Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 39, 24 September 1864 — Pane hou aku ia L. Anuenue. [ARTICLE]

Pane hou aku ia L. Anuenue.

£ka Nupepa Kuokoa e ; Aloka oe: —la oe e naue ae ai ma na kapa kahakai na uka lipolipo waonohele o na Aiiana o ka moana Pakipika nei, e lawe pu aku oe me keia puoio nioi o Pakaalana, e nui ai ka nuku o ka mea nona ka inoa i haiia nuiluna, a me na hunahuna paakai 0 Mareta, e liu ai na maka, a me ka popo auhuhu o Mokumoa, e onini ai me he ia 1 make i Ika hol». Ma kou Helu 36 o kn la 3 o Sept. nei, huina Helu 145 o kou kiuo holookoo. la'ue aoho hoonaneaana ina ko'u home, hoea'e ana ia me ria kaau hua olelo a .ua L. A. i hoopiha iho ai i na lumi ekolu o kou waihona, me ka manno kuhi hewa paha, o maua wale no na ona hui maluna ou, a kapae ae ia lakou nei, a me lakou la.

Ke ha'u mai nei ka waha o ua L. A. i ka make paha i ka wela o ka la o ka piina o Lelekahauli e ake aku ana e hiki i Puopelu i loaa ke aheahe makani o Lihau, olu iho ua keiki o ka la welu o Lahaiualuna, kahi hoi i noho ai o ka " ipukuikui pio oie i ke Kauauia, a kahi paha auanei kuu e palapi ai," me ka i mai " ina ua ike iho ia oe i ka hewa o na mea a'u i hoopukn ai, a he mea hoi e liolo ole ai ka ike; aiaila, e hoouna aku ka ! wau i ka'u, a na ka lehuiehu e noonoo mai." I aha ai la ? no ka mea, ua hooiiio mai oia i na Kumukula a pau mai Hawaii a Kauai i poe haumana nana. oiai, ua ike ia i ko lakou hemaiiema i ao mai ai, a pehea, ina ua ike au a me kekahi o lakou nei ae, ua hemahema kau ao ana mai ? e hooiohe anei makou ? e mainina auei makou? e hamau auanei ka waha?—ke hamau hoi. " Ke oieio mai nei ia'u no ke kuaaina ka ! wau," u hoi ke kuaaina, ke manao nei wau o oe ko ke kuaaina, oiai aole o Hale Alii ma Lahainaluna, o ka hale wale no ou i ao ia'i i ka naauao, aole he alo Alii ma ou e noho la,he aio imi naauao, no ka mea, ina oe no ke alo Aiii nti, ina la ua lohe ko pepeiao kihikiiii, a ike ia hoi ko imaka i na ru!a a Liniaikaika i ao ai i na Kumukula a pau o ka Mokupuni Oahu nei, maloko o na l»ebedoma elua, o o ko lakou halawai ana me ia. I

Ke- liehene mai nei hoi kela ia'u, no kuu pane ana'ku, he hoa paaua wau nona, no ka mea, wahi a'u, ina o kana hana ia o ke ao i na haumana e like me kana kuhikuhi, alnilu, owau no hoi kekahi e ao nei i na Imumana e like me ka'u i ike ai ua hnlo, n no ke aha la kona kapae ana ia'u me P. i-o o Kawaapae, o kona manao palia, aia a noho pu maua i ka halekula hookalii, „a i ole, i hookahi palia o maua la o ka hoonoho like ia ana i mau Kumuao, a pehea lu auanei kela olelo ana ina ka Helu 31 o ka la 30 o July?penei: " Me wahi manao ko'u ia oukou e na hoa paaua o kein oihana," alaila, eia ka ninau. Owai ia poe ? o oukou ? Ao ka oihana hea hoi ia? Ina o ka poe Kumukula mai Hawaii a Kauai malalo o ka oihana hoouaauo, alaiia, owau auanei kekahi hoapaaua ona, a heaha ka mea o ke kapae ana ; he kapne munawa ino, he opu fcee-moa, hfi nonohua, he inanao makona.

4i Ke'haū opi hou mai nei ka waha o ua Lihau Anuenue nei i ka makani, i ka make paha i ke anu o na kulu wai-ua o luna o Lihau, i hnpala mai nei ia'u ua pili pono ka'u oielo nna iho," —ke pili hoi ; a ke pane mai nei ma ka Palapala Hemolele, " O oe kai ao aku ia hai, aole anei oe e ao ia oe iho? No keaha la t>e, e nana aku ai i ka pula iki iloko o ka j maka o kou hoahanau, a he kaola nui no ka hoi iloko o kou maka iho ? " Ma keia j mau olelo a ua L. A. nei, ua akaka len,| ua ae mai oia i kona hemahema e like me.ka'u hoahewa ia ia ma ka Helu mua, penei j " he hewa ko'u, ao aku ka wau i kona hewa, he pula iki no iloko o ko'u niaka iho," wahi hoi a'u, ua akaka lea, ua ae no oia i kona hewa, a me ka pula o ka maka ona i na huna iepo a ke kaao o Kaukaweli. E nana hoi ma ka Palapala Hemoieie, " O ka ae, he ae ia." E nana ma ke Kanawai o ka aina, " O ka lawehala i ae mai i kona hewa, e hiki no i ka Lunakanawai ke manao aku he oiaio," pela maoli no ua L. A. nei. Ke kapalili mai nei na iehelehe o ua oi la i ke anu o Auaiawao, a nolaila ka pane hewa mai, aoie ka! make-hewa kona haumana hoopaa ana ma ke ano kikokikoi e like me keia W, J, M, A. P, E, L, U, N, a pela'ku, oy»i aole e ku mau ana na hua e like om A, E, I, O, U, H, a pela'ku, a e like no hoi me kuu inoa Kumuao wahi a ua Lihau Anuenue nei, ua pono ia hoohalike ana ine kuu inoa,

ina no ka poe hookui i na hua a hiki i ka heluhelu, aka, ua waiho mai oia i keia rula no ka poe aole i loaa na hua, alaila, pehea iho la ? Auhea hoi ka Palapala A nui a na haoie i pai ai ma ka olelo Hawaii e like me keia W, J, M, A, P, E, LF, N, a pela'ku i like ine ka ua Lihau Anuenue nei, nele ai na Kumukula e ae mai Hawaii a Knuai i ponoai hoi ke ao ana mai pela, e hooio ai, e hooakamai ai, e hookelakela ai, peia e ao ai i nn haumnna aole i lona na hua. Auwe !ua lohe mai nei au, ua pai ia no ka ! e kekalii haole e Mrs. Anii la ia i noho ai i Kapoho ma Puna, a ao ai i na haumana ma Knlalau i Hilo, noiaila ka ! kau, ke kuhi hewa ole au, a i na ua kuhi hewa, e hoihoi mni no.

Ke palolo mai nei ua L. A. nei, e nonoi niai ana " ina he inau ru!a no hoi ka'u e like me kuu olelo ma kela Helu, aole i pau loa na ru!a ia oe e liiki wawe ai na haumana ma ke ao ana, alaila, e hoouna inai, malia he pihn welu wale iho no ; " ua pono no ia nonoi ana mai. Ina e pane ia mai pela ma ka hoomaka ana 0 kona manao, penei: " E Kumuao e ; E hoouna mai oe i kau mau ru!a i koe aku ia'u," a i ole, penei paha: Aia a pau ka'u mau ru!a e hoouna mai hoi oe e Kumuao 1 kau mau rula, alail.i, hiki no ke wniho nku, aka hoi, ua leie mai nei no hoi oe ma ke ano mokomoko, e hoala ana i na ai o Hinakahua, a ke kaena mai nei hoi oe, aoie e loaa aku he Niu na Kane, ke hai aku nei au, aole oe e pakele i ke keiiki Kumakauluolii ka niea nana e kui palu aku na kupu e-u a Kane ma laua o Kanaloa a h«>Io ke oiohelohe, oia hoi, na Niu a Kane, Keaunuileinaha, Aholeholemakaukai, Kahonunuikuaeaea, o Kailiiiihikiipaaloa, he opaia lakou, he mea puhi na ke keiki koa o Kauai.

A kc pahupalm mni nei hoi, he makeliewa ka ! kana pana ia'u ke pana inai, uole au he aama kualenalena, a he honu kua-ea-ea, pela paha, aka, ua like ke kaena a ua L. A. nei e like me ke kaena ana a Kiwalao ia Keeaumoku i ke kaua ana ma Mokuohai, penei: Ku aku la ka'u laau i ka aama kuaienalena, a mahope make oia i kona hoa pnio, peia oe euaL. A. nei, a o kou hope no ia. Ke oki nei au a noho malie, a kakali aku i ka hope o keia mau olelo, me ka lana maikai no o kuu manao aloha ia Lihau Anuenue, e noho mai la i ka īai ulu o Lele. Kumoao. Kulanakanhale Sept. 14, 1864.