Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 19, 7 May 1864 — Page 1

Page PDF (1.59 MB)

KA NUPEPA KUOKOA.

Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii.

BUKE III. HELU 19. HONOLULU, MEI 7, 1864. NA HELU A PAU 128.

KE KAAO MOOLELO
- NO -
MARY STUART!

(Mere Situata.) KA MOIWAHINE NANI O SEKOTIA.

HELU 9. Na Ipo.

EIA HOU, "EIA HOU NO AU KE

hoomaikai aku nei ia oe e kuu Anela! E kuu mea aloha hoi!" wahi a Darn-
ley. " Ae, pela io no e hanaia'i, a e hoomaikaiia kou lokomaikai! I hope
au nou ma ko'u inoa Alii o ka Earl o ke Thistle, Earl o Ross - alaila
Duke hoi no Alabani - a me ka lilo no hoi i hoa Moi nou. No ke aha no la
hoi e Moi no au me ke kau ole ia o ka huaolelo, kou hoa Moi ? Ae ! a e
lilo no hoi i Moi e like me kou ano."

No ka hooholokiki loa o Darnley i ka hoo- puka ana i kana mau mea i kuko
ai, a no ka lilo nui loa ana mamuli o ke au kokoia o ia mau manao,
nolaila, aole oia i manao iho o na huaolelo ana i hoopuka ai, aole no ia
i manao e hoike akea; aka, o ua mau manao huna nei nae hoi ona, no ke
kauia ana e ke poniuniu o ka pii ana, a me ka manao ana e hiki ana oia i
kahi kiekie, nolaila, ua weheia ka ipuka o kona mau waihona huna, a ua
Hookalakalaia mai, a ua hoopuka maoli i na olelo huna ana, a oia kai
hoikeia maluna'e nei. Aka, i ka wa nae a ke au ikaika o ko- na alelo e
hoaiai ana i na kuko a ke hanoha- no a kona puuwai i hoomalu iho ai, aia
hoi, ua hoopuiwa ia oia e ka lohe ana'ku i ka leo o ka Moiwahine e nui
mai ana, me ka apo mai hoi i kona lima, a no ia mea, huli aku la oia, a
hooho ae la me ka leo nui, a me ka weliweli pu no hoi, a penei kana mau
olelo ia manawa :

" Heaha ka'u i hana iho nei ? A heaha hoi ka'u i kamailio ae nei ? "
Maka'u loa oia ia wa ana i hoopuka aku ai ia mau ninau.

" E Hanare," wahi a ka Moiwahine, me ka hele o kona helehelena a me kona
ano a ihiihi kapu ka lani, me ke ku mai nohoi ma kona ano Alii, "E
Hanere, e hoolohe mai oe ia'u. He elima makahiki mamua'ku nei, lilo au
he wahine kane make, me ko'u opio- opio no nae ; a he eha makahiki i
hala aku nei, ko'u hoi ana mai Farani mai, e noho iluna o ka noho Alii o
Sekotia - ka noho Alii hoi o ko'u mau kupuna ! Aole no i loihi ke kau
ana iho o ka lei alii iluna o kuu poo, aia hoi, hiki mai la na olelo mai
na wahi a pau o kuu Aupuni, e noi ana ia'u e hoopau i ko'u noho wahine
kane make ana, e wae ae i kane na'u. i mea nana au e hoonana, a i kokua
hoi ma ka hooponopono ana i na oihana o ke Au- puni. Aka, hoohiki iho la
nae au iloko o'u iho, aole au e mare i ke kane, no ka manao lealea a no
ka manao paha i mea nana e ko- kua ia'u ma ka hooponopono ana i na
oihana o ke Aupuni, oiai e hiki ana no ia'u ke hana ia mea me ka maikai,
a me ke kupono no hoi. A o ka oiaio maoli e Hanere, ua hoo- paaia ko'u
hoohiki ana iloko o ka Lani, oia hoi, ua hoohiki au, aole au e haawi i
kekahi mea i kuu lima me ka ae e mare, i na aole au e haawi i kuu puuwai
ilaila ! Ua ike no oe i ke ano o kuu hooiaio ana - oia hoi, ua hoinoia
au ma ke koi ana mai a ka poe lehu- lehu wale, na kuu mau makamaka o
Farani kekahi kane i hoomoe mai, a na kuu hoaha- nau na ka Moiwahine
Elisabeta, o Enelani kekahi. Ua ike no oe i keia mau mea a pau, e Hanere
; ua ike no oe, ua hoole ia e a'u na noiia, a me na hoomoeia a pau, a
aole loa no hoi au e ae iki i na manao puni hanoha- no, a me ka hanohano
o keia ola ana, i mea e hookaumaha aku ai i na konona mau o ko'u puuwai.
A iloko no o kou ike i keia mau mea a pau e Hanere, he pono ana ia'u ke
hoakaka aku ia oe i ke kumu o ko'u koho ana ia oe ? E hoike hou aku no
anei au i ka'u no i olelo pinepine ai, aole au e mare i ka mea a ko'u
puuwai i ae ole ai; a no ia mea, ina ua hai aku au me ka ae aku e hele
pu me oe i ke kuahu e mareia'i, no ka mea, o oe hookahi wale no ka mea i
lilo ai o ko'u aloha, a o ka mea hookahi wale no hoi i hiki i ko'u
puuwai ke aloha ?"

" E Mere, ua ike no au i keia mau mea a pau ; " wahi a Darnley, me ka
hele o kona helehelena a pihoihoi, no ke ano kapukapu a me ka ihiihi
maoli no hoi o ke kamailio ana'ku a ka Moiwahine me ke akahele hano-
hano pu no nae, " no ke aha keia helu ? No ke aha. -"

" Mai hoonalo mai i ka'u kamailio ana e Hanale." A ia pane mua ana mai,
puapua

mai la ke aiai hiwalua o kona mau niho, iwaena konu o kona mau lehelehe
ano rose. " Mai keakea mai oe i ka'u kamailio ana - a e hoolohe mai nae!
Ua hai aku nei au ia oe, ua wae au ia oe i kane na'u e mare ai i keia
mau la aku, no kuu aloha ana ia oe, a no ko'u manao ana no hoi, ua
hoohalawaiia mai ko'u aloha e kou aloha, a e hiki ana la ia'u ke hilinai
luli ole mamuli ou ; aka, ina e loli ole kuu manao maikai - a ina paha
he kumu iki kekahi a'u e manao ai, he aloha puni loaa no kou - a ua huli
kou puuwai ia'u no ke ake hanohano, a aole hoi no ke aloha io - a ina
paha e ike lihi au ua aloha oe ia'u me ke kulike ole i ko'u i
manaolana'i, a me kau hoi i hoike mai ai - e hiki no ia oe ke manaoio
mai ia'u e Hanare, ua lawa au i ka ikaika kupono e hooki ai i keia ha-
na a kaua i manao iho nei, malia paha oia ko kaua mea nana e sila mai i
ko kaua hoo- kaumaha wale ia ana."

Aka, me he mea la nae e kue mai ana ka- na puuwai i na mea a kona
lehelehe i hoo- puka ai, nolaila, ua hoike mai kona kii holo- okoa i ka
haalulu, a me kona ano kaumaha. Ua ane haalele no kona leo i ka puka ana
mai, a ua haule mai no hoi he kulu waima- ka ma koha papalina. O Darnley
hoi, i ko- na ike ana mai i kona hewa, a me kona hoa- iai ana i kona
manao puni hanohano, me ka ane paha e haule aku mamuli o kona hana
makaala ole ana; ua hoomaka mai ka ma- kau e pii iluna ona, aka, me kona
ano maka- ala no nae, i ko ia nei ike ana aku no i ka hauhau ana iho o
ka waha o Mere, oiai oia e kamailio ana, aia hoi, auhee aku la ka maka'u
a pau mai o Darnley aku. Maopo- po iho la no ia ia, hookahi wale no ana
ha- na, o ka mihi wale aku no, a e kala koke ia mai no, a e hookamani
wale iho no i kahi mau minute pokole, a e hoopau ia no ka ino i
hoopukaia mamuli o kona hoopuka akea ana i na kuko puni hanohano o kona
puuwai. Nolaila, kukuli koke iho la o Darnley ma na wawae o Mere, a pane
aku la oia me ka leo hauhau, a me ka helehelena uwe, " E kala ia'u e kuu
Anela ! E kuu Moiwahine !- E kala mai ia'u."

" E ku ae e Hanare, e ku ae," wahi a Me- re, me ke apo aku no hoi i kona
mau lima a elua : " E ku ae! Ua kala mua ia aku la no oe! "

" Aole, aole pela e kuu Mere," wahi a ua Darnley nei, me ke ano ku io
maoli no hoi i ka minamina a me ke kaumaha no kona hoopuka ana i na
olelo e eha ai ka manao o kana Aliiwahine, " Aole au e ku, aia a hooau-
hee e aku i ka manao kuhihewa i hookawo- woia iloko o kou manao no na
mea e pili ana ia'u ! Aole no au e ku, aia a maopopo ia'u a uhoi hou mai
no iloko o kou manao ka hilinai mamuli o'u! E manaoio mai oe ia'u, e
manaoio mai oe ia'u, e like me kou ike ana i ka hoopunahele ia'u a me
kou lo- komaikai nui, ma kou aloha ana mai ia'u ; a oia hoi na minute
hauoli loa i loaa ia'u ilo- ko o keia ola ana, aia no hoi iloko o kou
li- ma ka mana e hookau mai iluna o'u i ke kaumaha nui, ma ka hooki ana
ou e ke 'lii i ka hilinai mai ia'u, no ka mea, ke hoohiki aku nei au ia
oe e kuu kama alii, ma o kela mau hoku la e kau mai la, me he la e nana
mai ana iluna o kaua. O ke kumu wale no o ko'u makemake ana e ola, oia
mea wale no ; a ina ua manao ae au no ka hanohano, ua ake wale no au no
ia mea, no ka manao ae i mea e nui ia ka mana hiki ia'u ke mala- ma, ke
hoomalu hoi i ka mea nona mai ka hauoli nui o keia ola ana. Aka, e na
lani kiekie hana pono, ua hana au i ka hewa ! A he kanaka ino au ! "

" Aole, aole, wahi a Mere, no ka mea, ua kiheneia na manao pono o kona
naau e ka palupalu aloha wale o kona puuwai, a na ia mea oia i koi koke
mai e kala a e poina hoi i ka ino i hanaia mai i kona noonoo mai- kai. "
Malia paha ua hewa like no kaua, a malia paha owau wale no kai hewa ! Ua
hikiwawe loa paha ka'u kamailio ahewa ana aku nei! Ua ike no na lani,
aohe o'u ma- kemake e hoohewa wale aku ia hai, a he oleloa aku hoi ka
hoohewa i ka'u mea i alo- ha ai me ka maikai a me ka mahalo ! E ku mai
oe, e ku mai oe e kuu Hanale, a e hoo- poina kaua i na mea a pau i
hanaia iho nei e kaua."

Ala koke ae la o Darnley a ku iluna, a kahakahaia iho la ka hauoli hiki
ole ke ha- naia iluna o kona mau papalina, a ma ia wa no hoi i
hookauia'e ia iluna e kona kii holo- okoa ka hiehie a me ka makole o ka
nani hiwalua, a apo puni aku la oia i ke kino o ka Moiwahine hilinai
wale, a kaomi mai la ia ia mawaho pono o kona umauma, mawa-

ponoi hoi o ka palena waho o kahi o kona mau a-akoni i hoonakulukulu ai;
oia hoi kona puuwai. Aka, no ia mau minute pokole nei wale no nae kona
ae ana ia ia iho, e apo ia mai e kana ipo; a me kona manao ake hoopono
mau, uilani ae la no oia me ka hoo- kaawale ia ia iho, e like me ka mea
mau i ka poe e keakea ana i ka hoouka kaua ia mai o ko lakou maluhia, o
kona hemo ana mai mailoko o ke apo pumehana ana a kona mea aloha, aia
hoi, haliu aku la oia a kama- ilio aku la i kana kane hoopalau penei :
"E kuu Hanare! E hookuu kaua i kahi makani puahiohio i pa iho nei, ma ka
ilina mau o na mea i hala, a i poina ia hoi, e like me ke pio ana o ke
kualau ino i ka po nei, i ke kau maikai o keia ahiahi, nona hoi ka nani
a me ka maluhia luli ole, nana e hoohauoli nei i ko kaua mau manao."

" Ae, e hoopoina kaua i na mea i hanaia iho nei," wahi a ua keiki nei. "
Aka, oiai nae hoi kaua e kamailio ana no ka po nei, akahi no au a
hoomanao ae no kekahi wahi moolelo a'u i lohe ai no na mea e pili ana no
ke kualau ino o ka po nei, a'u no hoi i poina ai a hai mua ole aku ai ia
oe. Ua lo- he mai hoi kakou i ka hoi ana mai a kakou mai ka hololio ana
i keia kakahiaka, i ka ili- ia ana o kekahi moku i ka po nei ma Nu-
buga.-"

" A ua lohe pu mai no hoi paha kakou, hoo- kahi wale no mea i pakele mai
noloko mai o ka poe a pau o ia moku." Wahi a ka Moi- wahine, " Menemene
wale ka poe nona na makamaka o ka poe pilikana hoi o ka poe i make o ua
moku la, ka poe hoi nana e kani- kau i ko lakou make ana! Aka, ua hai
mua mai nae hoi oe ia'u, e hoouna ana oe i ke- kahi o kou poe kahu, e
holo i Nubuga.-"

"Ao keaha no la auanei ka'u olelo ina ua hai mua au ia oe e kuu Mere,
a'u e hooko ole ai ?'' Me ka huli malie aku o kona alo a me ka hoouna
pono ia'ku hoi o na luna ike o kona mau onohi iluna o na papalina
nahena- he o kana mea i aloha ai. " Aole anei au i ike i ke kumu maikai
nana i kono i kou puuwai e kauoha mai ia'u e hana pela? A e manao anei
oe e nahili au ma ka hooko ana ia mau kauoha ? Aole ! ia wa no hoouna
koke aku au ia Drayton ame Cathcart, he mau kanaka eleu laua, a he mau
kanaka naaauao no hoi, a ua hiki laua i Nubuga, me ke kauoha pu aku e
imi laua i na mea a pau e pili ana i ka moku ili i ka po nei. Haele aku
nei no la- ua, a ano no ia la i uhohoi mai nei, i ka wa no au i hoouna'e
nei i ko elele kauoha, e hele mai au e halawai me oe ma keia mala pua."

" A heaha na mea hou i haiia mai ai e kau mau kauwa i hiki mai nei, mai
Nubuga ?" Wahi a ka Moiwahine, me na helehelena i hooluuia i ke kaumaha
onipaa a kuhohonu no hoi. " He haanui wale no anei na mea i lohe mua ia
mai e kakou ? Na ke Akua e ae mai e hooemiia ka ino mamua o na mea a
kakou i lohe mua mai nei."

" He oiaio," wahi a Hanere, " O na mea a pau i loheia mai ai e kakou, ua
oiaio loa, a o ka poe a pau o luna o ua moku la ua pau loa i ka make, a
hookahi wale no mea i pa- kele mai! A o ua mea hookahi la i pakele mai
ai, he wahi manawa uuku wale no kona no- ho ana ma Nubuga : a ua hele
aku no oia ma ke kakahiaka nui loa o keia la ; a no ia mea, ua hiki aku
kuu mau kahu ilaila, me ka hala o ka manawa kupono e kokua aku ai i ua
kanaka la i pakele hookahi mai ai. A ua loaa mai nei ka he mau kino
kupapau eha, i hoopaeia'e i kula e ke kai, a o ke ano o ke- kahi me he
la, he Alii no ke kulana kiekie, a o kekahi poe iho, he mau poe luina no
ka moku."

" A ua kauoha'ku anei ko mau kahu i ka poe o ia wahi, e kanuia na kino
kupapau o ua poe la, e like me ke ano Karisiano ?" Pela mai ka
Moiwahine.

" Mai hana no hoi paha pela," wahi a Hanere, " Aka, ua hana e ia no ia
mau mea e na kahuna maikai o ka halepule o Lindores (Linedoa.")

" A hoouna aku auanei kakou i na maka- na no ua wahi hemolele la," a
kuhikuhi ae la ka Moiwahine i ka hoailona o ke kea, e like me ka hana
mau a ka poe Katolika oiaio. " Aka, no kela kanaka ano Alii hanohano,
aole nae paha i lohea mai nei kona inoa a me kahi nona mainei ?"

" Aohe wahi e hiki ai ke ikeia ia mea, e kuu Mere alii aloha," wahi a
Hanare. "Ua ike nae o Drayton i ke kino iloko o ka hale pule ma Lindores
; a ua hai mai oia, me he mea la he kane ui loa ua kanaka la, a he kii
opiopio no hoi kona, no ka mea, iloko no oia make, me he la aole ka make
i makee iho i

kona nani, a lawe pu aku la hoi ia mea, no ka mea, e waiho ana no ia me
kona nani a pau. A na ka nani hiwalua o kona aahu, a me ke ano makamae o
kona kaula gula ana e lei ana, a me na hoailona e ae i hoike mai i kona
hanohano nui, a me ke ano kiekie no hoi o kona kulana."

" Kupanaha no hoi," wahi a Mere, i ke kanaka i puka hookahi mai, ka
haalele koke mai ia Nubaga, mahope iho o kona pakele ana - me ke kali
ole iho hoi no kekahi wahi manawa pokole, e hele ai la hoi i ka hoolewa
i ke kino kupapau o kona mau hoa make, a na ka nalu la hoi e hoopae ae
ai i kula."

" Malia paha," wahi a Hanare. " He kau- oha kaumaha, a he ukana kaumaha
paha ka- na i hoounaia mai ai e hana ? Malia he ale- le oia no kekahi
mau hana kaumaha? Aka nae la ea, ua hai mai nei o Drayton i keka- hi
wahi olelo kupanaha e hauwawa waleia ana ma Nubaga,- oia hoi o ua kanaka
la ka i pakele ai, he wahi pahu dala uuku kana, a he mea makamae loa no
hoi ia ia, a o ua mea la he kanaka opiopio, a he mau helehe- na kona i
hooluuia i ka wai o ka nani hiwa- hiwa, a o ke kii o kona kino, me he la
i hoo- unaia mai i keia honua haumia nui, i mea na na kanaka e mahalo
ai, no ka mea, ua nui a lawa holookoa oia i ka nani a me ka maikai, aka,
aohe nae he mea e i loheia no ua keiki nei."

" Ua olioli nui au e Hanare i ka ike ana iho i kou hooko koke ana me ka
makaala nui i ko'u makemake, ma ka imi ana i ka'u mea i kauoha ai ia
oe." Pela aku ka Moi- wahine.

"Aole anei o kou makemake a me kou na- kui uuku loa paha, ka mea kupono
ke lilo ma ka piko poo ponoi o kou mau manao ? " Aka nae hoi, ma ia wahi
la, hele ihola ka leo o ua keiki nei a pepe, a hala no hoi ilalo lilo,
me he mea la, ua kuia kona puuwai i ka ihe a-ai o ke kaumaha kuhohonu,
me ka mea hou aku la oia i ke kamailio me ka he- lehelena i hele a me he
la ua kaumaha, oiai au e manao ana au no keia poe i poinoia - he poe
malihini hoi me ke kaumaha nui, aia hoi ua pono ole ia'u ke poina iho i
ko'u poe pilikana ponoi, a ka poe makamae loa hoi mahope iho ou, e kuu
Mere aloha ! A no mai nei la kamailio mai nei kuu makuakane ia'u."

" A owau pu no hoi kekahi i kamoilio mai nei me kou makuakane, ka Earl o
Lennox (Lenoka) i keia ahiahi," wahi a Mere. " A ina no paha i hai aku
nei ua alii haku la ia oe.-"

Pane aku la o Hanare, " Ae e kuu mea aloha, ua hai aku no oe, e hana ana
oe i na mea a pau i hiki ia oe ke hana aku, aka,-"

" Aka, o keaha la auanei ka mea i koe a'u e hana'ku?" Wahi a ka
Moiwahine. "E Hanare e ! Mai manao iki oe, aohe o'u ma- nao no ka
pomaikai o kou poe a me kou mau makua ! Mai lilo maoli he hana ino nui
ko ka Moiwahine Elisabeta aua i ko makuahi- ne i ke Countess o Lennox
(Lenoka) me ka hoopio ia ia imua o ke alii o Enelani, ina e ole kona aua
ana i ko makuahine ma ke ano hoa no ka papa alii o Beritania, a o kona
aina hanau no hoi ia."

"- Aka, ke kii pu mai nei ka Moiwahine Eli- sabeta o Enelani, e koi i
kuu makuakane a me a'u pu e hoihoiia'ku i Enelani ; o ke ku- mu ka oia
koi ana, no ko maua hanau ana no i Enelani, a me ko maua pili ana ma ke
koko ia ia, a ua hoouna mai oia i ka palapa- la kikoo, e kauoha ana ia
maua e hele koke aku ano e hoike ia maua iho imua o ke alo alii o
Enelani. Aka, no ka mea hoi, ua ku- onoono iho ko maua noho ana iloko o
ka ma- luhia o ke aupuni o Sekotia, a maluna hoi o kona lepo hoano,- e
hiki ana no paha ia ma- ua ke hoole aku i ke kauoha a ka Moiwahi- ne o
Enelani; oiai no hoi ua olioli au i ka hoike ana'e i ka oi o ko'u
makemake i kuu kaikuahine Mere Situata o Sekotia, mamua o kuu makemake
ana i kuu kaikuahine Eli- sabeta Tudor ka Moiwahine o Beritania,- aka,
ke ike nei no nae au i ka hoopaa pioia o ko'u makuahine aloha iloko o ke
Towere o Ladana."

" E hoolohe mai oe ia'u e kuu Hanere makamae," wahi a Mere, "ua ike no
kakou he lili o Elisabeta, he hoomauhala, he hua- hua, he hoomainoino, a
he makau ole no hoi, a me ka lako no hoi i na manao ino a pau i hiki ke
komo iloko o ka puuwai o keia mea, he mea uhane kanaka. A no ia mea, ua
hiki no ia kakou ke ike iho i koha inaina a me kona ehaeha, no ko'u ae
ole aku e mare i kana mau kane i hoomoe mai ai ia'u, a me ka'u hoike
ana'ku no ka hio no o ko'u

makemake mamuli ou, ana i manao ano e ae ai. Ae, ua ol-e ia aku la kona
manao hookiekie e ka lohe ana'ku la i ke kamailio wale ia o ka mare o
kaua, a no ia mea, hoo- kahe oia i ka auwai o kona inaina iluna o ke poo
hala ole o kou makuahine. Aka, oiai no nae he wikiwiki o Elisabeta ma
kekahi o kana mau hana, a ma kekahi no, he lohi no kona noonoo ana, a he
akahele pu no hoi ka- na hooko ana i kana mau mea e manao ai e hana'ku ;
a nolaila, aole paha oia e k-a loa ana i ka ino ma kom mea ana i hana
mai nei. Aole, aole loa no oia e a-a iki ana e hana ino i kekahi lauoho
hookahi o ke poo o kou makuahine ihi kapu ka lani, o Margaret ke
Countess o Lennox! A he nui kuu manaoio me ka manaolana, o na palapala
koi ikaika a'u i hoouna aku nei ma na eleele mama, i kuu hoahanau ka
Moiwahine Elisabeta o Enelani, e hookoia mai ana no ka'u mau mea i noi
aku nei, a e hookuuia mai ana no kou makuahine."

" Ua ike no au e kuu Mere makamae," wahi a Hanere, "Pela io no kau mau
hua- olelo hoolanalana manao i hoike ai i kuu makuakane i nei ahiahi. A
no ka mea hoi, ano la, ke hoolilo nei kaua i ka kaua kumu kamailio no na
inea e pili ana i ka ohana a me ka hanauna, nolaila, e kuu Mere, e ae
mai oe ia'u e waiho akea'ku i kuu puuwai a pau imua ou. Aole no o ka paa
ana a me ka pilikia ana o kuu makuahine ke kumu wale nana e hookaumaha
nei i kuu makua- kane ; aka, he mau kumu kaumaha e ae no kekahi, a no
kona hiipoi no hoi i kona inoa Alii a me kona hilahila, a na ia mea wale
no i keakea mai i ka hoike ana ia mea ia oe. No ka mea, aole anei oia
kekahi mamo o ka hanauna Alii o Situata ? Aole anei oia ke- kahi pua o
ka papa Alii au i noho poo ai i keia manawa ? A aole anei o ke koko o ka
ohana Moi ka mea e holo nei iloko o na a-a koko o ka Earl o Lennox ? A
eia hou hoi, aole anei he manawa pokole koe, a e ike auanei oia ia'u i
kana keiki e alakai ana i ka Moiwahine o Sekotia i ke kuahu, i
hoohuiia'i malalo o ke kaula palupalu o ka mare ana ? A no ia mea, e kuu
Mere aloha! Malalo o keia mau mea a pau, ke ike io iho nei au i ka
hohonu io o ke kaumaha o ka manao o kuu makuakane no kona ilihune ana i
keia wa - o kona mau aina a pau ma Sekotia nei, ua pau i ka aie - a o na
aina lehulehu wale hoi ona ma Enelani, ua pau i ka haowale ia e ke Alii
akiaki Elisabeta - a no ia mea, ua maloo kana mau kumu loaa a pau, a i
keia manawa, he hoopilimeaai wale mai no kona wahi ola, malalo o kou
lokomaikai Alii."

" He oiaio anei keia e kuu Hanere," wahi a ka Moi Mere, me ka leo i hele
a mokumo- kuahua i ke aloha, " He oiaio anei ua like me kau i hai mai
nei ka pilikia o kou ma- kuakane ma konu ano waiwai, ua ike no au he
wahi pilikia no kona ; aka, aole nae au i manao me nei ke ano o kona
pilikia ! Auwe no hoi! E ike mua la hoi paha wau ! No ke aha no ia hoi
oia i hai pololei mua ole mai ai ia'u, owau hoi o ka mea e lilo ana
iloko o na la pokole, he hunona nana ? Aka, ua ike iho la nae au ! He
mea hilahila nona ka hana mai pela! A noonoo aku kaua no keia mea e
Hanere. Apopo kakou hiki i Calanada Hale, (Callander House,) no ka mea,
e hele ana au e kipa ia mau makamaka o'u i ka ohana hanohano o na
Livingstone. Ma ka Poakahi ae, hoopuka loa kakou i Edinabuga - a ia wa
au e hoomaka koke ai e imi i kumu e loaa'i ka waiwai i kou ma- kuakane i
mahaloia, a hiki i ka wa e pau ai ka pilikia o kona waiwai a me ka
haowale ia ana no hoi."

"A ma ia mea e kuu Mere aloha," wahi a ua keiki nei, "e pakui hou mai ai
oe i ka makana hou, nana e hookaulele hou iho ma- luna no o na makana
lehulehu wale au i hai mai nei, e hoohiolo ana oe iluna o ko'u poo."

Mino aloha aku la na papalina nahenahe o ka Moiwahine e hoike ana i kona
mahalo no na olelo pai a ua keiki nei, no ka mea, o na manao kulanalana,
a me ke kanalua i ala ae iloko o kona manao i ka minute mamua koke iho,
ua pau holookoa i ke auhee mai ona'ku la. Hoomau iki aku la laua i ka
he- le ana, me ka pane leo ole nae, aohe laua i liu- liu, haupu ka
Moiwahine no ka nui loa o ka manawa i hala i ko laua noho ana e, " Hoi-
nainau mea a ipo ka nahele ;" nolaila, wehe koke ae la oia i kekahi wati
nani, a maka- mae no hoi mai loko ae o ka pakeke o kona aahu, a i ka
nana ana iho, hooho koke ae la ia me ka leo nui.

" Auwe! Nani ke aumoe ! Ua kaahope ae nei ka hora umi! E hoi wikiwiki au
e hai

aku i kuu poe Mere, aole au i nalowale, no ka mea, e lele mai auanei ko
lakou la oili no ko'u kaawale loihi ana mai nei. Ke kauo- ha nei au ia
oe e Hanare, e hele oe i ka pa- ina ahiahi; a he hapalu hora paha mai
keia manawa aku, oia ka wa e paina ai. E hoi pololei oe mai keia wahi
aku, a ma kou mau keena, a maanei aku hoi au a hiki i ko'u."

Apo hou aku la o Lord Hanare Darnley i ka lima o kona kaikuahine ipo, a
hapai mai la ia mea palupalu, a hoopa aku la ia mea i kona ihu, a moni
aku la oia i ka aala kupaoa o ka nahele o Aipo. Hoi aku la ka Moi a
nalowale aku la maloko o kekahi wahi pu- ka komo uuku, a hoi aku la no
hoi o Hana- re ma ke alanui e alakai pono ana a hiki i kona mau keena o
ua hale hanohano nei, a lohe aku la ia i ka nehe ana mai o ke kapu- ai
kanaka mahope ona. He mau minute po- kole loa ma ia hope iho, hoea mai
ana ke- kahi kanaka ui, ua oo nae, hele no a hiehie, a ike koke aku la o
Lord Hanare Darnley i kona makuakane ia Earl o Lennox.

" Nani ka pomaikai i ko kaua halawai ana," wahi a Hanare. " I manao ae
la au e huli aku ia oe iloko o kou mau keena, me ka hoike aku hoi i ka
holopono o ka'u mau mea i hana aku nei."

" Pomaikai iho la no hoi ha e kuu keiki," wahi a kona makuakane. " Aka,
o kaua wale no anei ke ku nei, aohe anei he mea e ae, a aohe loheia mai
o ka kaua olelo ? "

" O kana wale no, ano no o Mere i hoi ko- ke aku la-"

" Ke mau nei no nae paha ko aloha kau- maha o ua alii la ia oe, a ke mau
nei no nae paha ko punahele, a me ko i ala maliu ia oe, me ka hoolohe
mai i kau olelo ?" Pela mai ka makuakane.

I aku la hoi ke keiki, " Ke hai aku nei au ia oe e kuu makuakane, ano no
au i ike mai nei i kekahi mea hou i uluhia'e iloko ona, a, mai pau loa
mai nei na mea hanoha- no a kaua i kuko ai, a i lia ai, a i manaola- na
ai no hoi i ka hiolo, a me ka lilo la i moe- uhane wale iho no."

" Auwe no hoi e! e kuu keiki, nani kuu makau i na mau olelo au," wahi a
ka Earl o Lennox. "Aohe nae paha he poino i ulu mai ea, e hai koke mai
ia'u!" E Hanare, mai hooloihi mai oe i ka hai ana ia'u ia mea -"

Alaila pane aku la ke keiki: " Kai noa no hoi ua hai mua aku nei no hoi
au ia oe, o na mea a pau a'u e hai aku ana ia oe, he mau mea maikai wale
no. O ka manao ino ano e i ulu ae ai, ua auhee koke aku. Akahi no au a
ike mai nei i kona ano, a i keia wa, ua ike au i ke kaulawaha ana ia mau
manao, a hiki i ka wa e maopopo ai ia'u, ke hiki pono ia'u ke hoopio ia
mea."

" Pela io no hoi paha e kuu keiki, pela iho la no ka hana ana," me ka
akaaka, a me ka olioli nui ka pane ana'ku a ka makuakane i ua keiki nei,
me ka piha i ka hauoli nui no ka manao i ka pomaikai nui nona iho. " E
ko- nane oe me kou papa konane me ke akamai e Hanere - ua ike no au e
hana ana no oe pela. Aka, e hai mai oe ia'u i kau mau mea i hana mai
nei! A o ka mua nae, e hai mai oe no na mea e pili ana.-"

" E hookauia ana iluna o'u ka inoa Alii o ka Thistle, a e hooliloia ana
owau ka hope Moi o ia papa inoa. Alaila, e lilo ana ia'u ka inoa Alii
Earl o Ross." Wahi a Darnley.

" Pono aku la no e kuu keiki! Pono aku la !" Wahi a ka Earl Lennox, me
ka pa-i- pa-i i na lima no ka piha loa i ka olioli. " Aka ea, o ka'u e
ninau nei, no na mea e pili ana i kuu -"

Pane hou ae la no ua keiki nei, " E lilo ana owau ke Duke o Alabani,
(Alabany."

" Aole no i kanamai ua mea he pomaikai e kuu keiki! He inoa hanohano nui
no ka inoa Earl, aka, he pakeu loa'ku hoi paha ka inoa Duke. Aka, e kuu
keiki hoi, o ka'u e ninau aku nei ia oe, no na mea e pili ana ia'u iho a
me ko'u.-"

Pane hou ae la no ua keiki nei, " Aohe au e ana iho ana ilaila e kuu
makuakane, o ka inoa Duke, he maikai no ia, aka, aole nae i lawa pono i
ke olinolino. Aia iloko o ko'u lima ka mana e hopu aku i ke Kalaunu me
ke lilo i hoa Moi."

Maikai loa no e ua keiki nei a'u" wahi a ka makuakane, " Aka nae hoi,
oiai ua aka- mai no kau hana ana'ku la no kou pono iho, ke hilinai nei
au ua hana pono like aku oe no ko'u pomaikai. A no ia mea, ke hoomao-
popo nei au no na mea e pili ana i ko'u pono iho, a'u no hoi i kauoha
ikaika aku ai ia oe i -"

* He eha (4) ka nui o kona poe kaikuahine lawelawe, o Mere wale no ko
lakou mau inoa a pau.