Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 49, 3 December 1864 — Kokua i ka manao o C. H. M. [ARTICLE]

Kokua i ka manao o C. H. M.

Eka Nupepa Kuokoa e; Aloha oe:— Aia ma ke aniani lioonui ike, o na keiki puukani o ka maiu tilu oLele, i wehe ae nei ina nuku iwi o ka naauao, a me na hunahuna wai o kauku o Kanahn, i nolio wale a luhea i ka malu o ka ieie, ke kukulu ana'ku i na manao wehewahe no na manao o C. H. M. i waiho ae ai i ke akea. Oia hoi keia, " Ka hoololi ano e i ka olelo, he kumu ia e inahuahua ai ke kolohe oka lahui." Ke hooiaio aku nei au i ka inanao o ke hoa ma ia kukulu manao ana, no ka mea, ina i nana'ku kakou i na mea e hele ana ma ke alanui; he mau mea opiopio laua, i kapaia ina ka olelo haole, he Lady a me ka Yong, e lohe auanei kakou i na olelo ma ko laua mau waha, o ua mau olelo ano-e nei i hoopuka muaia'e nei ma ko kakou Helu i hala ae nei. Aole no hoi ina mea opiopio wale no, a me na mea no kekahi i hele a kui-lena iloko o keia hana, i noho a kuehuehu i ke Aupuni o Kamehameha V. Aka, ma keia hana, e nana kakou i ke ano, aia, ua ikeia ka laau ma kona hua, e nana'ku kakou i kekahi kumu hoohalike. Kia keia, i mai la ka Baibala: "Ua ikeia no ka iaau ina kona hua, a pela no

na mea a pau." Nolaila, īmua o oukou e na lihilihi pua nani a ohaoha uo hoi, a memele maikai o na kihapai i ka wa kakuhiaka ; i hoopuluia i na hunahuna hou o Maunakea, a me ka piko olu a me ka nani o Haleakala. Nolaila, ua hele wale no paha a nani keia mau mea ia kakou, e na hoa opiopio o ka lahui, aka, ke manao nei au, ina he kumu io keia e kolohe ai ka lahui ? Alaila, aia no ia oukou ka noonoo ana. Ua lohe no hoi au i kekahi mau ahialii, mamua'ku nei, i kekahi mau olelo. A penei no ia: Pane aku Ia- kekahi, " Karanakoe eke Kotiro, n pane mai ]a kela; " Karana ke Kolote." Heaha la ke ano o keia mau olelo? he olelo Nu Zilani palia? he olelo Kukuma paha? he olelo aha la ? Aka, i na paha he hiki ia'u ke unuhi i ke ano o keia mau olelo, klaila, i na ua wehewehe aku au i ke ano ia oukou, aka, i kuu manao ana, aohe lahui e ae i oi aku ke akamai ma ka imi olelo, i ano like me ka lahui o Hawaii nei; mai kinohi mai no a hiki lou mai i keia manawa. lie nui no na olelo ano e, ua umi paha a oi loa'ku ka nui. Me ke aloha no i ke " Kilohana Pookela o ka lahui Hawaii." Me ka mahalo. J. R. B.' KAPUAILIAU. Kilolani, Lahaina, Maui, Novemaba 5,1864.