Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 42, 15 October 1864 — HE MOOLELO NO William Kelly. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO William Kelly.

IA E NOHO ANA MA IRELANI kekahi luina me kana wahine, ame ka laua wahi keiki. O ka inoa o a? ua luina nei o Kelly, ao ka inoa oka laua wahi keiki o Wiliama. He kanaka ilihune o Kefly. o ke dala i loaa mai iaia no kana hana ana maluna o ka moku, oia kona mea e malama ai i kona ohana,a ua oluolu likelakou a pau.

He makemake loa ia i kana wahi keiki; a oia 110 hoi kekahi i makemake i kona makuakane. O ka hana mau a keia kanaka, o ka holoholo maluna o ka moku i Inia Komohana, a i kona hoi ana mai, lawe mai noia i na alani maikai, a me kekahi mau mea maikai e ae na kana wahi keiki na Wiliama. Hoomakaukau hou o Kelly e holo hou i Inia Komohana, a i ka manawa i kokoke ai e holo, waiho aku la īa i na dala he iwakalua ma ka liina o kana wahine o Mrs. Kelly. Holo aku la ia no na mahina he nui wale, aole ia pela e holo mau ai, he akahi wale no keia holo ana.

i Oka Imna mau a Wiliama, oka hele ma ka ipuka o ka hale e nana'i, a e kuko ai hoi no ka hoi mai o kona makuakane, a po ae ana he la; pela ia e hana mau ai. Eha mahina i hala ae, aohe niea hou i hiki mai. Manao iho la o Mrs. Kelly, ua loaa ka'u kane i kekahi poino nur. Uar makau ia, me ka manao ua piho ma ka moana, a i ole no hoi ia, he pilikia e ae palm. Ua manao kaumaha loa o Wiliama no kona makuakane no ka nalowale loa. Mahope i/io, he kanaka e. noho kokoke ana, hele maila i kahi o Mrs. Kelly, a hai mai la, ua loaa iaia kekahi nu hou kaumuha ma kana mau nupepa.

Olelo aku la ia, " O ka moku a ko kane i holo āi, ua puhiia e ka makani ino (gale of wind) iluna o kekahi ailana a-a, ua nahalia ka moku,a ua manaoia ua pnu na mea o luna i ke a-leia e ka moana. O kanaka o kekahi moku e aku, o iakou kai lele iuka, a loaa na pepa, a me na apana laau o ka moku, malaila lakou i ike ai 6 ka moku o Kelly." Kaumaha loa iho la ka manao o kana wahine. Kulou iho Ia oia ilalo, uwe iho la, a ea ae la iluna me ka wnimaka t a hai aku la i kana makahiapo fia I ka manawa i lohe ai o Wiliama, ua hoonui loa ia ihola kona aloha i kona makuakane, a naauauwa iho la. No ko laua mea ole nana e kokua mai, hoomanawanui ia ika hana i mea e ola ai kana keiki. Aka, ua maikai ia, ua maikai no hoi kona ola.

Mahope iho, loaa ia i ka mai, a hanau mai la ia he kaikamahine. Ilihune loa iho la ia, a nui ae !a kona aie i ka aina. He kanaka ino loa ia, lawe aku ia i ka pakaukau a Mrs. Kelly, a hookuke aku la iaia iwaho o ke alanui me kona ohana.

Nui loa iho la kona māi, a hele aku la ia me ka pilikia nui i kahi o kekahi kanaka mahiai, hookahi mile ka loihi, me ka manao e kokua ia kona pilikia. Aka, aole mea i haawi ia mai iaia. Nui ioa iho la kona pilikia, o ka ilihune, o ka mai, o kahi ole e noho ai, a o ka mea ole nana e kokua mai. Kokolo aku la ia iloko o kekahi hal£ lio, a noho iho la maluna o ka mauu. Malaila kona wnhi i noho ai no kekahi manawa, me kana wahi kaikamahine e hii ana ma kona lima, a o Wiliania maluna o kona uha. Aole ona makamaka nana e kokua mai. Ia manawa koke no, huli ae la kona manao i ka makamaka maikai, oia hoi ka makamaka o ka poe iiihune a mc ka poe kaumaha. laia i hooinaka aku ai e pule, a me ka mihi ana i kona hewa, a me ke noi ana aku e wehe mai i kona pilikia. Aole hoi ia i ike i kekahi kanaka e maalo ae ana ma ke alanui; oiai e hoomanao ana oia i kona mea nana i hana, " Ina la o kona noho pilikia ana me ke kane ole ia wa." fa manawa, e hele wawae ana kekahi ka-

[naka, a i ka ikeana oua kanaka nei i ke'ia wahine me na keiki ; hele aku Ja in e |hoomaopopo pono ia lakou ; a ku iho la ma ka aoao o ua wahine nei. Ika manawa i pau ai ka pule ana a Mrs. Kelly, owaka ae )a kona mau maka, aia hoi, he I kanaka eku ana ma kona aoao. Ike koke aku la no ia he kannka luina, (sai!or) me kona hoomaopopo pono aku no hoi i [keanookana kane no keia. Aka, ua 'oki pu vva!e iho no ko ia nei manao, no ka moa, ua make hoi ia (pela ka manao ia.) Ia manawa, hai aku la ka luina i kona inoa, aole nae i lohe oMrs. Kelly i ka hai ana'ku i kona inoa, a mawaena o ka makau a me ka olioli, maule iho la ia. Hai aku la o Kelly, "Owau no keia." Alaila ala mai la o Wiliama Kelly mai ka hiamoe mai, a uweihola lakou. k Oini ua loaa rnai na kaomi pumehana a ke aloha maluna iho o lakou a pau ia wa. A pau ko lakou hooluu ana i ko lakou mau lihilihi i na kulu waimaka a ke aloha, ia manawa, hai aku la o Mrs. Kelly i kona Mooolelo i kana kane, a mahope iho o ka pau ana o ke kamailioana o kana wahine i kona Mooolelo, alaila hai mai la kana kane i kona Mooolelo, penei: " O ka moku a'u i holo ai, ua ili a nahaha ma kekahi aina a-a,ua pau ko makou nui i ka make! koe au me kekahi mau mea elua. Lawe ia makou a Inia Hikina e kekahi moku. Haalele makou ia mokti, hoio aku maluna o kekahi moku i Enelani, a hiki mai nei au a halawai pu kaJcoy i nei wa me J*e aloha nui iloko o nei mau mahina ewalu." A i ka pau ana o na hahai ana a lauaina Moooleloo laua. A maia hope iho, kuai aku la ia i kekahi aina, a hookuonoono iho la. Kanu iho la o Wiliama ina pua maikai he nui wale, a me na laau maikai i oi ka nani mamua o na laau o ka honua a pau, pela no hoi na pua, a me be mea la ia mau mea kanu a ia nei, e u-me mai ana i ka naau o na aoao palupalu a pau, pela hoi ka aoao oolea. Eia kahi mea lea loa'ku, ina e maalo kekahi poe mawaho o ua pa nei, o ko lakou wahi iho la no ia e nanea'i i kela la i keia la, e hoolohe ana i ke kani a na manu hoolealea, a me ka moani aala maikai o ke e-a ona pua oke kihapai. A eia ka mea oi loa'ku, i ka hoomaka ana o ka ulu ana o ke kanaka maikai o Wiliama, alaila ua hoomaka pu mai ka maikai o kana mala pua. I kona wa e puka'i iwaho e nana i kana mala, o ka manawa iho la ia e makaikai nui ia'i, no ka mea, ia manawa e olelo pu ai na manu aloha me ia nei. Eia hoi kekahi; he mea mau ina opuu rose (rose buds) ka nana hoohie mau ia ia nei i na wa a pau, me he mea Ja, he pae uwini (fuir ka makani. Ua kapaia ka inoa o ua mala la o " Hoolailai wale ands." I. Kaaukai. CAole i pau.)