Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 39, 24 September 1864 — Na Palapala. Pau ole ke kuhihewa. [ARTICLE]

Na Palapala.

Pau ole ke kuhihewa.

E Ka. Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe :—la'u i naue iho ai ma ka laina polole, oiai e hoolai ana na kukuna olinolino o ka la ma ka ili o ka moana kai lipolipo, a e hoolei mai ana hoi na eheu o ka pouli ma ka ili o ka honua. Knlewa hele ae la au ma no. huina aianui o ke Kaona nei, a ia'u e hele ana ma ua mnu huina alanui nei, ia wa ua Uwa pono ko'u mau pepeiao i ka lohe ana i na leo kupinai o kekahi poe e olelo ana, " Nui maoli kn make iloko o keia mau la, no ka hanaia'na o keia Ahahui." A !ohe au no keia mau olelo kuhihewn, ku iho ia au e hoolohe, me ko'u wehe ana'e i na pani o ke a-a lohe, i hiki ai ia'u ke moni iho i na inea hiki ia'u ke hoomaopopo, i lilo u i mea na kaua e kamailio ai ma ke nkea, a i kumu hoi nana e hoopau ae ke kuhihewa o ua poe la a'u i lohe ai, a me na mea a pau e ike mai ana no na mea i kamailioia malalo iho nei. Ma keia mea i oleioia maluna, ua kamailio pokole aku wau me iakou no ria mea e pili ana i ka " Ahahui Kaahumanu," me kuu ninau aku i maopopo ai ko lakou hooiaio ana maluna iho o ke kahua o ke kuhihewa, a me ko lakou naaupo, aka, ma keia mea, i nmau aku ai au la lakou penei: " Pehea (a i maopopo ai i ko oukou manao, o ke kukulu ia ana o keia Ahahui, oia ka mea e nui ai o ka make ma keia Kulanakauhale, wahi a oukuu e pane hupo nei?"

Pane koke mai la hoi kekahi oua poe la, no keia ninau. "Ua maopopo no ia makou, a me lakou la'e hoi, a ua ike no hoi kakou, i ka hoomaka ana o keia hana (Ahahui) e kukuluia maanei, uv\ nui loa ka poe i make iloko o keia mau la. Ake ike nei no hoi kakou i keia la, ua hoolewaia'ku nei no kekahi Lala oua "Ahahui Ja. He hana pono ole no hoi keia i hooinakaukauia. Ua hoomakaia no hoi keia hana ma Lahaina i na makihiki i kaahope ae nei, a no ka ike ana o ko laila poe no ka nui loa o ka make, nolaila, ua haalele aku lakou i keia hana he (Aha:»ui.)" 1 aku la hoi au, "Ua hiki anei ia oukou ke hoomaopopo i ka nui o ka poe i make o na Lala oua Ahahui la, mai kona la i hookumuia'i a hiki i keia la ? " " Aole," wahi a keknhi o ua poe kuhihewa nei, me ka hoomaopopo ole iho i ka nani hiwahiwa lua ole, i kau ia'eai ka poe i haule iho ma ka ili o ka honua, maluna o na papa-hele o ka poe a o ka like wale ae no koe me " Limunui ma," ka ua mea he Hanohano o ka Ahahui Kaahumanu " i keia mau la.

A no ka maopopo ole ia lakou, olelo aku la au me ka i aka, " Auhea oukou, oke kolu no paha keia o ka malama mai ka hookumu ana o keia Ahahui, a hiki i keia la 1S o Sep. nei, aka, elima wale no i mnke o ua Ahahui la. A pehea la e hiki ai ia oukou ke olelo iho, ' he nui no ka make no keia hana ana i Ahahui.' Kai noa he nui no ka poe i make maloko o ke Kulanakauhale nei i na makahiki i kaahope ae nei, a no ka hiki ole ia kakou ke hoomaopopo iho i ka nui o ki poe i make ia manawa, no ka uiea, aole mea nana e hookiekie ae ko lakou make ana ia \va. Nolaila, aole kak<ju e hiki ke olelo i ka nui o ka make ia wa, akahi no kakou a ike, a hoomaopopo iho i nei mea he make no keaha la ? No ke kau ana'e i ka oihana Hanohano, a me ka nani lua ole, aole mamua'ku, i keia \va wale no."

I ko'u manao, he hana maikai loa keia i hookumuia inaanei, a he mea hou no hoi ia i ko kakou ike ann, a he mea no hoi e pomaikai nui ai no hoi no kahi mea kamaole, a me ka poe ilihune no hoi, aka, ina ua waiho mua'ku oia i kona manawalea iloko o ka waihona o ua Ahahui la ; a hiki i ka wa e nawaliwali ai o ua wahi meā kamaole nei, a i ka Johe ana o na Komite, ua make o K. aia ma kahi o P. ma, o ka wa no ia o na Komite o ua Ahahui la e hoopii ai i ka Peresidena, i kona lohe ana'ku ua make kekahi o na Laia o ka Ahaui, ia wa koke no i huki ia'i ka hse keokeo iluna, i kau ia kona inoa Jihahsii Kaahumanu. Oiai oia e hoolai ana

ma ka lewa'e, ia no manawa ua maopopo ae la i Lnla a pau o ua Ahohui la, ua make ia mea, a i ko lakou hoopapu ana'ku i ka mea i make, ia wa i haiia'ku ai o K. aia ma kahi o P. ma kahi iwaiho ai, o ka liuliu koke iho la no ia no ka manawa e hoolewa'i. la wa e ike aku auanei kakou i kekahi poe Hanohano, a ano koikoi nohoi, e hele ana e hooiewa i ua wahi mea Kaima ole nei, i ku pono ole ai i ka poe Hanohano ke hele i ka hoolewa ana i ka poe haahaa maloko o na wahi pupupu hale, a no ka loaa ana o nei Ahahui Hanohano, loa ai ka olele ia'e " ua holewa ia ae la o K„ kahi luahine e noho na i kahi o P. ma," o ka puka ae la no ia o ka inoa me he mea la aia ma kahi o ka poe i helu ia o ka poe Hanohano. Ua lohe hoi au no keia wahi luahine la e hoolewaia'la, he hapaiua wale no kana i waiho aku iloko o ka waihona o ka Ahahui, aka, he mau $4.00 paha ko ke Aupuni i lilo i pahu nona, a me ka hanohano nui i manawaleaia nona, no loko ae o kahi makana uuku ana i haawi manawalea ai me ke aloha, a ua looa ia ia ka uku maikai o kana hana ana; a pela no hoi i kekahi poe i hala mua

jaku i ka make o ua Ahahui la, a pela no hoi | ma keia hope aku. I Ena hoa uhaiaholo oua Kaona lai nei, aole anei e hiki ia kakou ke hoomanao iho, he hana maikai keia i kukuluia iwaena o kakou, me ka lilo ole hoi oka pomaikai no ka poe hanohano, aka, ua ili mai no ia maluna iho o ka poe iiihune i waiho aku i ko lakou manawalea iloko o ka waihona o ka Ahahui, a mahope e loaa no ia ia ka uku kupono no kana mea i hoohelelei ai. Ma keia mea, ua oiaio ka ka Palapala Hemolele e i ana, u Hoohelelei kekahi a nui hou ae no nae ; aua kekahi i ka mea ku i ka pono, o ka nele ka hope." Pela io no ma ko kakou hoomaopopo ana iho no ka rnea, ina kakou e aua a waiho ole aka i ka kakou wahi hapawalu, hapaha, hapalua, a pela aku iloko o ka waihona o ka Ahahui ; a hiki mai la ka hopena o kou mau la, a hele aku hoi oe i ke alanui hiki ole ke jhoi hou mai, alaila, e owiliia'e no oe i kahi paahu, a i ole. he wahi pahu paha, a hooiliia aku la maluna o kahi kaa halihali ukana o ka Uwapo, a o ka laweia aku la no ia a hiki ma kahi e kanuia'i a nalo, me ka loaa ole nae o ka mahaloia ; aka, ina he wahi mea ilihune kamaole, a ua waiho mua nae i kana manawalea ma ka waihona o ka Ahahui, alaila, e loaa no ia ia ka hanohano nui ma kona la e hoolewaia'i, i oi ae hoi mamua o ka hoolewa ana o ka poe maiuna'e.

Ma keia hana i hookumuia, ua ola mau ka inoa o Kaahumanu, ua kaulana hoi ke Kama Alii Wahine o Hawaii, a me ka hanauna Alii, ka poe nana i paipai i keia hana maikai, a ke kolo aku aku nei kekahi lala o keia kumu laau ma ka mokupuni o Kauai; oiai hoi, nohe no he kumu laau nui i ole ka nui o kona mau lala, a a hooluana iho no na mea a pau malalo o kona malu. "Emau ka inoa o ka Ahahui Kaahumanu i keia hanauna a mau loa aku." Me ka mahalo ika 4i Ahnhui Kaahumanu." Bishop R. Kala.ua. Kaumakapi li t Scp. 19, 1864.