Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 24, 11 June 1864 — Na Palapala. He Leta i na Makaainana O KOOLAUPOKO. [ARTICLE]

Na Palapala.

He Leta i na Makaainana O KOOLAUPOKO.

Aloha oukou e na Makaainana Hawaii o Koolaupoko, Oahu—na keiki kanaka ikaika o na pali hauliuli o ka pali Koolau, mai na kula manienie hanai holoholona o VVaimanalo a hiki wale aku i na palena kahakai o Kualoa ka aina ko! Me oukou ka halialia o ke aloha, ena keiki eleu oke Koolau! E hoolohe iki mai oukou ina manao pokole i kakauia malalo iho nei.

Ke hookokoke loa mai nei ka la nui no na Makaainana Hawaii, mai Hawaii o Keawe, a hiki i Kauai o Manokalanipo! Mai ka hoomaka mua ana o ke koho Lunamakaai* nana ma keia pae aina a hiki wale i keia wa, aohe la nui e ae no na kanaka Hawaii e like me keia Poakahi ae, oia ka la 13 o lune nei. Ma ia la e lawe ana kela kanaka keia kanaka i kona balota a e waiho ana iloko o ka pahu balota, i mea e akaka ai na Elele Makaainaua no ka Ahakuka Kumukanawai. He hana nui, a he hana eehia keia; no ka mea, ma na hana a ia poe Elele e akaka'i ka pono ame ka poino oka lahui okoa o Hawaii! Ina e koho oukou i kapoe nawaliwali a hopohopo wale, i ka poe hoopilimeai paha, a i ka poe kolohe maoh paha, e poino ana oukou, a e lilo aua nei oukou i poe pio e like me ka noho ana ona Lahui Pegana! Nolaila, e ala e Koolaupoko * E ala !! E hookanaka ia oukou iho. E hana naauao, a e hana pono, i mau ke ea oko kakau aina, i mau ka pono o na'lii me na Makaainana Hawaii, i paa na hooilina maikai na ko oukou poe keiki me ka oukou poe moopuna a hiki i na hanauna mahope aku !

Ekolu no ano kanaka a makou i ike ai he pono ole ke koho i Elele Makaainana : O ke kanaka nawaliwali ano makau wale, akahi. Oke kanaka hoopilimeaai, alua. A o ke kanaka kolohe maoli, akolu. He hana ano nui ka hana e waihoia ana ma ka lima ona Elele a kakou ; nolaila aole pono ika poe hemahema, ai ka poe noonoo nawaliwali. E hoao ana paha kekahi poe e alakai hewa, a e hoowalewale a hoopunipuni i na Eleie a kakou; nolaila aole pono ika poe hoopiliineaai.

Maloko o ia Ahakuka Kumukanawai, e noonoo ia ana ko kakou Kumukanawai—oia ke kahua o na Kanawai me na pono kino a pau loa o keia lahui Hawaii; a ina ma ke kolohe ana o ka poe kolohe e hookahuliia'i keia Kumukanawai, o ke poholo pu aku no ia o na pono kino nui a pau o ko kakou lahuikanaka; nolaila, aole pono keia hana i ka poe kolohe.

Ua lohe mai makou, e na makaainana o Koolaupoko. i kekahi mau inoa e-balota la iwaena ooukou,o W. Pinehasa kekahi. Ke olelo nei inakou, aole akaka kona pono ma keia hana nui. Eia hoi, ua koho oukou ia Pinehasa i Lunamakaainana, a he pono oia e kali, a hiki mai ke kau Ahaoi elo, o kona manawa la e hoike mai ai i kona ak amai, a aohe pono e koho ia ia i Eiele.

O W. Kapahukula, (hapahaole kepa leanaka,) keiki a Kivini, oia kekahi amakou i lohe ai e hooikaika ana i kona balota. Ke olelo nei makou, he kanaka pono ole oia no keia hana; no ka mea, ua maopopo kona ano ī ka hapanui o kanaka a pau o Hawaii nei, a heaha la ia? Ma na uapo o Honolulu nei kona kihapai hana, a o kana hana hoi i maa, oia no ke kepa k.inaka. Aole i akaka kona ano, a aole no hoi i ikeia kona ano hoopono imua o ka lehulehu, a aole hoi oia i kaulana no na hana ano nui a naauao. Mai noho oukou a koho i ka malihini o ia ano.

O Maakuia anei kekahi i manao e hana i balota ? Oke kela loa aku ia o ke kanaka I pono ole no keia hana. He kauaka nawalij wali, manao hinawenawe, ua kupono oia no [ na hana mama o ke kau Ahaolelo, aole pono oia no na hana koikoi hohonu o ka Ahakuka Kumukanawai. Ua lohe makou ua hana o Maakuia i ba!ota nona iwaena o makou nei, aole paha oiae hiki ana. Ua makemake na kanaka o Kona nei, i mau kanaka manaopaa, a o Maakuia hoi, he kanaka loli wale paha, pela io anei ? He kanaka manao oopa paha, aole anei ? Aole paha. makemake ka lehulehu o Kona ia ia. Mai koho hoi ha oukou ia ia. Owai la ke kanaka kupono no Koolaupoko ? Hookahi waie no mea a makou i lohe ai, oia oC. H. Judd ( Kale a Kauka.) Ina ae oia e lilo ī kauwa Elele no oukou, e hopu koke īho oukou ia ia i kanaka no oukou. He Hawaii maoli oia. He kupa iwaena o oukou. He makamaka no na Alii me na Makaainana Hawaii. He kanaka ua ike ia kona aro. Aole oia e kumakaia ana ika pono o ka lehulehu. Ena keiki kane ona aina pali hauliuli: E ku ae oukou me he kanaka hookahi la i keia Poakahi ae! E lawe ika balota a Kale Kauka, o ko oukou pono ia ! I ikaika ka manao ! I lokahi pu ka hana ! Pela e paa ai ko oukou mau pono. Pela hoi e maikai ai ka inoa o Koolaupoko! Me ka Paiikooiau ke aloha maikai o kona kaikuaana. Kona—Oahu. E7' O ke kanaka pakela loa o ka uhauha ana, ame ka inu ana ina mea ino, ua iike no ia me ka wehe ana i ka maluhia o ka noho pono ana o ka poe maikai.