Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 17, 23 April 1864 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa.

nui hao, aole e inu a e lawe pu paha i kekahi wai ona me lakou, ua
hookapu loa ia ia mea ; a o ka poe a pau i ikeia e lawe ana ia mea, ma
ka wa oihana, ma ke alanui koa, alaila, e hoopau kokeia no ko lakou noho
ana iloko o na oihana o ke Aupuni. Heaha la keia kumu o ka hoo- kapu ana
? He hewa paha no ka rama. I Hopuia'i ka Alabama.

Ua hooholo iho kekahi mau hale kale- pa o Ladana, a me Livapula, e
hoouna aku i moku nana e hopu ka eueu o ke kai, oia hoi ka Alabama, ma
ka la 20 iho nei o Feberuari. O ka moku e hoouna ia ana, he moku holo
lua, a ano mai nei no i hanaia'i e kekahi mau hale kalepa nui o
Beritania Nui, hookahi o ia mau hale i Ladana, a hookahi hoi i Livapula,
a ua nui loa ka poho o ia mau hale, ma- muli o ka hoopoinoia e ka
Alabama o ko laua waiwai i hoounaia ma na moku ka- lepa Amerika. Ua
manaoia ekolu, a he eha paha paha mile ka oi o ka holo o ka moku hou,
mamua o ka holo o ka Alaba- ma, a, ua oi no hoi ka paa a me ka ikaika
mamua o ua kipi la, a o kona mau pu, he mau pu nui loa, ua pakeu loa ae
mamua o ko ua kipi la, a no ia mea, ua manaoia aole loa e hiki ana i ua
Alabama nei ke hoohoa'ku i keia eueu hou i hoouna ia mai nei e kinai i
ka nawe ana a ka Alabama.

O ka mea e holo ana i Kapena no ua moku nei, he kanaka no i kaulana i
kona akamai i ka hookele ana, a he mea kupo- no no hoi nana e hookui mai
o Kapena Semmes. O ke ano nae o ka huakai a keia moku, oia no ke kii aku
e hoopio i ka Alabama ; aka, ina nae loaa na moku kipi ae, e kaua aku no
oia ia lakou. Elua moku i haalele aku nei i kekahi o na awa o Enelani,
me ka piha i ka nanahu no ua moku hou nei, a e waihoia no ia ma na awa
ana i manao ai e noho kiu no ka mo- ku kipi. E hui ana no hoi ua moku
nei me na moku aupuni, ma ka hoopio ana i keia eu nui hiwahiwa o ka
Hema, oia ka Alabama a me kona Kapena. O ke ku- mu wale no nae nana i
paipai i na poe kalepa o Enelani e kuai i keia moku, no ka manuanua loa
o ke poho a me ka poino i ilihiaia'ku iluna o lakou, me ke puhiia ana i
ke ahi o ka waiwai o lakou, i ka wa i laweia'ku ai maluna o na moku
kalepa Amerika, a no ke pio ole no hoi kekahi i na moku aupuni lehulehu
wale iloko o ka manawa i hala iho nei.

Na Palapala.

No ka lohe ana.

O ka lohe ana, heaha la ia ? Eia no ia ; o ke kui ana'ku o ke kanaka i
kekahi mea ki- no me ka hamare ame kekahi mea ano like me ia ; a ina e
halulu keia mea kino, a e ha- lulu no hoi ke ea a puni. A hoolaha ae ke
ea i keia halulu a hiki i ka pahu kani o ka pepeiao, a halulu no hoi ia,
a malaila'ku a i ke aa-lolo lohe, o ko ke kanaka lohe ana no hoi ia.

1. O ka loheia'na o ke kani ana o ka bele e ke kanaka, penei no ia : E
kuiia ka haku o ka bele i kona aoao, a mau kae manoanoa ona, a e halulu
ae ka bele ame ke ea a puni, a e laha ia mai keia halulu ana ma ka ea a
hiki i ka pahu kani o ka pepeiao, a e halulu no hoi ia. A lahaia'e keia
halulu a hiki i ke aa-lolo lohe, oia ka loheia ana o ke kani o ka bele.

E hehi iho ke kanaka i ka papa-hehi me kona mau wawae, a e halulu ae ke
ea a pu- ni, a na ke ea e lawe ae i keia halulu a hiki i ka pahu kani o
ka pepeiao, a halulu ae no ia, a lele aku keia halulu mai ka pahu kani
ake o ka pepeiao. A pa i ke aa-lolo lohe, a loheia kela hehi ana ma ka
pepeiao.

2. He pono paha ke hoohalike i ka halulu ana o ke ea me ka pohaku i
nouia'ku i ka wai o ka loko i ka wa pohu : he mea ia e haalulu ai ka
wai, a e hoolahaia ae na ale poepoe ma kahi loihi aku, a pa paha i keka-
hi wahi puweuweu, u lu ia, pela no ka laha ana o ka halulu ma ke ea.

3. Ua oleloia maluna ae nei, ua hoolaha ae ka halulu i ke ea a hiki i ka
pepeiao, a lohe ke kanaka, pehea la e maopopo ai keia ? A penei: Ina i
hookaawaleia'ku ke ea mai ke kiaha ae ; a kani paha ka bele maloko o ua
kiaha la, alaila, aole e loheia kona kani ana. Aka, ina e hookomoia ae i
wahi ea uuku, alaila lohe iki; a ina e nui ae ka ea iloko, nui ae hoi ka
lohe ana. Aia ma ka piko o na mauna kiekie, he mama a lahilahi ke ea, no
ia mea, aole nui ka halulu i loheia. Nolaila, ina i kiia ka pu malaila,
aneane hi- ki ole ka loheia o kona kani, aka, malalo iho o ka lua, a
maloko hoi o ke ana paha; he nui ae ka mama o ka ea maloko olaila.

O WA BELE-LUU.

Oia kekahi mea e maopopo ai ka halulu nui, no ka mea, aia iloko olaila,
ua kaumaha loa ke ea ; eia nae ke ano: O keia bele, ua aneane like ke
ano ili me ka bele maoli, he bele nui nae, aia maloko oia bele ka mea e

pale ai i ka wai, ame kekahi ohe e komo ae ai ka ea. A maloko ka noho
ana o ke ka- naka, a luu iho la ka bele a lalo o ke kai, a malaila no ko
ke kanaka imi ana i ka mea ana e huli ai; he waiwai paha, a he mea e ae
paha ? No ka ikaika o ke kaomi ana o ka wai, a o ke kai paha maluna o ua
bele nei, ua hoopioia ke ea ma kahi uuku maloko o ka bele, a manoanoa, a
kaumaha nui.

Nolaila, ua oleloia, aia maloko oia bele, ua like ka hawanawana ana a ke
kanaka me ka leo nui o ke kanaka e hoekepue nei ma- luna o keia
Hokuhele, oia o honua nei.

4. Aole nae me ke ea wale no ka laha'na o ka halulu, ua oi ka maikai o
na mea kino paa i ka hoolaha ana i ke ea ame na mea hehee i hanaia
maloko o ke ea.

Penei e akaka ai: Ina e waihoia a hoo- kokoke aku hoi ka pepeiao ma ka
welau o ka laau loihi, a e kauia ka wati ma keia welau o ua laau
loihi'la. Alaila, e loheia ke kani ana o ka wati i ka pepeiao o ke ka-
naka ma kela aoao o ka welau o ka laau. Pela no, ina e wauwauia kela
welau o ka laau i ke kuipine, alaila, e loheia ka wau- wau ana ma kela
welau o ka laau.

Ua hoomoakaka lea ia'e keia, i ka poe Ilikini, ma Amerika, no ka mea, i
na maka'u lakou i ka enemi, a e kaua pu me lakou. Penei ka lakou
hana'na, e waiho i ko lakou pepeiao, a hoopili koke i ka Honua, a lohe
lakou i ka halulu i hanaia, i ka wawae o na Lio ame na kanaka ma kahi
loihi aku, alai- la, makaukau lakou no ke kaua.

5. Ua oleloia 1,142 kapuai; ka laha ana o ka halulu ma ke ea i ke Secona
1, a i na i hoohalike ia keia wikiwiki me ko ka malama- lama, alaila,
hakalia wale ka lele ana o ka halulu, a he wikiwiki loa ko ka
malamalama.

No ka mea, 191,000 mile a keu aku, ka holo ana o ka malamalama i ke
Secona 1:

(a.) Penei e maopopo ai ka holo wikiwi- ki ana o na kukuna o ka
malamalama i ko halulu ; i na e nana'ku kakou i ka pu i kiia ma
Puowaina, a ma na wahi e ae paha, alai- la, e ike mai kakou i ka anapu
mamua, a mahope iho lohe ia'ku ka halulu. Pela no hoi keia ; ua ikeia ka
anapu ana o ka uwila mamua, a mahope ua loheia ka hekili.

6. 4,706 kapuai ka laha ana o ka halulu, ma ka wai i ke Secona 1, no ia
mea, ua oi aku ka wikiwiki o ka lele ana o ka halulu ma ka wai, i ko ke
ea. No ka mea, he nui ae ke kaumaha o ka wai, i ko ke ea, oia ke kumu.

7. Eia kekahi, 17,500 kapuai, ka laha ana o ka halulu ma ka hao i ke
Secona 1, pela hoi ma ke aniani.

8. Eia hoi kekahi. Ma ka lalani pololei ka lele ana o halulu i na manawa
a pau, aka, ina i pa ia i wahi mea kino paa loa, alaila, e hoi hou mai
oia ma ka lalani ana i lele aku ai a pa ka mea kino paa.

Nolaila, e o'u mau makamaka e hoi ole mai nei, ame na hoa pukoa wawahi
waa, ka poe i hoomanawanui pu ai iloko o ka inea, a me kahi i-a
kailiili, ame na elemakule, a hapau- ea luahine hoi, a o ka poe opiopio
hoi kekahi E nana pu ae kakou i ka pololei ame ka po- lolei ole o keia
wehewehe ana, no na mea. kani ame na mea ano like. I na ua hewa wau, e
kala mai no, aole o ka uhau i ka laau a Kawelo, o pa iho, pohole ilihau
neenee mai.

I na nae he mea oluolu keia i ka Luna Hooponopono 'la, ilikiia iho, a
pakihaalele ia'e i mua o na makamaka,

Me ke aloha i ka poe heluhelu.

D. W. P. KAILIPUEIKEANUAKEKEHAU.

Palemo i ka wai a make.

Ma ka Poaono, la 16 o Aperila nei, make loa o E. M. Kaiwilioho, he
kaikamahine na D. Kaiwilioho me Lulia, penei ka make ana: Ma ke ahiahi o
ka Poaono, auina la paha, hele aku la na makua o ua kaikamahine nei i ka
lakou hana he hula, koe iho la o ke ku- puna me na moopuna ma ka hale, a
o keka- hi makuahine ua hele i ka limu i kahakai, a o kekahi moopuna hoi
i ka Paani; ia wa, puka aku la ke kupunawahine e hoomae- mae i kekahi
moopuna, me ka manao o ke kupunawahine ua hahai la ka moopuna i ka
makuahine i kahakai.

Ia manawa, hele aku la oia ma kai iki ae olaila, he wahi kiowai papau
loa ia, ike aku la oia i kana moopuna ua huli ke alo iluna ua make loa
iloko o ka wai, aia hoi, aole kanaka malaila ia wa, o ke kupunawahine
wale no; a kahea aku la oia me ke kumake- na ia Kahue, " E kii aku oe ia
lakou la, eia kakou la ua auhee, ua make loa o Ema ilo- ko o ke kiowai."
Mahope o ka hapaiia ana ma ka hale, ua hiki au maiaila ia wa, me kuu
olelo aku ia lakou, " O ka hemahema ke kumu o ka make, ame ka makaala
ole; a ina e makaala ame ka malama pono, ina ao- le e make." E ! nana
mai ana, noonoo mai ana, a e malama hoi i na keiki o make iloko o ka
wai. E kiai oukou me ka makaala, aole oukou i ike i ka hiki ana mai o ka
Ha- ku mea hale, i ke aumoe paha, i ka wanaao paha. J. L.
KEKANAKAAHUAHU.

Kekio, Kapaka, Koolauloa, Apr. 18. 1874.

He Uhane aloha no Kahiki i

MAKE AKU NEI.

Aloha nui oe e Kahiki,

Kuu kane aloha nui;

Kuu kane o kamakalii,

Mai ka wa heuole o na kino o maua;

Hele oe la haalele ia'u,

Haalele i ka poli pumehana o ka wahine ;

Hemo ka pili a kaua ua hele oe,

Anuanu wale ko'u po ua hele ke kane;

Ua hele, ua inaina, ua manawaino,

Ia'u me na pokii kane o maua;

I ka makua noi me na lehulehu o kaua,

Nau ka na hale i kaulu a ka makani;

Auwe! ka mea aloha o ke kane — e.

Kuu kane o keia aina malihini, Mai ka la kulolia ai ole ke noho ia ; He
pohakaa ka la a kaua ke noho aku, E hoomanawanui aku ai i ka luhi inea ;
E Kahiki e, nou kuu aloha pau ole, Aloha wale ka malu o ka wi o
Haliimaile ; Kahi a kaua e hooluana iho ai, Aloha na pipa alanui o ke
kaona e waiho mai

nei;

Aloha ka huikau a na lio i na ahiahi hooma - Ame na nalu hailua o
Honolulu; [lolo, Aloha o Kou i ka lulu a na moku, Aloha ka ia
hoonapapa o Ulakoheo; Aloha na hale mahu i ka niuniu a ka huila, Aloha
wale ke alanui Koolau e waiho mai la ; Aloha o ke kula o Kahua i ka wili
ea mai a Ame ka ua liilii la e Manoa; [ka lepo, Ke linoa mai la i ke
oho o ke kuikui, E kui a'u a lawa i ko aloha; I lei mau nou i ka po ame
ke ao, Auwe ! ka mea aloha o ke kane — e.

Aloha ke kane ka hoa pili o ke kino,

I pili ia e kaua na hale haole;

Aloha wale ka leo o na haku o kaua i ka ni -

E Kahiki e, pehea mai oe ? [nau mai,

I ke kamailio ana mai haaluu honua a'u,

I ka pane ana mai a ka leo helelei kuu

waimaka;

Aloha ka po aumoe anoano hano o ka leo, Ame ka leo o ka Bele o Kaukeano
e uehene

lua nei;

Aloha kuu kane mai ka hale a ke dala, Aloha na moku holo Hawaii e welo
nei ka

Hae;

E Kahiki e, ina hoi kaua a kau ae i ka moku, A hoi ae i ka aina hanau ;
I ike aku i ka maka o ka makua, Me na kini hanauna lehulehu o kaua ;
Auwe ! ka mea aloha o ke kane — e.

Aloha wale kuu kane i ka uwe mai! auwe

kuu make — e,

Hele oe kuu pu malumalu e malu ai; Kuu wahi pee o ka la nui hao—a, Ka
hooilina o kuu makemake; E ola keiki ai la hoi loaa ka hooilina aloha,
Aloha wale kuu kane i ka la o Kona; Aloha ka lau o ka Niu i ke ani peahi
mai, Aloha ke aheahe makani he Eka e pa nei; Aloha ka ia ka lau niu o
Hoahu, Ame ka malu hale olu o Halehima; Kuu kane mai ka nalu hai muku o
Palemano, Ke peahi mai la ka lau o ke ki o Alanapo; Aloha ka awapuhi lei
o kuu kane, Aloha ke oho palai lupe i ka makani; Aloha kuu kane o ka
hale noe ula i ke pili, Hale kaupaku ole a maua i noho ai; Ko ka hana
aku nei i ke kula o Lanipae, Hoapaee mai nei hoi oe i ka kaua pili;
Hoopahaohao mai ana hoi oe i ka kaua no - U — wale ana a'u o ko aloha
la — e; [ho ana, Auwe! kuu mea aloha o ke kane — e.

Nau na Mrs. HAINAU. Kapuukolo, Honolulu, Aperila, 13, 1864.

HANAU.

Ianuari 3, ma Papa, Kona Hema, Hawaii, hanau o Inoaole he kaikamahine,
na Owalawala me Ana.

Feb. 11, ma Kona Hema, Hawaii, hanau o Kelou (w,) na Ma- hiai me Nalepo.

Feb. 16; ma ia wahi no, hanau o Keliikuli (k,) na Kama me Kenakena.

Feb. 23, ma Papa, Kona Hema, Hawaii, hanau o Kalaukea (k.) na Petero me
Keino.

Aerila 7, ma Waiehu, Maui, hanau o Mamao opio (k,) na Ma- mao me Momona.

Mar. 31, ma Waiohinu, Kau, Hawaii, hanau o Mere (w.)

Aperila 1, ma ia wahi no, hanau o Kalamau (w,) he mau ma- hoe, na
Alakaihu me Kaaukai.

MAKE.

Ianuari 4, ma Papa, Kona Hema, Hawaii, make o Ionoaole he kaikamahine.

lanuari 21, ma Hoopuloa, Kona Hema, Hawaii, make o Ka- uwila (w.)

Aperila 6, ma Kalihi, Oahu, make o Huluhulu (K.)

Aperila 22, ma Kaluahole, Waikiki-waena, make o Konohua ,k.) he make
emoole.

Aperila 22, ma Kikikahale, Honolulu, make o Kanaloa Uma (k.) no
Pahoehoe, Kona Hema, Hawaii, oia mamua.

Mar. 12, Keauhou, Honokohau, Maui, make o Namakaokala (k,) he paa no ka
hanalepo ka mea i make ai.

Aperila 8, ma Kunawaiolena, Honolulu, make o Kealoha (w.)

OLELO HOOLAHA.

E KUAI KUDALAIA ANA NA LIO

he 14, me 1 Hoki, 1 Kekake, ma ka Poaono, oia ka la 30 o Aperila, i ka
hora 12 o ke awkea. Ke ano me ka hao malalo nei: Ma ka Pa Aupuni

Ma Pauoa,

Lio kane hulu ino wiwi, hao IV1 akau. " " ahinahina wiwi, hao manamana
ano e. " " eleele, hao manamana ano o. " " Puakea, hao P hema. " wahine
keokeo, hao AIN akau, M hema. " " ulaula me ke keiki, hao JR hema.

" " hao E akau, V hema. " " hulupala me ke keiki, hao JB akau.

" " hao AI akau.

" " lokia, hao FJ akau, PAML hema. " " eleele, U akau, L hema. " " ulana
wiwi, hao manamana ano e. " " lokia, hao manamana ano e. " " ulaula kua
puka, hao NS akau, 26 hema. Hoki wahine ulaula, he mau hao manamana ano
e. Piula wahine hulu iole, hao manamana ano e.

P. KAAIAHUA, — Luna Pa Aupuni. Pauoa, Aperila 22,1864. 126 - 1t*

OLELO HOOLAHA.

E KUAI KUDALAIA ANA NA LIO

4, ke hiki aku i ka la 29 o Aperila, oia ka Poaono, i ka i ka hora 9 o
kakahiaka. Ke ano o ka hao malalo nei. Ma ka Pa Aupuni,

Ma Waiawa, Ewa, Oahu,

1 Lio kane ulaula, hao 1~B akau.

1 " " hulupala, hao ano e ma ka akau, M-H K3 h.,

1 " " ahinahina, hao H~A akau, AK hema.

1 " " ulaula, hao ALO akau.

J. KAHAUOLONO, Luna Pa Aupuni. Waiawa, Ewa, Aperila 21,1864. 126 -
lt*

PUBLIC NOTICE!

THE ESTRAY ANIMALS CONFINED in the Government Pound,

At Waiawa, Ewa, Oahu,

Will be sold at public auction, on Saturday, April 29, at 9 o'clock, A.
M., 4 horses. All person interested are hereby notified to attend. The
following are the description and brands: 1 Bay horse branded I~B on the
right quarter. 1 Sorrel " brand not plain on the right, on the left M-H
K3 1 Grey " " H~A on the right side, AK on the left. 1 Bay " " ALO on
the right side.

J. KAHAUOLONO. Pound Master. Waiawa, Ewa, Aperila 21, 1864. 126 - 1t*

MAKEMAKE IA! MAKEMAKE IA!

Ka Loli! Ka Loli!! Ka Loli!!!

KE MAKEMAKE NEI KA

mea nona ka inoa malalo nei, e kuai aku i na LOLI o na ano a pau, ke
nunui kupono, oia hoi ka LOLI mai ka aha iniha ka loa a hiki i ka alima,
a aono no hoi ; me ke kaulai pono ia a maloo maikai, a penei ka hana ana
e pono ai: E ho-o i ke kai maoli o ka moana iloko o ipu hao, a e paiia i
elua hora, e hoopoha uuku no ma ke kua o ka LOLI, i hookahi paha iniha -
mai oki a hoopoha hoi mamua o ka opu o ka Loli, aohe pono ke hoopaku ia
ka naau ; a pau ia mau mea i ka hanaia, alaila, kaulai a maloo maikai. A
ina e ha- naia pela, e uku no au i Eono Keneta (6) no ka paona LOLI
hookahi, a ina no hoi e nunui loa ke kino o ka LOLI, alaila, nui ae no
ku uku. Penei ke kuai ana : Ina alima iniha, ka loa o ka Loli, Eono
keneta no ka paona, a ina eono iniha, Ehiku keneta no ka paona; a ina
ewalu iniha, Eiwa ke- neta no ka paona hookahi, a pela aku.

Kia kekahi : — He makemake no wau e kuai i ka LALA MANO ame ka PEPEIAO
LAAU. A nolaila, e na makamaka, e lawe ae oukou i ka Loli, Lala Mano,
ame ka Pepei- ao Laau, ma ko'u Halekuai, ma ke Alanui Nuuanu, makai iho
o ka Halekuai o AKE, a mamua mai hoi o ka Hale Paina o na kanaka Hawaii,
oia o Haleola. Me ka mahalo.

AKUWAl, — Mea Kalepa.

Honolulu, Aperila 22,1864. 126 - 3m

Halawai Lahainaluna.

A ulele mai e na hoa o ka iu o ka la we- lawela o Lahainaluna nei, e
noho ana mai Hawaii a ka welo ana o ka la i Lehua; e makemake ana i ka
halawai Lahainaluna ma ka Mokupuni o Maui. No ka mea, e hoomaka ana ka
hoike o ke kula nui o Laha- inaluna nei, ma ka Poalua elua o Mei M. H.
1864, oia ka la 10. A iloko o ia mau la, e hala- wai auanei ka Ahahui
Aloha o ka Lahaina- luna, e like me ke kumukanawai o ua Aha la, ke eleu
pu mai kakou.

L. AHOLO.

Lahainaluna, April, 2, 1864.

KI HAULE!

UA HAULE HE KI PAHUHAO, HE

peluia e like me he pahi la. Aole no he pono i ka poe e ae, i ka mea
wale no nana e Hoolaha nei, a e uku ia no i HOOKAHI DALA, i ka mea e
loaa ai. E ni- nau no ma ke Keena o keia Pepa. 125 - lt

OLELO HOOLAHA.

O MAKOU O KA POE HUI NONA NA inoa malalo nei, a me na inoa o na kanaka o
na aina hui e ae, ke kau nei makou i olelo paa maluna o ko makou aina
hoo- limalima, mai Mokauea a Kamananui, aole e kuai nui na kana- ka hui
o ia mau aina, a me ko lakou mau pani, a mau hope pa- ha, i ka nanahu,
me ke kuai pololei, hookahi puolo, hookahi hapaha. Pela ka Bipi wahie,
mai ka hapalua a hiki i ka hoa kahi dala me ka hapalua a oi ae. Ina e
kue kekahi i na olelo maluna, e uku oia $5 00. No ka oiaio o keia mau
olelo, ke kau nei makou i ko makou mau inoa.

H. Wainee, I. D. Kahanu, Kanohoahu, Kaneolaelae, Kanekoa, Kahue,
Wahilani, Keaokaalelewa, Punahoa, Keieiepu, Hoona, Nawahie, Kahalepuna,
Kealo, Alenoho, Piha, Ilano, Kamaua, Lopailani, Kaluna. Pamaiaulu, Kimo,
Kamaka, Nihi, Waipio, Kalua, Opa, P. Balenaba, Liilii, Nakeiki. Na Inoa
o na kana- ka o na aina hui e ae. Honolulu. Kaili. Kakauia a hooiaio la
i keia la 19 o Aperila, M. H. 1864, ma Kaloiki, Kalihi-uka, Oahu.

126 - 1t* I. D. KAHANU, — Kakauolelo.

OLELO HOOLAHA.

KA POE JURE KANAKA MAOLI NO KA Aha Hookolokolo Kaapuni ma ka Apana Eha,
ma Nawi- liwili, Kauai, e hoomaka ana i ka Poalua, oia ka la 3 o Mei, M.
H. 1864.

Naniho, Piliwale, Naiwa, J. Daniela, Kaikuahine, Walewale,
Puniwai, Pikao, D. Kealahula, Nakapaahu, Huluili, S. Namee, S.
Kamahalo, Kaiakapu, Holi, Keawe, Elikai, Huaka, Kahui, Apolo,
Hapuku, Hulialo, Kekoa, Paoa.

JNO. E. BARNARD, Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 21,
1864. 126 - 2t

OLELO HOOLAHA !

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. DAVIS, kekahi o na
Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KALANIWAHINE (w,) e hoonoho ia oia ka Luna
Hooponopono no ka waiwai o Kamaka (k.) no Waianae, Oahu, i make aku nei
: Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia
ka la 7 o Mei, M. H. 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka
hora i oleloia no ka hoo- lohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na
mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 22, 1864. 126 -
2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, kekahi Lunakanawai
o ka Aha Kiekie e Opiopio Nihoa, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o
KANUNU, o Lihue, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka
a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 14 o Mei, i ka hora 9 o
kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia, no ka hoolohe i ka oiaio o
keia Palapala Kauoha, a me keia noi ana mai, a me na mea hoole i
hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. LIONEL BROWNE

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie, Honolulu, Aperila 19, 1864. 126 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA

Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e KANAKAOLE
(w,) no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o Upai, no Waikiki, Oahu, i make
aku nei: Nolalia, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka
Poalima, oia ka 6 o Mei, M. H. 1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la
a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio, aia ma ka Hale Hookolo-
kolo ma Honolulu, Oahu. L. McCULLY,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu. Aperila 21, 1864. 126 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA

Hanohano G. M. Robertson, kekahi o na Lunaka- nawai o ka Aha Kiekie e
KAKUALII, no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Lolou (k,) o
Honolulu, Oahu, i ma- ke aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau
loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 30 o Aperila, 1864, i ka hora 9 o
kakahi- aka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o
keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale
Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. LIONEL BROWNE,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 12,1864. 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA. UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e KAUPE (w,) no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o
Kuhi (k,) o Kamananui, Waialua, Oahu, i make aku nei. Nolaila, ua
hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 23 o
Aperila, M. H. 1864, i ka hora 9 o kaka- hiaka, oia ka la a me ka hora i
oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i
hoikeia, aia ma ka Ha- le Hooholo ma Honolulu, Oahu. LIONEL BROWNE.

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 8, 1864. 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e KAHUI (w.) no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o
Kahoolealii (k,) o Honolulu i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na
kauaka a pau loa, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 29 o Aperila, M. H.
1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka
hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia
ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu. LIONEL BROWNE,

Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 14, 1884. l25 -
2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e KAUPE (w,) no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o
Kahinapoo (k,) o Kamananui, Waialua, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua
hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o Poaono, oia ka 23 o Aperila,
M. H. 1764, i ka hora 9 o kakahi- aka, oia ka la a me ka hora i oleloia
no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i
hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.

LIONEL BROWNE, Kakauolelo kokua o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 8,
1864. 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA. UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis, ka Lunakanawai o ka
Aha Kiekie e PUAHITI, e hoonoho i luna hooponopono waiwai o Hoa (w,) ka
mea make, a me ka hookohu ia ia i luna hoopono- pono waiwai ma ua waiwai
la : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poakolu,
oia ka la 27 o Aperila e hiki mai ana, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka
la a me ka hora i ole- loia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai,
a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu,
Oahu.

LIONEL BROWNE, Kakauolalo kokoa o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 12,
1864, 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, ka Lunakanawai
o ka

Aha Kiekie e KALUA, no ka hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o
Wahahee, o Kawailele, Manoa, Oahu, i make aku nei: Nolaila, ua hoikeia i
na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 23 o Aperila, M. H.
1864, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka
hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia
ma ka Hale Hookolo- kolo ma Honolulu, Oahu.

LIONEL BROWNE, Kakaolelo kokua o ka Aha Kiekie, Honolulu, Aperila 13,
1864. 125 - 2t

Na Ke Aupuni. Ua Hookohu iho nei ka Mea Hanohano JNO. O. DOMINIS, ke
kiaai-

na o ka Mokupuni Oahu, ia

KA AIAHUA,

i Luna Pa Holoholona Helehewa no ka Apana o Honolulu nei. 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA

Hanohano R. G. Davis, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie e NAILI (w,) no ka
hookohu ia ia i luna hooponopono waiwai o Mary Kailianu (w.) o Honolulu
i make aku nei : No- laila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o
ka Poaha, oia ka la 28 o Aperila, M. H. 1864, i ka hora 9 o kakahiaka,
oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana
mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma
Honolulu, Oahu.

LI0NEL BROWNE, Kakauolelo kokoa o ka Aha Kiekie. Honolulu, Aperila 18,
1864. 125 - 2t

PA HALE KUAI

MA

LAHAINA, MAUI.

E KUAIIA ANA KA PA HALE e waiho nei ma Lahaina, Mani, e pili ana me ka
Hale Piula Kahiko. Oia ka Pa Hale o KEAKA, a o ka poe makemake ana, e
ninau no ia

W. P. R. BILA. Honolulu, Aperila 7, 1864. 124 - 4t

OLELO HOOLAHA.

I KA POE KALEPA O NA ANO A

pau, mai hoaie mai oukou i ka'u wahine mare ia

Kalumi,

no ka mea, ua haalele kumu ole mai kela ia'u. Nolaila, ina oukou e hoaie
mai ia ia, maluna ona ko oukou poho.

WILLIAM HALL. Lahaina, Maui, Mar. 30,1864. 124 - lm*

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA MEA A PAU, MA neia hope aku, o maua o na mea nona na
inoa malalo nei, no ka mea, ua hoonoho o E. Kuakamauna, ma ka la 6 aku
nei, i mau mea hooponopono i kona mau waiwai lewa a pau, a me na waiwai
paa a pau, oiai e ola ana oia, a nolaila, o ka poe a pau i aie aku ai
oia, a me ka poe a pau i aie mai ia ia, me ma- ua no e hooponopono ai ia
mea. MILIKAA.

M. HOOLEIA. Honolulu Maraki 12, 1864. 124 - lm

OLELO HOOLAHA.

KE PAPA AKU NEI AU I NA MEA

a pau, aole e Hoaie, a e Hookipa i kuu wahine

mare, ia

Kapihi,

no ka mea, aole no wau e hookaa i kona mau aie, ke ole me

ka'u palapala kauoha. A. COMSTOCK.

Honolulu, Aperila 16, 1864. 125 - 3t*

HE AINA HOOLIMALIMA.

E HOOLIMALIMA IA'NA KE AHU-

puaa o KOLO, ma ka Apana o Kona Hema, Hawaii, he 438 Eka ka nui. A o ka
poe e makemake ana e hoolimalima i ua Ahupuaa la. E ninau no ia

W. P. R. BILA.

Ma ke Keena o ke Kuokoa. Honolulu, Aperila 15, 1864. 125 - 3t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI OUKOU E NA KA-

naka a pau o kela ano, keia ano, ke papa aku nei au ia oukou, aole e
hoaie mai i ka'u wahine mare ia

Kaapuamana,

no Kuhua, Hawaii, no ka mea, na haalele kumu ole mai kela ia'u, a me ko
maua wahi moe, o ka mea a mau mea puha nana e hoaie mai ia ia, aole loa
wau e hookaa ana ia aie, a maluna ona ko oukou poho, ke hookuli oukou.

KALAIONEHU. Kaupakuea, Hilo, Hawaii, Aperila 4, 1864. 125 - 2t

OLELO HOOLAHA.

E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU O

kela, ano keia ano, ua kapu no kela Apana Aina e waiho la ma

Kapapala, Kau, Hawaii,

e pili ana me Keauhou, aole hele wale na holoholona, Bipi, Lio, Kekake,
a holoholona e ae paha maluna o ua aina la i oleloia'e la maluna. Ina e
loaa kekahi o keia mau holoholona e hele ana ma kuu aina me ko'u ae ole
aku, uku no $1 00 no ke poo hoo- kahi, ina aole e uku mai, e lawe ia no
ma ka Pa Aupuni, e like me ke Kanawai. GEO. W. JONES (KEOKI.)
Keauhou, Kau, Hawaii, Aperila 1,1864. 126 - 6t

E MAKAALA!

OWAU

O KAMUELA,

KA HOA KUAI O NA KANAKA HAWAII,

NONA KA HALE KUAI PAPA MA-

uka iho o ka

Hale Hookolokolo

ma Honolulu. Ke hai aku nei au ia oukou, he mau la ku wale no keia o kuu
moka papa,

" CONSTITUTION!"

a ke ku mai oia, e loaa ana ia'u na

LAKO KAPILI HALE

o kela ano, keia ano.

EIA NO KE WAIHO NEI.

NA:

PAPA O KELA ANO, KEIA ANO. LAAU HALE, o kela ano, keia ano. PILI HALE,
PINE,

AAHO, KEPA,

PANI PUKA, PUKA ANIANI,

OLEPELEPE, KUI,

PENA,

AILA PENA. WAI HOOMALOO PENA.

IA MEA AKU, IA MEA AKU,

Ua makaukau au e kuai aku me ka oluolu i keia maa mea, a no ka maopopo
no paha ia oukou he KEIKI KAMAAINA au, he hiki ia oukou e ka Lahui

Mai Hawaii a Niihau,

ke kipa mai i o'u nei. E hiki ana no na moku papa o'u i na manawa a pau,
a hoolako mau ia'u. He mea mau i na poe o ka hiki mai ka haanui, a me ke
kaena. A he mau Luna kekahi i hoonoho ia e lakou e alako ana i ka poe
maikai, me he lawehala la. Aka, he hiki ole ia'u ke hana pela, o ko'u
ano no ka oukou e imi mai a loaa, maopopo no na hana a kakou, no ka mea,
o ko Hawaii nei kupa iho la no ia o ko oukou makamaka.

KAMUELA, (Kaikaina o Kimo Pelekane.) Honolulu, Ian. 22, 1864. 118 -
3m

KA MOKUAHI

KA MOKUAHI



KIALUA

"ANNIE LAURIE,"

E HAALELE ANA IA HONOLULU -

I KELA POAONO KEIA POAONO.

(A hiki i ka paa hoa ana o "KILAUEA.") i KA HAPALUA O KA HORA 4 AHIAHI

NO

LAHAINA,

ULUPALAKUA,

KAWAIHAE.

a me KONA.

Ku hou ma Honolulu i ka Poaono.

JANION, GREEN & CO.

L. U. A. H. M.

Honolulu. Aug. 29, 1863.

He pono i na poe e hooili ana i na ukana ke hoomaopopo iho, e uku ia ka
uku moku i ka wa e laweia mai o ka ukana.

Pulupulu!

A UA MAKAUKAU NO HOI AU E KUAI

aku i ka pulupulu, penei:

PULUPULU i pau i ka waeia, 20 ken. no ka paona.

PULUPULU ma ka anoano i wae oleia, 6 ken. no paona. E lawe no au i ka
welu lole a me ka pulupulu i uku no ke Kuokoa. H. M. WINI. 100 - 2m
Luna Pai o ke Kuokoa.

OLELO HOOLAHA HOU,

Bartow a me Stillman.

UA WEHE AE NEI NA MEA NONA NA inoa maluna i

Halekuai Mea Ai,

ola hoi ka PUAA HAME, ke KAMANO, BARENA, PALAOA,

KO, KI, a me na mea ae hoi a pau e pili ana i ka ano mea ai, a ua
makaukau laua e kuai oluolu aku me na kanaka a pau

e hele ana i o laua'la. E hele mai e na makamaka, e ikemaka no oukou
iho. Aia ko maua HALEKUAI na ka aoao komo- hana o ko Daimana ma
Halekuai, ma ke Alanui Alii. 190 - 3m

I KA POE MEA HALE KUAI

O KUAAINA!

WAIWAI HOU!

I hiki mai ma na moku hope i ku mai nei.

A E KUAIIA ANA MA KA

HALE KUAI HOOPUKAPUKA O

J. T. Waterhouse,

MA KE ALANUI MOIWAHINE.

NA LOLE AHINAHINA O NA ANO A

pau; Ainakini uliuli, ke ka Lole neo.

Na lole kalakoa, ano palule uwewahine, a me ka lole ula-ula.

Kukaenalo keokeo, me ke kukaenalo neo, he 36 iniha ka laula

Na huluhulu keokeo, uliuli, ulaula, a me na lole huluhulu

omaomao. Ka lole makalena, ame na kihei wahine o na ano he lehu-

lehu wale.

Na palule keokeo, me ka palule uwewahine. Na palemai kino me na palemai
Wawae. Noho lio Mareka, me na noho lio Enelani, ame na hope. Na hainaka
Silika o na ano a pau, ame na waiwai e ae he

nui wale. Na kaula o kela ano keia ano, a me na mea e ae no he nui

wale, pau ole i ka heluia.

JOHN T. WATERHOUSE 122 - 2m Hale Kuai Nalo Meli

OLELO HOOLAHA

I NA KANAKA HAWAII! Makai iho o AIGUPITA

Ma hope iho o ka Pa O MAHUKA!

KA

Pa Kuai Papa

LEWERS & DICKSON,

MALAILA E LOAA AI NA PAPA O KELA

ano keia ano, me ke kumukuai makepono oe, nolaila, e

naue mai oukou e ike i ka oiaio o keia leo paha, a oukou e na

makamaka Hawaii. NA PAPA OLEGONA, LAAU HALE A ME NA POU. LAAU KAOLA A ME
NA PINE PA. LAAU AAHO HALE PILI MAOLI PAPA ULAULA, PAPA PAINA. PAPA KEPA
A ME KA AAHO, PILI ULAULA A ME KE KEOKEO. Eia ka mea

KUPANAHA

Ma keia hale — maanei i wiliia'i ka

PALAOA a me ka HANA PAHU

e like loa me ko

ULAKOHEO

mamua, i kona wa e kau ana, aole i pau i ke ahi mamua; nolaila, e naue
mai e makaikai. Na Pena Keokeo a me ka Omaomao, Na Pena Ulaula a me ka
Eleele, Poho, Kolu, Hulu Pena, KUI o na ano a pau, LAKA o na ano a pau,
Ami, Kilou, Kui kakai moena. Kui Nao,

Pani Hale,

Pani Aniani, Pake,

Aniani kaawale,

Pani Olepelepe. A PELA WALE AKU.

Aole o maua hoolimalima i poe e koi aku i na kanaka e kuai

mai ma ko maua wahi; aka, he *hOaa* no maua ma ke ano mai- kai o ka maua
mau mea kuai, a me ke kumukuai a ka maua papa, me ka mahalo pono hoi i
ka maua aikane, ina i aeiMhr ia mai ai ka pomaikai, l Una mau U maaa
maBuaaW&*t Honolulu, Ianuari 26, 1864. 112 - 3m