Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 17, 23 April 1864 — KA NU HOU! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

Ma ka mdku Yankee i ku mai nei ma ka Poalua iho nei o keia pule, iloko o na la he 15 mai Kōpalakiko-mai, a ua loaa mai na nupepa o ia wahi, e hiki nna i ka la 2 o Aperila, a ma nehinei hoi, ku mai ka moku Mtry Robiniton, he elua ona mahope mai o ka Yankee, aohe no he wahi inea hou ano nui iki i hiki mai nei, a eia iho no na wahi mamala nu hou iki i hiki mai nei: Ua aneane maoli me he la, ua lilo ke aukana ma Ameiika Huipuia i mea i nia- | nao uuku loa ia, he wa la keia i hoomoe ikiiu'i ke kaua ma ka aelikeia, no ka nui | maoli o ka nele i ke kaua nui ole iloko o keia mau pule mai nei. Aka, aole no e pono ke manao ae ua emi iho ka hooikaikaia an.i e hooholo mua i ke kaua, a he kanalua la hoi ko ke aupuni, ma ka hooko ana i ka lakou mau olelo i hoohiki a hoopuka pinepine ai no hoi, oia hoi ka hookuu i ko lakou ikaika a pau ma ka haawi ann i kfe dala ame na kanaka , i mea e hiki ai ke kinai i keia kipi nui weliweli. He nui wale no nn kumu o keia loohia ole ia mai o kekahi mau nu hou ano nui mai ke kahuakaua mai. He hnna mau iho nei iloko o ka wa i hala ae, ka hoohewa mau ia o ka puali o ka Potomaka, no ke naliili tne ka lula wale iho no ; aka ina nae paha e ole ia noho oni ole ana iho nei, i na la paha ua komohia iloko o kekahi kaua e ulohiaia'i e ka poino, no ka mea hoi, he nui na mea e hooloiiloliia mai nei, no ka loaauna o na kumu e hoololi ai, a no ia mea, ua hoonohoia ka poe hiki ke hilinaiin ma ke poo oia puali. A 0 na kipi no hoi kekahi, ine he mea la, aole o lakou makemake e kimopoo mai iloko o ka hoouka kaua ana, a no ia mea, ke kokohi mai'nei no ka lakou hele ana. Malia nae paha e kali ana lakou la, no ka wa e koho hou ia'e ai ka Peresidena, 1 ine kn manao, malia o komo ne kekahi |mea e me ka haule hoi o Linekona, i korno nui ole Sia innnao aloha ainu, ame ka mnnao hoopono. Ina o na manao ia a lakou e hiipoi nei, alaila, ua pono no ko iakou noho oni ole ana. No ka mea, i na lakou e halawaiia e kekahi pio nui ann iloko o kein wa, alaila, o ka hope no o ia mea, ke pio mai o Rikernona, nine ko lahnalele iho ia Veriginia, oiai hoi ina e loaa in lanakila nui i ka Akau, i keia wa e kokoke loa nei i ka wa balota no ka Peresidena hou,niaila, e haulehia nuanei ka na poe kipi mau men e manaolann nei, oin hoi ke aia mni o ka makuahana kuloko iloko o nii moku aina Akau. Ina oka lakou mea ia e manno e mai nei i ola honua, alaila, nole paha e mau loa nna ko lakou noho nnn pela, no ka mea, nole o Gen. Grant no ka puulu kanakn e inakemakenna e hoonahili wale iho, aka, o kona makemake no ka hele ko ke imua. Aka, iloko mai nei nae o keia mau pule, he nui loa ka hnna i ili aku ia ia ma ka hoomakaukau ana ina mea e lako pono ai ua puali kaulana'la. Oka poino i ilihia pinepineia i ka puali o ka Potomnka, aole no ia mau mea i loohia mai no ka hawawa o na Generala nana e hooponopono kino ana iua puali'la. Aole no i lilo oka manao o ka inea hookahi, ka mea nana i hooponopono, a i alakai hoi i ua puali'ia, me ka manao paa e kue a hoopio aku i na puali kaua kipi nana oia i kue mni. Ina hoi e hoomakauknu mua ia ka hoouka kaua ana, alaila, aia i ka wa o ia mea e hookoia'i o ia maii inea i hoomakaukau mua ia e loaa mai ai ka poino. A o kekahi hewa nui no hoi o ia puali, no ka noho huahu-a o na'Lii laio iho.

A o id mau mea ano nui, a hoopoino nui no hoi, ua pau loa i ka hooneenee ia, & ke hoopau ia nei no hoi. A o keia koho ia ana mai nei no hoi o Gen. Grant i Luna Alihikaua Nuij aole ina ka inoa wale, aka, ma ka oiaio mao)i,he mea no ia e hooholo muaia'i o ka hana a pau e pili ana i ka oihana, noka mea, ua hooliloia o ke poo ame ka oleloa ka Alihikaua Nui hookahi, ka mea nana e kuhikuhi ā e alakai hoi i ke kaua, a ua oi ka pono o ia mea, mamua o ka lehulehu loa o ka poe nana e kukulu ke ano o ke kaua ana, a ma ia lehulehu e hoanoeia'i ka manao pono o ka poe i ike io i ka oihana kaua, a no ia mea kona ho&kaawale e ann i olahonua ia mau pilikia ana i ike ai, e liiki lion mai auanei ia mau mea, i mea nana e hoopo-

jno mai ka puali oka Potomaka i keia manawa'ku. Mo ko knkou ike no ika hoio o ka haiia u Gen. Grant, ua hiki ole oo ia kbkou ke manaolana'e e hoouka kaua nui ana oia iloko o keia wo koke iho. Ma keia hooliloia ana oka puali kaua o ka Potomaka, ame na puali eae a pau o ka Akau e hele nei ma kela ame keia kahua kaua a puni o Gen. Grant no ke lakou Luna Nui, a e lilo ana ia i mea nana e hookuu pau i kona ikaika a pau. O ka hooikeika ana a na kipi, ua nui no a weliweli kona ano, eia iho mahope nei ka papa helu o ka nui o na koa o ka aoao Hema, ka poe hoi j komo maoli iloko ke kaua ana ma ka la 90 iho nei o Maraki, e like me ka mea i hoikeia mai e ka nupepe Herald o Nu loka ; a penei no ia :

Mn kn puali koa o Vereginia, o Gen. Robert £. Lee ka Alihikaua Nui, a aia ma kona keena p«o, ehiku mahele koa hele wawae, he 40,000 koa ka nui; he 250 pukaa, he 5,000 ka nui o na koa nana e lawelawe, a he umikumamaliina papa koa lio, e hiki ana na koa i ka 15,000 ka nui. Ma Ilikemona ame na wahi e pili ana malalo o Gen. E!sev. aina Pitabuga, Weledona, Goloboro, Wiliminitona, a mawaena hoi o ke alanui hao e moe la mai Rikemona ame Wiliminkona, malalo o Gen. Pick6tt, nme Gen. Barclay, he 30,000 koa ; aia malalo o Gen. Imboden, ame CoI, Mosby, e piii koke la me ke alanui hao e holo ana i Balatimoa a me Ohio, ame Veriginia Akau, he 5,000 koa. Mai Lynchburg, a me Abingdon a hiki i Veriginia Komohana 11., a e kiai ana hoi i ke ala kaa hao nui o ke Komohnna Hema a hiki i ka palena wnho o na koa o Gen. Longstect ma Tenesi Hikina, ma-

lalo o Geu. Breckinridge he 5,000 koa ka nui. Oka huinn ona koaapau malalo o Gen Lee, 130,000.

Ma ka puali hoi o ke komohana Heina oGen. Polk ka Alihikaua Nui, aia kona kulnna poo ma ke Neapoiis, me ka huipu mai no lioi i nn koa malalo o Gen[Juhnston, nia Daletonn, n e kaua kue nei hoi ia Gen. Shermun, kn mea ia i;i iho nei kn puali koa muu a Gen. Grnntj me kn Gen. Hardee punli koa hoi he 20,000 ka nui o kona mau koa, a o kekahi hoii o ia mnu koa ua hoounnia i Fe!orida, ame na koa lio pu malalo o Forrest, Richardson, D. Leenme Wirt Adams, he 75,000 ka huina nui o in poe koa.

Ma Tenesi Hikina malnlo o Gen. Longsteet, he 20.000 kon, aia konn kuluna poo ma kahi i knpnia o Bnl!'s Gap. Ma ka npann kon hoi o ke kowa, malalo o Gen. Biurigndn, a oia kona kulana poo ma Kaietona Karolina Hema, he 30,000 koa ka nui. Ma ka puaii iioi o ka Misisipi o Liuel. Gen. Kirby Sinith ka Alihikaua Nui, me ka huipuiu mni o na koa maialo o Gen. Price ame Gen. Homles ma Akanasasa, nme ka puaii hoi malaio o Gcn. Mngruder he 15,000. O na koa hoi ma Mobile he 5.000, aia ia poe maiaio o Gen. Mowry ame Gen. Cleburn. 0 ka nui o na koa n pau o ka Hema i aoin, a e ku mau nei no hoi, he 275,000 ka nui. 1 na he oiaio keia niau mea i hooike ia, ame he mea ia, oia no ka olelo hoike i pili e aku i ka oiaio mamua o na mea mua i hoikeia mai nei, a no ia inen. aole no o Rikemona nme Veriginia e hoekuu wale ia ana e na kipi, me ka hakaka ikoika ole ia e lakou, i na paha i keia wa koke iho, a i na paha mahope aku o ke koho Peresidena hou ana ka wa e kaua ni.

He mea hiki ole kc hai maopopo ae i ka holo mua ana o ke kaua, mc ka nana ole aku iUe kuhna ona aupuni e. Ame he mea la hoi oin ke ano nui o na mea e hanaia mai nei inamuu o na wa i koahope oe nei. Ona mea e pili ana ia Farani, na mea c noonoo nui ia nei. Oka lilo ana o Mestko ia Farani, ame ka haalele ana'ku o ke Duke Maximilluki) i kona wahi, no ka holo ana e komo iloko o kona aupuni hou, ame ko ka Emepem olelo ana no hoi ma ke Akea, i kona ma* naopaa e hooko i nu mea a pau ana i manao ai no Mesiko, me ka maliu t>\e »ku mpmuli o ke keakea a na aupuni o Europa ame na aupuni eae no hoi, hc mau mea

hooweliweli nui no keia, a ua hoonui loa ia ia mea e na oieio a ka mea Hano» | hano Senator McDougall, iloko o ka Ha* le Ahaolelo Alii o Amerika Huipuia, oia kekahi o na'Lii o ia hale, o kana no i koi ai oia no ka komo koke aku o Amerike Huipuia ekeakea ika noho ana o ka Moi hou o Meaiko, a healm ka hewa i na noe komo iloko o ke kaua iloko o ia hana |ana? Nokanui loa o kana hooikaika ana ma in mea, nolaila, uaaneane ia mea

e liloi knoiu e maku&b*o*'Umboio loko o w hale f • m» » m«* paha ««neei e lilo ai ka omoio akahele o k«biu poe o m aha i mea o!e> a e hinakila ai ho< ka poe ake kaua, ame ka poe i komoh»» oie ia e keia mea o ka weliweli i ke kaua.

Ma ka noonoo ana ma kakahi aoao * ia ninau, ua aae ioaa iki no M» ♦ «a» naolana iki ae ®i, oi® hoi, n*ha paha « kaua ikiia na kapuai o k« Eaiepeaa mm manao e ka noonoo abheh •» ik»»ka liopena e hiki mi im, i«c hoof»a oia mamuli o kana e manao ne» e h»na aku. Akahi no a loaa ia m ke kne Mi * aae kn paakiki pu hoi, me ka hiki ole ia ia k; hoohulihuli a ke hooki hoi t e Kk* mm ka-

na man mea i hanm m« ak*» «i Mwa. A o na manao no hoi i hoopuka ia e ke kanaka kaulana Their, no na mea e p«!t ana ia Mesiko, ua lilo no i n*ea e nooeoo nui ia'i e na kanaka F«rani, a oa kokua ia no hoi ia mau olelo me ka Moikaika nui e hookoia e Ga®parin, Cochin, culaye, Manin, ame ka poe • ae, he kumu pono io no ia nana e hoooaaieue «ku i ka manao paa ana o ke Einepem Napoliona, no ka mea, e ikemaka ana oia i ke ala ana mai o ke kaua iwaena o Farani. ame Amerika Uuipuia. Abe «au kumu e ae no hoi kekahi nana e komo aiai i ka Emepeni, e kaua iho i koua holokikt mai e hauhoa iaia iho iloko o kwa», m* ka hiki ole ke huki hope aku. Ke mmm&au ia'nei e kekahi poe lehulehu wale,e manan ana o Napoliona e hoowaiwai m m maiioko ae o keia hihia e kaoa mai n*t o Europa no Sch!eawig ame Hoiattb. Ma kekahi olelo hoakaka a kekah» mea kakau mnnao n«au»u o ka pepa Xaiimmmt Review, ua hai mai oia i ko ka Emepera

: kakali a loan ka w» kupuno, aUila, • be Ikoke nna oia i kahi e kuko nui ia ikw» ©*« hoi ka pnlena pili k» oU Rhioe, a«m ia inen oia e hoopakele ae ai i na piiikia kulok»», me ka manao ole ae no boi i na hoinoia mai e ka poe a pau, atn* kooa j mau Hnle Ahaoleio no hoi. | A o kekahi naea no hoi e pili kok* nai iana i keia mau mea, a e hooanapuai omī ana hoi i ko Ameeika Muipuia nohoaaa, oia no ka ninau ame ke kaua mawaena o Polani, ame na mea lioi e pili ana la lta» lia, ame ke ano hoi ona oiea h ba«Ma mai nei e ka Ahaolelo o Berttanta Nui. Ua muke ka Moi o Bareria, a o kaua keikikane nona na makahiki l»e 19, ua hoonohoia i panihakahaka uona «aa k» Noho Alii. E hiki ae nna Ka Mea Kiekie Duk« I Maximillinn rna Ladana f m%Partsa ae ma |ka la 12 o Mamki, aua hiki ae oia ma ;kn la 13 i Ladana. Ku ae no ka moki» kipi Ftiori& mm j Medera mai Bre«t mai, a ua haaie oam ke ! Kiaaina i ka haawi aku i uaf moku la i ka ! nanahu, a me na men e pono ai, a i ka I hiki anu'ku o ua moku la uaīla, a m*hope | hnawi moi no, i hiki ai ia ke holo «dltt | mai ka moku kaua St- Lonie akn. Oia ka moku i himpopM mm la ; iho nei iwaeua oke Kuhina Nu6o o i Amerika Huipuia, a me ke Kukioi a ko | na aiua e o ke Aupuni o Farani. ! Ona mea no Mesiko mai nei, t»ia n<> :ka hiki ana'e ona moku kaua Paran( ' eiwa ma ka Rio Garande» ano» aaea, ;ua manaoia e ala koke mai ka koo- | ukakaua ana aia Matztmofasa. | Ua hoike lea ia niai ke pioam owt |o na poe Faraui ina poe MeaiJu» hian» ina, ma kahi i kapaia o Gitftd*kj««a» iw*lalo na poe Meaiko o Ge«. Ungk He 34 pu-kuniahi, 700 poekoa Fannii h»*» pioiu, ke huipoia nae me na koa kii «pili meaai aku mamuli on* poe Piaianw Ua haiia mai ke hoopuniia aiai nei ke knta~ nakauhale o Puehla e ua poe ko% Me«»ku, a e manaoia ana e p»o ana ia o*> U | mea, ua manaoia no hoi aole e hdu i u* koa kokua ke hali mai i ke koka» tto keia poe koa Farani e kiai &% ia Ptodbfe. 0 kekahi Generala o Viiimtti, ut thotkt akea ae no kona pih una mwanA p»* Furani, a ua hele aku « 6ea. ftnfchuln> e hoouka kaua aku i «a kaoaka aai la, mai Matamoraaa mai o Certin*** * mai Saltillo mai o T>obtado. He uut ka mahaloia o Certinaa ma Tamaußpaa«, a ko maikai nei ka kim & a* kaimiain» malaila. Ua hooholo iho oei na poe Amertka o ka aoao Demok«rata, e kobo Ukou ia Gea. G. B. Makalekaa» i Peteaida«a ao Amerika Huipnia, ik»4o o k«ia ka«i halo» ta e hiki mai ana ik>ko • Meeweefce> wale no ka mea hookahi t \obmm mai »« iloko o keia mau Ia« e holo km at» i ko Abcrahama Linekon* koho hom ia ana. Ua hoopuka ae o G««k G«et» b* hoolaha na ke keeoa. kana» •

nui hoo, nole e inu a e lawe pu |>aha i kekahi wa» ona me lakou, ua hookapu loa ia ia mea ; a o ka poe a pau i ikeia e lawe ana ia mea, ma ka wa oihana, ma ke alanui koa t alaila, e hoopau kokeia no ko lakou noho ana iloko o na oihana o ke Aupuni. Heaha la keia kuenu oka hookapu ann ? He hewa paha no ka rama. 1 Hopnin'i ka Alabama.

Ua hooholo iho kekahi mau hale kalepa o Ladana, a me Livapula, e hoouna nku i moku nana e hopu ka eueu o ke kai, oia hoi ka Alabama t ma ka la 20iho nei o Feberuari. Oka moku e hoouna ia ana, he moku holo hi«, a ano mai nei no i hanaia'i e keknhi mau hale kalepa nui o Beritania Nui, hookahi o ia mau hale i Ladana, a hookahi hoi i Livapula, a ua nui loa ka poho o ia mau hale, mamuli o ka hoopoinoia e ka Alahamaoko laua waiwai i hoounaia ma na moku kalepa Amerika. Ua manaoia ekolu, ahe eha paha paha ka oi o ka holo o ka moku liou, mamua o ka holo o ka Alaba-

ma, a ua oi no hoi ka paa a me ka ikaika mamua o ua kipi la, a o kona mau pu, he mau p(i nui ha, ua paUeu loa ae mamua o ko ua kipi la, a no ia mea, ua manaoia aole loa e hiki ana i ua Alahama nei ke hoohoa'ku i keia eueu hou i hoouna ia inai nei e kinai i ka nawe ana a ka Alahama.

O ka mea e holo ana i Kapena no ua moku nei, he knnaka no i kaulana i kona akamai i ka hookele ana, a he mea kupono no hoi nana e hookui_mai o Kapena Semmes. Oke ano nBe oka huakai a keia moku, oia no ke kii aku e hoopio i ka Alahama ; aka, inn nae loaa na moku kipi ae, e kaua aku no oia ia lakou. Elua molui i haalele aku nei i kekahi o na awa 0 Enelani, me ka pihn i ka nannhu no ua moku hou nei, a. e waihoia no ia ma na nwa ana i manao ai e noho kiu no ka moku kipi. E hui ana no hoi ua moku nei me na moku aupuni, ma kn hoopio ana i keia eu nui hiwahiwn o ka Hema, oia ka Alahama ame kona 3Kapena. Oke kuinu wale no nne nann i poipai i na poe kalepa o Enelani e kuai i keia moku, no ka manuanua loa o k6 poho n me ka poino 1 ilihiaia'ku iluna o hikou, me ke puhiia ana i ke ahi o ka waiwai o lakou, i ka wa i laweia'ku ai maluna o na moku kalepa Amerika, a no ke pio ole no hoi kekalii i na moku aupuni lehulehu wale iloko o ka mauawa i liaia iho nei.