Ka Nupepa Kuokoa, Volume III, Number 52, 24 December 1864 — Na Palapala. Mai pau ke ola i ke Kaaholo ma Oiomea Hawaii. [ARTICLE]

Na Palapala.

Mai pau ke ola i ke Kaaholo ma Oiomea Hawaii.

E ka Nupepi KuokA e ; Aloha oe, a me kou Lunahooponopon :—He wahi nukupelu manao ka'u me ni wahi kauna manao oloko, a nau k e kaulupe aku ma na palena o keia mau IV.okupui mai ka hikina a ka la i Haehae, a ka iwlona a ka la i "Lehua. Eia ua wahi nu hounei ; i ka la 4 umi o Dekemaha, o ka A. 1)11864, i ke kakahiaka, he la ūa ia rrai ka lo mai a ao, pii kekahi luna haole m* konapoe kanaka hana a uka lilo i ka lae-iaau, H ouka i na kaa-holo honua eha a pau i I < piha, lawelawe e iho mai, a liuliu iki, li li ma kekahi ihona pali, o Ohelonui ka irioi oia wahi, knhea ka luna haole p ki na kaa iole holo ikaika loa, ki o Mokuohai i ke kaa hope a paa, oia ke kaa-i kau ai kn luna hae b,_a no kahookuli oKuokoa a itie Kaukui, kekahi mau alii kaa, me ka olelo mai o Kn«coa, e wehe ka li uwaina, oia hoi keia, mai k na kaa, o lohi ka iho ana, ma kela waLa kakou i lohe ae nei o Ohelonui, malail/i moku ai ke kaulahao o ke kaa mahope, ilo mai ekolu kaa a waena konu o ke alanuihahea hou keleahi keiki o Kaluuhonua ka feoa, oia kekahi mea nana e hooponopono r«kaa ma na wahi pilikia, lohe o Kaukunalikeia kahea a Kaluuhonua, hoomaka o Kaulna e ki, ia ki aina, hoanuu i\ ke ki ana, haiie ki, o ka lele aku la no ia o Kaukuna hlo, koe o Pawela a me Kahai, no ka ml&ao o Pawela i haule maoli o Kaukuna, he&nai kela e pau j; ke ki, olelo aku o Kiihai.i' ua hai ke ki, mai paa oe," olelo aku o Padla ia Kahai, " Aloha imo kaua! e makekna paha kaua?" wahi a Pawela. MaL Jh'.. iki hou iv!»i keuahi ihona pa!i,o Kukaln.ika inoa, ike o Kuokoa ua holo nui l«a ke':aa, hoomaka ki>la e ki, ia ki ana aole paa no ua ikaika loa ka bglo ana, k like me ka hekili la k« ha* lulo, no kn i' a loa o ka holo afta, no ka lelele o na hn hao e*na kaa elaa mamua, hemohemo r na o ke alanui; hu ke kaa mahope ma uoae&o ke olanui, ua lele ae o Maemae ir ope o ke kaa a pakele ia, haule o Kaluuh jr<ua mamua o ke ksa i ka wa ihuaikeki', a paa i ka wahie; hal ka wawae, Ha'le hoi o Kalawaianui m'a ka aoa%o;ke a!f 'ii, pa ihiua o kekuhi kua, po-

hole ka lae, palapu ka papalina, pehu ka maka f moku olalo ae oka auwae. Holo mai elua kaa, a h« wahi uapo makai iho, haule kekahi keiki o Pawela mahope, a paa ka vvawae iluna o ke kaa, a mahope haule, pakele no nae; ama kahi: hui ai na alanui elua, o ke alanui e lawe ai i ka wahie, a me ke alanui lawe ko, haule o Kahai, naha ka lae, hai ka ihu, a ma ka aoao o kahale puhi ko, lele maoli o Kaili, mauiui ke kuli, aole pilikia nui Joa; a ma kahi i pau ni ke alanui holo kaa, ka poino nui weliweli loa. Malaila ka hale wahie, kahi hoi ia i lele ai o Mahi, haule iluna o ke kua, pehu ka lae, maii hemo ka onohi, ma kahi o na kaa i nahaha'i keia huamele a ka poe kahiko, " Wjjiho mokaki aku la i ke kai o Piihonua," haule mua o Kuokoa a me Makaweliweli malalo, maluna iho ka wahie pan loa, hai ka uha, hai ka lima o Kuokoa, hai ka iwi kulanaaoao, hai ke kikala, hai ka lima. Malaila kekahi luna hana o KeaweaheuUi me kona poe hana, na lakou i hue ka wahie a loaa ka poe i poino ; kaualupe ia a kau hale, a ma ia nana ana'ku, " Ua hele a pepe ke aloha I ka lomia e ka inu wai„ Ua holo ia aia ma Epeo, No Kanikuekue ka al^" a mahope iho, pii aku la wau e nana i na mea ma ke alanui, ua liele na kua holo k&a a weluwelu ; hapai hou au he hua mele na ka poe kahiko, " Manuheu i ke Akua wahine waena o Puna, pau ae la ka hala ka lehua o Kaunu-a," hiki aku la wau ma kahi e waiho ana kekahi pilikia nui ma ia wahi. Me ke aloha no. , Keo Kanamu. Kona Hema, Hawaii, ) 12 o Dekemaba, 11864. ) Kev L. H. Gulick ; Aloha ob: — Ma ka halawai o na Luna ekalesia o Kona Hema nei, ma ka la 9 o keia malama. Ua koho ia mai au i Komite e palapnla aku ia oe no kekahi manao i hooholoia e qa Aha la, e pili ana i ka Nupepa au e manao nei e hoopuka. A penei ua mau mnnao la:

Akahi. Ua kuka lakou me ka noonoo nui no na olelo kupono e hoopuka'i ma ka Nupepa Kuokoa, ame na mea kupono ole: Aua manao lakou aole he kupono ke Pai ia na " mele" Hawaii ma ka Nupepa. Ua manao lakou, o ke Paiia ana o na mele ma ka Nupepa, he mea ia e alakai ana i ka lahui opiopio iko laleou ano kahiko. No ka mea, o kekahi mau mele i Paiia ma ke Kuokoa a Wini, ke puni loa nei na welau o keia Aupuni i ka ike i ua mau mele la, a ua paanaau i na keiki opiopio ; e like me keia nnele, " O Kilauea no ka aloha, O ka ihu lolilua i ka ale." A pela'ku no, a he nui no na mele oia ano. Aluu. Ke mana'o nei ua Aha la, he mea kupono ole ke Paiia kekahi mau mea hou ano kuloko o Hawaii nei, a me ko na aina e mai hoi; e like me neia paha. Ua hoomaka kahi poe i ka hula Hawaii ma Kauai paha; a ike kekahi olaila, hoolaha mai ma ka Nupepa, oia hoolaha ana, ke manao nei lakou, he mea kupono ole ia e Pai ma ka Nupepa, he mea no ka ia e ao aku ai i ka poe e noho ana ina na Mokupuni e ae e hoomahui maia haoa. A ua noonoo n© nae lakou, he kuponS paha ke Paiia ma ka Nupepa, ina ua hoopaiia kekahi poe hula ma kela wahi, keia wahi ma ke Kanawai. Akolu. Ke manao nei Aha la, aole e Pai mau ia na Olelo Paio ano Pellpela ma ka Nupepa—Oia na mea a lakou e manao ai e hoike aku ia olua ma o'u nei. Aloha olua. J. Vs. Kupakee, Komite. Napoopoo, S. Kona, ) 8 Dekemaba, 1864. \ Rev. L. H. GuLicir, ko'u Kaikuana ; Aloha oe. Ua olioli alana ka manao e pal;«pala aku no ia oe no ke aloha: Eia wau ke kaahele nei ma ko'u Apana ma Kapalilua, nui ka olioli no ka launa pu ana me na hoahanau. Miki nui mai lakou e lawe pu me ke Kahuna ma na hana a ka Haku. ' Ma ka la 27 o Novemaba, lio Ahaaina a ka Haku nna Milolii. Piha loa ka Luakini a noho iwaho kekahi poe; ua maluhia loa ko makou lawelawe ana i ka Ahaaina a ka Haku; a kokua mai no hoi i ka hanai ana i ke Kahuna, a loaa mai na elala he 822.50. 4 o Dekemaba, he Ahaaina ma Kaohe. Ua piha no ka Luakini, no ka uuku o ka hale, makou iwaho e Ahaaina'i; a ua gialuhia.no ka hana, a kokua mai no ina d»lā he $21.50. Nui ka olioli no ka hana a ka Haku ma keia mau Apana, ke kokua mai kona Uhane Hemolele ma ka lawelawe pu ana me kana wahi kauwa nei. Ke huli nui nei na hoahanau i ke dāla kokua kukulu hale no ke Kahunapule; mai J?ahoehoe a Opihali, kokoke loaa na dala he $20.00, a loaa ia mau dala, alaila, e kukuiu [ koke ia ka -hale o ke Kahuna, ke ae mai ka Haku. * » ' Mu n» »a 9ae nei; he halaw:ai hui no Kor.ii Hemaliei. He halawai Kukulu Hoole a me na mea like pono ole oia ino. I Oluolu ola*o na kino ame ko'u ohana. | E aloha «ku ia H. H. Pareka, a me na Luna j ekaleaia, a maaia hoahanau a pau loa Ka--1 waiahao. dwlu no. S. W. Papab<la.