Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 51, 17 December 1864 — Ke kua hao e papau-nu ai na POOHIWI O E. K. WAHINEHUHU. [ARTICLE]

Ke kua hao e papau-nu ai na POOHIWI O E. K. WAHINEHUHU.

E ka makua o ka lehulehu ; Aloha oe,: la oe no ka puolo wai lehua ai haaheo a ka manu e haakoi aku ai, ke lilo nae ia i n.ea e maemae ai imua o kou maka, me ka hoonee palamimo aku ma kuono o kou opu ahonuk Aia maloko o kou halelewa haaheo, o ka Buke 3, Helu 45. Malaila au i onou' mahiehie iho ai i ka uiki o na ipu-kukui elua ; o keia mea he hale kino, e hoomalamalama ana i ka pouli o ua mnnao ; mo-a unauna-o a E. K. Wahinehuhu, ka. aama uaiaholo pa-a-la o Wniluku. E ahai ana ka waha ona ina bone wi, me ke kuolo aku i kuu inoa ma na ipuka lo* he o ka lehulehu, oia iho ia e moe akū la : " Ua pohole ka opu o J. W. G. Kaia." Ma ke nao ana ona lima o ko'u naau ; ua loaa ia'u i ka meridiana 160 o lonilu o Kauai. Ma ka oninn mai o ka nakue me lie ko-e la, lie mea hiki ke uilani aku ma na ninau pualehe ole, "pohole kauewe o kuu opu a me na pauku naau, a paluhe kuu opu ai poi i ke aha ?" I ka hua-nioi pepa ka a*E. Iv. Wahinehuhu ! Mea e no hoi ua ikaika o ka nioi o ko ia la wahi, ke pepehi la i kuu opu, a pela aku, ke manaolnna nei au, he makani paha ko luna oia haka o ka hua nioi. O Kuamu ka paha la, ke akua hoounauna e aihamu i ke keiki o ke komohana, a pela aku. Aiw'aiwa no oe e E. K. Wahinehuhu o Wailuku, aole ou lua e o ka pukoa nani o Maui o Kamalalawalu !! Pipikini ka manoanoa o ka nele loa, i wahi laumaia ia me ka mea kuoho o Ladana. Aole hoi he wa, komo oe mai ke puhi a ka h'&a, e oli ka nui mali a ko aumakua ; oluolu ai i ka pikai aku.

No kou aneane malihini no paha i ke ahi, a kamaaina oe i ka hua nioi, oia no kou ho-a mai ma kuu opu, pohole ai o Isaaka. Ua akaka ia'u, o fire, (ahi,) oia no ma No 1 o na mea ana ole; a o ma ka No 1 o na mea e pahole ai wahi au. Loaa ko Wailuku ahi hou, aia ia E. K. Wahinehuhu, he makau la hoi i aaki mai o ka wela o (the fire;) kuhi hoi la he makolei Hoe makai loa, pilipili aina ole mai. Kupono ke kapaia ko wioa o E. K. Wahineoleloa. Ke i mai nei oe, "na hailiili ,-vu ia oe," ke ku inalolohia nei iloko o'u ka manao e hooili aku iluna o ka minoi o ka hookapuhi, ka mea i kulai mai ina huaolelo maluna ae maluna ou. Aole au i halii ma kou hale i na kumoena nahaehae, e ino ai ka manao o ka mea hale; aka, o ka aulii a mc ka mikolelehua, oia ka'u i hoaahu aku ai i na tausani maka onaona o ka lehulehu, e omo ana i ka waiu mokaekae o ka naanao. A i nakui ka pahu 0 ka naauao o E. K. Wahinehuhu, e lilo 1 hoike oiaio no ia haiiiili, e hoouna mai i Episetore ma kuu inoa. Ua akaaka ia'u, me ka haohao ole, he ahua kiekie kou iini me he hulili la ; e apo ai na maka i ka naui o Aipo. Pela i peahi mai ai ke Koolauwahine o Puakei, Buke 3, Helu 40. Oiai, o Miss, Lucy Mu kou hoa io no paha ia e nahu pu ai ina poke melu o ke aloha, aka, ua hoemu oe inawaho, hala kela i ke anapuni a Limaloa. " Hamohamo oe o ke kula o Puna." Ua malaelae na uo, aole i paa i na kumu ohu, ke poohina noho kuahiwi o na manao lili ou i ka hiwahiwa o na kumuao 0 ka aoao Katolika, foia o Petero K. Moo.J Ua ike oi la aku, o ianei iho, a me lakou nei ae. Pela ma ka Ho!y Bib)e; "o waha o ka mea lapuwale huai ae la i ka ino." Ke auamo mai nei oe i ka inoa o Miss. Laieikawai Mu, ma ka upena lauahi o ka Helu 45, o Novemaba la 5 o ka Nupepa Kuokoa. O keia inoa " Laieikawai" anei kau i hoomoe aku ai ma ka bela nolunolu o kona la hanau o ka Buke 3, Heiu 40 o ke Kuokoa? Aole anei o "Lucy?" A ina o " Lucy" malaila; ua kamaa oia 1 ke aina-u a me ka akolen, i wahi e pee ni, e uhi lau mamane ai ka wai a ka Pa-

pala. Pela io anei ? Malia paha ua unuhiia e E. K. Wahinehuhu ma ka olelo Wailuku paha, o " Lucj" ma ka olelo Puna, » Hawaii. " Laieikawai." luiu no, a hohonu kahi i o-nu mai ai na ale o ka makaukau. Akaka no nae ia "kapeke ke poi i ka ipukai ono a ka moe."

Ua haawi lilo aku au i ka mamaka kauwila o Pauknpele, ia "naku o E. K. Wahinehuhu iwaena o ka uluhe a me ka palai oka hoino." Ake haaiele hookano mai nei maluna ka! o ke keiki o ka pukoa nani o Kauai, o Mano. Kainoa hoi, no kou hahau ana i ka huipa e eha'i o Petero K. Moo, e pepe ai a okaoka na o a'u mau punua peepoli, oia keia mau inoa, " Kauai, a me Wiwi, no Wailuku. Ihiihi, a me Painahala, me Kalimahauna, no Maui hema. O kou "naku io keia i ka uluhea me ka palai o ka hoino," e waiho molale la na kaiaulu o ka Heiu 40 oke Kuokoa. Ke i mai nei oi la, ua kupono no'u na huaolelo maluna, no kuu kakau ana penei, "e ke kapena o ke Kuokoa ; e aloha kaua : Eia ke ano ; ke Kapena o ke Kuokoa, o Henry M. Whitney noia, "eu honi kaua;" eia ke ano, e aloha kaua. Oiai, aole au i imi i mea e honi aku ai mawaho o kau olelo henehene, aka, i mea e lawa ai i na kau'na noonoo o ka Lunahooponopono he mea piono ; a i ole, aole no, e kapae no fna kulakula. Oia la, i lono oe e E. K. Wahineoleloa.

I !;a ike no paha ou, ina oe ilaila, a i ka Halepoi oH. M. Wini; lulu lima kino okon no pahn oc me ka Lunahooponopono ma Honolulu, me ko olelo iho, <( aloha ino." Akaka maoli no ia'u, he aloha paleo wnle no, aole iloko o ka ipuliai ono aka moe, a pela akii. He mea pono anei kela inoa J. W. G. Kaianukunui, au i puolo mai ai iloko o ka opu o ke Kuokoa? Pomaikai kn inoa o ka inea i hailiili ia no ka pono, no ka mea, he hoa paio pu iai no ka ale a me ka makani o ka moana keokeo.

No kuu olelo ana'ku, {< ina e pohuhu aku ka uahi mai Wailuku aku nei, hehu inai kn ! na keiki kinai ahi o Kauai puhi lepo." Ma-u no nae ko waha, ola no ka paina kakahiaka ; kuhi paha oe o Puhilepo ke alii o Kauai i pana ai; kainoa o Manokalanipo. Makapo hele i moowini, i kauhale o Ohipua ma. t Ke .kapala, kuhinu mai nei oe i na huahelu 3 ; me ko iini paha e piha na rumi o ka pahu hao o ka noonoo, aka, "hiolo ma o maanei na wai naoa a ke kehau." lanei la kuu ka heleuma oka penisila, nana aku na maka o ko Wailuku mau ohua holo makaikai i Kauai, o Manokalanipo. J. W. G. KAIA. Kauai o Mano, Dek. 14, 1864.