Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 22, 28 May 1864 — Page 4

Page PDF (1.53 MB)

This text was transcribed by:  Uilani Arasato
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

HE KANIKAU

NO KA MOI

IOLANI KAMEHAMEHA IV.,

KA MOI I ALOHA NUI LOA

Iae kona mau Alii, ame ka Lahui o kona Pae Aina.

1. Ke aloha mai nei ke kane la,

    Ke aloha mai nei ke hoa o ke kane,

    Kuu hoa i Mauna-kuakahi,

    E pii ana e Mauna- kualua,

    Aia i ka luna o Uwekahuna,

    Hele kupuni paa i Kauaawa,

    Maeele i ke anu ka uka o Kaauwea,

    E mihi ae hoi paha i na hoa o ke anu,

    E u ae i ua hoa o ke koekoe,

    Me o'u hoa kulolia i Kuloloia,        

            Auwe kuu ka---ne,

            Kuu Lani ho---i.

2. Aloha ka la ka pua o ka ohai o Kaupea

    Ka hoa hele i ka akulikuli,

    Ua noho hele i ka akuliluli,

    Ka maewaewa i ka hale o Peekua - e,

    Ke noho oe,

    Noho kaua i ka hale o ke aloha la,

    Me ko laila kee la he waimaka,

            Auwe kuu ka -  ne,

            Kuu Lua ho - i.

3. Ke kokolo mai nei ke anu,

    Ke maeele mai nei ka po,

    He po hoa ole keia,

    Aole ke hoa o ke kane ua hala aku la,

   Ua hoi aku la i kehu o ke ao,

   Me na hoa o ka ua Nahua,

            Auwe kuu ka---ne,

            Kuu Hoa ho - i.

4. Ke aloha mai nei ka la o lalo,

    Ke halia mai nei au ia oe,

    Halia haupu kuu manawa i ke aloha,

    Ke halialia mai nei ka la o ke aloha la,

    Aloha ino;

    Ke aloha paha ia la ke lele nei ka oili,

    Ke kau mai la ka halia o ke aloha ia oe,

            Auwe kuu ka - ne,

            Kuu Lei ho - i.

5. Ka la liu o ko hele, o hele e,

    Hele iho nei kuu kane kuu hoa pili,

    Kuu hoa pili no hoi o ka po,

    Kuu koolua kookolu o ka la o lalo,

    Kuu makamaka ole ua hele oe,

    Hele oe hele ke Kamalei a kaua,

            Auwe kuu ka -  ne,

            Kuu Makua ho - i.

6. Ke uwe ae la au la ke hanu wale ae la,

    A oe eu ai ke kino ua pohaku,

    Hee ka manawa napa ke ake,

    Napa i ke aloha, o lono aku ko Hiapo Lani,

    Ua kuhi aole au e ue ae,

    Kaili ke ea ia oe, ke kaili la he awakea,

    Olono aku ia i ke ahiahi, kaili ke ea i ke awakea,

    Ke pani oe o ke aloha, ia oe mahu ka pua,

    Mahu ka pua o ke aloha la,

    O oe oia puni ka ino,

    Mai ka aina ua lani pili i ka ino,

    Lawe ke Akua la ia olua lilo,

            Auwe kuu ka - ne,

            Kuu Keiki - hoi.

7. Kuu kane i ka la o Makila, aia i Makila,

    E kahe ana makila ua lana ka wai,

    Aia i Makila ke ole,

    Aole ana, aole na he kane he hoa pupuuanu,

    No ke koekoe, no ka la inea o Makalii,

    Ua noho wale i kekula o Hai - e,

    Hai oe, haina ae la e oe ke kee o ke 'loha,

    Ka hipu kaula o Makekuemaka,

    Ko ke kuemaka lua ia o ka inaina,

    Ke kia pali hemo ole i ka uweke he aloha la,

            Auwe kuu ka -  ne,                 

            Kuu Hoapili ho - i.

                                           (Aole i pau.)

                                    Cold Bed.

1          He u la he aloha no

            No ka Haku Hawaii,

            I kou hele ana'ku,

            Auwe! Aloha nui no,

Chor.   Auhea oe? Ua hala e!

       Auwe oe! Auwe oe! e aloha auanei.

2          E ka pua nani no

            O ko Hawaii nei,

            I kaulana aku nei,

            Auwe! Ua newa aku nei,

Chor.  Auhea oe! &c., &c., &c.

3          Aloha wale no hoi,

            Kou mau makua Alii,

            E nono nei me ka u,

            Auwe! E aloha nui,

Chor.  Auhea oe! &c., &c., &c.

4          Ua ike aku la oe,

            I kou "Papa Nui,"

            Nona kahi nani loa,

            Auwe! Aloha nui no,

Chor.   Auhea oe! &c., &c., &c.

1          He manomano nei Lani,

            E moe nei i ka moe anu,

            He pua laha ole,

            Keia Lani na makou,

            Kamahao o ka Lani,

            No na moku Hawaii,

            O oe ia e Kalani,

Chor.   Auwe! Auwe!! Auwe ke aloha.

2          O ke keiki Pua,

            Hoko o ka Pali Nui,

            E hiiia nei e maku,

            Huna o Kalalau,

            O Ka lau maile pu,

            Ka maile O-ahi,

            Ua kueha ka momoku,

chor.    Auwe! Auwe!! Auwe ke aloha.

3.         Pilihua no makou,

            No ka Haku Hawaii,

            Ka lik oka lehua,

            O ke Aupuni o makou,

            Ke Alii o ka makou,

            Mau keiki hoi a pau,

            Mai Hawaii a Kauai,

chor.    Auwe! Auwe!! Auwe ke aloha. 

Kanikau aloha no P.Kamohai.

Kanikau aloha keia nou e Hookukukaopua ua i ke kai,

He Opua ua no Kona, ua malie,

He Opua hailona na ke kupa o kai, ko inoa e,

Nei halulu u-i-na iluna o Puupele ka lele'na,

Lele ke ea kaili pau ka hanu, puaia ka uhane--a.

Paiauma, hina, lupea iluna o ka waa, e uwe,

Uwe ae la no ke keiki i kona makua,

Auwe kuu manaonao, kuu minamina, kuu paumako.

Kuu kaumaha, kuuluuluu e noho nei- e,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Aloha ino no kuu makuakane alo ehu kai,

Alo ua, alo makani, alo o ka la kulili- e.

Kuu makuakane mai ke one loa la e Onehali,

Mai ka la haoa kunono la e Kulanaokalai,

E makahehi ana i na lehua o Lihau,

He hau ka makani, holo ke ala i kai o Launiupoko,

E nana ana i ka lae makani la o Olowalu,

me he papakonane la ka makani ia Ukumehame,

Pii aku kaua o ka prina ikiiki la o na pali,

E ake aku ana e hala mai o Pohakuloa,

Pau kuhihewa ia Manowainui,

oomaha aku i luna o Aalaloloa,

Alaila kuu ka luhi, ka nae, ka maloeloe,

Auau aku i ka wai liula o ka Maomao - e.

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makuakane mai ke kaha loa o Kealia,

E ake aku ana e inu i kahi wai huna kai la

e Kalepolepo.

Hele aku kaua o ke kaha ai ole o Kaluaihakoko,

Mai ke kla moano pu i ka la e Keawakapu,

E makaikai ana i ka hale poepoe la i Makena,

Alaila kaua momoe i ka luhi o ka hele ana,

E kakali ana i na kukuna malamalama o Hokuloa,

A pii aku i ka piina loa la o Ulupalakua,

E kukia ana i na kihapai pua o Kapunaki,

Holo ke ala paoa ia luna o Malama,

E uhaiaholo ana i hala mai na Puumahoe,

E hoolohe ana i hala mai na Puumahoe,

E hoolohe ana i ke kani haaheo a na manu,

E kikiko-u ana i ka pua o ka lehua,

Kuu makuake hoi e, aloha!

Huli ae kaua nana i ka lae loa o Papaka,

Ka waiho kahela a keoneoio i ke awamoku,

I-hu-pi ka lae o Pohakueaea i ka ino,

Holo ka wla ka hahana i ke a o Hanakaieie,

Hele aku kaua oia waonahele kanaka ole,

O ia kula loa mehameha ia e Auwahi,

E kiai ana ia lalo o Moanowainui,

Auau aku kaua i kahi wahi o Waiapai,

Inanea i ka pohu lai o Nuu - e.

Hoolohe ae o ke ahe makani a ka Moae,

Ku ke'hu a ka makani Koholalele i ka moana,

Ua ana kaua i ka inu i kahi wai o Waiu,

Ake aku ka manao e ike ia Mokulau,

Lau, mano, kini, ke aloha e noho nei- e;

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Aia wahi kaua, hoi hou i ka home lai,

Me he pukaaniani ia Haleakala ka alohi lua i ka makani,

Makani Kahikinui, ke pulumi mai la ia Hamakualoa

Loa ka hoi ana mai iuka o Poahu, 

E ahu wale ana o Keokea me Kamaole i ka la,

Lana ae ka manao e ike ia Puuokali,

Hanu aku ka ihu o ka lio i ka ua Ukiu o Makawao,

Maao ae kahi manao i kahi wai o Alele,

Lele ka hauli ke ike i kukui o Lilikoi,

O ka nome a na bipi ai weuweu a Kalanikahua,

He kahua holo na ka lio o Puunene,

Piliia e kaua o Kanaha me Mauoni,

Oni ka huelo o ka lio i ke one o Kahului,

Pili ka hanu o na wai eha i ka makani,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makuakane mai ka ihu la o ka waa,

E hooiho ana i ka lae ino e Mokuhia,

E pae ana i ka ale kualoloa o ka moana,

I ka ale pi hoi a halula wale iho,

I ka ale ku hoi a akoako me he nalu la,

Naueue ana ka hope o ka waa o kuu makuakane,

O ka hoomala ia o ka pae ana o ka waa- e,

Pae aku a hala mai o Puukoe, ka have o Kahakuloa,

Hoopololei ka ihu o ka waa i Honomana,

Nana kahi manao o ka halal mai o Nakalele,

Lele ke ama hoalu ia ka pahee i oluolu,

Oni ana Mokolea me Kunounou na lae ino o Honokohau.

E awiwi aku ana i hala mai ka lae o Koea,

Lea ka ena a ke kama aukai i Hewea,

Alaila pau ke kupilikii o ka moana,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makuakane mai ka ua Lililehua o Napili,

I piliia e kaua ka aina me ka moana,

Ua ana ole au i ka nui o ko aloha,

E aloha ae ana au i ka malu Ulu o Lele,

Lele ka hauli, kaili pau ke aho i ka la elua o Aperila,

O nei, o holo ka pihe i ke awakea, i ke ahiahi,

E haiamu ana i ka malu hale o Wehekealoha,

O lele walawala, o keehi ku, o ka uwe a kuu makuahine,

E hoohelelei ana i na kulu waimaka, me he paka ua la,

E hoope ana in a pole hainaka a ke aloha,

Aloha ka makua o ka ua Paupili o Lahaina,

Mai ka malu o ke kuikui o Milimilimoopuna,

Ke milimili hele nei na moopuna i ko aloha,

e ui ninau ana i na makua o lakou,

Auhea la ko makou kupuna, o Pipi he inoa?

Ua hala, ua hala i ke ala Koiaweula,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makuakane mai ka makani he Ma-a,

E wehe ana i ka lau o na niu o Wailehua,

He aiwaiwa hoi no ka lai o Puehuehu,

Kuu makua mai na po kanaka nui o Adamu,

E hoolohe ana i ka leo o na puukani opiopio,

I ke kani kuilua a na pila i ke aumoe,

Moe au hoolono i ka leo o ka hele o Wainee,

I ka alohi lua o na puakaaniani i ka la,

He la wela ke aloha e noho nei i kuu kino,

E haukoi ana hoi ka puuwai me he ale la,

E holo ana hoi ka puuwai me he ale la,

E holo ana hoi na aakoko me he muliwai la,

E kapalili ana hoi ke ake niau, me he pepa la i ka makani,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makua mai ka malu haimuku o Uo,

Mai ka malu kou la i Pelekane,

Mai ka piha kanaka la e Keawaiki,

E hoolohe ana i ka pakake a na haole,

Kuu makuakane mai ka wai o Kapaulu,

E ulu wale ana au i ko aloha

E kaikai hele ana i Puuohawaii,

A hoomaha aku ia luna o Puuopelu,

Oia kula wela panoa au e holoholo ai,

A ike aku i ka maka o ke keiki la,

E noho ana i ka malu kukui o Kaukaweli,

I ka olu kohaihai hoi o Maunahiku,

O ka huikau hoi o na keiki o Lahainaluna,

Kahi hoi o ka naauao a me ka oiaio i noho ai,

Kuu makuakane hoi e, aloha!

Kuu makuakane mai ka pono o ka Haku,

E uhaiaholo ana i na la a pau,

A haalele mai nei ia'u - e,

Eia aku nei paha oe i ka Paresaido,

I ke kulanakauhaule o lerusalems,

I kahi ihi o ke Keiki Hipa kina ole,

Aloha! Aloha! Aloha ka makua!

E oluolu  nae au ma ka noonoo Baibala,

I hoikeia ma ka waha o Isaia,

"Na lehova i haawi mai, na Iehova i lawe aku,"

E hoomaikaiia ka inoa o Iehova.

                                    D.KAHAULELIO.

            Wailehua, Lahaina, Maui, Mei, 18, 1864.

KA MOOLELO

-0-

IOSEPA.

HELU 18.

Hookahi no mea a iakobo I manao nui ai, makemake oia e kanu ia kona kino ma Kanaana, ma ka aina o kona poe kupuna, i moe pu kona mau iwi ma ko lakou ilina.

            Ua lilo ke Ana o Makepela i ke kuaiia e Aberahama, i ilina no lakou; malaila kona mau iwi i waihoia'i e moe pu ana me Isaaka ame Isemaela; a malaila o lakobo ame Esau i waiho ai i ke kino o Isaaka.  Malaila hoi o Sarai, o Rebeka, ame Lea kahi i kanuia'i, a malaila no hoi o Iakobo i makemake nui e waiho pu ai mahope o kona make ana.

            No kona iini nui e hooko i keia manao, nolaila, ma ka hoohiki a Iosepa ma ia mea, oluolu ai oia.

            O ka hoohiki, he olelo paa loa ia, o keia hoohiki a Iosepa, he hoohiki i ke Akua ola; ua like ia me ka olelo iho, "Ina aole au e hooko i keia olelo, e pono ke hoopai mai ke Akua ia'u."

            Oia no ke ano o ka hoohiki imua o na aha kanawai; he mea nui loa ia, he mea weliweli ka hooko ole i ka mea i hoohiki ai.

            Ua manao o Iakobo he mea nui loa ka hoohiki; ua manao laua me Iosepa pela, a ua manao laua, aia pu no ke Akua i ka hana ana o ia hana, e nana mai ana.

            He ano e keia hoohiki a Iosepa, a penei nae ka ka Baibala, 2 kokoke aku la i ka la e make ai o Iseraela, hea aku la ia i kana keiki ia Iosepa, "Ina i loaa mai ia'u ke alohaia imua o kou maka, e kau mai oe i kou lima malalo o ko'u uha, a e hana mai oe ia'u ma ka lokomaikai ame ka oiaio, a mai kanu oe ia'u ma Aigupita nei.

            "E moe au me o'u mau makua, e lawe oe ia'u mai Aigupita aku, a e kanu ia'u ma ko lakou ilina." I aku la keia, "E hana no wau e like me kau olelo."

            I mai la no hoi kela, " E hoohiki mai oe ia'u," a hoohiki iho la kela, a kulou hoomana iho la o Iseraela ma ke poo o kona wahi moe.

            Ma ia hope iho, hoi aku la o Iosepa i kona home, me ka manao nae e kahea kokeia ana oia e ike i ka make ana o kona makuakane.

            A hiki mai la ka lohe kaumaha ia Iosepa, ua kokoke loa i ka luakupapau o Iakobo kona makuakane aloha.

            Ia wa koke no, wikiwiki aku ia o Iosepa e ike ia ia, a e hooluolu ia ia i na hora hope o kona ola ana, a e kokua ia ia e like me ke aloha i ka makua lokomaikai.  Lawe pu o Iosepa i na keikikane elua, o Menase, ame Eperaima, o ka mua he 25 makahiki, a o ka hope hookahi makahiki, a he 65 makahiki o Iosepa ia wa.

            Ua nawaliwali loa o Iakobo ia wa, a ua pili i kona moe, aia a lohe oia i ka hiki ana mai o Iosepa e ike ia ia, he oluolu kona manao, a ua loaa ia ia ka ikaika e ala iluna ma kahi moe e uwe aloha ai me kana keiki, a e kamailio pu me ia.

            Ua makemake oia e hoike ia Iosepa i na mea ano nui mamua o kona make ana.  Ua hoomanao oia i na olelo hoopomaikai a ke Akua ia Aberahama ame Isaaka, a ia ia iho hoi kekahi, a ua makemake oia e ike pono o Iosepa, he ano paulele kona ame kana mau keiki ia mau olelo hoopomaikai.

            Hoike aku la oia i ko ke Akua ikeia'na ia ia ma ka aina o Kanaana, a hoomaikai ia ia, a o ka olelo ia ia ia wa, i lilo kona mau mamo i poe nui loa, a e lilo ka aina o Kanaana ia lakou i hooilina mau.

            Hai aku la oia ia Iosepa, ua like o Menase laua Eperaima me kana mau keiki ponoi, e pili ana i kona ohana e like me kana mau keiki ponoi, a e komo ana iloko o na olelo hoopomaikai e pili ana i kana mau mamo.

            Ua paa kona manaoio i na olelo a ke Akua, aole on a kanalua no ko lakou ko ana, a no ka hoi ana o na mamo i ka aina o na makua, nolaila kona hooikaika ana ia Iosepa, a hookiki oia e lawe i knoa kupapan i Kanaana; a ua makemake oia ma keia olelo,e paa iloko o ka manao o losepa ame kona mau manao a pau i ke aloha nui i ka aina o na kupuna, a me ka makemake e hoi ilaila, i ka wa a ke Akua e hoomakaukau i ke alanui.

            O kanaaana kona aloha nui a hiki i ka wa i make ai; oluolu kona manao no ka hoomanao ana no kona kino kekahi e moe ai ilaila, oluolu loa oia i ka hoomanao i na mea i hala; a ua makemake oia e paipai hou ia Iosepa no ke aloha i ka aina o na kupuna, a ua hoike aku ia ia i kahi olelo no na mea i hala, i mea e paipai i ke aloha o kona naau.

            Penei ka lakou olele hoomanao: "I ko'u hele ana mai mai Podana mai, make ae la o Rahela ma ko'u aoao ma ka aina o Kanaana ma ke ala kokoke e hiki aku ai i Eperata, a kanu iho la au ia ia malaila ma ke ala ma Eperata, oia hoi o Betelehema." Ua aloha na lahui a pau i kahi i waiho ai na iwi o na kupuna, na ilina no ia o na makua! Ua ala na manao kaumaha ame ke alhoa ma ia mau huaolelo.

            No ka elemakule loa o Iakobo, ua ane makapo loa ia, ua ike uuku, a powehiwehi wale no, "Owai laua nei?" Wahi a Iakobo, no kona ike powehiwehi anu elua kanaka opiopio e ku kokoke ana i kona moe.

            "O ka'u mau keikikane no ia," wahi a Iosepa, "a ke Akua i haawi mai ai ia'u ma keia wahi." I mai la kela, "E honoho oe ia laua imua o'u, a e hoomaikai aku au ia laua."  Oia ka olelo aloha o ko laua kupunakane.

            I ko laua laweia'na imua on a, honi aela oia ia laua, a i aku la ia Iosepa, " U manao au mamua, aole e ike i keia wa me ka'u mau moopuna keikikane pu kekahi.

            Lawe ae la o Iosepa i kana mau keikikane mawaena mai o koa mau kuli, a kulou iho la ia me kona maka ilalo i ka honua.

            Ua hana o Iosepa i keia mea e hoike aku ia lakobo, a in a mea a pau e pili ana i ke aloha nui ame ka manao mahalo i kona makuakane elemakule, me ka hoopoina loa i ke ano waiwai ona, a me kona mana Kiaaina o Aigupita, i ka wa i ku ai oia he keiki ma ka moe o kona makuakane e kokoke ana i ka make.

            Ala ae la o Iosepa a lawe mai la i kona mau keikikane a kokoke i ke kupunakane, i loaa ai kona hoomaikai ana mai; ma ka hana ana i keia, ua makemake oia ia lakobo e like me ka hana mau, e kau i kona lima akau maluna o ke poo o ka makahiapo, a o ka lima hema hoi ma ke poo o ka hope mai, i ka wa e hoomaikai ai, aole nae pela ko Iakobo manao.

            Hooholo aku la o Iseraela i kona lima akau a kau iho la ma ke poo o Eperaima, o ia hoi ke kaikaina, a o kona lima hema hoi ma ke poo o Menase, kau akamai no ia i kona lima; no ka mea, o Menase ka hanau mua.

            Hoomaikai mai la oia ia Iosepa, i mai la, "Na ke Akua ka mea a ko'u mau makua o Aberagama me Isaaka i hele ae imua on a; na ke Akua nana wau i malama mai ko'u wa uuku a hiki loa mai i keia la.

            "Na ka Anela i hoopakele mai ia'u mailoko mai o ka hewa a pau, e hoomaikai ia mau keiki, a e heaia ko'u inoa maluna o laua, ame ka inoa o ko'u makua o Aberahama ame Isaaka, a e laha loa laua i poe nui mawaena o ka honua."

            Ua hookoia ka pule a Iakobo, i lilo ai na mamo o Eperaima ame Menase i poe lehulehu loa ma ia hope aku.  No ka mea, i ka wa ia Mose, he 200 makahiki a keu aku, mai ia wa aku, ua hiki ka heluna o na mamo kupono i kana, he 85,200, a ua oi hoi ka nui i ko na keiki e ae a pau a Iakobo.

            A ike aku la o Iosepa, ua kau aku kona makuakane i kona lima akau ma ke poo o Eperaima, ua hewa ia i kona maka, a hapai aela ia i ka luna o kona makuakane a i ke poo o Menase.

            I aku la hoi o Iosepa i kona makuakane, " Aole pela, e ko'u makuakane, o ke kaikuaana keia, e kau oe i kou lima akau maluna o kona poo."

            Hoole mai la kona makuakane, "Ua ike au, e kuu keiki, ua maopopo ia'u, e lilo no hoi ia i lahuikanaka nui loa, aka, o kona kaikaina, e kela aku ana kona nui mamua o keia, a e lilo ana ia i lahuikanaka nui loa."

            A hoomaikai aku la oia ia laua ia la, i aku la, "Iloko ou e hoomaikai aku ka Iseraela, me ka i ana aku, e hoohalike mai ke Akua ia oe me Eperaima ame Menase."

            I ka pau ana o keia hoomaikai ana i na keiki a Iospa, i aku la o lakobo, "Maloko ou e hoomaikai ia o Eseraela, a e hoolilio mai ke Akua ia oe e like me Eperaima ame Menase," hoonoho no oia ia Eperaima mamua o Menase.

            Ma keia olelo, ame ko Iakobo manao, e lilo ana o Eperaima ame kona mau mamo he poe ikaika a pomaikai hoi, a pela no hoi na mamo a Menase; a no ia mea, in a e makemake na kanaka o Iseraela e pule i ke Akua e hoopomaikai i kekahi, ua pule aku ia ia e hoolilo ia mea e pomaikai ai e like me na mamo a Eperaima ame Menase.

            Ua kokuaia o Iakobo e ka Uhane o ke Akua i ka wa i hoomaikai ai i na moopua ana, a ma na olelo i kana mau keikikane ponoi mamua o kona make ana. A ma ia mea, ua hiki ia ia ke nana imua a koho i na mea he nui e hiki mai ana i kona mau manao; a ua hookoia keia mau wanana ma ia hope iho.

             Olelo iho la oia no kona make ana, penei, "Eia hoi, ua kokoke au e make, a e noho ana no ke Akua me oukou, a e noho ana no ke Akua me oukou, a e hoihoi aku no ia ia oukou i ka aina o ko oukou makuakane."

            Oia hoi, e lawe ke Akua i na mamo a losepa, ame na mamo o na keiki a ae a Iakobo o ka Iseraela a pau mai Aigupita mai, a lawe aku ia lakou i Kanaana.

            Eia hoi kekahi olelo a Iakobo ia Iosepa, "Ua haawe hoi au ia oe i kekahi puu o ka waiwai maluna o kou poe hanauna, i ka mea a'u i loaa'i ma ka lima o ka Amora me kuu pahikaua, ame kuu kakaka."

            Ua manaoia o kela apana aina a Iakobo i haawi ai ia Iosepa, ame kona mau mamo, a ia no ia ma ke kulanakauhale o Sekema, o ia ka mea ana i kuai ai me na keiki a Hamosa; ua lawe wale paha ka Amora me ka lima ikaika, a ua loaa hou mai ma ke kaua. Malaila na iwi o losepa i waihoia'i, oia ka aina o lakaobo i haawi aku ai no kana keiki no Iosepa.

            He hana nui koe ia lakobo, oia ka haawi ana i kana mau keiki a pau i ka olelo wanana no ke ano o na manao o na ohana, i ka wa e hiki hou ai lakou i Kanaana.

            "E houluulu mai ia oukou iho," wahi ana, "e lohe oukou e na keiki a pau, e hoolohe mai ia lseraela i ko oukou makuakane."

            Ke ku poai nei lakou a pau ma ka moe o ko lakou makuakane e kokoke ana i ka make, he 12 lakou, aole i nalowole kekahi.  Ano e keia halawai, mahope o na pilikia i loaa ia lakou a pau! Pehea la auanei na olelo ame na manao ano wanana, e lohe ai lakou mai ka waha mai o ka mea e kkoke ana e komo i kela ao.

            Aia no ia olelo wanana a Iakobo ma ka Baibala, a na oukou e heluhelu, a e noonoo ma ke ano.

            A pau ia olelo ana, a hoomaikai oia i na keiki a pau, kauoh hou o lakobo ia lakou e kanu ia ia me na makua ma ka ilina o Makapela, e kokoke ana i Heberona.  I ka wa e olelo ana i keia mau olelo, e noho ana oia iluna o kahi moe; aole hoi i manao ka poe e noho ana me ia, a e lohe ana i kona leo, e hele koke ana oia i ka make.

            Pela nae ka oiaio, ua pau kana hana, ua pau mau keiki i ka hoomaikaiia eia, a nawaliwali loa iho la ia, a kokoke loa i kona manawa i make loa ai.

            Moe oluolu oia, opili ae la ia i kona mau wawae maluna o kahi moe, kaili aku la ke aho a huipuia iho la ia me kona poe makua. He mea manao nui ia imua o Iehova, no ka make ana o kona poe haipule.

            "E ake au e make i ka make ana o ka poe pono, i like hoi kuu hope me kona."

            Makemake anei oe e make pela? E hilinai ia Iehova e like me Iakobo; e hilinai ia Iesu ka mea i hoike lea ia oe iho i kana hana, me ka hana maikai ia hai; e kau nui ka manao iluna i ka lani, e noho e like me Iakobo ma ka manaoio, e makemake oe e hele, ke pau keia ola ana i ka i hoikeia ma luna ma ka lani - oia ke kanaana kahi o kamaha mau.

            Ina pela, e lana paha kou manao e make ai oe e like me lakobo, me ka weliweli ole, he oluolu, me ka makaukau e haalele i ke ao nei, na hana, ame na pilikia, a noho mau me ka Haku.    Hopena.

No ke kaa ana o ke koena Aie

O Ka Halepule ma kahana.

            E ka Nupepa kuokoa E; Aloha oe. - Ua hele aku o Puahiki e imi, a e noi aku iwaena o na haaole lokomaikai o ke kulanakauhale alii o Honolulu, ma ka la 21 o Aperila, a e hoike aku hoi i ke koena o ka aie o ka hale pule, a e like hoi me ke koena aie o ka hale pule, a e like hoi me ke koena aie he $81.21, pela no ka lehulehu o na haole i kokua mai, ka poe hoi i kanuia ma na lihiwai o ka lokomaikai luaole.  A eia iho na inoa a me ko lakou mau kokua.

L.Smith,….. $ 2 00                 E.O.Hall…….. 5 00

S.C. Damon…… 5 00                        P.C Jones……. 5 00

G. P. Judd,…… 5 00              T. Mossman….. 1 00

L. C. Bayles….. 2 50              H. Samgenwaid…. 5 00

John O. Dominis,…. 2 50       H.A.P. Carter…… 28 25

Sam. M. Dominis…. 2 50       M.L. Rice………… 1 00

H.M. Whitney…….. 2 50       C.L.Bishop……….. 15 50

A ma ka inoa Cash, he………………………….. 15 50

            Oia ka mea i loaa mai, mai ka pole pumehana o ka poe lokomaikai oiaio, na keiki papa a ke aloha Iuaole.

                        Owau no me ka mahalo,

                                    W.L. Holokahiki..

            Kualoa, Koolaupoko, Oahu, Mei 12, 1864.

Hale Pai Kii.

Maluna ae o ka keena pai o ka

"Nupepa Kuokoa,"

Emi ka uku no ke kii.  E paiia no ke kii iluna o ke

Aniani a me ka pepa.

E hele mai e na makamaka e pai i ko oukou mau kii.

                                    H.L. Chase (Keiki.)

112-6m                                    Mea Pai Kii.

J.P. Hughes.

Mea Hana

Noho lio!

Aia ma ka hale kuai o ka mea nona ka inoa maaiuna nei. He nohoilo Pelekane a he Noholio Meleka. a me na Noholio Wahine, o na ano a pau, na Noho Paniolo Nu Hou.

Na Hao Waha a me na Kepa o na ano a pua, Na Kaulawaha, a me na mea e pono ka lio. Na Ili Kauo o na ano a pau, Na Hao Keehi, Na Hao Keehi, Na Palakio Lio, Na Kahi Lio, Na Ike Ili, Na Huipa

A me na na mea e ae a pau loa e pili ana i na Lio a me na Kaaholo, a e kuai ana no ia mau mea,

No Ke Kumukuai Makepono Loa!

Aia no ka Waiho mau nei malaila na pela mauu.

O na pela pulu, na pela hulu a me pela uwaea. E hanaia no e like me ka mea i kauohaia mai.

Ua hanaia no na Kaa Lealea me ka maikai loa, a me ka makepono hoi.

Ua hona hou ia na mea a pau e pili ana i ka'u oihaua me ka maikai.

e malama pono ia no na mea a pau i kauohaia mai e pili ana i ka'u oihana E loaa no wau ia oukou ma Monikahaae, ma ke kihi o ke Aianui Hokele a me ke Alanui Papu.

                        J.P. Hughes.

            Honolulu, Sept. 17, 1863                    100-1y

Laau Lapaau!

Aia ma kaui o

Kakela me kuke

Ma Honolulu.

J.T Gower,- Makawao, Maui.

J.D. Haverkost.- Waiuke, Maui.

C.H. Wetmore,- Hile, Eawaii

J.W. Smith,-Koloa, Kauai.

He Laau Kahiko, a He Maopopo

No Hoi:

Laau hoopau Naio me na Koe

A Dr. Jayne.

He Nui na pilikia o Kamalii i ka naio a me ke Koe, a pela hei na kanaka makua. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo.  Oia mau mea koko hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a hola ua mau ua mai e ae kekahi, e like me ka lepo paa, nahaiu, pahu, ulrale, a me na mai e ae.

            O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea in a nei.

            Eia hoi kekahi.  O ka laau ku pono keia i ka poe pilikia i ka wela o ka houpo: i ka oao ole i ka ai; i ka na wahiwahi o ku kino. i ka mai pehu; i ka naiulu hoopailea; i ka poao ole o ka mea wahine, a me na mea like.

            Penei no e inu ai i ka Laau hoopau Naio me na Keia

            Ina no kamalil, e hanai aku i hookahi hapakolu e ka paeiki, i ka mauawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahia hoakahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu elua hapakolu o ka pune ko pono.  Maliaiiau a i ua anakahia eono, hookahi no puna okoa ka pono, a maihuila aku a i ka wa kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puoa i ka ua  hookahi.  I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ha o kawai maoli.  Oia hoi, in a hookahi ka puna lau, alaila, e hoiia me na puna wai maoli eha : a pela no e in a ai ma ke kakahiahi awakea a me ke ahiahi.  Aku, i nai ka pilikia, alaila, poao no elima inu ana i ka ia, penei; kakahiaka, kiekie ka ia, awukea. auwi ka la, ahiahi.

            E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke roahope iho.

Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,

Jayne's carminative Balsam.

            He laau maikei a oluolu hoi kela no ka lii, ka Naha, Naialu, Wela o ka Houpo, Haoa, Hoopailua wale, Luai, Luai waaku, ono olo i ka ai Nahu me ka uwe no hoi u na keiki uuku, a me na mai like he uui.

            Emo ole ka oluolu o na mau mai nei i keia hau.

            Penei e luu ai, i ka lae ana hookahi. Ina he keiki akahi paha one malama, a lua paha he unikupamahio paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.

            Ina he keiki mai na malama eona a hiki i na wahama ewalu. he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki huakaui a hiki i elua, e inu no ia i pana ki okou. Mai ke hike a i ke walu o ka makahiki, elua puna ka poeo, a no kamako makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.

            A inu ae, e hui me ka wai maoli uuku, (a like a hoe ka wai me ka laau,) a pela e inoa ma ai.  Ekolu uha eiima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.

            I akaka nae. Ina he nui ka wale, a in a ua koma kekahi ai pono ole iloko o ka opa, e aho e meai e mau ua i mau hu'ale ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila puha, i houma e ka mea ino oioko, aaila e inu i keia laau hoopaa hi.

            Ina e luai ka mea mai, mahope o ka lau ana i ka lawe, a pau a i ka luaila, e hanai hou aku no e like me mamua: a puila a pinepine. a oluolu hoi ko loko, a wahehe maiie no ka iaau ma ka opu.

            Aohe a makou mea e noi aku ai i ka lehulehu Luakahi wale no o ke kauoha aku ia iakou e Hoao Pono i no.

Laau Kunu a Kauka Jayne,

hoke aku ai i ke ola o na aea a pau i hoakakaia no kana nana aau.  Ua hoola, a e hiki ana no ke hoola i ka mai

Kunu, Nahu, a me ke Anu,

a me na mai e ae no hoi he nai wale; a e na mai Hoku ua ho i ola uui, na mai i ola ole i na laau e ae. A aho e hoau uakua e ka poe i mai ia.

He kuha koko anei kou?

He kunu anei kou?

He eha anei kou kania-i?

he kunu umii anei kou me ka nae?

            Aole Anei he kunu oo ou?

            Aole Anei ou mai kunu?

            Aole anei ou mai naenae?

            Aole Anei ou eha ma ka umauma?

            Aole Anei ou kunu kalae?

            Aole Anei ou hu ma ka iwiaoao?

            A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaiia, e ike au i ka oia i ka Laau Kunu a Kauka Jayne.

Na mai hoopailua.

Mai o ke ake!

Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.

(o ka nawaiiwaii o ka puu haowaii ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)

            He pono ke ai koke i ka laau a Huale oia a Kauka Jayna. he iaau oluolu, a he oia no hei.  Aohe no he mai i nale ka makemake i na laau hoonaha; a mai i nale ke makemake i na laau hoonaha; a mai wai no hoi ka pou o oia ana, me ka oluolu no hoim in a e hoomaopopoia.  a e iou ia ao hoi ua mau laau ia.  Aole no e oluolu pono kekahi mea, uai e inaiua ana oloko o kona kino; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa ua make no, a in a e maiana puna ia a u lua hoi i na Huaale Naha, alaila ola no.  No ka hoelio ia ana wai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka

Huaale Ola a Dr.Javne.

            Me ka hiki ke hooia'ku i ka maikai, a ua ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau manawa e na have e ne. a me ka maikai no hoi o ka in a ana, a me ko aia maoli no hoi A in a no e inu aoa ia laau, aole no he mau mea i hookupuia, oia ka ai ana a me ka inu ana.  Aole e iao ke waiho luihi, ao ka mea, ua hnaia no a uaikai loa.  Aina e lau ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka pau waiho ai.  Ma ka in a ana ma ka haawina lilili, he maikai loa no ka naha ana, a ho ohaola me hoi. a me ka holopau ke ino oloko o ka opu.

Disipepesia

(oia ka mai ono ole o ka ai, i kekahi manawa, a me ka haowaii pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka pau moai ai)

            O keia Huaale Hoola a kauka jayne, he waikai hou ko ka ihooikaika ana ia mau oihana o ko lakoe mau kina.  Ena ua oihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawu ku ola ke lau peia ia

Huaale me ka Laau Heemaemae Koko

a hoopau Naio me na Koe,

A Kauka Jayne,

e like me ka mea i kuhikuhiia maweho o ka wahi o ka iaae.

No na mai ma ke ake,

mai lena

mai ma ka opu hanawai,

na mai wela,

ka haalulu,

ka mai o ka ili,

koko ino

mai nalulu,

Paa o ka lepo

mai kuna,

mai wahine,

ke mai hoopailua.

            ua maopopo loa ke OLA okeia mau Huaale. A e he mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao puao io mau huua a he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoia ana i na mai

Puha

alaala

kaokao,

puupuu,

pehu

kunakuna,

Hanene, lolo,

na mai waaine, a me na mai e ae, no he koko e humoimo mai ae i kana

Laau Hoomaemae koko.

99-1y