Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 36, 3 September 1864 — NU HOU O NA AINA E MAI. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E MAI.

[No ka Hoku Loa.]

O na nu hou hope loa mai nei, mai Kapalakiko, ua hiki i k'a la 7 o Augate, a mai Europa i ka la 17 o lulai. l^«iropa. No ka like ole o ka manao o na mea iloko o ka halawai kukakuka o na Aupuni Nui ma Ladana, hoomaka hou ia ke kaua iwaena o ka poe Oenemaka a me ka poe Geremania. Ua lilo mai i ka poe Geremania ka Mokupuni o Alesene. Aole nae lakou i hiki aku i na moku i koe, oia ka apana o ke Aupuni o Denemaka i koe ia lakou. A ua loheia mai nei e hoopau ia ana ke kaua a ka la 31 o lulai, oiai ke kukakuna hou ana no ke kuikahi. Me he mea ia ua makaukau o Rusia e kokua mai i ka poe Geremania. Ua halawai i nei manawa koke iho nei na Moi o Rusia, Auseteri a me Perusia ma Kijsingen i Bavaria. Ke noho malie nei o L ? arani, a aole o Enelani makemake e kaua me Geremania, oia hookahi wale no. Oke kumu o keia i kokua ole ia aku ai o Danemaka, i kona pilikia nui e lulumi ia nei e na Aupuni Nui o Geremania. Ke poho ana o ka " Alabamn. fV Ku ae la ka moku powa, o Alabama, i Kerebuga (Cherbourg) ma Farani mai Lae Hope aku, (oia ka welau hema o Aferika,) i ka malama o lune. Mamuli o ke koi a Daytona (Detona) ka Elele o Amerika Huipuia ma Parisa, ua kauoha ia ae ka Alabama e holo aku i kona wa e lako iho ai i na mea ai ame ka lanahu. Aia hoi e kali mai ana mawaho o ke awa ka mokuahi kaua o Amerika Huipuia, o " Kearsarge " (Kiasaga.) Palapala aku la o Kapena Semmes i ke Kapena o ua Kiasaga n(?i e aa aku ana ia ia e kaua no laua mawaho aku oke awa. Holo aku na moku, i ke kakahiaka o ka la 21 o lulai, a ehiku mile mai ka aina aku, alaila huli mai ke Kiasaga a alualu aku i ka Alabama. Elua a ekola paha ki ana onapu a pau o ka aoao o ka Alabama, alaila pane mai na pu nui oke Kiasaga. Lele iluna loa ka nui o na poka o ka Alabama, a hala wale ae no maluna o ke Kiasaga, aka o ka ke Kiasaga mau poka a pau ku no i ne kino o ua moku powa nei.

He kaapuni ka holo o na moku a elua, he 200 anana paha ko laua mamao, a hookahi wale no o laua noao ki, i ka huli ana mai o ia aoao o laua e holo kaapuni ana. Ewalu o ke Kiasaga mau pu, «lima o lakou i kiia, a a he uini-kumamakahi o ka Alahama, ehiku o lakou i kiia.

I ka hala ana o ka hora hookahi, hoomaka ke komo o ke kai iloko o ka Alabama a paholo. A ike ia ke komo oke kai, hoomaka o Kapena Semes e holo ii.ka me ke alualu aku mahope oke Kiasaga. A i kona ike ana aole ia e pakele aku, uu iho la ia i kona hae iloko a huki ae la iluna i ka hae keokeo.

Aka, ua paholo e ka moku ilalo mamua o ka hiki ana mai o na waapa mai ke Kiasaga mai. He 70 mau kanaka i ohi ia'e mai loko ae oke kai e lakou. Ia manawa no holo mai ka moku " Deerhound," no Lancaster o Liwapula, e kokoke mai ana i ke Kiasaga.

Kahea ia aku e Kapena Winslow e kokua mai ia ia e ohi i na kanaka o ka Alahamu e aneane paholo ana i ke kai. Hookokoke mai ia a ohi ae ia Semmes ma ine kekahi mau kanaka e ae he kanaha paha lakoa. Aole nae ia i hooili mai i keia mau kana ka iluna o ke Kiasaga, aka holo aku ia e like me ka nui o kona holo i Southampton ma Enelani. Hoi hou mai ke Kiasaga i Kerebuga (Cherbourg.) I keia kaua ana o na moku ekolu i make a he iwakalua i eha o ka Alabama, a aole mea i make, a ekolu wale no i eha o ke Kiasaga. Elua makahiki o ko ka Alabama holo ana ma ka moana, a he 60 mau moku-kalepa i pau ia ia i ke puhiia i ke ahi. Ua nui ka hauoli no neianu hou ma Amerika Huipuia, a kaumaha ka manao o ka poe kipi. Ke kaua ilokoo Hlaūlana. Ma ka heiu hope loa o keia pepa, ua oleloia aku no ka puali kaua o ka poe kipi i komo iloko o Marilana. Ua manno wale ia he 30 000 poe kipi iloko o ia puali. Hookokoke mai lakou i Balatimoa a hee ia lakou ke kau wahi puali koa iki ma ka muliwai o Monokake. Aka, ua keakea ia kolakou hele ana mai a houluulu ia kekahi puali koa nui ma Balatimoa. | la wa hookahi no, hiki mai ma Wasineto- | na kekahi puali koa a Kalani (Grant) a me kekahi puali koa mai Nu Olina mai. Hookokoke mai ka poe kipi i Wasinetona, aka, ua halawai lakou me na puali koa, a ua pau i ka hoemu ia i hope. Hoi hou ka nui o lakou ma kela aoao o ka muliwai o Potomaka me na \\o a me na b\pi a \akou \ hao wale ai. Hahai aku o Hanata (Gen. Hunter) mamoli o lakou a ikaika ke kaua ana ma kahi e kokoke ana i Winchester, (Winikesata) a ua lilo i pio la ia he mau haneri kaa ukana i aihue la, eha pu-kuniahi a he mau kaa he nui wale. A kahi no a lohe ia mai nei ua holo koke aku ma ka Akau iloko o Penekilevania na ' koa lio kipi 8000, ua lilo ia lakou kekahi

kulanakauhale o Chambersburg, a ua puhi ia ke ahi, ma ia hope iho, ua pau lakou i ka hoemu ia iwaho e Averila. Ke akoakoa nei na koa hou o Penesilevania he 30 000 i mea e pale aku ai i ke kaua. Ka hele nna a Ilanata (Hanter.) E like me ka hai mua ia ana aku nei, ua pii aku ia iuka ma ke awawa o Senadoa a hiki i Linekabuga (Lynchburg) 150 mile. Nui wale ka waiwai o ka poe kipi i pau ia |ia, na mea ai, na pu-kuniahi, ka poka a me na pauda, na ala hno, na hale a me na waa ukana ame ia mea'ku ia mea'ku. Oko lakou kumu kuai ua hiki paha i ka 5 000 000 dala. Ua ikaika loa o Linekabuga i na papu, nolaila, i lilo ole ai ia ia. Alaila holo aku ia ma Vireginia Komohana ma ke awawa Kanaha, a hiki aku i ka muliwai Ohio, alaila ee aku la ma na moku mahu a pii aku i Wheeling (Huilina.) a malaila lele iuka a holo ma ke kaa-mahu a hiki i Malilana, mai kahi i halawai ai me ka poe kipi powa.

J Na Hana a Kalani (Gen. Grant.) j Ke mau nei no ka noho ana o Kalani iimua o Pitabuga. Na kaa Lio. | Ma ka helu hope o neia nupepa, aia na ikaa lio malalo o Keridana (Sheridan) ma Hale Keokeo. Mnilaila ua holo mai lakou a hiki \ ka muliwai Jamesa. Lele aku na poe koa lio kipi a pau e kaua ia lakou me ka ikaika loa, a hooikaika aku e oki a kaawale kekahi puali o lakou, aka, ua hoka a ua hee ia lakou me ka poino nui, a ua hui hou o Keridana ma me ka puali a Kalani ma ka muliwai Jamesa. Alaila hoouna aku 0 Kalani i kekahi puali Uoa lio ma ka aoao Komohana hema o Kikemona, a ua hoopau loa ia e lakou na mile he 60 o na ala hao, a me na mea ai na ka poe kipi, a me na kaaahi he niii wale. I ko lakou hoi ana mai paapu na ola i na koa kipi, a me ke kaua ikaika loa ko lakou pakele ana mai me ke ola mahunehune. O ka pau loa no neia o na nla hao e hiki ana i Rikemonn. Kekaua weliweli ma Pit.abuga. Mamua'ku nei ua eli na koa a Kalani i ke kauwahi ona malalo o ka lepo, he 400 kapuai ka loloa a hiki pono malalo iho o kekahi pakaua kipi nui, he 16 ona inau pu-kuniahi. Malaila i uhaoia'i ka pauda nui, a ma ka la 30 iho nei o lulai, ua kuniia i ke ahi, a ua hoolele ia ua papu kipi nei i ka lewa, a hoopuehuia i mea liilii loa. Hoomaka koke ke ki ana o na pu-kuniahi niii he 120 i ua wahi papu nei i lilo hou ole 1 ka poe kipi. Alaila holo koke imua na koa Aupuni a komo iloko o ka papu i hoopahu ia ae ai, a lilo ia lakou hookahi lalani papu. Koe nae na papu nui iluna ponoi o kekahi puu (Cemetery Hill.'i He weliweli ke kiana o na pu malaila he nui wale.

Ua pii hou aku imua na koa o Kalani e i kii aku i kela papu maluna o ka puu, aole ! nae i loaa. Lele aku a hoi mai no me ka j poino nui. He nui na koa nika i inake a i eha ia la. Oka poe i make a eha a pau I ma ka aoao o ke Aopuni he 5040 lakou. I kela la aku ua hele ae kekahi mau papa koa o Kalani ma ka aoao akau o ka muliwai 0 Jamesa, a ua lanakila lakou a lilo ia lakou na pio he nui wale a mc eha pu»kuniahi. Na Ilana n Kcremana (Sherman) ma C*eogia. Mahope o ke pio ana o na papu ikaika a ka poe kipi ma na mauna Lost a me Kenesaw, hahai koke aku ia mahope o ka poe kipi e auhee ana a hele aku ma kela aoao o ka muiiwai o Kakahuki (Chattahoochee) e kokoke ana i Atalanata me ka loai o na pio 3000. Alaila, ua hoopauia o loane (Gen. Johnston) e Jefl. Pavis, a ua hoonohoia o Hood (Huda) i pani hakahaka nona. Ekolu hoouka ikaika ana a Huda i ka puali koa o ka Akau ma na la 20 a me 22 a me 27 o lulai, aka, ua hee loa ia me ka poino o na kipi 17 000. Ke wawahi nei na poe koa lioa Keremana 1 na ala hao kaa-mahu ina na wahi a puni o Atalanata, a ke huli mai nei kona puali e poai ae a puni. I3a hoouna mua ia aku o Ruso (Rousseau) me na koa lio 20, 000 iloko oka mokuaina o A)abnn>a. Lilo ia lakou o j\lonegomery ke kulanakauhale Alii o Alabama, a wawahi ia na ala hao a pau mawaena oia kulanakauhale ame Atalanata. Ua hoi mai nei lakou a hui pu me Keremana me ka poino ole. Pela no i wawahiia'i na ala hao mahope aku o Atalanata. Mesiko. Ua poino ka poe Mesiko i nei wa. Ua hee aku o Dablado i na Farani a me ka poe Mesiko hoopilimeaai ma kahi e kokoke ana i Guadalajara. Ua hiki mai o Maximiliano i Mesiko, a e hooikaika ana ia e huli mai ka manao o kona mau kanaka i pio ia ia. Aka, aia wale no mamuli oke kokua o na koa Farani ka ae ia o kona manao. Nn Zi!ani. Ma Nu Zilani ua lanakila nui ka poe Maori o Nu Zilani maluna o ko Beretania. Ua loaa na koa Beretania ia lakou e noho ana me kamakaukau ole a me ka makaala ole, a ua auhee aku lakou me ka hui aku hui mai. Pau ka nui o na alii koa i ka make, ia lakou e hooikaika wale ana e huli mai na koa o lakou e kaua aku.