Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 35, 27 August 1864 — KA NU HOU! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

E like no me na mea i hoikeiu'ku no na mea e pili ana i ke kahua kaua mamua o Rikemona, a me ka haiia mai hoi no ka hoomaka ana o na koa aupuni e hoouka oku i na kipi o Pitabuga, malaila no makou e hookuikui ai i na wahi hakina olelo nu i keia pule. He hiki ke oleloia ua hoomaka ae o Gen. Grant e oni, a ua anai pau ia'e ka huaolelo uhoomoana wale iho no," mai ka puali koa aupuni ae. O ke kumu ka oke kaua ole ame ka hana ole o ka puali o Gen. Grant iloko o lulai iho nei, ua ikea iho no ka nenelu loa o ke alanui i ka maloohalia o ka lepo i ka la, ame ka nele i ka ivai, nolaila ka hiki ole o ka puali akau ke uilani ne. Aka, iwaenakonu nae o ka malama o lulai, haule maila ka ua, a ma ia mea i hooneeia'e ai ke alai nana e keakea ana i ka puali akau, a i ka hala ana'e oia mea, hooinaka koke o Gen. Grant i ka hoouka'ku ia Pitabuga aine Rikemona, e like me kana nno i manao ai e hoouka aku.

I ka la 27 paha o lulai ilio nei, liele nku kekahi puali nkau n a-e ma ke kapa akau o ka muliwai Jamesa, niaoka iki iho o kahi i kapaia o Bamuda Haneri. No ka mikioi loa o keia a-e ana'ku a keia pu»li kaua aupuni, nolaila, na hoopuiwa loa ia na kipi, a wahi a ka nu o ke teleg;irapa, " na pioia he ekolu mahele koa hoolooka." Aole kekahi hana inaalea e like me keia i hanwia nia nei wa aku nei iloko o ka moolelo weliweli o keia au kaua, e like me keia hana ana mai nei a Gen. Grant. O keia muliwai Jamesa he elua tausani kapuai kona iaula, a he kanakolukumahiku kapuai ka hohonu, me ka nele no hoi i na alnhnka, aka, ua hana koke ia no nae kekahi nlalanu, oia hoi na woapa lehulehu wale i uhiia maluna iho me na papa. Ano ka hikiwawe loa o keia hannia ana o ke alalana, nolaila, ua lona ole ka wa kupono i na kipi ke kue ikaika mai i ke komo ana'ku o na koa aupuni ma ka noao akau o ua muliwai Jamesa nei. O keia a-e ana'ku a na koa aupuni ma kaaoaoaku,ua hanaia imua ponoi o na maka o kekahi puali koa ikaika o ka heina.

Mq ka il<e ana iho ma na nupepa i hiki mai nei, o ka puali o Gen. Grant i kukuluia ma ka noao aknu o ka muliwai Jnmesa, aia iloko o ko lakou lima na kulana imua ponoi o ka pa kaua Dalina, oia hoi, he ewalu mile mai Rikemona a hiki i Malav«na Hila, ('Malrern Hill ;> ) kahi a Gen. Makalelana i hoouka ai i kana kaua hope iloko o ka makahiki 1862. O na numoku kaua aupuni ka poe nana e pale nei i ko ka enemi komo ana'ku iloko oia walii. O ka nui o na pukuniahi aupuni i hoouohonohoia ma na wahi hiki ke hoopoino aku ia Papu Dalina he 100, aka, aia wale no nae a ! pio ia wahi, ahiila, hiki i na aumoku auj puni ke komo ae mauka iho oia pa kaua. Ma ka nana iho i ka pahipala aina, ke kahua kaua, he mea moakaka loa ka ike ana iho i ke .kulana o ka poe koa a ka aoao aupuni. Aia kona kihi hema loa ke hoomoana nei ma kekahi' wahi e pili loa ana i ke alanui knamahu o Weleelona, lie hookahi mile ma ka hema aku o Pita-I buga, a maihiila aku ka moe ana a hiki i Cily Point, a hiki i Bamuda Haneri, ma ka aoao hema o ka muliwai Jamesa, a hiki ma Malavena Hila a me kahi mao mai o Piipu Dalina. Ma ko makou nana ana iho, he kulana maikai loa ko Gen. Grant, i oi ae mamua o ko Gen. Lee, no ka mea, e like me ka makou i hai mua aku ai, he ekolu wahi ano nui a Lee e kiai ai i ka manawa hookahi, oia hoi o liikemona, Papu Dalina ame Pitubuga. A ina e hoonawaliwaliia kekahi o keia mau kulana, alaila, he mea no ia e ilihia aku ai ka poino maluna o na kipi; no ka men, ina e hiki ia Gen. Grant ke hoopio i kekahi oia mau wahi, alaila, e hiki auanei iaia ke kiola i konn ikaika holookoa iluna o kekahi o na wahi e koe aku, a ma ia mea e ikea iho ai ka hiki ke hoopioia o kahi e inanaoia nei e hoopioaku. Ina e pio o Pnpu Dalina, alniia e pio pu auanei me ke alanui kaamahu, e hiki ai ke konio iloko o Ilikemona, a iloko paha o Pitabuga i ka manawa hookahi. A nolaila, o ka lilo ana o kekahi oia mau wahi he mea hoopoinoikai mni no ia : a ina e

lilo kekahi oia mau wahi mailoko mai o ka lima o na kipi, he poino nui no ia no lakou, a o ka hopena oia pio ana, oia no ka lilo pio mai o kekahi, aona kulanakauhale paha a i elna ia Gen. Grant. A eia no hoi keknhi wahi pomaikai nui i loaa i na koa aupuni, oia hoi ka paa ana ia lakou o na muliwai, a nolaila, ua hiki ia lakou ke kii aku i mea ai na lakou, a lawe mai īna na moku, a ma ia mea no hoi i hlki aftna moku o ke aupuni, ke huipu mai iloko okawa e kaua ai. No ia mea, nōlaila, ua pili meGen. Grunt ka pomaikai o ke kulana ame ka hamuma o na muiiwai, a aia wale no kona hiki ke hoohee a hooemi hope ia, aia a oi papalua ae na kipi mnmua o na koa aupuni. A no ia mea, o ka nui o na koa o na kipi, iloko o ko mukou manao, aole no pela. A no ia mea, o ka ninau no ka hoopio ana ia Ilikemona, ua hoololi ia maila, a ke waiho nei iloko o ke akamai o na Alihikaua Nui, o ka aoao kipi ma ke pale ana'ku ina koa oke aupuni. Aole no ni'.e he makau ia no ke pio o na koa aupuni. No ka mea ona kapuai aina a a pau i pio mai ia Gen. Orant, i ka hele ana imua a ma ka aoao paha, e paa mau ana no ia iaiu, a me he mea (a o kekahi | o na wahi ekolu a na kipi e kini nei, ej aneane naueue mai ana paha iloko o keia mau la mni, no ka mea, ua like ka hiki ij na kon aupuni ke hoouka like i kekahi o na wahi ekolu a na kipi c kiai nei, oia lioi o Rikemona, Pitabuga ame Papu Dalina.

O ka hele ana ae hoi o na koa kipi malalo o Gen. Breckenrdge, a komo iloko 0 ka mokuainao Penesilevenia, ua lilo no 1 kumu e hoonaue ae ai, a e hooweliweli nui mai ai no hoi i kekahi o na kulanakauhnle o ia aina. Ua oleloia, lie 8000 ka nui ona kipi i komo ae ilaila. Oiai na kipi e lawe iioi ana i na mea i pio ai ia lakou, i ke komo mua ana mai nei a lakou iloko o ka mokuuina o Marilana. aia hoi, hahai pumehana loa la e na koa Aupuni. a iloko o ia alualu ana a na koa Aupuni i ua poe kipi la, nia hoi, huli mai la na kipi, a kaua mni la i na koa Aupuni. me ka hoemi hope ia lakou me ka hee ana, a iloko oia hee ana, hoomau mai la no na kipi i ke alualu ana i na koa Aupuni, oiai lakou e emi mai ana i ka Aknu, a pela 110 ka hoomau ana o na kipi i i ke alualu ana a komo loa lakou iloko o Penesilevenia, a pau ai ke kulanakauhale i ke puhiia i ke ahi, e like me ka makou i hai mua aku ni ilnko iho nei o ka pule i kaahope ae ; mahope iho nae hoi, o ia puhi ana i ke kulunakauhale, alaila, hoouka kauu hou iwaena e» na kipi a me na koa Aupuni. a hee aku n;i kipi, a holo aku iloko o Veregiuia, mauUa iho o Hapa Fere ka a-e ana nku.

0 Gen. S<Jineiia hoi, ke liaiia rnai nei no, ke holo loa nei oia iloko ponoi o ka puuwai o ka niokuaina o Gt;o«jria, pela ka ike iho, no ka inen, ua hoopauia ae kekahi Generala akamai o ka liema, oia 0 Gen. Jol»nston, no kona hoowalewale ana in Gen. Samena, a komo lon iloko o Geogin, a me ka hiki ole hoi ia ia ke innlama ia Atnlnnatn, oia hoi ke kulanakuuhale alii o ia mokuaina. Ma ia mokuaina ka nui ioa o na nika. A ina e hooikaika mai o Samena i kona kulaua iwaenakonu o ia mokunina me nn koa he 100,000, alaila, he mea mnopopo, e hiki ana ia ia ke hoouna aku i kekahi mnu papn koa o konn puali, e hele nku e hoopoino i na waiwui o na kipi ma na wahi e pili nnn i kona puali, a m<? he mea la, e pau loa ana na nika o ia wahi i ka hoo- i kuuia, mai ka noho kauwa kuapaa ana,j a me ka hoopau aku no hoi i na wnhi e! loaa nui nei ka ai a na koa kipi, a me na' lako kaua no hoi. | 1 ka haliu ana'e i hope, a halo aku i' na men i hanaia mai nei iluna o ka pa-! pakonane o ke knun, no nn mea i hanaial iloko o na malama ekōlu e hiki ana ij Mei, un maopopo lea, ua holomua maoli! no ka pomaikai inn ka aono Aupuni.l No kn men, in vva, e ku aua ka puali koai nui o Gen. Lee, ma knhi e pili koke nna| 1 Wasinetona, me ka hamama mau no| hoi o kaamahu mawaena ona ame na moku, ame na wnhi n pau o nn mokuaina o ka Hema, a ia wa no hoi, el kii maiana oia e hoouka mai. Aka, ano! nae hoi la, ua ho-a ia aku nei oia iloko o Rikemona, a ua lilo oia ma ka aoao pale mai, a o kona puali kaua nui ia wa, ua miminoia iho, me ka ane hiki hou oie ke hooikaika ae ia wahi. a o kona mau alanui e launa ai me na mokuaina Hema, ua paa i ke keakeaia, oiai ke ane mai nei ka wi nui e ku imua ona, ame kona puali kaua. r la manawa no hoi e pna ana iloko o na iima o ka puaii kaua a Gen. Johnston

na uwoea telegnrapha ome ua alanui kau. maiui a pau o ka Hema, me ke kuluu a maikui no lioi o kona mnu koa imua o Katanuga, me ka iiooueliweii n»i hoi e komo iloko o Teensi, me k» hamama o na alanui kaamahu a pau e ana a hiki i na mokuaina Hemn pili ko» a . Aka, i keia manawa nne. ua emt aku <>ia a iloko o ka puuwai o ka Mokuaina n Geogia ine ka hinawenawe o konu pu*|, kaua, a me ka aneane maoli no hoi e iiio i mea ole, ua poinoia o AlalanaU, a o oa alanui kaumaiiu i heie a ane like me hc maka upena ia. ua pau i ka mokumokum a naha liilii, a ua haalele iho la o Gen. Johnston i uu puali kaua la ona, me ka manao uia-iia uo kona haulehia ia aatt

mai e na poino mai ka puaii aupuni mai O na haie iiana pauda, a hana poka tto hoi oia Mokuaina, aia iloko o na hma o ka puaii aupuni, a o kona mau maia puiupulu a me na mala mea kanu e ae aia oo ia iloko o ka lima o na koa lanakila «■ Gen. Samena. Ona puali koa kipi nui ua hoonohoia no ia ma Atalonuta ame Rikemona, ke huii 010 ia nei ua m«u ipunii la me na puali kaua o ke aiipum. oiai hoi, iloko ona muhm.i ekolu mumamua'ku nei, e kukiiakiia ana ua mau puuli kipi la me ka poiuo ole. a me k:t iiiki ole no hoi ke hoouiakau ia'ku. A nolaila, aole loa e hiki i kekahi k.inaka ke nnna ne i ka moolelo o na mea i hana ia mai nei iluko o keia mau mahina (>«<• kole ekoiu, me ka hiki, ke olelo Me. aolie pomaikai i ioaa mai i na puali kaua nupuni.