Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 19, 7 May 1864 — Halawai Lahainaluna. [ARTICLE]

Halawai Lahainaluna.

Ua ike oukou.e na kaikuaana a me na pokii a ka makua hookahi o Lahainaluna, i ka olelo, e kahea aku ana i ka poe makemake o oukou e hele mai i ka " Halawai Lahainaluna." Aka. ulu koke iho la no paha ka manao iloko o kekahi o kakou me ka olelo ana, heaha la ka waiwai e loaa mai ana iloko o keia Ahahui o ko Lahainaluna? A he aha la hoi ka pomaikai ? O ka mea maopoopo lea, oia no ko kakou launa pu ana kekahi me kekahi.—lna e hele mai ana oukou a pau loa—a e ike aku i ka maka o na hoa, —he pomaikai ka launa pu ana o kakou, —nolaila, ua loaa ka pomaikai launa—ia kakou.— Ke kauliilii nei kakou i keia manawa mawaena o na mokupuni o Hawaii nei, a me na aina e aku.—Ua nalo no na maka o na hoa, aole maopoopo na helehelena, a me ko lakou ano a pau, a me ko lakou wahi i noho ai i keia manawa, a me ka lakou Oihana— ko lakou poino a me ka pomaikai.— Aole kakou a pau i noho iloko o ke Kula o Lahainaluna i ka manawa hookahi, e hiki ai i kekahi ke ike i kekahi.—Eia ka ! o na pokii ponoi no hoi keia, papai hewa ana i ke poo, a pela hoi na pokii i na kaikuaana, pa hewa i ka leo.—Ua hiki i kekahi poe ke ike ma ka inoa, no ka mea, ua paiia ma ke akea, aka, aole pau ka hoohewahewa ilaila. Maiia, ua elemakule loa aku nei kekahi poe,—a o ka poe opiopio hoi o ke komo ana, ua oo paha lakōu i keia wa, nolaila, hoohewahewa. Olelo hou mai no paha a ua nei kekahi, "o ka waiwai iho la no ka ia, a me ka hana a kela Ahahui, o ka ike i na helehelena." Ke oleio aku oei wau. E aha la hoi! E aha la hoi!! Hookahi no ā kakou waiwai nui, o ka ai iio, a o kahi ia—a me ke kapa.—-Aohe o kakou waiwai o keia ola ana ma keia ao.—He

aha la na waiwai e aku, ke oie e hookomo i ka opti a e uhi hoi ike kino ? He opala! He opala!! He poe maa no ka nui o ko Lahainaluna i ke kipa ana i na hale o na Lahainaluna, a he poe maa no hoi ka nui o iakou i ka hookipa ana i na hoa o ka inea, i na hoa luhi, i na hoa o kela mea keia mea o ka noho ana, hoomanawanui ana iloko o na makahiki eha. He.aa nui ko lakou e kipa aku i ka mea a lakou e kipa aku ai, oiai ua ike iakou kekahi i kekahi.—Me he hale la no ka makua ponoi, ka hale a ke aloha—o na Lahainaluna, — «• Na hoa kailiili o kahi mea iki.—" Nolaila, o kekahi waiwai o ka ike ana ; i hiki ke hookipa kekahi i kekahi,—a i hiki hoi i kekahi ke kokua i kekahi. No ka mea, aole kakou a pau e noho ana ma ka anuu hookahi o ka poino, ka piiikia, a me na anuu hoi oka pomaikai. Ua hoopomaikai mai ke Akua i kekahi poe, a ua honohano a waiwai iakou; a ua kau lakou i ke —aki. O kekahi poe, ua nele, ua hune, ua mai, ua eiemakule, ua maka—po— a pela aku no. Ina paha he mea hiki i ka poe i kau i ke—aki, ke kulou iho ilalo o kana papa aina, a e ike iho i kona hoa o ka anuu hookahi i noho ai i Lahainuluna, a hoolei waie iho i wahi huna—huna berena na kona Lazaro Lahainaiuna—e pomaikai aua nei ua wnhi Lazaro la. He mea makehewa no nae ke olelo loihi malaiia. No ka mea, he mea pipili loa ka lulu ana aku o kekahi i kana huna—huna berena na kekahi. ke ole ke aloha iloko ona. A he mea heleiei wale mai no hoi ke au o ka ipu aule'e ke pala. Pela no hoi, e heielei wale aku no ua huna—huna berena la, na kona mau hoa, ke kotno ke aloha io. Aka, pehea la e ulu aike aloha o kekahi i kona hoa, ke noho maioukou i—o —ki—kilo loa, aole hoi e naue mai e ike ia Lahainaluna nei? I ike i na mea a oukou i hana ai, i na pa pohaku e moe nei ma keia Puu panoa. Na Kukui a kekahi poe i kanu ai, na hale a kekahi poe i kukulu ai, i kahua no ka malamalama o Hawaii nei. I kahi a kona wahi haie i ku ai, a ka makani Kauaula e luiu iho ana i na huna—huna lepo ula o ua wahi nei.—Kahi hoi i iuana ai me ua mau hoa la 0 ka ike.— O kekahi mau hale nae, ua pau i ka hiolo, ua pau hoi i ke ahi na Hale Kula mua, a he mau hale hou i keia wa, he mau hale iaau. Aka, aole o'u mana e huki waie mai ia oukou, oiai e noho ana oukou me ka malama pono i ko oukou manawa a me ka oukou mau Oihana. Aka, o ke aloha io no ka mea mana a na ke aloha a me |<a makemake e hoomahuahua 1 ko kakou pomaikai, e kauo mai iloko o ka Halawai Lahainaluna.

Ma ke Kumukanawai o ua Ahahui Aloha la o ko Lahainaluna, ua maopopo lea no ia oukou ke kumu o ke kukuluia ana o keia Ahahui. A i na ua maopopo ke kumu, e maopopo no auanei ka hope.

Ke manao nei wau, i na ua hele mai kela hoa Lahainaluka keia hoa Lahainaluna me ka manao, oia ka mua e pomaikai ai na Lahaioaluna a pau mai Hawaii a Niihau,ame keia lahui o Hawaii nei, e hele mai no. I na pela na hoa a pau e hele mai ai, alaila, ua loaa na mea he nui wale e kuka pu ai. A o ka poe nele, i poe huki kaula.

Aka, eia no nae paha keia manao hai. Me ka waiwai a keia hoa keia hoa e lawe mai ai, pela no ka waiwai o ua Ahahui la. Ame ka opaia a keia hoa Lahainaluna keia hoa e iawe mai ai iloko o ua halawai nei, pela no ka nui o ka mal<ani e puhi ai. He nui na Lahainaiuna e noho mai nei, mai Hawaii a Niihnu. A i na e hapai lakou i kekahi hana nui, e hiki no ke lokahi. Me ka lokahi ole i paa ole ai o Babela. Ua noonoo nui paha kekahi poe i na mea e pomaikai wale ai no ia, a hoopoina i kona hoa. Aole e kau mau ana ka waa i ke aki. Pela hoi, aole e noho mau ana ka pomaikai i ke kanaka ma keia ao, aka, i kou ia pomaikai e olioli ai oe, a hiki mai ka ilihune me he kanaka hele ia. Nolaila, e aho paha ke kokua o kekahi i kekahi. A ina paha e manao nui ana kekahi i ka pomaikai o ka lehulehu, e aho ke lawe mai oia i kana puolo iloko o ka Ahahui Aloha o ko Lahainaluna, a nana no e hoakaka nui mai i ka pomaikai o ka lehulehu; a ina he pomaikai io, o ke alu iho no o ka pule ia Hakalau, o ke kui hoi o ka mama i loaa ka pomaikai io. Aoie paha he poe e ae e pomaikai ai kekahi Lahainaluna i kekahi Lahainaluna, a aole no hoi paha he poe e ae e pomaikai ai keia lahui o Hawaii nei; a pela no hoi, aole paha he poe e ae e poina nui ai keia O kakou no paha e na hoa ? Pela ka manao o kekahi poe. Ke manao nei kakou, a ke imi nei i ka pomaikai o na Lahainaluna—A ina e loaa ka pomaikai, o ka waiwai no ia 9 ua Ahahui la—Ua kamailio mua kakou, ua pomaikai kekahi poe Lahainaluna, ua waiwai a hanohano—No ke aha ia ? No ka mahuahua o ko lakou ike, a me ko Inkou naauao, me ke kawili pu ana o kekahi poe i ke ahonui, a me ka maiama ana i ka pono. O ke alanui ia a kekahi poe i pii aku ai, a noho iho ai ma ka anuu o ka pomaikai; a ke kapa aku nei kakou ia iakou he pomaikai, a he hanohano. O kekahi hapa o kakou e na hoa Lahainaluna, he ano naaupo, a me he naaupo la

ka hapa nui o kakou. Aole hoi e hiki pono ia kakou ke komohou i Lahainaluna a naauao hou ae, no ka mea» mai loko mai no kakou o kona opu. Ama paha he mea hiki, aole no e mahuahua ka ike—hooknhi no mea i loaa, o ka inoa, " he Lahainaluna." j Eia kekahi mea e hiki ole ai ke hoi hou c j omo ika woiu o Lahainaluna ; ua hookuu | kekahi poe ika heleuma oko lakou niau moku ;ua ku malie no—A o kekahi poe, ua! huki na pea o " Haleauau," ke holoholo nei ma na kapa kahakai o keia mnu Ailana. A ina pela, e aho ke komo mai iloko o ke Kula, " Halawni Lahainaluna." E komo mai no, aole hoi e liuliu a hoomaha no, hoo« kahi mnkahiki e hoomaha ai, a hoomaka hou ua kula la—Pela e loaa mai ai kekahi j ike uuku, he ole loa hoi ka neie loa. Aoiei e liuliu ka manawa e kula ai, e like no me j ka manuo o ka Aha, pela ka loihi o ka wa I kula, hookahi i\p nae wa kula o ka makahiki. ; Ame ko kakou launa pinepine ana ma; keia kula, pela e mnhuahua mau ai ke nloha, kekahi i kekahi. E mau no ka iknika oka kao hahai, ke hamo mau ia i ka mageneti. O ka mea i koe e olelo ai, o ka hiki i koj Lahainaluna ke hapai i keknhi hana nui ke lokahi—Akn, ua loihi loa. Ale ke aloha m oukou a pu«. L. Aiiolo. Lahainaluna, Aper. 26, 1834.