Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 52, 24 December 1864 — Page 6

Page PDF (1.34 MB)

This text was transcribed by:  L. A. Marchildon
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Nupepa Kuokoa.

He Mele Nu-ia no ke Kuokoa Hou.

Ala mai a Kanikau,

No ka makahiki i pau,

Makahiki ano e,

Ma na Mokupuni nei.

Ma na aupuni mamua'e,

Kau na Kanawai maikai,

Kapu no ke Puhi Rama,

Kapu hoi Hookamakama.

Nani a Kaulana no,

Keia Aupuni ano hou.

Aka hoi i neia wa,

Nauwe ae na kia paa,

A kulanalana no,

Keia, Aupuui ano hou;

Lawe ia a loli ae,

Kona Kumukanawai,

Pule nae na hoahanau,

Mau ka malu, hee na ao.

 

Ala mai a Kanikau,

No ka makahiki i pau,

Pau na hana e oli ai,

Pau na Aha halawai.

Pau na kula kamalii,

Pau na leo himeni,

Aloha hoi ko kakou hoa;

Nana i pai ke Kuokoa,

Ko Hawaii Kilohana,

Pau kou noho Luna ana;

Nani no kou ahonui,

Me makou na hoa hui,

Nui no ka lalau ana,

Ma ka waha, ma ka hana,

Kini wale no na hala,

Ma ka hale, ma ke ala,

Palaleha, hia-moe,

Nui no na hana i koe.

 

Uwe, kaumaha, kanikau,

No na makahiki i pau,

No ka hala o na hoa,

Ma ka aina ma-o loa,

Na makua, na kamalii,

Na ohua, na pokii,

Pau na hana a lakou,

Pau ko kakou launa pu.

 

U-oki nae ke kanikau,

Ala mai a oli no,

No ka makahiki i pau

 

Nui no na pomaikai,

I haawiia mai,

Na Iehova i hoomau,

I ke ola o kakou,

Ko @ino pomaikai,

Ko ka uhane mau waiwai,

I na hana Sabati,

Me na kula kamalii.

 

Ala a mele pu,

No ka makahiki hou;

Hapi nui-a ia oukou,

E na hoa aloha o'u.

Nani no ka pomaikai,

No ka hiki ana mai,

O ka la e lohe ana,

Keia hapi nui-a ana,

Ala pu a hoomaikai,

I ka Haku nona mai,

Keia makahiki hou,

Me na pono ono a pau;

Ko ke kino, ko ka uhane,

Ko ka aina, ko ka lani,

Pule hoi e hoomau ia,

Ko ke Aupuni maluhia,

I ole e ala na hihia,

A e hookahuliia;

I mau hoi na ekalesia,

I hookumu mua i,

Na ekalesia oiaio,

I ole e naueue, i ole e pio,

I ole e hooneleia,

A hooweliweliia,

Iloko o ka imu-ahi,

No ka hana kapakahi.

I mau hoi na hana kino,

A pau ae na mea ino,

I mau pu ke hula ana,

A pau ae ka hula ana;

I mau hoi na Sabati,

Me na kula himeni,

Me na Aha halawai,

Me na Kanawai maikai.

E na Kumu @ ahuna,

Na makua, me na luna,

Ala no a mau ka pule,

Hooikaika e hoohuli,

I na hoa hewa nei,

A me ko na aina e;

I auhee na koa Satana,

A hoi mai ka poe auwana.

 

Hapi nui-a i na 'Lii,

Na mea nui, na pokii,

Kanaka, na hoahanau,

Ko Hawaii poe a pau.

Hapi nui-a i na hoa,

O ka Pepa Kuokoa,

Me na Luna pai hou ou.

Aloha nui ia oukou,

Aloha hoi ka Hokuloa,

No kou huime Kuokoa.

Pau kuu haku mele nona,

Pau kuu mele Nu-i ia naa.

                                    WAIMEA.

 

He Mele no na Keiki.

            Ua makemake makou e paiia kekahi Leo Mele maloko o ko kakou nupepa, ma na hua mele maoli, aole ma na huahelu.

            Aka hoi, no ka nele o ka Papapai i ke kepau ole, e like ana ma ka hua mele ma na Lila, nolaila, ke pai nei makou ma na huahelu, i keia mau mele no na kamahi a kakou, me ka hoakaka'ku no nae i na hua mele, a me ko lakou mau ano penei:--

            Kokokahi, o ka hoilona ia o ke Poo.

            " " kolona, "  "  "  "  Poolima.

            " " koma, " " " " Pooele.

            Koma, " " " " Poomana-Kahamoe (Kiko-moe,) " " " lua.

            No ka Pa-Ko-Li, ana:--Pa, he 1, Ko, he 2, Li, he 3, Ha, he 4, No, he 5, La, he 6, Mi, he 7, Pa, iluna he 8.  Ina i hoopiliia ma ka akau o kekahi o keia mau huahelu i hooponoponoia'e nei maluna kekahi o na kiko i hoikeia'e nei maluna, alaila, e pono e manao iho ka mea e nana ana, a mele iho paha, he loihi keia, a he hapalua ko keia hua, i ko ka hua mua, a pela'ku e manao ai, e like me ka maa ana, ma na Lila Hawaii, penei:--Ina paha i hoopiliia ke kikokahi me ka huahelu I, a huahelu a ae paha o na huahelu i hoikeia'e nei maluna; e like me keia paha; 1. alaila, he Pa Poo ia, a ina paha he 1 me ke Kikokolona, e like me nei paha, 1: alaila, he Pa Poolima ia, a pela aku no e hana'i.

            Eia hou kekahi, no ke Kiko, ina i kau ia kekahi hua mele me ke kiko, e like me nei paha, 1,. alaila, e hoike mai ana ia, e hooloihi ka leo i hapalua hou aku, i ko ka loa o ia hua iho.

            No na oi e komo ana iwaena o ka leo mele penei:  He ½ i hoopiliia'i me ka hua mele ma ka aku, e like me nei 4½, alaila, he Ha oi (ha) ai.

            No na emi hoi, penei: He ½ no, i hoopiliia'i nae me ka hua mele ma ka hema e like me nei ½4.

            No @ha, penei:-- E ho@maopopoia @ ia, he hoomaha, ma ke ka@ana i ka ho@naha e like me nei.

            O kokomaluna, i kau ia ma ka hema o ka hua @ele, e hoike mai ana ia hua @ele, aia oa ma ke Kumupakoli, malalo o ke 1, oia hoi no ka papa walu malalo.  A i na i ka@ia ma ka akau o ka hua mele, alaila, e @oike mai ana ia, aia ia ma ke Kumupokoli maluna o ka huahelu 8.

            Ina pa@a elua a oi aku paha na huahelu malokko oke apo, penei paha ('5.'6,) ua huiia ua @aa huahelu la ma ka huaolelo hookahi @ke mele ana, me he mea la ua hoohuiia e ka huina elike me na hua mele, maloko o ka lila maoli.

 

NA KEIKI MA KA LANI.

SOPERANO.  '5, | 1,1,'7,1, |  2,1,2, | 3,2,3,4, | 5;--5, | 6,5,4,3, | 4,3,2,1, | 2,. 1, '7-'6, | ('5,'6,)'7,'5, | 1; 1,-- | 2; 2,-- | 3,.4-5,4, |  3;2; |  1; ||

 

            1.  Around the Throne of God in heaven,  Thousands of children stand, Children whose sins are all forgiven, A holy happy band, singing, Glory, glory, glory be to God on high.

 

ALETO.  '5 | '3,'3,'2,'3, | '4,'4,'3,'4, | 1,'7,1,2, | 3;--3, | 4,3,2,1, | '6,'5,'4,'3, | '7,.'6-'5,'4½, | ('5,'6,)'5,'4, | '3;'3,-- | '7;'7,-- | 1,.2-@,'6, | '5;'4; | ;3;||

 

            1.  Maluna ku na kamalii, Na keiki hanau hou, E puni ana la Iesu; Ka lakou mele nei Nani, nani, nani, hoonani la @ehova mau.

 

BASO.  5, | 1,1,5,5, | 5,5,5,5, | 8,8,8,8, | 8;--8, | 8,8,8,8, | 8,8,8,8, | 2,,.2,--2,2, | 5; 5, 5, | 8; 8,-- | 5;5,-- | 8,.8@, 4;4; | 1,||

 

            2.  Me kapa maemae, nani no, Ua aahu ia lakou, Ka lani kahi e noho ai, Penei e oli nei, Nani, nani, (a pela aku.)

 

            3.  I kela aina maluna'e, Nawai lakou i kai?  Kahi hauoli, malu, mau, Ke hoolea nei lakou, Nani, nani, (a pela aku.)

 

            4.  Holoi ka Haku ia lakou, Na kona mana e, I hoomaemae a huikala'e; Na leo kani nei, Nani, nani, (a pela aku.)

 

            5.  Ma neia ao uwe lakou, I ke aloha ia Iesu, I keia wa ke ike nei, I kona aloha e, Nani, nani, (a pela aku.)

 

 

Ke Kaikamahine a kekahi Kanaka mahiai.

 Mamua aku nei, ma Perasia (Prussia) o Ferederika II (Frederic) ke alii, a o kana wahine o Elisabeta Kilikina (Elisabeth Christina,) a nona hoi keia moolelo.

            I kekahi la maikai o ke kau, holoholo ae la, na Moiwahine nei o Perusia ma na alanui nani o ke kihapai pua o kona Halealii, e hooluolu ana iaia iho me ke ala anuanu o na pua o kona kihapai, a i kona hooki ana ku malie e nana i na pua ala onaona o kona kihapai, a me kona hoolohe ana i ke kani hone lua a na manu ike aku la oia, i kekahi wahi kaikamahine aaku, e paani ana.  Ua kaikamahine nei keia a ke kanaka mahiai, he kaikamahine uuku no he elima no makahiki.

            Hookoke aku la, ka Moiwahine i ua wahi kaikamahine nei, me ka hoomakakiu, i ka paani mai o ua wahi kaikamahine nei, a pane aku la oia ia ia.  Pane mai la ke kaikamahine, me ke akahai, a me ka wiwo ole, i na ninau a pau i ninau ia mai iaia.  He kaikamahine maikai maoli no palupalu na papalina i ka nana aku.  A lilo iho la na hana a ke kaikamahine i hana ai i mea oluolu loa, imua o na maka o ka Moiwahine, ia la mai no, o ka hoouna mai la noia o ua 'Lii nei, i kahi o kona mau wahine, e kii mai i ua wahi kaikamahine nei, e lawe aku imua ona, ma kona Halealii.

            Haohao loa na makua, aka hoi hookomo iho la laua i ke kaikamahine i kona kapa hele pule, a haawi mai la laua, i ka laua kaikamahine, i ka wahine o ke Aliiwahine.

            I ka wa i hiki aku ai ua wahi kaikamahine nei, i ka Halealii, e hoomakaukau ana ke Aliiwahine e ai.  Ia wa kauoha oia e laweia mai ke kaikamahine i ona la.  I ka hele ana mai paha i ka la, poai mai la ka ula o na papalina, a hoonoho ia iho la keia maluna o kekahi noho, ma ka aoao o ke Aliiwahine, a nana aku la oia i na mea nani maluna o ka papa-aina a ka Moiwahine.

            A makemake loa iho la ka Moiwahine lokomaikai, e lohe i ka manao o ke kaikamahine, i kona ike ana i na mea kumukuai nui, i na ipu gula; a me na ipu kala, a me kekahi mau mea liilii e ae, e hoonani ai i ka papa-aina alii.  He hauoli loa ka Moiwahine, i ka olioli nui o ke kaikamahine kina ole, ana i manao ai, e hana mai ana ke kaikamahine, elike me ke ano o ke kamalii, i ka paipai i ka lima a olioli, a haanui paha.

            Aka nae, ua hala ae ia mau mea a pau, ana i manao wale ai.

            Noho malie loa iho la ke kaikamahine no kekahi wa pokole.  Alaila kiola aku la oia i kona mau maka maluna o na mea nani e waiho ana imua o kona alo.  Aka nole leo hanaha no keia makaikai ana o kona mau maka, maluna oia mau mea maikai.  No ia mea, haliu iho la kona mau maka, ma ka papa-aina, puili ae, la i kona mau wahi lima, a poha mai la ka leo maikai, e lohe ia ai e ko ka hale a pau, a pule aku la oia penei:

"Ko Kristo koko kumukuai nui a me kona pono,

Ho mai ia no'u elike me na pohaku nani i haawiia mai,

E hoolei maluna o'u, i ko'u wa e pili pu ai,

A hele aku i ka ipuka o ka lani."

            Ua maopopo loa, ke kumu o keia hoomaika ana, mailoko mai no o ka hale o ke kanaka mahiai, e malama ana i ka pono o ke Akua, a o keia wahi pauku uuku i hoikeia ae nei, he pauku ia nana, no kela la keia la, e pule ai i ke Akua.  A i ka makaukau ana o ka mea ai maluna o ka papa-aina, haliu like ae la na maka o na hoa ai o ke alii, i ke kaikamahine, alaila noonoo iho la ke kaikamahine me ka manao iho, ua makemake lakou, i kona pule hoomaika ana i ke Akua.

            I ka wa i pau ai o kana pule ana, aole kekahi mea i pane aku no kahi mau manawa.  A he mea kupaianaha loa ia i na maka o ka poe a pau o loko o ka hale ia wa. . I ka nana'ku me he mea la o ke Akua pu kekahi ma kona mau lehelehe, i ka hele a pololei, o kana hai ana imua o keia aha nani, ka poe i hanau ia mai e na makua alii, he mau haku, a he poe wahine kaukaualii.

            Ia wa, hookahi wahine kaukaualii i ku mai, a pane mai.  "Auwe ke kaikamahine pomaikai e!  Kai ka nui o na mea a kakou i lohe ai mai ia ia mai!"

            Alaila kamailio ae la ko ka hale no ke kaikamahine uuku, a piha loa mai la ko lakou mau naau, i ke aloha iaia; o ka oi aku nae ka Moiwahine naau alii.

            Mai ia la mai kona hoolako ia ana me na mea nani.  Haawi manawalea mai la kela wahine, keia wahine, a me kela kane keia kane, i na makana kumukuai nui; a o ka Moiwahine hoi, ua ehaeha oia i ka ike aku, i ka loaa ana iaia o keia ike, i luluia e kona mau makua maikai, iloko ona, a aole e nalowale ana.

 

Samesona a me ka Liona.

            Ua haihai na Iseraela i na kanawai o Iehova, a ua hoomana i na akua-kii.  Nolaila, ua hookuu o Iehova ia lakou iloko o ka lima o ko Pilisetia, ko lakou aina, aia no makai o ko Iseraela.  Ikaika na pakaua o lakou, nui ka mana o na alii.  He kanaha na makahiki o ko Iseraela noho pilihua ana malalo o keia poe lokoino oolea.  Alaila ua haawi mai o Iehova i mea kokua no lakou.

            O Samesona ka inoa o keia kokua.  Mamua o kona hanau ana, ua hele mai kekahi ane@ nani i kona mau makua, a ua kauoha ia laua e hoano e ia ia no Iehova i  kanaka Nazarite.  Oia, he kanaka laa, i kapu ia ia ka inu waina, a wai ona, a me ka ai ana i na mea haumia, a me na hua waina, ua kapu hoi ke ako i kona lauoho.

            Nolaila, he keiki kapu o Samesona mai kona la hanau mai.  Ua hoomaikai mai o Iehova iaia, ua hooikaika mai iaia.  I kona wa keiki, ua kau mai ka Uhane o ke Akua maluna ona i kekahi manawa, e hoopiha ana iaia me ka ikaika nui.

            Aia a kanaka nui o Samesona, hoomaka mai la kona kue i na Pilisetia, no kona mare ana i kekahi kaikamahine o kela Lahui hoomanakii.  He mea hewa no keia, no ka mea, ua papa mai o Iehova i ko Iseraela, mai mare lakou i ko na Lahui hoomanakii.  Ua paa no nae ka manao, o Samesona e hana pela; nolaila, ua hoolilo o Iehova i kona hewa i mea e ulu ai ka inaina iwaena o na Pilisetia a me Samesona, i lilo oia i mea kokua me kona ikaika e hoopakele i ka Iseraela.

            No kona makemake loa i kela wahine, ua ae kona mau makua e hele pu me ia e hoopalau iaia.  Iho pu lakou i Timena, kahi o ua wahine la.  He wahi maikai no o Timena, a auwana aku o Samesona, e makaikai ma na malawaina.  Ia ia e hele nanea ana, lele mai la iaia ka enemi weliweli.  He Liona, he liona opio, ikaika.  Ua weliweli mai, a kii mai iaia me kona waha hamama, me na niho nui, a me na maiuu.

            Aohe o Samesona pahikaua, aohe kookoo ma ka lima e pale aku ai i keia enemi.  Pehea la e pono ai?  Aole hiki iaia ke holo a pakele, ua mama loa ka liona, ua ikaika loa hoi, ua hiki iaia ke uhaki i ka a-i o ka pipi, a kaikai wale aku iaia me kona waha.  Ua makau anei o Samesono?  Ua pepehi anei ka liona, a ai iaia?

            Aole!  ua kokua mai ke Akua iaia.  Kau mai ka Uhane maluna ona me ka Mana Nui.  Piha kona kino i ka ikaika.  He mea ole ka liona iaia.  Aole hiki ke makau i kekahi mea.  Lele ia iluna o ka liona, lalau aku ia ia me na lima elua, a haeha iho la ia ia, e like me ka haehae ana i ke kao keiki, aole hoi i eha iki o Samesona.

            Alaila iho aku la ia, a komo i ke Kulanakauhale o Timena, a hoopalau iho la i ka wahine.  Aka ua huna ia i kona hakaka ana me ka liona, aole i hai aku i ka wahine, aole i na makua.

            Hoi aku la o Samesona ma i ko lakou wahi.  A liuliu, iho hou aku la lakou e lawe i ka wahine i hoopalauia.  A kokoke lakou i Timena, kipa mua ae la o Samsona i na malawaina e nana i ke kino o ka liona.  Makemake oia e hoomanao i ka ikaika kupanaha a ke Akua i haawi mai ai iaia.

            Malaila ua loaa iaia ka mea kupanaha hou.  Pau ko loko o ke kino liona i ka ai ia, koe wale no na iwi a me ka ili owaho.  He ohana nalomeli, ua hele mai, a ua hoolilo i ka liona i hale no lakou, a ua hooponopono maikai i ko lakou meli ono iloko o kona kino, a piha.  He mea pinepine o na nalo meli e hana i ko lakou mau panana iloko o na pohaku a me na laau, akahi a ikeia iloko o ka liona!

            Lawe o Samesona i ka meli a nui.  Hele aku noia e ai ana i ka meli.  A hiki i kahi o na makua, haawi aku la ia i wahi meli na laua.  Aka aole i hai aku ia laua i kahi i loaa'i.

            Alaila mare o Samesona i kana wahine.  Hanaia ka ahaaina nui.  Nanenane aku o Samesona i na hoaai Pilisetia i ka nane, penei; "Mailoko mai o ka mea e ai ana, i puka mai ai ka ai, a mailoko mui hoi o ka mea ikaika, i loaa mai ai ka ono."

            Ina e koho lakou i ua nane la, alaila nana e uku ia lakou i kanakolu paa kapa, aka, ina e koho ole lakou, alaila na lakou e uku ia Samesona.  Aole no i hiki ia lakou ke koho i ua nane la.  Nolaila ua hooweliweli lakou i'kana wahine, a koi mai ka wahine ia Samesona e haimai i ka nane ia ia, alaila ua hai aku ka wahine ia lakou, a ua uku o Samesona i na kapa ia lakou.

            No keia hana apiki a na Pilisetia a me kana wahine, ua ulu mua kona manao enemi i kela lahui, a ua hoomaka oia e hooko i ko Iehova manao e hailuku @a lakou, a e hoopakele i na kanaka o ke Akua.  Pela i hoohuli ae o Iehova i kana kauwa, i ole ia e noho kuikahi ma kona poe enemi.

 

Alemanaka Keristiano.

No ka makahiki o ko kakou

Haku o Iesu Kritso,

1865.

Ua hanaia no l@ Meridiana o Honolulu.

            Lonitu 157 @ 48' 45" Komohana.

            Latitu 21 @ 18' 23" Akau.

 

            "Pomaikai @a @oe kauwa a ka Haku, e ike ai e kiai @a@i kona wa e hiki mai ai."  Luka 12: @7.

NO NA HOAILONA.

 

Kaka—he k@a@iaka ia.

H—he hora@a.  M—he minute ia.

D—he hoailoia a no ka la Sabati.

P. mai—ka pikamai o ka mahina.

 

NO KA POULI ANA.

 

            Ka pouli ana o ka La a me ka Mahina i ka makahiki @8@5.

            Elua pouli ana o la La i keia makahiki, elua hoi o ka Mahina.

 

KA POU@AN@ O KA LA.

 

            1.  E pouli loa na @a La, i ka la 25 o Aperila, aole na@ ik'ea ma Hawaii nei.  E ikeia no ma Afrika, Amerika Hema, a me ka moana Pkipi@a Hema.

            2.  E pouli hapaana @a La i ke kakahiaka o ka la 19 o Okatoba, aole nae e ikeia ma Hawaii @ei.  M@ Amerika, a me Beritania e ikei'i.

 

KA POULI AN O KA MAHINA.

 

            1.  E pouli hapa @na ka Mahina i ka la 10 o Aperila.  E leia'na no ma Hawaii nei i ke ahiahi o ia @a.  E hoomaka ana ka pouli ana ma Honolulu i ka hora 5—13 o ke ahiahi.

            2.  E pouli hapa@ana ka Mahina i ka la 4 o Okatoba, ao@ nae e keia ma Hawaii nei.  E ikeia @ ma Europa, Asia, a me Amerika Hem@

 

NO KA HOOPONOPON@ANA O KA MANAWA.

            Ua ha@aia keia A@anaka no ka Meridiana o Honolulu.  Nolaila, ina e makemake kekahi e loaa ia a hora pololei loa no na wahi e ae.

 

No Hilo, e hoolawe ma@ 11 min. 16 sekona.

" Kawaihae, " " @8 " 4 "

" Lahaina, " " @4 " 44 "

" Waimea Kauai, hoo@i 7 " 12 "

 

Malama 1.  Ianuar@ 865.  31 La.

            LA.      LA.

MAH. HAPALUA MUA      4          M@I HAPALUA HOPE       19

MAHINA POEPOE   11        M@INA HOU           @        27

LA O KA MALAMA.           LA O KA HEBADOMA.      @        NAPOO KA LA.       NAPOO KA MAHINA.

1          D                     SAB.   638      5 30     9 51

2          Monede           Po 1     639      5 30     10 51

3          Tusede             Po 2     639      5 31     11 50

4          Wenede           Po 3     640      5 31     Kaka.

5          Tarede             Po 4     640      5 32     0 50

6          Feraide                        Po 5     640      5 33     1 49

7          Satude             Po 6     6@0    5 33     2 48

8          D                     SAB.   6 1       5 34     3 46

9          Monede           Po 1     6 1       5 34     4 41

10        Tusede             Po 2     6 1       5 35     5 34

11        Wenede           Po 3     6 1       5 36     P. mai,

12        Tarede             Po 4     6 1       5 37     6 41

13        Feraide                        Po 5     6 1       5 37     7 33

14        Satude             Po 6     6 0       5 38     8 24

15        D                     SAB.   6 4       5 39     9 14

16        Monede           Po 1     6 4       5 40     10 3

17        Tusede             Po 2     6 4       5 40     10 50

18        Wenede           Po 3     6 4       5 41     11 40

19        Tarede             Po @   6 4       5 41     Kaka,

20        Feraide                        Po @   6 @     5 42     0 31

21        Satude             Po 6     6 4       5 43     1 23

22        D                     SAB.   6 4       5 44     2 16

23        Monede           Po 1     6 4       5 44     3 10

24        Tusede             Po 2     6 40     5 45     4 5

25        Wenede           Po 3     6 40     5 46     5 1

26        Tarede             Po 4     6 40     5 47     Napoo,

27        Feraide                        Po 5     6 39     5 47     6 31

28        Satude             Po 6     6 39     5 48     7 36

29        D                     SAB.   6 38     5 48     8 39

30        Monede           Po 1     6 38     5 49     9 40

31        Tusede             Po 2     6 38     5 50     10 42

 

LAAU LAPAAU

AIA MA KARI O

KAKELA ME KUKE

 

Ma Honolulu.

J. T. GOWER,--Makawao, Maui.

J. D. HAVEKOST,--Wailuku, Maui.

C. H. WETMORE,--Hi@ - awaii.

J. W. SMITH,--Koloa, Kauai.

 

HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO

NO HOI.

Laau hoopau Naio me na Koe,

A DR. JAYNE.

 

HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA

            @aio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka makua.  O ka hope oia mau mea kolo, ola ka lolo.  Oia mau mea kolo hope ola ka l@, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila mai na mai e ae kekahi, e like me ka lepo paa, nalulu, pehu, uleule, a me na m@e ae.

            O ka L@n no keia e pau ai ua mau mea ino nei.

            Eia hoi kekahi.  O ka laau @pono keia i ka poe pilikia i ka wela o ka h@upo; i ka ono ole @ ka ai; i ka nawaliwali o ke kin@ i ka mai pe@; i ka nalulu hoopailua; i ka pono ole o ka mai wahine, a m@ na mea like.

            Penei no e @u ai i ka Laau hoopau Naio me na Koe:

            Ina no kam@iI, e hanai aku i hookahi hapakolu o ka pun@ ki, i ka mana @ hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi.  Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki ekolu, elua hapakolu @ ka puna ka pono.  Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka wa kanaka makua, @ hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi.  I ka w@ e inu ai, e hui i ka laau me ka p@ ha o ka wai maoli.  Oia h@, ina hookahi ka puna laau, alaiia, e hulia me na puna wai @oli eha; a pela no e luu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke a @ahi.  Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono no elima inu ana i ka @, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.

E inu mamua o k@ ai ana, aole kokoke mahope iho.

 

Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,

JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.

            He lanu maikei a oluolu @oi keia no ka @, ka Nahu, Nalulu, Wela o ka Houpo, Ha@a, Hoopailua wale, Luai, Luai moku, ono olo i ka ai, Nahu me ka@u@e no hoi o na keiki uuku, @ na mai like he uui.

            Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia laau.

            Penei e inu ai, i ka inu a@@a hookahi.  Ina he keiki akahi paha ona malama, a @ua paha he unikumamalua paha kulu a hiki i ka iwakalua ka pono.

            Ina he keiki mai na malamaeono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono.  Mai ka makahiki hookaui a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa.  Mai ka hiku a i ka walu o ka makuhiki, elua puna ka pono, a no kanaka ma@a, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.

            A inu e@ uhi me ka wai mao@ uuku, (a like a like ka wai me ka laau,) a pela e inua ae ai.  Ekolu, eha elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka n?i o ka pilik@a.

            I akaka nae.  Ina he nui ka we@, a ina na komo kekahi a@ pono ole iloko o ka opu, e aho e m@i e mamua i mau H@'ale Ola, a i ole, e inu i wahi paakai, a @wahi aila paha, i he@o e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia @au hoop@a hi.

            Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana ka Laau, a pau a i ka luaiia, e hanai hou aku no e li@ me mamua: a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a wa@o ma@e no hoi ka @ ma ka opu.

            Aohe a makou mea e n@i aku ai i ka !ehuiehu, Lookahi w@e no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO P@O i na

 

Laau Kunu a Kauka Jayne,

 

hoike aku ai i ke ola o na mea a pau i hoakakaia no kana mua aau.  Ua hoola, a e hiki ana no ke hoola i ka mai

 

KUNU, NAHU, a me ke ANU,

 

a me na mai e ae no hoi he nai wale; a o na mai HOKII no h i ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae.  E ah@ e hoao oukou ka poe i mai ia.

 

HE KUHA KOKO ANEI KOU?

HE KUNU ANEI KOU?

HE EHA ANEI KOU KANIA-I?

HE KUNU UMII ANEI KOU me@a NAE?

 

            AOLE ANEI HE KUNU OO OU?

            AOLE ANEI OU MAI KUNU ?

            AOLE ANEI OU MAI NAENAE?

            AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma?

            AOLE ANEI OU KUNU KALEA?

            AOLE ANEI OU HU MA KA Iwiaoao

 

            A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i @e o'a i ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.

 

NA MAI HOOPAILUA.

 

Mai o ke Ake!

 

Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.

 

(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)

 

            He pono ke ai koke i ka laau a Husale Ola a Kauka Jayne, he laau oluolu, a he ola no hoi.  Aohe no he mai i nele ke makemake i na laau hoonaha; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no lui ua mau laau ia.  Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e @ ana oloko o kona kino; a ua ulu nui ae no hoi @ mai, a i kekahi manawa ua make no, a ina e malama pono @a a e inu h@ i na Huaale Naha, alaila, ola no.  No ka hoolaio ia anu mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka

 

Huaale Ola a Dr. Jayne.

 

            Me ka hiki ke hooia'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laa@ ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi.  A ina no e inu a?a ia laau, aole no he mau mea i hookapuia oia ka ai ana a me ka inu ana.  Aole e ino ke @aiho loihi, no ka mea, ua hanaia no a maikai loa.  A ina e inu ia ua hiki@awe loa ka hehee iloko o ka puu waiho ai.  Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu n@ hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.

 

DISIPEPESIA.

 

            (Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka ho@wa@i pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.)

            O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, ke maikai loa no ka ihooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino.  Ina na oihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke oia ke inu puia ka

 

Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko

 

a hoopau NAIO me na KOE,

 

A Kauka JAYNE,

 

e like me ka mea i kuhikuhila mawaho o ka wahi o ka laau.

 

NO NA MAI MA KE AKE,

            MAI LENA,

                        MAI MA KA OPU HANAWAI

                                    NA MAI WELA,

                                                KA HAALULU,

                                                            KA MAI O KA ILI,

                                                                        KOKO INO,

                                                                                    MAI NALULU,

PAA O KA LEPO,

                                    MAI KUNA,

                                                            MAI WAHINE,

                                                ame ka MAI HOOPAILUA.

 

            Ua maopopo ioa ke OLA o keia mau HUAALE.  A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua.  A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai

 

PUHA,

            ALAALA,

                        KAOKAO,

                                    PUUPUU,

                                                PEHU,

                                                            KUNAKUNA,

Hanene, Lolo,

na mai wahine, a me na mai e ne, no ke KOKO a inoino mai no i kana

 

LAAU HOOMAEMAE KOKO.

                                    @