Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 21, 21 May 1864 — KE HAAO MOOLELO NO MARY STUART! (Mere Situata.) KA MOIWAHINE NANI O SEKOTIA. [ARTICLE]

KE HAAO MOOLELO NO MARY STUART! (Mere Situata.) KA MOIWAHINE NANI O SEKOTIA.

HELU 11. Davida Rizio, (David Rizzio.) iqm A KA INOA O SANETA ANATOn '°' wa hi a Sir Lusio, me ke kamailio mai no hoi ma ka olelo o kona 0 ' V/ »> o£j" aina ponoi, 41 aohe mea e, o ka ike no au i ike maopopo iho la," me ke kuhikuhi aku i ka Leta «na i lawe mai ai, "me kuu manao no hoi e hooia'ku ia mea, ua ike mai la oe no Roma mai au, he Italia au : Aole anei i lawe pono keia ? Aole anei o oe ka lioa haihai o ka Moiwahine ? Aole anei ou ike mai i ke ano o ka'u e kamailio aku nei ? " u Ae ! ua ike aku la au," wahi a Rizio, me ke kamailio mai no hoi ma ka olelo Ilalia. Aka, ano nae la. e hele koke au e halawai n e kuka hoi me ka Moiwahine—" " I hookahi wahi minute, a i hookahi wale no," wahi a Sir Lusio, " Ue inoa makemake loa ia ka hoi ka inoa Mere e keia aina. O Mere no hoi ka inoa o ka Moiwahine, a ona Mere eha (4) a ua Alii la, a, ano iho nsi hoi, hai mai nei oe i ka inoa o kekahi o Mere Dougnlasa. " Ae ! Ae! aka, e hele wikiwiki au i kahi o ka Moiwahine," wahi a Riaio.— " 1 na e hiki ana ia oe ke ike i ke Alii i keia wa koke," wahi a Sir Lusio Guaialadi, " alaila, owau pu hoi kekahi e ae ia e ike koke aku iaia; no ka mea iloko o ko'u haulehia ana iloko o na poino ma ka moana a me ka aina, aole au i manao he pono ia'u ke hoopanee hou aku i ka. malama ana i ka mea inakamae a'u i lawe mai nei na na'lii la mai Roma mai." + " E ke alii " wohi a Rizio, " e hai koke aku ana no a'u i ka moiwahine i kou hiki ana mai nei, aka, ke nonoi aku nei au ia oe, mai hookamakamailio hou mai oe ia'u, no ka mea, e hele koke au e ike i ka moiwnhine." " I hookahi huaolelo i koe, a e hele aku no oe," wahi a Sir Lusio, " oia hoi, a hai koke oe no Roma mai nei au, ka elele nana i lawe mai nei ua puolo nei ana" " E hana no au pela ! aka, oiai au e hoomanao ana," wahi a Rizio, "aka, he mea pili nae keia i ka hanohano, he mea huna no hoi, a ua hana aku nei oe e nei keoni mana aloha alii, a malia no paha he alii oe no ke kulana kiekie i oi ae mamua o kau i hai mai nei, pela ka hoike mai a kou helehelena. —" " A heaha la ia mea a'u e huna,i ?" Wahi a Sir Lusio Guaialadi. " O ka mea huna a'u i makemake ai e hoonalowale ole, oia no, o ka inoa o ka mea nana i kakau i keia leta," wahi a Rizio, " o Mere Dougalasa o ko'u hoa hui mau no ia ma na elele waha ole, a aole no hoi oia he kipi, a he mea kumakaia, aka, he kiu nae ia

no'a iwaena ona Enemi, —a ma kona makaala a me kona ahonui, malaila wale no i hiki ai ia'u ke hoohaule aku i na mea a na kipi i manao ai.—A no ia inea, e ke kanaka maikai, e hai mai oe ia'u me ka hooia ana, aole oe e hele aku e kumakaia i ka hana huna a Mere Dougalasa, (oia hoi ke Kaikamahine o Lokalivina Hale, nana i hoopakele mai i ke keiki Italia, mai kahi paa a ke Alii Sekoti ka Earl Murray i hoopaa'i iaia.) No ka rnea, oiai e haaheo ana oia no kona lawelawe ana i na hana aloha Alii, he oiaio, ua hiki ke hoeha nui ia oia, ma ka hoike ana'e i ke akea, oiai oia e hana maikai aku ana i ka Moiwahine, ma ia mea no hoi oia i hookumnkaia'i i kona Kaikunane ponoi, oia hoi ka Earl o Murrny."

"Kona Kaikunane!" wahi a Sir Lusio Guaialadi, me Ica hoomamaia no hoi o kona puuwai e ka manao kaumaha ana i haawi mua ai, no ka mea, ua manao no oia, he ipo o Mere Dougalasa na Murray, aka, akahi no a pau kona kaumaha no ia mea. u Ae! O kona Kaikuahine no ia—() kona Kaikuahine io no ka Earl Murray," wahi a Rizio. " A ano ]a, oiai hoi ua lohe aela oe ia mea." 44 ike ole maoli io no au! aka, o ke kumu 0 ko'u ike ole ana, no ko'u ninau ole ana no 1 na ninau mahaoi," wahi a Sir Lusio Guaialadi. "A ua hana no hoi au iloko o ko'u aloha nui no ka Moiwahine, nolaila au i hana hoomaopopo ole ai. Aka, ua hakuihoau, o ka'u no nae e hai maopopo aku ai iaoe, ua haku iho au i na manao kuhihewa īno! ua kuhihewa au o ka Mere ipo no la ia." " Aole loa kekahi mea i hiki ke olelo ae ua oi kona hemolele mamua o Merē Douga3asa, ka ui Luaole o Lokaiivina." Pela'ku o fiizio, aka, me he mea la, aole oe i ike i ke ano o kona lilo ana i Kaikuahine no ka Earl Murray. E hai aku no au ia oe. Oko Mere Makuahine, he ipo oia na ka Moi i maka aku nei; a oia (ka Earl Mere) ka hua, o ia hui haumia ana. " Ma ia hope iho mare ua ipo nei a ka Moi me Sir Robata Dougalasa, (Sir Robert Douglas) o Lokalivina, make aku ua Sirßobata nei. a waiho iho i ke ao nei, he umi keiki —a o kekahi hoi o ua mau keiki la, oia no o Mere, ka mea nana i kakau i keia leta. 0 ka nui o kona ohana, ua pau i ka huli ma ka aoao hoomana Hoolepope, a oia wale no kai hoomau me ka puuwai luli ole mamuli o ka aoao hoomana Katolika—a o ia no hoi kekahi o na makamaka oiaio o ka Moiwahine o Sekotia. Aka, auwe nae! Ke nee nei ka manawa, nolaila e haalele au ia oe." " O hele, e ke Alii," wahi a Sir Lusio Guaialadi, no ka mea, ua hoomama nui loa ia kona puuwai, a e ake maoli ana no oia e noho hookahi, i hiki ai ia ia ke hoonui i kona manao i na mea hoohauoli naau. " Aka, ua poina nae au," wahi a Kizio, " owai la auanei kou inoa a'u e hai aku ai 1 ka Moiwahine." " O ko'u inoa," wahi a Sir Lusio, " e hai aku oe, o ko'u inoa o Sir Lusio Guaialadi, o kahi mea hookahi hoi au i pakele mai mailoko mai o kekahi huakai hanohano i hoouna ia mai Roma mai, me ka hoouna ia mai hoi e hele mai e halawai a e haawi aku no hoi i ke aloha i ka Moiwahine o Sekotia." Hoi aku la o Davida Rizio, a ho-o iho la i ka palapala a Mere Dougalasa ī hoouna mai ai ia ia, a mahope iho o kona waiho ana ia mea iloko o kona pahu leta, alaila, hele pololei aku la ia i na rumi o kahi hale, kahi a ka Moiwahine i noho ai, a me kona mau kahu pu no hoi. I ko Bizio hiki ann'ku i kahi o ka Moiwahine i noho ai, lohe mai la ia i kekahi keiki lawelawe, ua pau ka paina ana a ka Moi, a ua pau aku o Darnley ma, a me na hoa o kona alo alii i ka hoi i ko lakou wahi, a o ka Moiwahine wale no a me na haiawahine ana (na Mere 4,) e noho ana ia manawa iloko o kn rumi hookipa, a hoouna koke aku la o Rizio i ke keiki lawelawe, me ke kauoha e hele aku e hai i ka Moiwahine, e ae mai e halawai koke me i8 ia wa; a hoi koke mai la ua keiki nei, me ka hai mai no hoi, ua kauoha mai ka Moiwahine, e hele koke aku o Rizio. lloko o ka rumi nani a Rizio i komo aku ai, aia hoi he noho Alii ke ku ana iloko ; aka, aole nae iluna o ua noho ihikapu la, kahi o ke Alii i noho ai ia manawa ; aka, e noho ana oia iluna o kekahi moe koki, me ka hilinai aku i hope, a o kana mau Mere hoi e nonoho iike mai ana no lakou iluna o na noho haahaa, ma ka wawae Uoi o ko lakou haku Alii.

He hiki ole i na huaolelo ke hoike ae i ke ano o ka hiehie ame ka nani e haiamu ana iloko o ia keena kohana ; oiai no ilokoo ka hiwahiwa pookela o ka nani o ka haku Moiwahine, aia hoi, me he mea la, noloko mai no o īa nani, ka nani e halii ana iluna o kana mau haiawahine, me he mea la iaahiahi, ua lokahi ae ka nani a pau o ka honua ilaila, no ka mea, ua wailana mai ka nani o ka Moiwahine o Sekotia ame kona mau haiawahine. A iloko o keia anaina nani ko Davida Rizio komo ana, ame ka hoohaahaa kupono no hoi i kona hele ana'ku a ku imua o Mere Situata, ka Moiwahine o Sekotia, " Heaha keia o kuu makamaka oinio ?" wahi a ka Moiwahine. " He mea anei keknhi i poina aole i hai mai nei ? A i ole hoi ia, he mea hou a nei kekahi i loheia, a i īke ia mai nei hoi e oe ?" " E oluolu oe e ka Moi," wahi a ua Ka- | kauolelo ltalia nei ana. "He mea nui loa ahe mea kaumaha no hoi ka'u e hai aku ana iloko o kou pepeiao alii ; a oia iho la ka'u wahi olelo pale, no keia komo ana mai nei iloko o keia keena ihiihi iloko o keia hora aumoe." " Aohe no au manaoana e wehewehe tnai, a e noi mai hei ia'u e kala'ku i kou hala ma kau mau mea e hana'i," wahi a ka Moiwahine. "No ka mea, o na hana ame kau mau mea no a pau i hana'i, ua hoike mai no ia mea i kou aloha io ana ia makou, ame ko makou mau pono. E kamailio inai no oe e kuu Davida maikai! Ua ike no oe, aohe a'u mea huna i kou poe kauwa nei." A i ko ka Moiwahine kamailio ana pela, haliu aela me ka akaaka, a nana'ku la me he mea la o kona mau hoahanau no kana poe haiawahine, a o j kona mea i akaaka'i. oia no kona hoopuka |ana i ka huaolelo " Kauwa."

"E ka Moiwahine lokomaikai! Eka wahine Alii maikai! A haku wahine lokomaikai no hoi!" Pela o Davida £izio i kamailioaku ai, me na helehelena i hele a kuhohonu i ke kaumaha. " Kaumaha wale hoi auanei ka mea a'u o hai aku ia oe ! He mea hoehaeha ka'u e hai aku ia oe e ka Moiwahine! Ooe hoi e ka Moiwahme ! ka mea hilinai wale, me ka manao ole hoi e haupu ino wale aku no hai, a no e haalulu anar oe i ka lohe aku i ka ino nui a ka poe hewa, a'u auanei la e hai aku ai ia oe, oiai, ua ili mai iluna o'u ka hana kaumaha nui o ka hai ana'ku i keia mea kaumaha iloko o kou mau pepeiao Alii." " Auwe e na Lani, heaha keia ?" wahi a ka Moiwahine. " Aka, e! e kuu poe kauwa, mai noho oukou a hoomakau ia oukou iho —no ka mea, ina he pilikia keia e hooweliweli mai nei ia kakou.e hiki iaoukou a pau ke hoomanao iho, aia hoi he mea" Mana Loa ko kakou mea nana e alakai poino ole mai waena aku oia pilikia. Ano la, e Master Davida, me ka leo kauoha, "e hooakaka mai oe i kau mau hana, ame kau inau mea i manao ai e hai mai ia'u." (Aoe i pau.)