Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 8, 23 February 1865 — Ke Kula Kaikamahine ma Kau. [ARTICLE]

Ke Kula Kaikamahine ma Kau.

Iloko o na pono nui o Hawaii o keia kau he pono ke heluia na'kula hanai kaikamahine ma ka papa akahi. O kekahi hemahema nui o na wa i hala, oia no ka nele o na kaikamahine i kahi e ao ponoia ai ma ka ike palapala me ka ike i ka hana. No ia hemahema he nui na wahine ui o kakou i lilo i poe naaupo, a i poe lapuwale. Aka i keia wa, i ka nana'ku, me he mea la e pau ana ia hemahema. Ke puka ae nei lfskahi hoku maikai loa no na kaikamahine o ffeia pae aina. Aole i nele kekahi o na mokupuni nui eha o keia Aupuni i kona kula hanai kaikamahine i ke'ia wa. O keia mau kuia ' a pau, koe nae hookahi, he mau kula uku makahiki. Aole hiki i ka haumana ke noho i ke kula ine ke kaa ole o Kona uku inakahiki. He mea pono no ia, no ka mea, aole e ola na kula me ke dala ole. He nui no hoi na lilo i ka hoomakaukau an& me ka hoolako ana i na kula hanai. No ia mea, ma na makahiki i hala, mai ka hookumuia ana o na kula hanai kaikamahine, he mea oluolu i ka poe kuanoono ma ka waiwai kino ke hookomo i ka iakou mau keiki ma na kula. Aka, o ka poe hemahema ma ka ilihune, ua pani ia ka puka i ka lakou poe keiki; ka puka e komo aku ai iloko o ka noho ana naauao no na kaikamahine a lakou, ua pani ia a paa loa e ka ilihune, aohe ki e hemo ai, Aka, ano aole peia. O ke alanui no na kaikamahine a kakou e hele ai a komo i ka pono me ke ola lahui maoli, ua hana hou ia a akea loa, ua hoopauia na|mea e alai ana; ua hoopihaia na wahi poopoo, a ua hoomaniaia na wahi apuupuu. Ma ke kukulu ana o ke kula kaikamahine ma Kau, i Hawaii, ua hoopau loa ia na pilikia i koe e alai ana i na kaikamahine o keia pae aina ma ko lakou imi ana i ka makaukau no na hana o ke ola. Aia ia kula malalo o ka hooponopono ana o Rev. O. H. Gulika a me kana wahine. Ua akaka ka pomaikai ana o na kaikamahine malalo o ko laoa hooponopono ana. Ua pii ae iakou, a ke ulu nei ma ka naauao. Ua hooluoluia ko makou niau manao i kahiki pinepine ana mai o ka lono mai laila mai no ke ola maikai o na haumana, me ka ulu mau ana o ke kuh. Ua hoomakaia keia kula ma Kau, i ka « malama o Okatoba, o ka makahiki 1863, e -*na kumu i hoikeia ae nei maluna, me ke kokoa pu ana o Kauka Kulika wahine. A mahope mai o ka hoi ana o ke kumu wahine i hoike hopeia ae nei i |Honolulu e noho ai, * ua keho hou ia kekahi kumu kokua hou, oia 0 Miss. Koela, kaikamahine a Rev. G. B. Roela, o Waimea, Kauai, a he haumana no hoi no ke Kuia Nui Oahu, ma ka Punahou. Oia na kumu o ke kula i keia wa, ekolu lakou. A he pomaikai nui ko na kaikamahine ke loaa ia iakou ke ao ana me ka hooponopono ana o ia mau kumu. i keia wa, he umikumamawalu ka huina ohd haumana. Ewalu no Oahu hei, hookahi no Molokai a o ke koena no ka mokupuni o Hawaii. Ua ao ia na haumana nm ka ike paiapuia nie ka ike i ka hana. £ hoomakaukauia ana na kaikamahine ma na hana • paa e pono ai ka noho ana o na wahine, ka holoi, ke kuke, ka humuhumu, ka okioki iok, k» himeni, ka hooponopono hale, m? kela hana keia hana e pono ai ka noho ohae* ana- £ hoouiakaukauia ana lakou i mau kokoolna maikai no na kanaka ui a kakou. Aole e nele kekahi no ka ilihune o na makua; no ka mea, aole he uku no ke ao ao« ane ka neho ana ilaila. £ na makua; 1 ka nnna aku i na ano o keia yni ? kakpil e

no&o nei, ua lua ole ka pomaikai! Ua hali ia mai ka pono, ka naauao, ke ola no na ha* nauna hou ai na ipuka hale o kakou. Oke kikoo wale aku koe o na lima a lawe i keia mau pono, a hooili i na moopuna. Hookahi wale no hemahema o ua kula neFa makou i ike ai, oia kona mamao loa aku ma ka aoao hema o Hawaii, oia o Kau. Oiai he kula ia, aole no ka apaoa hookahi a no ka mokupuni hookahi, aka, no ka lahui holookoa, aole anei he pono ina ua kukuluia ma kahi e kokoke ana i ka puuwai o ke Aupuni, e like nie Maui a Oahu paha ? Me he mea la, ua kuhihewa kekahi poe he kula ia no ka mokupuni o Hawaii waie no. Malia i kuhihewa ai lakou pela, no ka mea, aia i Kau. He mea noonoo ia no kakou ma keia hope. Ia oukou hoi e na makuaa me ka hanauna hou, ka makou e kau leo nei i keia wa. Ina he aloha ko oukou i na kaikamahine o ko oukou mau ohana, e hookomo ia lakou 1 ke kula hanai! Ina he aloha ko oukou iko kakou aina nei me ko kakou lahui, e hookomo ina kaikamahine Ike kula hanai! Ina he aloha ko oukou i na alii a kakou me ke ake o ka manao e mau ko lakou lei alii maluna 0 ka Lahui Hawaii, e hookomo i na kaikamahine i ke kula hanai! Ina he aloha ko oukou i ke ea o ka aina, e hookomo i na kaikamahine i ke kula hanai! lna he makemake ko oukou e pii ae kakou mai ka noho kamalii ana a i ka noho kanaka makua ana iwaena o na Aupuni honua,- e hookomo i na kaikamahine i ke leula hanai! Ina he makemake ko oukou e ike ina moopuna, e hookomo i na kaikamahine i ke kula hanai! Ina he makemake ko oukou i mau hooilina maikai no ko oukou waiwai, e hookonio i na kuikamahine ike kula hanai ! Ina he makemake ko oukou e hooili i puu waiwai kamahao nani loa maluna o na hanauna o keia hope, e hookomo i na kaikamahiue i ke kula hanai! E na makuakane me na makuahine o keia aina, kei ko oukou pomaikai nui i ka ike ana 1 keia kau o na kula hanai kaikamahine! Ua kuko kekahi poe i keia pono, aohe nae i loaa ! tJa haawiia keia pono no leeia hanauna ! Ua puka ae nei kekahi hoku alohilohi no na kaikamahine Hawaii! E hahai kakou i kona malamalama, a e naue ae iloko o ke kuleana pookela o ka noho ana lahui, oia ke ola!