Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 5, 2 February 1865 — Page 3
Ka Nupepa Kuokoa.
mohia e ka naau aloha. A o ke koena o na dala, ua noi ka Peresidena o keia Apana, i na luna a me na hoahanau o Hilo a me Puna. O kekahi mau kala o ka mahina hou e waiho ana ia T. Coana, a ua ae ia ma ka haawi ana i na $50 iloko o ka wa Ahaolelo o keia makahiki, me ke kokua iho o kekahi poe a kaa loa keia Luakini.
E na hoahanau o na Apana e ae, he pono anei ia oukou ke hoohalike me keia wahi Apana uuku ? O ka nui o keia wahi Apana, mai Piihau mai no a na Puepaku. O Pahoehoe aohe kanaka, o Paukaa hoi, no ka Pake ka nui o na kanaka, me ke kokua ole nae oia poe, a he uuku loa na wahi hoahanau malaila, aohe no i hiki aku i ka umi, a nolaila, e na luna a me na hoahanau o na Apana e ae, e pono oukou e hooikaika i loaa ko oukou hale maikai e like me keia poe hoahanau. Ua pau ka noho ana i na hale kahiko pelapela, a inoino no hoi. Ka leo o ka hele ka mea hoolohe o ke kani mai. Ua pau ko kakou kamailio leo ole ana, ke hoi nei ke keiki o ka malu hale o Ainahou. Me ke aloha ia oukou.
JAMES B. HIKU.
Puepaku, Hilo, Dek. 30, 1864.
Ka Ahahui Euanelio o Kauai.
IA L. H. GULIKA ; ALOHA OE :
E hai aku ana au i kekahi mau mea no ka Aha Euanelio o Kauai i akoakoa ma Koloa, ma ka la 11th a me 12th. A na Rev. Smith e hai ka Moolelo okoa.
UA AKOAKOA NA KAHU EKALESIA.
Na keiki o ka Aha — Na Elele i hoounaia mai e na ekalesia. Komite imi hana — Ioane, Kauai, Kamahalo.— Heluhelu mai no hoi o J. W. Smith he palapala na ka Ahahui Euanelio o Hawaii Hikina mai Waiohinu Kau, malama o Sept.
HOIKE O NA KIHAPAI.
Heluhelu mai he palapala na na hoahanau o Anehola me Koolau, no na inoa hookahi haneri, e noi ana ia Helekunihi i Kahu no lakou — a me ka palapala ae aku a ka mea i noiia mai.
OLELO HOOHOLO.— Aole i ike keia Aha i kekahi kumu e hoole ai i ka palapala aelike mawaena o Helekunihi me na hoahanau o Anahola.
HAAWINA.— Haiao na S. Kahoohui, Luka 11 : 33, 34, 35, 36.
PALPALA — Heluheluia he palapala no Waimea Hikina Komohana. Mai a A. Pali mai, Oct. 3.
HELUHELU I NA KUMUMANAO.
E. H. Paulo. " He mea pono anei i na Kaha Ekalesia ke haalele i na oihana nui elua — ka Ahaaina me ka Babetiso ana ?" Kamailio loihi ka Aha a ka hora elima.
LOWELL. " Ke komo ana o ka Pope ma ka Ekalesia."
Hoike mai na Komite o na hoahanau o Anahola — e hele ka Aha i Anahola e hooko i ka aelike ana mawaena o E. H. Paulo me na hoahanau. Kuka — a hooholo e halawai ma Anahola, ma ka Poaha elua o Feberuali, hora 11.
IOANE. " Heaha na palena kupono e pau ai ka pili ana o na hoahanau i na lealea o keia ao."
D. KEALAHULA. " Pehea la e maopopo ai he Uhane ke Akua ? "
J. W. SMITH. " Ka mai Pake."
I. KAUHOE. " Ka waiwai o ka pule ohana."
A. WILIKOKI. " E pomaikai anei na kanaka Hawaii i na aina mahi-ko o na haole ?" AHAAINA A KA HAKU.
Ua malama keia Aha i ka Ahaaina a ka Haku ma ka hora 2 1/2 paha.
J. W. SMITH. Heluhelu i ka himeni 180
(120)
Ia E. HELEKUNIHI. " Heluhelu ia 1 Korineto 11 : 23 a me 31.
Ia S. Kahookui na olelo hooikaika me ka pule — J. W. Smith, ka wawahi berea. Ia E. Helekunihi na olelo paipai hou i ke anaina me ka pule. Ia J. W. Smith ka hoalohaloha me ka haawi kiaha. Himeni a hookuu.
Elele i ka Ahahui Euanelio Hawaii. H. I. Wana, Lilikalani, Kauai.
NA KUMUMANAO I HAAWIIA.
DOLE. Wehewehe i na huaolelo, " E hana oe i keia me ka hoomanao mai ia'u."
J. W. Smith, " Ke ano o ke kino ma ke ala hou ana."
A. Wilikoki, " Mahea na uhane o na kanaka make e noho ai mai ka la i make ai a hiki aku i ka la hookolokolo ?"
D. Kealahula, " Make i na hala me na hewa. Epeto 2 : 1.
E. H. Paulo, " O ka hanauhou, heaha ia ?"
I. Kauhoe, " Heaha na hana a ka Uhane Hemolele ?"
Na S. Iohnson e koho kana kumumanao, ua hoomauia ka L. Nuuhiwa —
Hoopanee a halawai ma Waioli ma ka Poakolu elua o Augate, ia I. Kauhoe ka haiao, o E. Helekunihi kona hope. Me ka Aloha no. E. HELEKUNIHI.
Koolau, Kauai, Ian. 14, 1865.
He Ahaaina Lulu Dala Luakini.
E ke Kuokoa, ke " Kilohana Pookela o ka lahui Hawaii," e oluolu mai kou Luna Hooponopono e hookomo iho ma kahi lumi kaawale o kou kino holookoa. Eia noia, o ka 29 Dekemaba, M. H. 1864. Oia ka la e ai'i, aole nae nui na hoa'i i hele mai, aole no ka lohe ole. Ua heaia no i ka hema i ka akau, aka, aole paha nui o ke aloha i ka ke Akua hana maikai, pela paha ; aka nae, he pilikia mamua o ka la e ai'i, o ka la iwakaluakumamahiku a hiki i ka la iwakaluakumamawalu he ua wale no ; a hiki i ka la iwakaluakumamaiwa malie loa. Oia no ka la e ai ai : Ua hoomaka no ka ai ana, ua lulu mai no na kamaaina i ka mea i loaa ia lakou i na $143. 37 1/2, aka hoi, ka na hoa hiki mai he $16.00, huiia $159.37 1/2. Ua lana ka manao o na hoahanau e hoala hou no i ahaaina hou i ka malama o Feberuali, i ka hebekoma elua e ai hou ai, na na wahine i hapai hou ; kokua na kane i ka hapai ana, no ka lulu dala Luakini no, i loaa ka hale e hoonani ia'i ka inoa o ke Akua Kiekie Loa — Ua loaa no kekahi mau dala mamua, eia no i ka lima o na hoahanau kekahi, aia ia J. D. Paris kekahi — O ka nui ke hui na dala i loaa $419. 12 1/2. Oia kahi kanaenae ke alawa ia mai keia kini o kauka anuanu, a nau hoi ia e hoouna'ku i na kini aloha pono i na hana maikai a ka Haku o Iesu Kristo, i pau ai ko makou anu ana.
S. W. H. MAKAIKE.
Kainaliu, Kona Akau, Hawaii, Ian. 6, 1865.
Ia J. W. Keawehunahala.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE :— Ua ane i ae kahi manao, e hooki ae ana i ka hookaumaha aku ia oe, aka nae hoi, ke ike mai la no oe, ua lanakila ole ia manao, a ua loli ae e like me ka loli mau ana o na inea a pau o keia ao nani pau wale.
O ke kumu o keia loli ana, a me keia koiia ana mai, e hookaumaha hou aku i kou lokomaikai, oia no ka ike ana iho i na olelo au i lawe mai ai maluna ae o ka inoa J. W. Keawehunahala. Ua heluhelu au i ua manao la, me ka olioli nui, ma na wahi a'u i ike iho ai ua ku i ka oiaio kana i olelo ai, a ua heluhelu au me ka ehaeha ma na wahi ana i olelo ai no na mea a'u i ike ai ua kapaeia ia ka oiaio, anolaila, o ka hauoli a me ka ehaeha, ka mea nana i koi mai ia'u e hookauwa ia oe.
He makemake nae hoi au e ikea maopopo ia, aole au i kakau i keia palapala me ka manao ino, no ka mea, o ka mea nona ka inoa i haiia'e la maluna, he makamaka maikai loa no'u, a he hoa hoi no na ahiahi lailai o na aina aloha nei,— he hoa kaana,— a he maka aloha maikai no hoi no ka la welawela o ua Kulanakauhale Alii nei, a no ia mea, ina paha wau e hoopuka aku i kekahi olelo e eha ai o kona manao, ma ka'u mai oia ia mea ma ka ipuka o ko'u manao ino, no ka mea, aole i waiho mai me a'u kekahi o ia mau manao nona.
No na olelo ana i hoaiai ai no na Bila Kanawai maikai (paha) ana i waiho mai ai imua o ka Ahaolelo, aole no au e olelo nui no ia mea, no ka mea, he okoa ke ano o ka huaolelo maikai iloko o ka manao o na kanaka a pau o keia honua,— aole wale i keia au e hele nei, aka, mai kahiko loa mai no ia mea, he kuee o ka ike maikai o nei mea he kanaka, a no ia kuluma mau paha o ke kue-e o ka ike maikai o nei mea he kanaka, nolaila, i makapo ai ko'u maka a ike ole ai i kekahi wahi Bila Kanawai maikai i hoopuka ia mai e ua hoa naauao nei o'u.
He oiaio, he lehulehu no na Bila Kanawai i hoopukaia e ua J. W. K. nei, aka, o ka maikai nae o ia mau Bila, aole au i ike, a me he mea la no hoi, no ka ike ole ana no hoi o na hoa o ka Ahaolelo, ke kumu i make ai, a i kiola loa ia'i ua Bila nei ma ke kuono loa. Ua mahalo ia na Luna o keia kau Ahaolelo no ko lakou naauao, a ina he oiaio ia olelo, (a ke manao nei pela io no,) alaila, he hoike maopopo no ia ua hili hewa i ka pua ula mae o ke kula, na Bila a ua iki naauao nei o Waialua i hoopuka ai imua o ia Ahaolelo. Elua Bila Kanawai ano nui i hoopuka ia mai e na J. W. K. nei, oia hoi ka Bila e hoopau ai ke kapu e kau nei maluna o ka poe inuawa, a me ka Bila Kanawai e hoonoa ai i na poe i hooki ia ka mare ana, a e ae ana hoi ia lakou e mare koke, i ka wa e kaawale ai kekahi a me kekahi. I ko'u manao, eia wale no paha ka waiwai i manaoia e loaa mai ana ma ia Kanawai, o ka hiki i na kanaka a pau ke inu i ka awa, a loaa ka ona, a kamaaina iho ka ona, hiki mai o molowa laua o Palaualelo, a ku ko laua hale iloko o ka naau o ke kanaka, hiki mai o Pololi, a kamakamaaina iki iho ia, alaila, hiki mai o Hewa, a o kona ukali no hoi o ka Make, ina o ka hookipa mai i keia mau mea i haiia'ela maluna, a me ka hooulu ana i ka nahelehele maluna o na kihapai i kumu e hiki koke mai ai ka nele, oia ka pomaikai i manao ia ma ia Bila Kanawai, a ua iki naauao nei o Waialua i hoopuka ai, alaila, manomano io no na pomaikai, aka, i ko'u manao haahaa ana, he mau mea keia e hoopilikia mai ana i keia lahui holookoa,— hoilihune ana ia lakou,— e kauo ana ia lakou iloko o ka lua mimilo o ka make, a e hoauamo ana no hoi ia lakou i na ukana ino a pau o ka pilikia o keia ola ana. A no ia mea, o na Luna nana i pepehi ia Bila Kanawai, o lakou na makamaka oiaio o keia lahui, o lakou ka poe i lilo i poe kinaiahi,— a na lakou i hoopio ke ahi a J. W. K. i pulupulu ai a ho-a aku. Nani ka pomaikai. No ka pio ana o ia ahi i keia poe aloha aina, a aloha lahui no hoi. Na ke Akua ka mea Nona mai na mea maikai a pau, e hoopomaikai aku ia lakou.— A o ko lakou mau inoa, e liloia i mea e mele ia'i ma na waha o na keiki opiopio, a me na kaikamahine Hawaii o na hanauna e hiki mai ana, no ka mea, ua kanuia ko lakou mau inoa a me ka lakou mau hana iloko o ka iho ponoi o ka lahuikanaka o Ka Moi Aliiolani,— a, aole loa e hiki i ka manawa ke anai ae ia mea, mai ka papalina ae o ua mau puuwai Hawaii oiaio la.— Mamina wale ke komo ole ana o ko kuu hoa J. W. K. inoa ma ka helu o ia poe. Pehea oe e kuu hoa Pumehana ? Aole no hoi e huli ae — a hoopili aku i ka Paulo, oi hoi, e huli ae ka pono.
No ka Bila Kanawai hou ana i hoopuka mai ai, e pihana i ka ae no e mare koke na poe i hookiia ka mare ana, i ko'u manao haahaa, ua ike na keiki iluna ke alo i ka pono ole loa no o ia Kanawai,— no ka mea, ina e hooholoia ia Kanawai, alaila, ua like loa no ia me ka hooholo i Kanawai e hoohaunaele i ka noho ana o na kane me na wahine, na makua me na keiki, a e hoonaueue ana hoi i ka noho maluhia ana o na ohana o keia lahuikanaka. No ka mea, ina la paha e holo ka Bila Kanawai hoonoa mare, i na la ua " hihi kau noa hihi mana," no ka mea, inaina iho la no paha ke kane i ka wahine, hookuakeeo iho la ka manao, hele aku la e kolohe me ka mea e, hopu ia a hoopaiia no ka moekolohe, hoopii imua o kekahi Lunakanawai hooki mare, hookiia ka mare, ku ae no mare, hoi ae no kekahi a me kekahi, uiha ae ana no i nei wahine, i nei kane paha, imihala hou aku ana no, a pela mau aku paha e hana'i, a o ka lilo no ka hope o ka lahui i lahui haunaele, i lahui hoi e kapae loa ana ma ka paia i ka hemolele o keia mea he mare, anolaila, pomaikai loa ka lahui i ka holo ole ana o ia Bila Kanawai, a o ko'u hoike maopoopo loa no, no ka pono ole o ua Bila la, ke kiola loa ia ana no e na Luna naauao o ka Hale Ahaolelo o ke au mua o Ka Moi Kamehameha V.
O ka Bila Kanawai laiki i oleloia e J. W. Keawehunahala, ua hoopukaia mai ia Bila e Hon. E. H. Boyd ka Luna Makaainana opiopio loa o Honolulu, a o na kumu o kona hoopuka ana mai ia Bila, no kona manao ana e kokua a e hoonui ae hoi i na pono o na poe mahi laiki o kona one hanau nei, i hiki ole ai i ka laiki o na aina e ke komo mai e hokai wale a e hooemi hoi i ke kumukuai o ka laiki i kanuia ma Hawaii nei, a i hooulu ia hoi e ka opu o ka lae o ke kanaka Hawaii.—" Ua holopono oe, aohe mea nana e keakea." O ke kumu o ko'u kamailio ana no ka Bila Kanawai laiki, no ka manao ana o kuhihewa paha auanei ka poe heluhelu nupepa o J. W. K. ka mea nana i hoopuka ia Bila imua o ka Ahaolelo.
O ko'u wahi nae hoi i kaumaha loa'i, o na olelo i hoopukaia e J. W. K., ma ka hopena o kona kukulumanao ana, e pili ana i i ka hoinoino aku ia Hon. L. Kaapa,— o maua pu ia o ka aina ua nui o Hilo,— o maua kai hehi pu ia e kaua hoeha manao e Kaukanilehua, ua lei pu maua i na lei i kui ia me na lehua mai o Waianuenue,— ua ai pu i ka luau, i na kau makapehu o ua aina ua pumehana la, ua o like ia maua e ke anu o ka makani kehau, a me ka olu o ka malanai, no keia mau kumu a me ka ike maoli no hoi i kona ano hoopono, a me kona naauao, nolaila, ua ilihia mai iluna o'u ka hana hanohano o ke pale aku i ka mea ino, o hooiliia'ku iluna o ka mea hala ole, oia ua mea hala ole la e noho ana ma kahi pili koke ole mai i kahi o ka olelo hoino i hoopukaia'i.
Ke i mai nei ua hoa J. W. K. nei, mai wikiwiki oukou i ka apono aku ia Hon. L. Kaapa o Hilo, no keaha la ? No koiala paakiki paha mamuli o ka pono, me ka hoowawaha i ka hewa? Ke manao nei au, he mea pono loa ia oukou ke mahalo a apono aku ia Hon. L. Kaapa , no ka mea, he kanaka i hoaoia, a ua ikeia kona aloha io i kona lahui, a no ka ike ana o na Kuhina Kalaunu o Ka Moi ia mea, ua oluolu pinepine lakou e hoopuka i ka lakou mahalo nui i ua Luna naauao la o Hilo, pela ko makou lohe pono ana i na wa e hoouka ia'i na kaua paio iloko o ua Ahaololo hanohano la, aka, aole nae au i ike i ka hoopukaia o ia mea i ka Luna o Waialua. A pehea la, he hoike anei ia mahalo a na Kuhina a me na Luna e ae o ia Hale no ko Hon. L. Kaapa hoopuka ana i " na manao opu nui !" Ke manao nei au, aole ! Aka, he hoikeia no kona naauao a me ka maikai o kana mau olelo, a me kona hooponopono pu no hoi, a he mea kupono ia na ua Luna la o Hilo e haaheo pono ai.
A nolaila, he mea maopopo no paha i na poe a pau e heluhelu ana i keia pepa, ua pili pono loa na olelo a ka Haku, a ua J. W. K. la i hoopuka mai nei, ia ia iho ; no ka mea, oia no kai kaena nona iho, a kakou no i ikemaka iho ai ma kana palapala o ka la 21 o keia malama ana i hoaiai mai nei i na Bila Kanawai opala puhi a ka makani, ana i hoopuka'i imua o ka Ahaolelo. Haanui wale no hoi la e ke hoa. Aloha no oe e J. W. K.
A no ka nea hoi, ua hai e aku nei no au, he kupa kamanaaina au no ka aina ua nui o Hilo, nolaila, aole paha wau e hewa ke kapa a kakau ia'u iho ma ka inoa o kekahi ua hoomaui hala o ua aina la, oia hoi. Me ka mahalo ia oe. KAUAMONIALA.
PAHU KUPAPAU !!
AIA I Ka MEA NONA KA INOA MALALO nei, na PAHU KUPAPAU o kela ano keia ano, no ke kumukuai emi loa. He mau Papakaukau, Hale-pa, a me na mea waiho lole.
KAISER.
Hilo, Hawaii, Feb. 1, 1685. 166-3m.
Waapa make ma ka Moana.
E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE :— I ka po o ka Poalima, ao ae Poaono, oia ka la 31 o Dekemaba, makahiki 1864, make kekahi waapa ma ka moana, mai Waimea, Kauai mai. Elua kanaka o luna, o S. Nawaalaau ko makou Kahukula, a me Kuapa, ia laua i holo mai ai mai Waimea mai, aole ino, aole makani, wahi a laua, he malie wale no, a hiki laua mawaena konu o ka moana, mawaena o Kauai, a me Niihau nei, loaa laua i ka makani, o ka liu o ka waapa, a me ka wai maluna iho oia ko laua mea i poino ai a no ka maimai kekahi o Kuapa, aole ikaika oia i ke ka i ka liu, ia S. Nawaalaau hoi ka hoe o laua, a hulihia ka waapa lana wale ana na auwae i ka moana kahi uuku, kiola laua i ka waapa, au mai laua a pae ma Kaunopou, ma ka hikina akau o Kii, komohana hoi mai Mana mai, a malaila no kahi i kau mai ai o ka waapa, me he mea la, malaila no ko laua wahi i make ai i pae mai ai ka waapa me na hoe, ua pae ola no ko laua mau kino, me na paa lole no o laua, a me ka pakeke kapa, a o na buke o kana oihana Kahukula, oia ka waiwai nui i poino, elua buke wahi ana ; o ka Buke o ka poe Hanau, Make, Mare, a me ka Buke kikoo o na Kumu a me na la kula. Oia ka lua o ka buke. O ke kumu o ko laua holo ana mai, i holo mai ua S. Nawaalaau nei, e hoike i na kula o kona Apana, poino e ma ka moana, na E. Kahale i hoike ma ka Poalima, oia ka la 30 o Dekemaba.
Aole o laua wale na mea i poino ma keia moana. He lehulehu loa mai na kupuna mai, ka hoomaka ana, a hala aku kekahi i ka opu o ka moana, a koe mai ke ola o kekahi poe, a keu ma ka aina nei.
Hookahi mea nui a'u i minamina ai, o na Buke o ke Aupuni ; o kekahi Buke ka ! ma ia Kamali mai, Uu. W. B. Aka, J. Nawahinelua, a ia S. Nawaalaau hoi la, ale okoa ka moana. O ka Mak. Mal. La, o na keiki hanau ka mea minamina, aole wahi e loaa hou ae ai ke haha ae, haha iho ilalo e ola ana, miki ka pukoa i ka buke la lilo, me ka Peresidena o ka Papa Hoonaauao ke aloha, ka mea nana keia Oihana. Me ka mahalo.
MARE.
Ock. 21, mre o Keawe k, me Kaluahine w, na Barelito laua i mare.
Ock. 24, mare o Kaulika k, me Makuahine w, na Paretito laua i mare.
Apl. 6, ma Hanalei, Kauai, mare o Elias M. Kalaikini me Zeruia, na Rev. E. Ioane laua i mare.
Apl. 6, malaila no, mare o John, Kaaloa, me Haili, na Rev. E. laua i mare.
Dec. 15, malaila no, mare o Kainoakupuna, me Malamalama, na Keonikio laua i mare.
HANAU.
Ian. 21, Kailua, Oahu, hanau o Kealohanui w, na Koloke, me Kaauhauhula.
Mar. 30, ma Waioli, Kauai, hanau o Inoaole w, na Akeau pake, me Lota.
Feb 2, ma Hanalei, Kauai, hanau o Mere, Penisila w, na Hailama, me Mere Hailama.
Apl. 20, ma Waioli, Kauai, hanau o Peter Hanson k, na Peter Hanson, me Rahela.
Mei 14, ma Hanalei, Kauai, hanau o Kamehai k, na Pila me Loaiki.
Mei 16, ma Waipa, Kauai, hanau o Kawahineaukai w, na Kauwe, me Nika.
Mei 26, ma Waipa, Kauai, hanau o Kamehai w, na Ku me Keomau.
Mei 20, Hanalei, Kauai, hanau o John k, na John Hobbs, me Apikaila.
Iul. 14, ma Hanalei no, hanau o Kamehai k, na Kahele, me Ukuuku.
Sep. 8, ma Hanaleikai, Kauai, hanau o Kamehai k, na Kainoakupuna, me Malamalama.
Sep. 8, ma Hanalei, Kauai, hanau o Wahine w, na Kanelaulu me Hai.
Oct. 1, ma Waioli, Kauai, hanau o Hananawai w, na Nakiniakapo, me Leleiwi.
Nov. 2 ma Hanalei, Kauai, hanau o Kepoookamhku k, na Keoni, me Kina.
Nov. 8, ma Hanalei, Kaua, hanau o Kamehai k, na Lupena, me Kapai.
Nov. 10, ma Waipa, Kauai, hanau o Kamehai na Barenaba, me Keamo.
Feb. 1, ma Pohukaina, Oahu, hanau o Eia k, na Kaalokahi me Keaupuni.
MAKE.
Ian. 31, ma Waikiki, Oahu, make o Kameenui (w.)
Ian. 21, ma Kailiili, Oahu, make o Kahaula (k.)
Ian. 27, ma Wailupe, Oahu, make o Peleioholani (k.)
Ian. 19, make o Pohuehue (k.)
Ian 12, ma Waialae, make o Poololoole (w.)
Ian. 27, ma Wailupe, make o Peleioholani (k,)
Ian. ma Maunalua, make o Kahauloa (w.)
Ian. ma Manoa, make o Kakaio (k.)
Ian. 18, ma Manoa, make o Kahakauila (w.)
Ian. 26, ma Manoa, make o Pahuwai (w.)
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA'NA KEKAHI mau Lio o ka Pa Aupuni Ma Pauoa
I ka Poalima la 3 o Feberuari, i ka hora 12 o ke awakea. Ekolu Lio Kukala. He mau Lio hou mai kahi ; na Lio Kukula, Lio kane keokeo ahinahina )-( akau. Lio kane hulupala, ua ikeia no, Lio wahine ulaula hao ano e. Na Lio hou mai. Lio ulaula kalakoa hao M akau, Lio kane puakea ua ikeia no, Lio kane ulaula ekolu hua ano e, Lio kane ulaula, wiwi kuapuka hao ano e. P. KAAIAHUA, Luna Pa Aupuni. Pauoa, Feb. 1, 1865. 166-1t*
OLELO HOOLAHA.
Kudala !
E KUAI KUDALA ANA MA KA POALIma, oia hoi ka la 3 o Feberuari ; i ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka Hale Kudala. I kekahi mau Waiwai nui, a me na Waiwai liilii e ae, ma ke Kauoha a na Lunahooponopono
Waiwai o L. HAALELEA i make aku nei. E kuaiia'na no hoi hookahi upena nui, a elua waa.
H. W. SEVERANCE, Luna Kudala. Honolulu, Oahu. Feberuari 1,1865. 166-1t
OLELO HOOLAHA.
E KUAI KUDALAIA ANA NA LIO 8 ma ka Pa Aupuni Ma Waiawa, Ewa, ke hiki aku i ka Poaono, oia ka la 4 o Febuari, o ka M. H. 1865, i ka hora 9 o ke kakahiaka, ke ano o ka Lio a me ka Hao malalo nei.
1 Lio kane ulaula, kikokiko ma ka lae, hao akau, LK
" " " " huluioiole laekea nui, hao akau, VK
" " wahine eleele wiwi hao manamana ano e ma ka akau,
" " " " puakea hou, hao ano e ma ka akau,
" " kane ulaula lae keokeo nui, hao ano e ma ka akau,
" " " " " " " " " " hao ano e ma ka akau,
" " wahine ulaula kuapuka hao ano e ma ak. me ka hema,
" " " " " " hao akau P " hoki wahine hulupala iole, hao ano e.
J. KAHAUOLONO, Luna Pa Aupuni.
Waiawa, Ewa, Oahu, Ian. 30, 1864. 166-1t*
Public Notice !
THE ESTRAY ANIMALS CONfined at the Government Pound at Waiawa, Ewa, will be sold at Public Auction on Saturday, the 4th of February. The following animals.
1 Read horse, white spot forehead, branded L K on the right hip
1 Ash color horse, white forehead " VK " " " "
1 Black mare (poor) undestribed " " " "
1 Iron gray mare (young) undestribed " " " "
1 Red horse white forehead, branded on ihe right side of the back undescribed
1 " " " " " " " "
1 " mare (sore back) undesrtribed
1 " She-mule (ash color) brand undescribed.
J. KAHAUOLONO.
Waiawa, Ewa, Jan. 30, 1865. 166-1t*
A. F. JUDD,
ALAPAKI, (oia ke keiki a Kauka,)
LOIO !
Ma ke kihi o ke Alanui Papu, a me Kalepa.
Honolulu, Oahu, Iune 30, 1864. 151-3m
I-a Pae.
Ma ka la 26 o Dekemaba, ua pae kekahi ia ano e loa ma Honomalino Kona Hema Hawaii, i loaa i kekahi kaikamahine uuku. O ka loa o keia ia he 18 iniha, o ka laula hoi he 9 iniha. He ia palahalaha no kaapahu ke nana'ku. A o ka inoa o keia ia i ka olelo mai a kekahi poe i ike he Hoana ka. O kona waha ua like me ka waha o ka humuhumu. O kona maka, a me kona kuala, a mahamaha hoi, ua like loa me ke A-hi, a me ke A-ku ke nana iho, a ua pau nae ia Mahoe i ka ai ia. A ua pae hou no ma ke kau wahi e ae ma Hoopuloa, ekolu ia oia ano hookahi no. Nani ke kupanaha o ka ke Akua mau hana.
S. W. PAPAULA. Napoopoo, Kona, Hawaii, Ian. 30, 1864.
Hale Pohaku Hou
O
Kimo Pakaka.
MA KE AHIAHI O KA POAONO FEB. 4.
O ka po hope loa ia o ka POE PUHI ANIANI.
E haawai wale ia ana he pahu mea hana he $50.00 ka waiwai Iloko, a he Kanalima ka nui o na mea liilii e ae e hoolilo ia ana. O ko oukou po hopa loa keia e ike ai i ke KINO IWIULA.
Ka lima hookahi akamai i ka hookani Pila.
I ke aniani eneki mahu a me KA HANA ANIANI KINOHINOHI.
Ka uku komo he $ 1 00 no kanaka makua, he hapalua no kamalii. Hemo ka puka ma ka hora 7, a he hapaha hora mamua o ka hora e 8 e hoomaka ai ka hana. Ma ka hapalua o ka hora 9 e haawiia'i na mea i oleloia maluna.
He hoike nui no hoi ma ka hora 3 o ke ao oia la, a he nui no hoi na mea e hooliloia ana — uku komo oia auinala, he hapalua dala ko ka poe nui, o kamalii kula he hapaha.
OLELO HOOLAHA !
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e J. M. Kuikahi no ka hookohu ia la i Luna Hoopono Waiwai no PAUKUNUI (k.) no Honolulu, Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 14 o Feberuari, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Ian. 31, 1865. 166-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } OF HUEU }
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU, NA mea waiwai maloko o ka waiwai HUEU no Honolulu i make aku nei, o ka poe i aieia, o ka poe pili kino, a pili paha ma kahi ano e ae, na lakou e hele mai a e hoike mai ia lakou iho, imua o ka Mea Hanohano G. M. Robertson kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka Hale Hookolokolo i ke kulanakauhale o Honolulu, i ka Poaono, oia ka la 10 o Feberuari, e hiki mai ana, i ka hora 10 o kakahiaka. Ia manawa e hooponopono ia ka mea waiwai a STEPHEN SPENCR, ka luna hooponopono waiwai a ka mea i make, a e hoike mai i kauwahi kumu, ina paha he kumu oiaio kona i ole e hookoia ua moo waiwai la, a e hoopauia ka oihana a ua mea hooponopono waiwai la.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu. Ian. 30, 1865. 166-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai } o Kauhao (k.) }
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai oka Aha Kiekie e Kamohomoho, no ka hookohu ia la i Luna Hooponopono Waiwai o Kauhao no Waikiki Oahu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 11 o Feberuari i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu. Ian. 30, 1865. 165-2t
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O MARY KAAIHUE, kue i kana kane mare o NUHELEWAI no Makawao Maui mamua, e hooki i ko laua mare ana, no kona nalowale ana, aole i lohe ia kahi e noho ai no na makahiki ekolu. He hanaia keia hoopii imua o ka mea Hanohano G. M. ROBERTSON, kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie, ma ka la 31 o Ianuari, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.
Honolulu, Ianuari 4, 1865. 162-4t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o }
Keakuamanaole (k.) }
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano R. G. Davis Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kaulawahine no ka hooiaio i na palapala kauoha o Keakuamanaole no Heeiakea, Koolaupoko, Oahu i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 11 o Feberuari, i ka hora 10 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me keia noi ana mai, a me na hoole i hoikeia, aia ma Ho-
nolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie, Honolulu. Ian. 25, 1865 165-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o }
KAAIKULUA (k,) }
me NUHI (k.) }
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kualaau, no ka hookohu ia ia i Luna Hooponopono waiwai o KAAIKULUA (k) me NUHI (k,) no Honolulu, i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 4 o Feberuari, i ka hora 9 o kakahiaka, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUHPHREYS, Hope Kakauolelo e ka Aha Kiekie. Honolulu, Ian. 21, 1865 165-2t
OLELO HOOLAHA.
Ma ka Waiwai o } A. KALAUHALA k, }
NO KA MEA, UA NOIIA MAI KA MEA Hanohano G. M. Robertson, Lunakanawai o ka Aha Kiekie e Kahele w, no ka hooiaio i na Palapala Kauoha o A. KALAUHALA (k.) no Honolulu, Oahu i make aku nei : Nolaila, ua hoikeia i na kanaka a pau loa, ke pili, o ka Poaono, oia ka la 4 o Feberuari, 1865, i ka hora 9 o kakahika, oia ka la a me ka hora i oleloia no ka hoolohe i ka oiaio o keia palapala kauoha, a me kela noi ana mai, a me na mea hoole i hoikeia, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie. Honolulu, Ian. 24, 1865. 165-2t
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI OUKOU E NA KANAKA a pau loa, a me na Pake, a na Haole. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa'ku nei au ia oukou, mai noho oukou a kii e wawahi i kuu poowai, a me ka Una e waiho ana, ma Hilo, Hawaii, ma ke kahawai o PUKIHAE. O kona inoa o KINAIALII, ina o ka mea kue i keia olelo, e uku no elima dala ($5 00) no ka wawahi hookahi ana, e lilo keia olelo i kanawai paa no ia wahi i kona la e laha'i ma ke NUPEPA KUOKOA.
Kalalau-Ukea, Hilo, Hawaii. Ian. 9,1865. 165-2t*
OLELO HOOLAHA.
E IKE AUANEI NA KANAka a pau o kela ano keia ano. Owau o ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke hookapu aku nei au i kuu aina ia Opana, ma Hamakualoa Maui Hikina.
Aole e hele wale, a pela no na holoholona, Lio, Bipi, Hoki, Miula ; ka uku o ke kanaka a me kela mau holoholona, hookahi dala pakahi ke komo hewa, Hipa, Puaa, Kao, hapalua pakahi ke komo hewa ; ua lilo ia i olelo paa no kela aina, o ka mea kue, ua hiki i kuu Hope a Luna ke hoopii ma ke Kanawai. GEORGE HARBOTTLE,
Keoahu ko'u Luna. Niuhelewai. Ian. 19, 1866. 165-4t*
Elua Aina Kuai !
KE HAI AKU NEI AU IA OUKOU KA poe makemake kuai aina. Elua apana aina a'u e manao nei e kuai. Hookahi apana aina ma Puupueo, Manoa, Oahu, 30 Eka ka nui. He aina kula — A hookahi apana aina makai o ka hale kula ma Kahehuna, Honolulu, hookahi EKA ka nui. He apana aina kupono keia no ke kukulu hale. Aia no ia Aukina Loio, ke kuai o keia mau aina. LIMAIKAIKA OPIO. Honolulu, Ian. 20, 1865. 165-2t*
OIHANA Pulupulu Hawaii !
UA LOAA MAI IA'U MALUNA O ka moku Kiapa
'HELEN MAR,'
mai Bosetona mai, i kekahi mau
Wili Pulupulu.
— NO KA —
Pulupulu Ki Ailana !
A no ka PULUPULU GEOGIA, no ka hoomaemae ana i ka Pulupulu. He mea hou keia ma Hawaii nei. Mailoko mai o keia wili hou, ke hookaawale ia nei ka Pulupulu mai na hua mai — o na hua, e haule ana iloko o kekahi pahu, a o ka Pulupulu maemae, e haule ana ia iloko o kekahi pahu okoa.
Ma keia hope aku, e kuai aku au i ka Pulupulu, penei :
HELU 1.— (KI AILANA) E haawi aku au e like me ke ano a me ka maemae o ka Pulupulu, i 6 a 7 a 8 keneka paha no ka paona hookahi.
HELU 2.—(GEORGIA A AIGUPITA PAHA) e like me ka ano a me ka maemae o ka Pulupulu, 6 a 7 keneka paha.
HELU 3.— (PULUPULU KAHIKO O HAWAII NEI) 4 a 5 keneka, e like me ka ano a me ka maemae o ka Pulupulu.
No ka Pulupulu i pau ka anoano i ka waeia, e kuai mai no hoi au, he 20 a 26 keneka, e like me ka ano a me ka maemae o ka Pulupulu.
EIA KEKAHI.— E malama pono oukou, a o hookaawale i ka Pulupulu Helu 1, ma ka eke okoa, a o ka Pulupulu Helu 2, ma ka eke okoa. No ka mea, ina e huiia iloko o ka eke hookahi, e uku no au i ke kumukuai e uku mau ia nei, no ka Helu 2, a 3.
E lawe mai oukou i ka Pulupulu ma ka Hale Leta, a e kuai koke aku no au.
166-3m H. M. WINI.
$125.00 !
MAKANA GULA !!
— I KA —
POE MAHI PULUPULU !
Me ke ake nui o ka manao, e hoohoihoi aku i ke kanu ana o ka Pulupulu, ua manaopaa loa au, e haawi aku i na kanaka Hawaii, i na makana manawalea malalo nei i ka poe e kanu ana, a e mahi nui ana i ka Pulupulu, iloko o ka M. H. 1865,— (Mai ka la mua o Ianuari, a hiki i ka la hope o Dekemaba, M H. 1865.)
KE ANO O KA HAAWI ANA NA MAKANA.
1.— E loaa no i ke kanaka e hooulu nui ana i ka Pulupulu, a me ke kanaka hoi i oi loa aku na paona o kana Pulupulu — He Kanalima Dala Gula.
($50.)
2.— I ka lua, malalo iho ka nui o kana, i ka ka mua.— He Kanakolu Dala Gula ($30.)
3.— I ke kolu.— Iwakalua Dala Gula ($20.)
4.— I ka ha.— Umi Dala Gula ($10.)
5.— I ka lima.— Umi Dala Gula ($10.)
6.— I ke ono.— Elima Dala Gula, a me ka Buke 1, 2, 3 o ke Kuokoa i humuhumuia.
7.— I ka hiku.— E haawi no au ia ia i ka Buke 1, 2, 3 o ke Kuokoa i humuhumuia.
8.— I ka walu — E haawi no au ia ia, e like me ka'u haawi i ka hiku, ekolu buke Kuokoa i humuhumuia.
NA RULA O KA MAKANA ANA AKU.
Rula 1.— Aole o'u manao nui ma ke ano o na pulupulu, ina no ka Helu 1, 2, 3. Aia wale no ko'u manao o ka nui :
Rula 2.— Na ke kanaka wale no nana e mahi i ka pulupulu, ia ia wale no e loaa aku ai ka makana, aole ka pulupulu a kekahi mea e ae i kanu ai.
Rula 3.— Aole e loaa aku kekahi o keia mau makana, aia he Kanaka Hawaii, (koe na haole.)
Rula 4.— O na pulupulu a pau loa, i loaa ai i keia mau makana, e kuai mai lakou ia'u, a na'u no e malama pono i Buke Hooponopono no na paona a kela mea keia mea i kuai mai ai.
Rula 5.— Mahope iho o ko'u hoolaha ana i na inoa o ka poe e lawe nui mai ana ia'u i ka pulupulu, alaila, i mea e hooiaio mai ai kela kanaka keia kanaka, nana i kanu ka pulupulu, a i loaa pono ai hoi ka makana ia ia, e pono ia ia e lawe mai i kekahi palapala hooiaio i kau inoa ia e ka Lunakanawai apana, a me kekahi haole oloko oia apana.
Rula 6.— E haawiia aku no na makana iloko o ka malama o Ianuari, M H. 1866.
Nolaila, e o'u mau Makamaka mea aina, e ala ae oukou ; a e hooikaika nui ia oukou, a hana paupauaho ole, a mai hoopalaleha, no ka mea, e loaa auanei ia oukou na makana maikai. I ka poe i hana hooikaika, me ke akamai e loaa no ia lakou na makana maluna ae nei.
O ka poe e makemake ana i na hua kanu, e loaa no ia lakou ma ko'u Halewili Pulupulu.
H. M. WINI.
Honolulu, Dek. 1, 1864.
A. W. B. NAHAKUALII,
He Loio ! A he Kokua !
AIA KONA KEENA OIHANA LOIO MA ka hale waiho Ipukukui Mahu, ma ke Alanui Maunakea, makai iho o Leberty Hall, (Lepekaholo.) Ua makaukau oia e kokua ia oukou ma na mea a pau a oukou e makemake ai e hoopii iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni, ma na mea hiki ia ia ke kokua ia oukou, a ua makaukau oia e kokua i ko oukou mau Palapala, oia na Palapala Kuai, Palapala Hoolimalima, Palapala Moraki, Palapala Aelike, Palapala Hoolilo, Palapala Hoopaa, a me na palapala o kela ano keia ano, e hana no oia i na mea a pau e like me ko oukou makemake. A ke kahea aku nei oia ia oukou a pau, e kipa mua mai oukou i ona la, a mahope i na Loio e ae. E ninau no ia ia, no ka uku oluolu. Honolulu, Iulai 23, 1864. 162-6m
OLELO HOOLAHA
Hua Aila Koli Haole !
OWAU O KA MEA NONA KA INOA MAlalo iho nei. Ua makaukau au e kuai i ka Kolihaole o na ano a pau ke lawe ia mai i o'u nei me ke kumukuai makepono. E wehe mua oukou i na ili o waho loa, me ka malama o pohole ka ili e pili ana i ka io. Auhea oukou e ka poe ma na wahi e ulu wale ana na HUA AILA KOLI, e ohi koke a e wiki mai. E loaa no au ia oukou ma kela aoao mai o ka hale Aupuni ma ke alanui Papu. 163-4t* D. E.COTTON.
OLELO HOOLAHA.
UA HOOPII MAI O M. KAAMANA, (W,) kue i kana Kane mare ia PIIMAUNA no Waimea Kauai mamua, e hooki i ko laua mare ana no ka haalele wale ana no na makahiki ekolu o Piimauna i kana wahine mare : E hanaia keia hoopii imua o ka Mea Hanohano G. M. ROBERTSON kekahi Lunakanawai o ka Aha Kiekie ma ka la 11 o Feberuari, i ka hora 9 o kakahiaka, aia ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, Oahu.
WM. HUMPHREYS,
Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie,
Honolulu, Ian. 15, 1865. 165-2t