Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 37, 10 September 1864 — KA NU HOU! [ARTICLE+ILLUSTRATION]

KA NU HOU!

Ma ke ku ana mai nei o ka moku Kalepa Malay t loaa mai ia makou na nupepa o Kapalakiko ma ka Poalua iho nei, he hookahi pule mahope iho.o na pepa i hiki mua mai nei io kakou nei. Aohe no he mea ano nui loa i hoea mai nei ma keia mau nupepa, aka, ke hele nei no nae imua 0 na koa aupuni, a ke hoomimino mauia'ku no na wahi ikaika o na kipi. O ka oni ana a 6en. Grant i hai muaia aku ai e makou, no kona hoihoi ana i kona poe koa iluna o na alahaka lewa me ka hoihoi i kai o ka muliwai James, ua ikea

I maopopoia mai nei, he mea hoomeamea a hoohaili wale no ia, no ka mea, ia wa koke no malalo iho o na eheu o ka po, hoihoi hou ja mai no ua poe koa la, ma ko lakou mau kulana mau, mai kai mai o ka muliwai lakobo (James) a hooleleia iuka ma kahi ikaI paia o Slutch Flat, he wahi ma kai iki aku o Papu Dalina. A malaloo kealakaiana ake Generala Kaulana Hanakoke, ua nee koke mai ua mau koa nei, a ma kela kapa ponoi mai o kahi i kapaia o Chapins Bluff, he eiwa mile oia wahi mai ilikemona mai, e moe ana ke ku ana o kona puali ma ia wahi mailaila a hiki i Fair Oaks, he eono mile wale no mai Kikemona'ku. Oke kahua kaua kaulana ia a Gen. Makalelana i ka malama o lune, 1862. Me he mea la, ua ikaika loi ko Gen. Garana mau koa ma ia wahi, no ka mea, ua hooemi hopeia'ku na kipi mai' ia mau wahi aku. Ua oleloia, o kana mea e hooiknika nei, oia no ka hoopio aku ia Papu Dalina, i hiki ai ia ia ke hoopio aku i kekahi alahaka lewa e moe la mauka koke iho, oia kahi e hiki ai i na kipi ke hoolele aku i ko lakou mau koa, ma kela ame keia aoao o ka muliwai James, i na wa a pau a lakou e makemake ai, ame na mea kaua pu no hoi. Oiai e hana ana keia mau mea ma ka aoao akau o liikemona, aia hoi ma ka la 19 o Aukake, hele aku la kekahi mau puali kaua akau a hoopio aku la i ke alanui kaamahu o Weledona ma kahi i kapaia o Kains, he eono paha mile o ia wahi ma ka hema aku o Pitapuga. Aka, he lanakila nae ia i loaa me ke kumukuai makamae loa, no ka niea, un pio aku he 150 koa Aupuni, a ua ane like no hoi jiela ka nui oka poe i make. Aka, ua loaa nae ka mea i manaoia, a ua hala na la eha o ka waiho ana o ia wahi iloko o na lin*a o ka puali Aupuni, a ua oleloia .no hoi, aole paha e hiki oluoluana i na kipi ke hoonaueue ae i na puali koa o Gen. Garana e hoomoana nei ma ia wahi. Ma ka lilo ana o ia wahi i hoikeia'e la maluna, ma ia mea ua okiia ke alanui kaahao pololei e hiki ai i na kipi e noho nei ma Kihemona ke hui aku me na Mokuaina o Karolina Akau, a me Karolina Hema, a ua hoohamamaia hoi ke alanui e hiki ai i na koa Aupuni ke hoouka mai ia Pitabuga ma kona aoao hema.

Ma keia mau mea, ua ikeia iho ko Gen. Garana halawai ana me ka pomaikai a me ka lanakila, ma kona kulana ma ka aoao luna loa, a me kona kulana ma ka akau loa, na ia mau mea hoi e kono aku ia Lee e hoonoho i na puali kaua ikaika ioa ma ia mau wahi, oiai he 25 mile ke kowa iwaena o ia mau wahi. He mea māopopo ke hoopuni akahele nei o Gen. Garana i kona hoa paio me ka pelupelu aku iaia a noho iloko o kahi haiki. A i ole o Gen. Garana « hooemi hope ia mai ma kona kulana, ma kahi i kapaia o Chapin's BlufF, alaila, me he mea la he hoao mai koe ona e a-e ma ke kapa hema o ka muliwai James (lakobo,) a ina oia e hiki ma keia kapa, alaila, he mea maopopo e hoouka kaua nui ana ma ka aoao hema o ua moliwai la; ā ina e lanakila o Gen. Garana, alaila, he mea maopopo e haalele wale ana na kipi ia Pitabuga, kahi hoi e noho nei malalo o ke alii kipi Biurigada, aka, ua hoolaha nae na kipi, ua hoihoi ia oia i alii koa no Mobile, aka, ma ka Ia 20 iho nei o Aug., e noho ana no ia ilaila. Aohe wa o ko Gen. Carana kulana i oi ai o ka maikai mamua o ke ano o kona noho ana iloko me na mea i lohe hope ia mai nei. Ao ka mea wale no nana e hookuihe mai i kona holomua ana, oia no ka hoi koke mai o na puali koa kipi e holoke nei ma ke awauwa o ke Senedoa, a hoouka mai i no koa o Gen.Garana e noho nei ma ka aoao akau o ka muliwai James, e like me ka hana ana a Gen. Stonewall Jackson (Olali oka Hema) ike au kaua ia Makalelana i ka makahiki 1862, a hee ai no hoi o Makalelana ma ia wahi. Ama na hana maaiea paha o ia ano e hiki ai i na kipi ke hooemi kua ia Gen. Garana, a me kona puali lanakila. Aka, he mea nae i ane maopopo e noho paa ana na koa kipi raa Pitabuga Papu Dalina, a me Hikemona, me ke kiai mau ia mau wahi, me ka hiki ole ke haalele ke ole e loaa mai na koa hou o ua poe kipi !a.

O na mea e hanaia mai nei e na aoao hoouka ma ke awaawa o ke Senedoa he holoke wale iho no iloko o na awaawa ame na kaiaulu, me he mea la he poe kamalii e

haupeepee ana. Aka, he loheaia mai no nae na pio ana o kekahi aoao, ame ke pio no hoi o na kaa lawe lako kaua, aka, aole no nae he hoouka kaua nui i hooukaia ma ia wahi. No ke aha no la ke aupuni hui i hooikaika ole ai, a i kukulu ole ai i na pakaua ma na wahi a-e 0 ka muliwai o ka Patomaka, oiai he eha a elima wale no paha wahi e hiki ai ke a-e ? A ina e hoolakoia ia mau wahi i na koa kupono, alaila, ma ia mea e keakeaia'ku ai ka hoao ana ana kipi e hele ae ma ka aoao akau oua muliwui Paiomaka la. Aka, ma ia mea wale no ke aupuni e alo ae ai i ka hoohilahila ana ia ia iho, ma ka hanaia. ana 0 na hana ano like me na mea i hanaia iloko iho nei 0 ka malama o lulai.

Mai Mobile mai, ua hiki na mea i loheia mailaila mai i ka la 12 o Augate, he hookahi hebedoma ia mahope iho o ke pio ana o na Papu imua o ia wahi, a aohe no he mea nui i hanaia iloko oia manawa mai nei. O Papu Morgan (Mogana,) ua hoopuniia mai oia ma ka aina ame ka moana, a o kona pio t:e ninau wale no na ka manawa. Ua hooneenee aku la kekahi o na moku o Adimarala Faragata, a ua kokoke loa imua o ke kulanakauhale o Mobile, a ma ka nana ana iho i na nupepa 0 Kaletona, ke manao nei lakou, ina no e hoouka aku o Faragata ia wahi, alaila, e pio ana no. A inu e pio mai ia wahi ia ia, alaila, koe iho elua wahi ana e kii ai e hoopio, oia hoi ona awa ma Karolina Akau, ame Karolina Hema.

Aia no o Gen. Samena lee hoopuni la me ke kiola poka poha aku i ke kulanakauhale 0 Atalanata, me ka nee iki aku imua. Ke hooikaika nui nei na kipi e oki i ke alanui e hoohui ana ia Samena me na koa ona ma Katanuga, a ke hooikaika nui nei lakou, a malia paha, e ko 10 mai ia inea a na kipi e manao nei. E like me ka makou i hai mua aku ai, pela no i hooiaioia mai ai, oia hoi ka hoihoi ia ana mai o Gen. McDowell, (Makadoweta) 1 Luna Nui no na koa Aupuni ma keiaaoao oka Pakfika nei. A i kona hoomaka ana e lawelawe ma kana oihana, ua hoopuka'e oia he olelo e papa ana i na poe a pau e ee āna maluna o na inoku ee pakeke mai Kalaponi a Panama, a mailaila loa'ku a Nu loka, aole e lawe i na mea kaua, oia hoi na pu-pana-pana ame na mea make e ae. Aka, ina no nae he pu-panapana ka kekahi poe ee moku, alaila, e haawiia no i ke Kapena o ka moku, a nana no e malama me ka inaikai, a hiki i ka wa e ku ai |ia moku, a lele iuka na poe ee moku, alaila, e hoihoi aku ke Kapena i ka pu-panapana ika mea nona ia. Oke kumu o heia papaia ana, no ka hoaoia ana e kekahi poe ee moku mamua aku nei, e hoopio i kekahi o na moku lawe ohua, mawaena o Nu loka ame Panama. He makaala kupono maoli keia a ua Generala Ia i kukulu mai nei, i keia mau olelo kauoha koa Kanawai. rVo I?lesiko. Qa kauoha aku ka Emepera Maimillian o Mesiko ia Juraze, (Juarez,) e hele mai e hui me ia. a e hoopau no hoi i ka noho kue ana, aua hoole mai ua Peresidena la o Mesiko me ka haakei nui, i ka olelo kauoha a ka Emepera. I¥o Peru. Ke hoomakaukau nei o Peru i na aumoleu lehulehu wale no ka hele aku e kaua me Sepania, no ka hao wale ana o na moku o Sepania i na Mokupuni o Ohineha.