Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 6, 9 February 1865 — [Illegible] Kula Sabati ma Waiohinu, Kau, Hawaii. [ARTICLE]

[Illegible] Kula Sabati ma Waiohinu, Kau, Hawaii.

E KA NūPErA Kuokoa e ; Aloha oe : He wahi ukanu ka'u e hooili aku ia oe, a nnu ia e auamo he!e aku ma na maka puni ano mea hou o ko kaua paeaina, mai ka la hiki i Kumukahi, a ka la welo i Lehua. Ma ke kakahiaka o ka Poalua mua o keia makahiki. oia hoi ka la 3 o lanuan nei, ua wehea pono ia mai na eheu o ke kakahiaka, ua kalae pono na kualono, a ahuwale mai no hoi na piko poo o na mauna, a haawi mai ka la i kona ikaika lilelile me ka hanohano nui; a oia no hoi kekahi la ano nui i hanaia ma Kau nei, no ke poo e kau kehakeha'e la tnaluna, oia hoi keia: "Ka Ahaaina kula Sabati ma Waiohmu, Kau, Hawaii." Ma ka hora 9£, ua akoakoa inai na haumana kuia Sabati, o na kula a pau, mai Kahuku, a hiki i Keaiwa, maloko o ka Luakini pohaku ma Waiohinu. He ehiku kula i akoakoa mai me na kumu pu a me na makua hoi, aka, aole nae i piha loa ka halepule i ka hoomaka ana o ka hana, he hapa wale no. Ua kahiko ia ka hale i ka maile a me na lau inia; a ua kauia hoi ma ka paia Akau o ka hale o loko i na hua helu i hakuia me na wawae-iole, (mea ulu o ka nahelehele) a lilo i huahelu 1865. A malu pono ka hale, pule o Rev. O. H. Gul:ka, a pau ia, himeni ke kula kaikamahine a Rev. O. H. Gulika i kekahi himeni e pili ana i ke kula Sabati, i paiia ma ka Hokuloa, Helu 11." A penei no ia: "Mai mai mai, Hele mai, wiki'a, 1 ke Kuia Sabati." A pau ia, he himeni no ke kūla a K. Bolapola, o Waiohinu, ma ka Lira Kamalii, o "Manomano" ka leo; a na ke kula a Haoa ka himeni hope. Mahope iho o keia mau mea, ua kaheaia oa inoa o ka poe hele mau me ka haule ole o kekahi la Sabati, e ke kumu nui o ke Ku» la Sabati. A pau ia> ua huakaihele na haumana mai ka Luakini aku, a hiki ma ka puka o ka pa o ka Luakini, huli i ka Hema, a a hiki i kahi o ka Halekuai o N. George, a huli hou i ka akau, a'hiki ma ka puka o ka pa 0 ka Luakini, ua kaheaia ka huro e hooholike ana, "Hipa! Hipa! Hipa!! Huro!!! Ekolu ka hana ana pela, nlaila, hele hou aku i ka Hale Amara, huli i ka hikina, a kokuke i ka Halekuai o C. N. Spencēr Esq., huli hou 1 ka aoao komohana ma ia alanui no, e hele ana a komo i ka pa o ka Halekula a K. Bolapola; oia no hoi kahi i hoomakaukauia no kn Ahsninr\ nna nn ke Knla S:tbfiti e Mr O.

H. Gulika, a me na kumu kulu elua o Waiohinu. A hiki hoi ma ka lanai i hoomakaukauia, noho iho la na keiki ma ka papaaina. Pule o Mr. Ouliku, me ka hoomaikai aku i ke Akua no ka ai, a me ka malama iokomai* kai ana mai ia makou i ka makahiki i kaa* hope aku la. A paina iho la a iawa. I He poi kalo no hoi ka berena, a me kekahi mau mea e ae, a he mon, palahu, bipi, (na Kuiika mai) puaa, i-a maoli, na mea ko koolua no ka ai o keia Ahaaina. Ma keia mau'mea ai no hoi i kuupau iho ai na keiki opiopio, a rne na makua puukani o ka makani kuehu lepo a ka Moae o Kau i hoonuu iho ai, me he la o me kahi boy iki ana.

A pau hoi ka paina ana, ua kukulu houia ka huakai, e hele ana a hiki i ka Luakini, no ka hoike i na keiki Kula-Sabati, i kekahi mea hoolele aka no na kii, me ke amani nui ī hoomalamalamaia e ke kukui. Hele pololei aku la ka huakai i ka Luakini; he 121 na keiki ma ia huakai loloa i paluaia me na hae Kula Sabati, mamua pono o kela kula keia kula i hiki mai; a ua malu pono ka huakai me ke ano iuiu no hoi, me he puali anela opio la no Paredaiso, e hookahakaha ana ma na kahua o lerusalema Lani, ka hele a ha ka iwi maka o ke Koolau, i ka pu-a ana mai i ka nahele.

A komo ka huakai a na kamalii opiopio nie ko lakou mau alakai mo ka Luakini; ua hoomaluia ka hale a malu pono, alaila, ua paniia na puka komo a me na puka aniani, e hoopoeleele ana i ka malamalama o ka hale, i akaka pono ai ka a ana o ke kukui. A makaukau no ka hoike ana aku, ua pii 0 Kuiika, a me Cap. Crane o ka Awai, •no ka kana ana i na mea i hoike mua ia e ka Luna Hoomalu o keia hana, a ninau mai la i na keiki penei: "Owai ka Peresidena mua o Amerika Huipuia ?" Hai aku la na keiki, "o Wasinetona." la manawa, hookomoia'e la ke kii o Wasinetona ma kahi o ke aniani hoonui, me ka malamalama o ke kukui, a lele aku la ke aka a pili i ka lole kukaenalo i hoomakaukauia; piha koke ae la na maka maka-pehu o ka uka maulukua i ka kio, a lelele ae la na puuwai e pakui ana 1 ke ake-niau, a huahua ae la i ka olioii nui hiki ole ke aua iho.

A hala'e la ia Uii me kona mahaloia, hoonaueia ae la ko makou mau onohi luiiluu i ka olioli, e ike ike kii o Linekona. la ia nae i pani ae ai i ka makalua o kahi a rnakou i ike ai i ke kii hanohano o Wasinetona, loohia hou iho la ko loko o ka hale i ka maeele no ka olioli, me ka lelele o na hauli e panapana ana iloko o na ateri o ka puuwai; a pela no ke kii kaipaeu o Kalani, (Grant) ke Generala eueu nana.e pu-ana mai nei o Hikemona, ke kulanakiauhale alii o ka aoao Hema, kahi a kakou i lohe ahailauahea wale ia mai nei. Nana aku no hoi ike kii o keia kaata, Puna mamae i ke ke 'kua wahine," me he mea la o Palehuna ka hele a muimuia.

Ma keia mau kii i hoike ia aku nei, ri me na mea i koe i hoike ia aē e lakou la.akn, a me lakou la iho hoi, no keia hana ano hou i na maka kuaaina nei ona kama opio, a me na pu-pu o ke au o Kamehameha Nui, a hiki īa Kapuaiwa Kamehameha R. Ma keia ike anu, nui ita hauoli, ka makemake, ka leleie o ka houpo, e hoonana i ka manawa, e loku ani ike ake, ka li anu haukeke a ka maeele, i neia mea maikai he naauao. Hu ka aka a haawe, pii ka olioli a kipapa, o ka niakemake hoi a ku ka paila, o ka hoonuu mea hou hoi a lihaliha, ka ua meu o ka ike hohonu. Ma na kii nae o ka Baibala ka'u olioli nui ana, oia hoi o Adamu ma laua o Eva, me ke kanaka i haule iwaena o na powa, a me ke kii o Elia ma ke kaKawai o Kerita; a pela wale aku. A o ke kii hope nae, oia kai hnawi mai i kona aloha ma na hua palapala Be?itania penei: "Good night," me ka wehe mai i kona papale. A pau ae la ia, ua weheia ae la na puka komo, a ia manawa ua haawiia he mau pepa ina keiki kula Sabati. Ua hookuuia ke anaina me ka olioli, a hoi aku la. Me oukou kē aloha o ko oukou hoa, a rne ka L. H. pu. W. Hanu. Xau, Hawaii, lan. 16.1865.