Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 15, 9 April 1864 — KE KAAO MOOLELO NO MARY STUART! (Mere Situata.) KA MOIWAHINE NANI O SEKOTIA. [ARTICLE]

KE KAAO MOOLELO NO MARY STUART! (Mere Situata.) KA MOIWAHINE NANI O SEKOTIA.

HELU 5. Na Pakaua o Ijokalivinu. T3DA ANE MAKEHEWA PAHA KA hoike hou ano'ku i ka poe heluhelu, o kd Earl o Murray, (Mare.) oia ke kai\Sf kunane kamehai oka Moiwahiae o Sekotia. Ua hui haumia ka Moi James o Snkotia, me kekahi kaikamahine a ka Earl o Mars, mamua o kona mare ana me ke kaika» mahine Alii o Farani, ka makuahine o Mere Situata. Oka hua oia hui haumia ana, oia no ua hmauia he ekolu keikikane, o ka makahiapo o ia mau keiki mahope īhō o kona aoia ana i na mea naauao, a me ke kau mau ia ana no hoi o ka hanohano, ua haawiia ia ia ka īnoa a me ke kulana kiekie loa, oia hoi ka inoa Earl o Murray. O ka makamua ia o na'Lii Nui o Sekotia i huli mainuli o ka aoao hoolepope, 1 akahi a hoea mai ia wa, nia ka imi ana a ka mea i kapaia o John Knox, a ua hoike akea no hoi oia, i kona manaoioana mamuli o ia mau mea. No ka inoa Alii i loaa ia.ia, ame ka waiwai nui no hoi a pau, ua aie aku ia i ka lokomaikai nui o kona kaikuahine Aiii Mere Situata, no ka mea, ua imi oia i na mea, e hiki ai ke hoohanohano aku i kona mau kaikunane kamehai. A iluna o ka Earl o Murray ka'hooili nui ia ana o kona lokomaikai nui, ma ka hanohano o me ka waiwai, iloko o na niakalnki eba i kaa hope aku, a ua hooliloia no hoi ia ia.ka nohoana kiekie loa iwaenap na Kuhina oke Aupuni. O kana mau hana a pau iloko o ku wa mamua aku, ua pili uo i ke aioha ha a me ka imi i na mea e pomaikaiai kona kaikuahine ; aka, i ka wa no i iohea ai ka oleloia a me ka hooholo malu ana o ka mare o kona kaikuahine me Lord (Haku) Darnley, ia wa ka hoike akea ana'e o Earl Murray i kona kue ioa ia mea. JN oka nui loa o kona mana a ine kona hanohano, nolaila, ua kau e | mai ka weli ia ia, o laweia auanei ua hanohanb la e ke kane a kona kaikuahine.

A na iamea no i koi mai i kona manao uaau-a e hoana e iho, ina he mare ko kona kaikuahine Alii, alaila, aia no nana e huli ke kane; aka, aole ona makemake na ua kaikuahine Alii nei ona e wae ke kane nana iho. A eia no hoi kekahi mea nui iloko o kona manao ana, o ka mea nana e mare kona kaikuahine Alii, aia a he mea no ka aoao hoomana i hooponopono hou ia, nō ka mea, oia ke poo o ka poe hoolepope iloko o ia Aupuni. Aka, o Darnley he Katolika oia ; a no ia mea, ua manaoia no, e hio ana kona manao ma« muli o kona aoao hoomana, o ka lanakila o ka poe Katoiika, ka mea i maka'u nui ia iloko o ia mare ana. A no ia mea, ua komōhia e ia ka weli iloko o ka Earl Murray, a me na poe o kona aoao hoomana, ua hoohui lakou ia lakou iho me ka hoopaa hoano ia lakou, e maluma loa i ka maluhia o ka aoao hoomana hoolepope; aka, o ka io x»aoli nae o ia hoohui ana, oia no ko lakou ake nui e hoopaa i ko lakou mana iho, a me ka hooholo tnua ana no hoi iko iakou pomaikai; a iloko o ko lakou hoohuiia ana, ua kapaia ua hui nei, o "Ka Hui o na Haku." Ua manao ae makou, he pono ke hoaiai iki aku i keia mau mea pili mooielo, i maamaa ai ka poe heluhelu ana i keia mau wahi mamala olelo, no na mea a makou i manao ai e hai aku ai mahope nei. A malia no paha, he pono ke weheweh« aieu ano !a, i ka hoike akea ole ia ana o ka mare o ka Moiwahine ; aka, he nuae wale iho no nae, mai ka loa aka iaula o ka aina. Ano ka loea hoi, aoie i kuka e ka Moiwahine me kona mau Kuhina no ua msre nei ona, nolaiia, pela no hoi na Kuhina, aoie 'akou 1 hoike akea mai iko lakou kue mai ia mea. A ina pahā ua manao lakou, a ua hana malu hoi i kekahi mea e kue ai i ua Moiwahine nei 6 lakou, aia mahope ilio nei kakou e ike ai.

Ano lā, e hookolo kakou i ka maawe o k& kakou wahi mooielo. O kahi mokupuni i ku ai ua hale pakaua nei o Lokalivina, he hapa mile paha ke kokoke loa mai ka aina mai o uka. Mahope iho oke kamailio ana a ke keiki ltaiia ame ka £art Murray, i hoikeia ma ka Be(u mamua iho nei, hiki akn la ka waapa ika pae'na waa. •

lloko nae o ka manawa a pau o ia holo j ana'ku, ua noho pane ole laua a hiki wale i ka j pae ana i kapa ; no ka mea, he Alii i aeia ke Alii Sekotia, a no ia meo-, aole no ona makemake e hoonaukiuki wale aku, i ke kanaka pio malalo ona. Ano ka. nele no hoi o Sir Lusio Guaialadi i ka mea kaua ole,nolaila, aole oia i hoopuka aku i na olelo hooweliweii. I ka hiki ana o ka waapa i ka-honua, le}e koke aku la ke Alii Sekotia iuka, a me ka maikai no hoi, huli oiuolu mai la oia, a i mai la, »* Ua like paha he rnra la e henehene aku ana au, ke i akn au ia oe e ke Alii, e weleome i Lokalivina nei. A nolaila, e hooluolu no au ia'u iho, ma ka hooia hou ana'ku ia oe i ka'u i olelo mua ai ia oe, oia hoi, e malama ia no oe me ka hanohano, e like me kou ano. A he pono maoli hoi,i |na oe e oluolu e manao iho, he malihini oe jna'u." " Ua nui iho la ! e ka Haku Karl," wahia |ua keiki ftalia oei, me ka nana huhu aku 110 | hoi. "No ko'u ike iho, he pio au, nolaila, aole jno au e ike aku i kekahi hana lokomaikai e jhanaia mas ana iu'u. Akn, i hookahi naea'n mea e hai rnua aku īa oe, a mai hai nnm aku nei au ia oe, ia kakou i holo mai nei iluna o jka waapa, e ole kou pane e ana mai ia'u. IA i mea e hoopokole ai, ke hai aku nei au ia oe, o na mea a pau au e hana'ku ai me ka mea au i lawe ai mai o'u aku nei, ke nonoi iaku nei au ia oe, mai olelo oe, ua mafama Jole au ia mea me ka hiipoi nui."

" E hooluolu oe e ke Alii i kou manao ma ia mea." Pela'ku ua alii Sekotia nei. 41 Aole no hoi a kaua ku«iu e manao ao ai he mau enemi kaua: A ina hoi e mau ana kou majnao e enemi kaua, e hiipoi nui no au i kou ano koa, a e hilinai no hoi oe, iko'u iokomaikai. A eia hou uo hoi, aia a pau ae kou kaohi ikiia ana ianei, no kekahi kumu au i.ike ole ai, alaila, ina ua hooko ole oe i ke kumu o kau huakai i hiki mai ai, alaila, na'u no e haawi aku i palapala hoakaka i ku* niia i kou Sila i ka pae nana o? i hoouna mai, me ka h&i aku ia lakou, aoie nou ke kumu i hiki ole ai ,• aka, no ka hiwahiwa no o ka poino i haulehia mai iluna o'u."

Ma ia wa koke nana pono aku la ke keiki Italia i na maka o ke Alii Sekotia, a pane aku la, "He oiaio e ka Haku Earl, aole no oe i nele loa i na manao oiaio o ka poe leoa. Aole ! Aole i pau loa na manao maikai i ka auhee mai kou uhane aku! Ano ia mea la ea, e ae mai oe ia'u e noi aku ia oe, e noonoo i ka hana a me ke alanui au e nianao nei e hele aku! E ike pono oe, aole no'u iho kou koi ana. Aka, ma na mea a pau a'u i "īke iho nei, me he mea la e hana ana oe i kekahi mea ino, a me ke aloha Alii ole, a me ke kipi i kou kaikuahine Alii, he kaikūahine nou, a o kou Moiwahine pu hoi."

Me he mea la, ua uhi koke mai ka po iluna o ua Aiii Sekotia nei, no ka mea, ua a-e koke āe la ka inaina iluna o kona helehelena, a pane mai la no hoi oia me ka leo i hele a piha i ka inaina, a penei no kana mau oielo:

U E ke Alii, mai lawelawe oe ma na mea au i maopopo oie ai, au hoi e mahele powehiwehi wale mai nei no! Ma ke ano o kou hiki ana ianei, ua inakemake ole au e hoo* puka aku i J«ekahi olelo hooweliweli; aka, ke wanana e aku nei au ia oe e Sir Lusio, e hoomanao iho, eia oe iloko o ko'u malu, a he mea pono ole nohoi ka hoonaukiuki i ke kama o Sekotia."

" Alaila, c hana oe i ka ino e like me kou manao e makemake akahele ole." Pela'ku ua keiki Italia nei, me ke kau iho no hoi o ke ahi a loa o ka wiwo oie, ijuna o kona helehelena nani. 44 Aole no o'u maka'ii i kau hooweliwefi ! Aoie kekahi mea e hiki ana ia oe ke hana mai ia'u me ka ino, a'u i a-a ole ai e hoohalawai aku. No ka mea, o kfe kanaka i a-a e kaua aku i kekahi wahine nani, aole no ia e kanalua i ka hana mai i na mea ino ioa i kona aoao iho."

Oiai e kamailio ana ua keiki Italia nei, aia hoi, me he mea la e hoolono ana oia i ka leo o ka mea malalo loa iho o kona kulana ; a i ka wa a ke keiki Italiā i aui ae ai, alaila, hoomanao iho la ia i kona nele i ka mea make ole, a ike aku la no hoi ia e i'iookokoke mai ana na koa o ke Alii Sekotia. Nolaila, manao iho la ia, he makehewa ka hoopaapaa waha, no k$ mea, aole ana mau mea kaua; a huli aku la no hoi oia, a hele aku la i ka hale e ku mai ana imua o laua. Hele pili koke mai la ke Alii Sekotia ma ka aoao o. ke keiki Italia, aona koa no hoi ona mahope mai; Pane mai la ua Alii Sekotia nei i ke keiki

Italia, me ke ano kanakana nonae: "Ua ahona anei ke kukulu ana i keia poe koa maanei ? A e oluoiu anei oe ke alualu mahope o'u ma ka'u wahi hoi e alakai ai ?" Akaaka hoohenehene mni la ua keiki Italia niei, a i mai ]a no hoi, " K haawi mai ia'u i pahikaua, a e hoike koke aku no au ia oe e ka Haku Earl i ko'u ae e noho iho i pio me ko'u ae ana. Aka, oiai au ua nele ika inea kaua, he makehewa ia'n ke hoomanao hou ia mai e kau niau huaolelo ua makehe\va ia'u ke uhuuhu hou ae." Maopopo iho la no i ua Haku Earl nei o Sekotia, aole e hana ino anā lte keiki italia, nolaila/hele .aku la no o laua wale. (Mle i pan.)