Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 7, 16 February 1865 — Heaha keia? [ARTICLE]

Heaha keia?

Iloko o na pule i kaahope ae nei, aole iiuiiu maiuua aku, ua kepaia kekahi inau keiki elua 110 Honolulu nei, malalo ae o na makahiki he umikumamaha. Ua kepaia ua mau keiki la, a ua hoounaia i ka mala ko o vKai.wiki, ma Hilo, Hawaii, me ka ike ole o ko laua makuakane. Ke noho nei ia makuakane i keia wa kaumaha, a meke kaniuhu no kana mau keiki. He kanaka elemakule ia; aole hoi ana waiwai, e hiki ai ia ia ke hoopii nui ma na Aha Hookolokolo i mea e hoihoiia mai ai na keiki liilii ana. He inakua keia i aloha nui i na keiki; o laua no na hoa noho o kona hale; o laua na hoa ai o ke kakahiaka, awakfca me ke ahiahi; o laua ka malamalama o kona hale, a me ke kokua o kona wa elemakule nawaliwali. Aka, ano la, aole ua mau keiki nei ana. Ua neoneo kona hale, a ua neoneo pu ka naau o ka makua. Pilikia loa oia e nohp nei. Ida ua make emoole na keiki, e ahō paha ia mamua o ka lilo ana i mau keiki paaua, a i mau kanaka kuapaa ma kela maia ko ma Kaiwiki. Aka, aole i make. I kekahi ia, oiai ka makuakane e imi ana i ka ai no kona ohana ma ka hou o kpna lae, a e holoholo ana na keiki ma na alanui o ke kuianakauhale nei, aia hoi, popoi mai la kekahi maukanaka kepa i na keiki. Hoomalimali mai la i ke dala; hookahuli ae la i ko laua mau inoa, me ka huna ana i na inoa oiaio, a kepa aku la ia laua e hele i kela mala ko ma Hawaii, ine ka ike ole a r»e ka lohe ole o ka makua. Ke ninau nei makou, Heaha keia ? Heaha ke ano o keia mea e hanaia uei iwaena 0 kakou ? He aina keia ua kaena ia no ka malu maikai o ka poe e noho ana maloko o kona mau palena. O makou kekahi i kaena 1 keia malu. Ua mahalo makou i ke kauoha a liekahi Makua Alii kahiko e i ana ma na palena a pau o Hawaii, "e hele na elemakule a moe-ma ke alanui; e hele na luahine a tnoe ma ke alanui; pela hoi na keiki liilii, e hele lakou a moe ma ke alanui, aole mea hana ino ia lakou." Ua mahalo makou me ka mahalo nui i ka inoa ihi o Kamehameha Akahi, ka mea naha i haawi mai keia malu nui rio keia aina, me he makana ala aloha la oo na hanauna a pau e noho Una ma ka malu Hawaii! Aka, heaha keia ? Iloko o. ka malamalama awakea, ua lawe malu ia na keiki, me ka ike ole o ka makua, a hooliloia i poe paaua nb kā malihini. Ina e māa na hana o keia ano, mamuli loaa ia kakou- ku inoa ino, he pot aihue kanakH. Aole o makou e hoowahawaha ana i ka oihana kepa kanaka, ke hana pono ia. Aole o makou makemake e hooulu i ka manao hootvahawaha i ka hena ma na aina mahi ko, no ko kakou poe opio. Aole o makou makemake e hoino aku i ka Hui Mahi Ko o Kaiwiki, ma Hilo. Ke manao nei makou, ua . lawe lakou i keia ma» keiki poino me ka ike oie i na hana kolohe a ka poe nana t kepn. Akn. no ko'inakou ike

he hana pono oie, a he kolohe raā<fli. ka kekahi poe e kepa nei i kanaka; flo ko makou aioha i kela makuakane nona na keiki i powa ia; no bo makou minamina i hou a kakou, na puiapula o ko kakou lahui, ke hooiaha nei makou i keia hana ma ke akea, me ka i ana he hana apiki lua oie, a he inaoii ! He mea e hilahila ai 'ko kakou auia, a e poinoai ko kakou hana» una hou. Ua haiia mai ia inakou, he mau %vahine kekahi i kepaia me ka lohe oie o ka lakou mau kanel . „ . . He pono e ike keia pie e kepa nei i na kanaka ma ke ano kolohe, a naaupo paha, he mana ole ka lakou hana. Oiai e noho ana ke keiki malalo o ko'na makūa, aia no i ka makua ka mana maluna oke keiki. Ina e iiana ke keiki i olelo ae iike me kekahi aoao e, ma ke ano hoolimaiima, he mea oie ia palapala, Ina he naāuao kā poe nana i kepa ia mau keiki eiua, e kii auanei laua i na keiki a e hoihoi i ko lauā makua; a e hoihoi no hoi ike dala ika poe nona ke dala. A i ole laua e ae i keia, ke hopohopo nei makou o lilo keia hana i mea e hihia ai mahope.