Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 33, 13 August 1864 — Page 1

KA
NUPEPA KUOKOA
Ke Kilohana Pookela no ka Lahui Hawaii
BUKE III. HELU 33. HONOLULU, AUGATE 13,1864. NA HELU A PAU 142.

 

KA HANA ANA
— O KA —
AHAHUI ELELE.
POAKOLU, Aug. 3, 1864.— LA 20.

 

Halawai ka Ahaolelo ma ka hora 11.

Pule a pau. Heluheluia ka moolelo a aponoia.

Hon. G. M. Lopikana. Hai mai oia o ka mea imua o ka Hale, o ka noonoo ana i ka Pauku 31 o ke Kumukanawai hou.

J. P. Gerina. Noi mai e kapaeia na rula i heluhelu mai ai oia i kekahi palapala hoopii.

Loio Aupuni. Ninau mai oia e haiia'ku ke ano o ke kumu hoopii.

J. P. Gerina. Hai mai oia, aia wale no imua o keia Aha, ka hiki ke hanaia no ka mea e pili ana i ua palapala'la.

Hon. G. M. Lopikana. Hai mai oia, ua kauoha ia keia Aha e hele mai e kuka no kekahi mea hookahi. Aole nae oia i manao e keakea aku i ka hana ana o ka Aha.

J. P. Gerina. Hai mai oia, o ka palapala hoopii ana i makemake ai e waiho mai, e pili ana no ia i ke kue i kekahi o na Luna Elele. A hai mai no hoi oia, ina e hooleia ka hoopiiia ana o kekahi o na Elele, alaila, e hiki ana no i na kanaka a pau ke hele mai a noho i Elele. Kue mai o H. I. Wana i ka heluhelu mai i ka palapala. A wehewehe mai no hoi i na olelo kupono.

Hon. G. M. Lopikana. Hai mai oia i kona manao, ina e kauoha mai ana na makaainana, alaila, na na Elele no a lakou e hai mai. Ninauia, a like a like na poe i koho, a ua hooleia ke noi.

G. P. Judd. Ku mai oia, a hai mai he mau hoololi kana i manao ai e hookomo iloko o ka pauku 31.

C. De Varigny. Wehewehe mai oia i ka olelo pili pane ia Kauka, ame ke ano no hoi o kana mau hoololi. Hoakaka mai oia i ke ano o ke kaheaia ana o keia Aha Elele, me ka hai mai no hoi, aole lakou i apono i ke kahea ana ia mea, aka, na ka Moi no i hana ia mea nona iho. Mamuli nae o ke aoao ana mai a ka poe leo kanawai o ka aina. A hai mai no hoi, o ke ano o ka pauku 94 o ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, ua hoikeia mai no ke ano o ia pauku e na mea nana i hano. Ua hai mai o I. Ii, ina no e makemake ole ka Moi e hoohiki i ke Kumukanawai, oia iho la no, pela ko Ii manao, aka, o ko Kauka manao, ua hanaia ka pauku 94 no Kamehameha III., nolaila, ua kue ka olelo a kekahi o na mea nana i hana ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, i ka olelo a kekahi. Hai mai no oia, ua hoohiki no oia e malama i ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, a, aole no na Kuhina i uhaki iki no ia mea. Ua akaka no i ke Akua he iini nui kona, e hoopio loaia keia ano ae mawaho ae o ke Kumukanawai, a he makemake kona e holo pono ka hana ana ma keia mea.

G. P. Judd. Hai mai oia, he makemake kona e kau na pilikia o ka oihana Kuhina Nui a pau iluna a na Kuhina, no ka mea, e hoopauia ana ka oihana Kuhina Nui. Aole ona makemake e noonooia na mea e pili ana i ke Kumukanawai o ka M. H. 1852.

J. P. Gerina. Hai mai oia i kona manao no ka mea e pili ana i ke Kuhina Nui. He mea nui no keia waiho ana i ka oihana Kahina Nui. Kamailio mai no hoi oia no ka olelo a ke Kuhina Waiwai no ka hoole ana mai, aole no lakou ka hewa o keia kahea ana i ka Ahaolelo Elele. Hai mai no hoi oia, akahi no oia a ike i ke kue no o ka Aha Kuhina me ka Moi, a hoomau no hoi lakou ma ko lakou mau oihana. I kona manao, o ko lakou noho ana iloko o ka lakou oihana, o ko lakou apono ana no ia i na hana a ka Moi, a nolaila, ua pono no ia lakou ke hoahewaia no keia hana. Hoopuka mai i kekahi mau kumu hoohalike. A olelo no hoi oia i keia la kona kapa ana'ku na na Kuhina ka hewa o keia hana kue ana i ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, a kokua no oia i ka hoololi a Kauka.

C. De Varigny. Ninau mai oia, e hana ana anei keia Aha me ka noonoo no na hana o ka wa i hala, a o na hana anei a lakou o keia hope aku. He makemake no lakou e auamo i na kaumaha e hooiliia ana iluna o lakou. Hai mai no hoi oia he 12 a he 15 haulehia ana o na Kuhina o Beritania, aka, aole nae lakou i haalele i ko lakou noho ana. A hai mai no hoi no na mea e pili ana i ko Hawaii nei Aha Kuhina.

R. C. Wale. Wehewehe mai oia i ke ano o kona manao, makemake no oia e hookauia ka hana a ke Kuhina Nui iluna o na Kuhina. Like no kona manao me ko Kauka. A hoike mai no hoi oia, aole no he makemake o ka Moi e mau kela noho ana Kuhina Nui, hoopololei loaia mai kana mau olelo e Kauka. Olelo mai oia, no ka hai ana'e a ka Elele o Honolulu, ua hoahewaia na Kuhina, he makemake oia e hai ponoia aku ka la ame ka mahina. P. F. Koakanu. Hai mai oia i ke kumu o kona kokua ana i ka hoololi a Kauka. He makemake no oia e hookaawale loa i ke kino o ka Moi. Aole ona makemake e hooili aku na Kuhina i ko lakou hewa iluna o ka Moi. A hai mai no hoi i ke ano o ka olelo hoopili, a pela no hoi ke Kuhina Waiwai, a hoike mai no hoi i kana mau kumu hoopilipili e pili ana ia Iona, ame Anania. Naauao no ka wehewehe ana no na mea pili Baibala. Wehewehe mai no hoi oia no na mea e pili ana i ke Kuhina maikai, oia o Iesu ma ka hoohalike ana. Hon. G. M. Lopikana. Wehewehe mai oia i kona manao no ka olelo hoololi. Manao oia, ua pololei loa ke ano o ka pauku e waiho nei. I kona manao, he pono ke waihoia na ke kanawai e hooponopono. A hai mai no hoi oia i ke kumu o kona kue ana i ka hoololi a Kauka. G. B. Ukeke. Makemake no oia e hooholo no ka pauku e like me ia e waiho nei. Aohe ona makemake e hooiliia ka hewa o ka ka Moi mau hana, iluna o na Kuhina.

V. Kanuka. Hai mai oia i ke kumu o kona kokua ana i ka hoololi a Kauka. Kepoikai. Hoopuka mai no he hoololi. Kahaleaahu. Hai mai oia i kona manao no ka hoololi, e kue ana, a noi mai no hoi e hooholoia ka pauku e like me kona heluhelu ana.

Hon. C. R. Bishop. Hai mai oia i kona ano kue i na olelo hoololi mua a Kauka, a me kona apono hoi i ka hoololi alua.

J. P. Gerina. Hoopuka mai oia i kona manao no na olelo a ka Hon. C. R. Bishop, me ka wehewehe naauao mai no hoi i ke kumu o kona kokua ana i ka olelo hoololi, a me ka hai ana mai no hoi i kona manao no ka pono o keia hoololi.

Loio Aupuni. Hai mai oia i ka hooko oleia no o ka pauku 656 o ke Kanawai Kivila, e pili ana i ka ka Moi mau hana ame ka Ahakukamalu.

J. P. Gerina. Hai mai oia, aole pili o na olelo a ka Loio Aupuni no keia olelo hoololi, a pane mai no hoi ka Loio Aupuni no ia mau olelo a ka Alele o Makawao.

V. Kanuka. Hoike mai oia, he hoololi hou no ka pauku 31. Kokuaia.

J. I. Dowsett. Hoakaka mai oia i ke kumu o kona kokua ana.

C. H. Judd. Ninau mai oia i ke ano o keia mea o ka hoopau ana i ke Kuhina Nui, e waiho aku ana anei kana mau hana iluna o na Kuhina. Pane mai no hoi ka Loio Aupuni, ame ka Hon. G. M. Lopikana no ia mau ninau.

J. I. Dowsett. Wehewehe mai oia i ka like o kona manao me ka Elele o Honolulu, no na mea e pili ana i ke Kuhina Nui.

G. P. Judd. Pane mai oia i kona makemake ole e hookaawale ia ka oihana Kuhina Nui, me ka paa ole o na Kuhina e ae. Ina e hiki hou ole mai ana ka hoololi ana i ke Kumukanawai mawaho ae o ke Kumukanawai, alaila ae oia e hoopau i kana olelo. I kona manaopaa, ua kue loa no keia hana i ke Kumukanawai, aka, aole ia i hoahewa i ka Moi, ua hoahewa no i na Kuhina. Olelo mai no hoi oia, aole ke kahea ana i na Elele he hana oihana.

R. C. Wale. Makemake ole ia e hoopau manawa wale iho no, aka, he makemake oia e heluhelu mai i ka aauku 64 o ke Kumukanawai o Belegiuma ame na olelo e ae e pili ana i ka hoohalike.

Ninauia ka hoololi a ka Elele o Waimea, a ua hooholoia e na Elele, ame na 'Lii, koe no ko ka Moi.

Heluheluia ka pauku 32. Hooholoia e na Elele, ame na 'Lii. Heluheluia ka pauku 33. W. F. Martin. Hoopuka mai oia he ekolu hoololi.

Ioane Ii. Ninau mai oia i ke kumu o kakou e hookuu aku ai i ka Moi e hele i ka aina e. Aohe ona makemake e hele ka Moi i ka aina e, nolaila, kue loa oia i ka pauku. Wehewehe mai oia no ko Liholiho holo mua ana mai kona aina'ku, ame kona huhuia ana no ka haalele ana i kona aupuni.

H. R. H. M. Kekuanaoa. Hoapono oia i na oleia a Ii no na mea e pili ana i ka olelo a ka Moi o Beritania, e huhu ana ia

Liholiho no kona haalele ana i kona aupuni. Aole ona makemake e hookomoia i huaolelo hou. Hoike mai i kekahi manao pili moolelo no ke au ia Kamehameha I., ame Kamehameha II., ame ka moolelo o ka hana a Kiki Keoki ame Kamehameha Nui. G. B. Ukeke. Kue nui oia i na hua Kuhina, a e hookomo iho no i ka Aha Alii, me ka hoopuka mai no i na olelo naauao hohonu o Hawaii. Hu ka aka a ke anaina. M. Kahananui. Noi mai oia e hoakaka ponoia ke ano o na mea i manaoia e hana iloko o keia Kumukanawai ma keia pauku.

C. Kanaina. Noi mai oia e hookomo i hoololi.

J. Nahaku. Hoopuka mai oia he mau hoololi, hai mai no hoi i ke kumu o kana hoololi ana, me ka hoakaka no hoi, ina e hele ka Moi i ka aina e, alaila, na ka hooilina Moi ko e hooponopono i ke aupuni, a ina aole i hiki aku oia i ke kanaka makua ana, alaila, na ka Aha kahu Aupuni e hooponopono ke aupuni.

Loio Aupuni. Wehewehe mai oia i ke ano o ka pauku, ame ka pono no hoi. Aka, iloko nae o kona manao, he mea pilikia loa i na Makaainana ka haawi ana i ka Moi i koho i ka poe e pili loa ana iaia, me ka ae ole aku iaia e hoonoho i kana mea e makemake ai. No ka mea, pilikia ka lehulehu ke ae oleia ka Moi e wae i ka poe kupono e pani i kona hakahaka i ka wa hele, me ka hoopuka mai no hoi i na olelo hoohalike naauao kupono. Nahaku ame Martin, olelo mai laua, aole like o ko laua manao me ko ka Loio Aupuni. Hoopaa mai no o Martin mamuli o kana mau hoololi.

J. P. Gerina. Noi mai oia e waihoia ka olelo hooholo a Nahaku ma ka e a ua hooholoia. J. Nahaku. Noi mai oia e hoomoeia ka hoololi a ka Elele o Kau ma ka papa, a ua hooholoia. Hooholoia ka pauku e like me kona ano mau. Heluheluia ka pauku 34. Hon. C. Kapaakea. Hai mai oia, he hoololi kana i makemake ai, a hai mai no hoi oia i ka waihoia o na 'Lii mawaho o ke Kumukanawai o ka M. H. 1852, makemake oia e hookomoia o na 'Lii hanau o ka aina, aole o na 'Lii.

H. R. H. W. C. Lunalilo. Noi mai oia e kapae loaia kela pauku 34, a ua kokuaia. Ninauia a ua hooholoia e na Elele. Hoole ia e na 'Lii. Hooholoia ka pauku 34, koe no ka Moi.

Heluheluia ka pauku 35, a ua hooholoia e na Elele, ame na 'Lii. Heluheluia ka pauku 36, a ua hooholoia e na Elele ame na 'Lii, koe ka Moi. Heluheluia ka pauku 37. J. Nahaku. Hoopuka mai oia he olelo pakui no ia pauku.

J. P. Gerina. Manao oia he makehewa ka hoololi a ka Elele o Kaanapali, a he wahi hoololi kumu ole, a noi mai e waihoia ma ka papa ka hoololi, a ua hooholoia. A hoopuka mai no hoi oia i kekahi wahi hoololi a hoihoi hou no.

H. R. H. M. Kekuanaoa. Wehewehe mai oia i ke ano o ka hana ana a na Farani, ame ka haawiia ana o ke aupuni ia Amerika Huipuia.

Ioane Ii. Wehewehe mai oia i kona manao no keia pauku.

M. Kuaea. Noi mai oia e hookomoia i hoololi, e hookomo ana o ka Ahakukamalu. J. P. Gerina. Hoapono oia i ka manao na na Kuhina no hooponopono no ke kuka ana i ke kaua.

Loio Aupuni. Wehewehe iki mai no oia i ke kumu o ka hanaia'na, a kapaeia ka Ahakukamalu mawaho ae o keia pauku.

M. Kuaea. Wehewehe mai oia i ke kumu o kona hoopuka ana ia hoololi.

Ioane Ii. Hoakaka mai oia i kona manao no ka hoololi ana.

G. P. Judd. Hoopuka mai oia he hoololi, e holoia kekahi mau huaolelo o loko o ia pauku.

H. I. Wana. Kokua oia i ka manao o M. Kuaea.

C. H. Judd. Hoike mai oia i kona manao, ua kuhihewa ka Elele o Waialua, ame Hanalei.

H. R. H. M. Kekuanaoa. Makemake no oia e hooholoia no ka pauku.

Hon. D. Kalakaua. Noi mai oia e hoopaneeia ka noonoo ana ame ka halawai pu, a hiki i ka hora 11, a ua hooleia.

M. Kuaea. Wehewehe hou mai no oia i kona manao no ia mea. Ninauia ka hoololi a Kauka, a ua hooleia. Hoihoi hou o M. Kuaea i kona manao, me kona hai mai i kona kuhihewa.

Noi mai o Kauka, e hookomoia ka huaolelo Ahakukamalu, a ua hooleia no.

A ua hooholoia ka pauku e like me kona ano mau e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 38, a ua hooholoia.

Heluheluia ka pauku 39, a ua hooholoia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 40, a ua hooholoia e na Elele ame na 'Lii.

Hoopaneeia ka halawai a ka la apopo hora 11.

POAHA, AUG. 4, 1864.— LA 21.

Halawai ka Ahaolelo ma ka hora 11. Pule a pau. Heluheluia ka moolelo a aponoia.

Heluheluia ka pauku 41. Loio Aupuni. Wehewehe mai oia i ke ano o ia pauku ame na mea i manaoia ma ia mea.

D. H. Hikikoke. Wehewehe iki mai oia i kona manao imua ona. G. P. Judd. Hoi mai oia i kona manao e pono ke hookomoia na mea i manaoia e hana iloko o ke Kumukanawai. Loio Aupuni. Wehewehe hou mai no oia i na mea i pili i ka wehewehe ana no neia mau mea, me ka i mai no hoi, aole i pololei loa ka Kauka.

G. P. Judd. Noi mai oia e kapaeia kekahi mau olelo, " e like me kana kauoha." G. M. Lopikana. Kue mai oia i ke noi a Kauka e kapaeia kela mau huaolelo, me ka wehewehe mai i ke ano ame ke kumu o kona kue ana. Makemake oia e hoopau i ka pohihihi o ke ano o ka hana a ka Ahakukamalu.

R. C. Wale. Hoopuka mai oia i kona manao no keia pauku, a hai mai no hoi, he kakaikahi wale no o na 'Lii o ka Ahakukamalu i ike iki i ke ano o ka hana naauao ana ma na mea o ke aupuni, no ka mea, ua nele lakou i na buke kupono nana e ao mai. He makemake ka Moi e imi i na mea e holo ia ka hana o ke aupuni me ke keakea ole ia.

Hon. C. Kapaakea. Noi mai oia, e hooholoia keia pauku ma kona helukelu alua ana.

J. P. E. Kahaleaahu. Makemake oia e hookomoia ka huaolelo " Moi" ma kahi o ka huaolelo " Alii."

V. Kanuka. Makemake oia e hookomo i ka huaolelo me ka uku ole, mahope o ia pauku.

C. De Varigny. Wehewehe mai ke Kuhina Waiwai i kona manao no keia pauku, a i mai no hoi, aole e koiia mai ana e ka Ahaolelo i uku no na 'Lii o ka Ahakukamalu.

J. P. Kerina. Kokua oia i ka manao o ka Elele o Waimea. Hoakaka loihi no hoi i ke ano o ke kumu o kona kokua ana. Manao oia, he makemake na Kuhina e hookau aku i ke kaumaha o ka lakou mau hana iluna o ka Ahakukamalu. Manao no oia ua oi loa aku ka nui o na Kuhina mamua o ka hana.

C. De Varigny. Hoopuka mai oia i kona manao pane no ka olelo a ka Elele o Makawao, me ka hai mai no hoi, aohe o lakou makemake e hooili aku i ke kaumaha iluna o ka Ahakukamalu. Ina oia e olelo ae aole ona makemake e hoolohe i ka olelo a kekahi o na Elele, alai, he keu oia a ke kanaka haaheo nui loa.

J. P. Gerina. Hoopuka mai oia, he olelo e pane ana i na olelo a ke Kuhina Waiwai. J. I. Dowsett. Hoopuka mai oia he hoololi, a ua hoihoi houia no.

G. P. Judd. Makemake oia e hoomaopopoia ke ano o na mea a pau e paiia ana i na Kumukonawai, mahalo nui oia i ka manao o na Kuhina, aka, makemake no nae oia e hoomoakaka ia, a ua hoopuka mai oia i ka hoololi hou, a ua kokuaia e Hon. G. M. Lopikana.

Niaauia a ua hooholoia e na Elele, ame na 'Lii, a ua hooholoia ka pauku 41 me ka hoololiia e na Elele ame na 'Lii. Heluheluia ka pauku 42. Hon. G. M. Lopikana. Hoopuka mai oia he hoololi, a ua hooholoia e na 'Lii ame na Elele.

G. P. Judd. Hoopuka mai oia he hoololi no ka pauku 42, oia hoi o ka pauku 64 o ke Kumukanawai o Belegiuma, penei : " Aole no e lilo ka hana a ka Moi, he oiaio, ke ole e kakau inoaia e kekahi Kuhina, a ma ia hana ana e lilo ai maluna iho o ke Kuhina ke kaumaha.

J. P. Gerina. Kokua mai oia i ka hoololi a Kauka, me ka wehewehe loihi mai no hoi i kona kumu i kokua ai.

Ninauia no ka olelo pakui a Kauka, a ua hooholoia e na Elele ame na 'Lii, a ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana e na 'Lii a me na Elele.

Heluheluia ka pauku 43. D. H. Hikikoke. Kue mai oia no kela pauku, a hoike mai no hoi i ke paewa nui o keia pauku, me ka pauku o ke Kumukanawai o ka M. H. 1852. Makemake oia e waiho kaawale no ko na Makaainana Hale. V. Kanuka. Kue oia i ka olelo a ka Elele o Hilo, no ke kue i ka noho ana o na Kuhina, he makemake no oia e noho iloko o ka Hale o ka Poeikohoia, i maopopo ai ka hana ana o ke aupuni. J. I. Dowsett. Wehewehe like mai oia i kona manao me ko ka Elele o Waimea, no ka mea, makemake loa oia e hooholoia no ka pauku e like me kona ano.

R. C. Wale. Wehewehe mai oia i kona kumumanao, no ka mea imua o ka Hale. Hai mai no he mea kupono no ka hoonoho ana i ke Kuhina Waiwai iloko o ka Hale o ka Poeikohoia.

J. P. Gerina. Kue loa kela i ka pauku 43, aole ona makemake e aeia na Kuhina e hele mai e noho wale iloko o ka Hale o ka Poeikohoia. Makemake oia e noho a e kuka kaawale na Mana Nui o ke aupuni. Aole ona makemake e haowaleia'ku ia pono mai na Makaainana'ku. A hai mai no hoi oia, he hiki no i na Kuhina ke kauohaia e hele mai imua o ka Hale o ka Poeikohoia.

C. De Varigny. Hoakaka mai oia i kona manao no keia mea, kue no hoi paha, nawai hoi ka ole. Hai mai no oia pela no ka hana ana mh na aupuni nui o ka honuk. A wehewehe loihi mai no hoi, a pane mai no na olelo a ka Elele o Makawao, no ka maka'u o na Lunamakaainana. [I ko makou manao iho, he maka'u io no kekahi poe i ka poe Kuhina Luna Hooponopono.] G. B. Ukeke. Kue no oia i ka noho o na Kuhina iloko o ka Ahaolelo o na Makaainana. Aohe ona makemake e aoia mai na Lunamakaainana e na Kuhina, no ka mea, ke ike e nei no oia i ka hoonahili o na Kuhina i ka hana. Malia paha he makemake ko laua e hele e hoopii i ko laua uku, a ike paha laua i ka Lunakanawai kanaka maoli, hooemi i ko lakou uku. A o ka noke wale no paha ia o laua nei i ka haawi i ko laua oihana ia hai — i na haole, kai no hoi ua waihoia no hoi na Kuhina ma kekahi aha e aku. He ae no ia e hoonoho i elua Kuhina iloko o ka Hale Makaainana, ke aeia mai i elua Lunamakaainana e noho me na Kuhina, na 'Lii no hoi, ame ka Moi.

C. H. Judd. Hoopuka mai oia he hoololi, kokua mai o Kauka, ame Kanuka, me ka hookomo mai i pakui e pili ana i ka haawi ana i ka Mana o ka Ahaolelo e hoohaalele i na Kuhina a i ko lakou oihana ke hooholoia kekahi olelo kue ia lakou, a ina e haalele ole na Kuhina, alaila, e hoopauia ka poe Lunamakaainana. Hon. G. M. Lopikana. Hoakaka mai oia i kona manao no keia pauku, kokua mai no oia ma ka ae ana i na Kuhina e noho iloko o ka Hale o ka Poeikohoia. Ninauia ka hoololi a ka Elele o Hilo, a ua hooleia e na 'Lii, a ua hooholoia e na Elele. Ninauia ka hoololi a ka Elale o Waimea, a ua hoole ia e na Elele. Ninauia ka hoololi a ka Elele o Koolaupoko. Ua hooholoia e na Elele, he 3 poe kue, a ua hooholoia no hoi e na 'Lii. A ua hooholoia ka pauku 43 e na 'Lii ame na Elele.

Heluheluia ka pauku 44. A ua hooholo ia me ka hoopaapaa oleia e na 'Lii ame na Elele.

Haawina IV.

Heluheluia mai ka pauku 45. A ua hooholoia e na 'Lii ame na Elele.

Heluheluia mai ka pauku 46. A ua hooholoia e na 'Lii ame na Elele, me kekahi wahi hooponopono uuku.

Heluheluia ka pauku 47. Ninauia, a ua hooholoia me ka hoopaapaa ole o na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauka 48. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii, me ka hoopaapaa ole.

Heluheluia ka pauku 49.

J. P. Gerina. Noi mai oia i na Elele e hoomaopopo i ke Kumukanawai o ka M. H. 1852. Hoike manao iki mai no o G. P. Judd, Hon. G. M. Lopikana, ame James I. Dowsett. Ninauia, a ua hooholoia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 50. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 51. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 59. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 53. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 54. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii.

Heluheluia ka pauku 55. A ua hooholo ia e na Elele ame na 'Lii. Heluheluia ka pauku 56. G. P. Judd. Noi mai oia, e hoopaneeia ka hana a ka la apopo hora 11.

POALIMA, AUG. 5, 1864.— LA 22.

Halawai i ka hora 11, heluheluia ka moolelo, a ponoia, pule a pau.

Hapaiia ka noonoo ana no ka pauku 56, a mailaila aku i naue ai a hiki i ka pauku 61, a ilaila kahi o ka hoopaapaa nui ana, a ua hookomoia kekahi hoololi na Kauka, a ilaila no kahi i hoopaapaa'i, a hooholoia ia wahi. A hoopanee ia no ka hana. A ka wa kaawale hoike akea'ku makou i na manao i hoopuka ia e na Elele a me ka poe a pau o ka Ahaolelo ma ia la.

POAONO, AUG. 6, 1864.— LA 23.

Halawai ka Ahaolelo ma ka hora 11. Puleia a pau. Heluheluia ka moolelo a aponoia.

Hoike mai ka Luna Hoomalu, o ka mea imua o ka Hale, oia no ka noonoo ana i ka pauku 60, ame ka pauku 61 o ke Kumukanawai hou.

Hon. C. R. Bishop. Hoopuka mai oia he hoololi no ka pauku 61, e hookomoia na huaolelo " Aole e emi iho malalo o ka makahiki hookahi." a wehewehe mai no hoi i na kumu o kona makemake ana ia mea e hookomo.

C. De Varigny. Hoakaka mai no oia i kona manao kue ole i ka hoololi, aka, he pono no i kona manao, ina e hele kekahi i kahi e, e pono no ia ia ke kali i ekolu makahiki, alaila, hiki ke komo i Lunamakaainana.

G. P. Judd. Hoakaka mai oia i kona manao e hookomo mai i hoololi, manao no oia, ina no o kahi noho paa o kekahi mea o keia pae aina, alaila, e hiki no ia ia ke kohoia i Lunamakaainana ke hala ka makahiki hookahi. Wehewehe iki mai ka Loio Aupuni i kona manao no keia mea, a mahalo no mamuli o ka hoololi a ka Hon. C. R. Bihopa.

H. I. Wana. Makemake no e hooholo i ka pauku e like me ka pauku i waihoia, a noi mai e waihoia ma ka papa ka olelo hoololi a Hon. C. R. Bishop.

D. H. Hitchcock. Wehewehe mai oia i kona manao, me ka hoike mai i kona manao ua kuhihewa ka Elele o Hanalei, mahalo no i ka olelo a Bihopa.

G. B. Ukeke. Manao oia, i kupono ole ke ano i hoopiliia e ka Alele o Hilo, a ua kokua no oia i ka pauku e like me kona ano, a makemake no e hooholo.

R. C. Wale. Hoike mai oia i kona manao, ina e kohoia kekahi i mea e noho ma ka Hale o ka Poeikohoia, alaila, e pono i ua mea la e kohoia, ke ike maopopo i ke ano o ka apana nana oia i koho mai.

Hon. C. R. Bishop. Manao oia, ina e ikea maopopoia ke ano o kana hoololi e na 'Lii ame na Elele, alaila, e ikea maopopo ia no, he mea pono loa kana i manao ai, a wehewehe mai no hoi i na olelo naauao, e pili ana i ke kokua i ka hoololi ana i manao ai, me ka pololei nae oia mea.

J. P. Gerina. Wehewehe mai oia i kona manao kokua, mamuli o ka olelo hoololi a ka Mea Hanohano G. R. Bishop, a hai mai no nae ua maopopo no ia ia ke ano o ka pauku.

H. I. Wana. Wehewehe mai no oia i ke ano maoli o ka pauku, me ka maopopo no.

C. C. Harris. Wehewehe mai oia i ke ano o ka pauku.

Hon. D. Kalakaua. Wehewehe mai oia i kona manao no keia pauku, a wehewehe pu no hoi i ke ano o ka huaolelo haole o ia pauku.

M. Kahananui. Hoakaka mai oia i ke ano o ka pauku iloko o kana ike ana.

P. F. Koakanu. Hoakaka mai no oia i kona manao no keia pauku, ame ke ano o ia mea ma kana ike ana.

W. T. Martin. Kokua no oia i ka hoololi a Mr. Bihopa.

V. Kanuka. Ninau mai oia i ke ano o ka Mi. Bihopa no ka hele ana'ku o kekahi kanaka, no kekahi huakai pokole, aole no ia e pili i keia pauku.

G. P. Judd. Makemake no oia e hoomaopopo i ke ano o ka pauku, i maopopo ai i na kanaka. Makemake oia e weheia ka huaolelo " mamua iho o kona kohoia ana," a ua kokua ia.