEA HOU, MEA HOU!
AIA MA KA HALE KUAI LAPAAU
O
KAUKA HILIBARANI MA,
MA
MONIKAHAAE!
MA KE KIHI HIKINA O KE
Alanui Hotele me Alanui Papu,
KAHI E LOAA AI NA
Laau Lapaau!
O NA ANO A PAU, OIA HOI
KA LAAU HOOMAEMAE KOKO,
HUA ALE, AILA,
AILA PUUPUU,
PAAKAI HOONAHA,
LUPEPA, (Laau Luai,)
A ME NA LAAU O NA ANO A PAU.
Omole Hanai Waiu no na Keiki hou
EIA KEKAHI, AIA MALAILA NA WAIala o na ano a pau, ola hoi
KA HUALUKINI, (Musk,)
LUBIN'S EXTRACTS, oia na waiala maikai loa,
WAIALA ILIAHI,
Na AILA LAUOHO MAIKAI LOA, &C, &C.
E hele nui mai, mai lohi, he holopono ke kuai ana o na mea a pau o keia hale. Eia hoi, o AILUENE, he (Haole Olelo e,) ka mea kuai ma keia Hale Kuai. O ka mea aole i kuai pu me ia, e pono e hoao i pau kuhihewa, ka ua mea he holopono ke kumu kuai o na mea a pau ola hale ke kuai pu me ia, a he olaolu no ola. 111-3m.
LAAU LAPAU!
AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKU
Ma Honolulu.
J.T. GOWER,-Makawao, Maui.
J.D. HAVEKOST,-Wailuku, Maui.
C.H. WETMORE,-Hilo, Hawaii.
J.W. Smith,-Koloa,-Koloa, Kauai.
HE LAAU KAMIKO, A ME MAOPOPO NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe.
A DR. JAYNE.
HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Naio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua. @@ hope ola mau mea koha, eia ka @. Ola mau mea @@ ola ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa a @@@@@ mai e ae kekahi, e like me ka lepo paa, @@@@ me na mai e ae.
O ka Laau no keia e paa ai u amau mea no hoi.
Eia hoi kekahi. O ka laau @@@@@@ wela o ka houpo; i ka @ ole i ka ai; i ka @ o ka @ i ka mai pehu; i ka nahele hoopai@; i ka @ @ o ka @ wahine, a me na mea @ke.
Penei no e @ ai i ka Laau @ Naio me na Koe.
Ina no kamalii, e hanai aku i hookahi hapakoha o ka @ki, a ka manawa hookahi me ke keiki @@@@@ hoekahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na @@ elua hapakoha o ka puna @ @. M@@@@ eono, hookahi no pana okoa ka pono, a malaila aku a @@ kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha @@@ hookahi. I ka wa @@ ai, @@ i ka laau @@@@ wai maoli. Oia hoi, loa hookahi ka @@, @@@ me na puna wai maoli eha; a pela no e @ ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i @@@@@@ elima inu ana, i ka la, penei; kakahiaka, @ ka la, @ auwi ka la, @
E inu mamua o ka ai ana, aole @koke @@
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne.
JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.
He laau maikai a @ hoi kela na ka @, ka @@ Wela o ka Hoapo, @aoa, H@@, Lu@@@ ono ola i ka ai, @ah@ me ka @@@ a me @@ a me na mai like he nui.
@no ole he oluolu o na mau mai nei i kela laau.
Penei e lau ai, i ka lau ana hookahi. Ina he keiki @ paha ona malama, a ina paha he @ paha @ hiki i ka iwakalua ka pono.
Ina he keiki mai na @ @ a hiki i na malama @@ he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki @@ hiki i elua, e loa no ia i puna ki @ Mai ka @@@@ waha o ka makahiki, elua puna ka pono, a me kanaka makua, he puna mai ka a loa ia i ka manawa @kahi.
A inu ea, e hai me ka wai maula wa@ (a like a @ ka @ me ka laau,) a pela e laua me ai. @ eha @ paha @ ana i ka la hookahi, e like me ka nei o ka @
I akaka nae. Ina he @ ka waha, a @@@@@ pono ole iloko o ka opu, e aho e @ e mamua i mau @ Ola, a i ole, e @i wahi paakai, a i wahi @ pha, i @@ ka mea ino oloko, alaila e loa i keia Laau hoopaa Hi.
Ina e @ ka mea @ mahope o ka @ ana i ka Laau a pau a i ka @aila, e hanai hou aku no e like me @@@ a pinepine, a oluolu hoi ke loko, a waiho mai@ @@@@ ma ka opu.
Aohe a makou mea e noi aku ai i ka @ hookahi wale no o ke kanaka aku ia lakou e HOAO PONO i na
Laau Kunu a Kauka Jayne,
hoike aku ai i ke ola o na mea a pau i hoakeiaia no @@@. Ua hooia, a e hiki ana no ke kauka i ka mai
KUNU, NAHU, a me ke ANU.
a me na mai e ae no hoi he mai wale; a e na umi NOKII @@ i ola nui, na mai i ola ole i na @ e ae. E aku @@@ ka poe i mai ia.
HE KUHA KOKO ANEI KOU?
HE KUNU ANEI KOU?
HE EHA ANEI KOU KANIA-I?
HE KUNU UMII ANEI KOU me ke NAE?
AOLE ANEI HE KUNU OO OU?
AOLE ANEI OU MAI KUNU?
AOLE ANEI OU MAI NAENAE?
AOLE ANEI OU EHA MAKA @?
AOLE ANEI OU KUNU KALEA?
AOLE ANEI OU HU MA KA iwi@?
A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e @ oe i ka @ i ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
Mai o ke Ake!
Mai Nalulu a me ka mai Dyspepeia.
(O ka nawaliwali e ka p@ hoowali ai. @ o ko kakou mau waihona ai.)
He p@ ke @koke i ka laau a Huaale Ola o Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe @@@ i make ke makemake i na laau hoonaha; a mai mai no hoi @@@ uha@ me ka oluolu no hoi, @@ hoo@ a e @ ia no hoi @ mau laau la. Aole no e oluolu @ kekahi mea@@@ ana olelo o kona kino; a ua uha umi ae na hai ka mai, a i @ kekahi manawa u amake no, a ina e @@ ia a e ina @ i na Huaale Nahu, alaila, ola no. No ka hoolaha ia ana @@ keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku mai no.
Huaale Ola a Dr. Jayne.
Me ka hiki ke heeia'ku i ka maikai, a na ka @ ana i @@ maopopo mai i ka oi o ke ola e keia laau @ o @@ e ae, a me ka maikai no hoi o ka @ ana, a me ke ola @@@. A ina no e inu ana la laau, @@@@@@ ola ka ai @ a me ka @ ana. Aole e @@@@ ka mea, ua hanaia ao a maikai loa. A @@@@@ hiki @ loa ka @ iloko o ka pau waiho ai. Ma ka @@ ma @ haawina liilii, he maikai loa no ka @ ana, a @@ no @ a me ka holoi pau i ke @@@@@
DISIPEPESIA.
(Oia ka mai one ole o ka ai i kekahi mamama, a ma ka hoowali pono ele la hoi o ka ai Hoku e ka pau @ai @)
O keia Huaale Hoela a Kauka Jayne, he @@@ ka ihooikaika ana ia mau @ o ko @ mau @. @@ eiki loa ka mai ana, alaila e hiki @ he @@@@ ka
Huaale me ka Laau Hoomae@ne Koko
a hoopaa NAIO me na KOE,
A Kauka JAYNE,
e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka @.
NO NA MAI MA KE AKE,
MAI LENA,
MAI MA KA OPU HANAWAI,
NA MAI WELA,
KA HAALULU,
KA MAI O KA ILI,
KOKO INO,
MAI NALI@U,
PAA O KA LEPO,
MAI KUNA,
MAI WAHINE,
ame he MAI HOOPAILUA.
Ua maopopo loa he OLA o @ mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka @ o ka @ pono ia @@ A @ maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, ma ka hoola ana i @@
PUHA,
ALAALA,
KAOKAO,
PUUPUU,
PE@U,
KUNAKUNA.
Hanene, Lolo,
na wai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a@ mai @ i kapa
LAAU HOOMAEMAE KOKO.
@-2y