Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 8, 23 February 1865 — Ka Anesona Moolelo No Hawaii nei. [ARTICLE]

Ka Anesona Moolelo No Hawaii nei.

lIELU 5. Kekahi poepaahana e ae oloko o keia mau apana o na Kona el m, a hiki i ka makahfki 1852, o Forebe. A mahope aku o lakou o Parisa. Ua hoihoi mai o Forebe ikai ma ka aoao hema o Kealakeakua, ua oi loa aku keia wahi o kanaka. Ke ku la no ka Halepule i keia wa, aka o kahi i hoanaia no na Misionari, aole i maikai. Ua ike no makou ia makou i hele ae ai ma na kula aa, mawaena olaila a me ke kapakahakai, ua uui ka wela ma ia wahi a ka Pele i hohoia ai, a he mea no hoi ia e alai aku ai i ka wa a ka makani o kekai e pa mai ai. Ka PIIHONI'A. la makou e heleana me Parisa i Honaunau, ke Kulanakauhale kahi e malu ai keōla.inu wa hoomanakii. Elima a eono mi[e ma kela aoaoaku o Kealakeakua. Eluā mau wahi e like me keia ma ka mokupuni o Hawaii; hookahi ma Waipio ma ka aoao akau o ka mokupuni. I keia mau wahi e holoai ke!a mea keia mea, o kela ano keia ano hewa. He waiho hoohamama mau ia na puka, a malaila e hooki ka mea e aiualu ana, i ka uhai ana ia ia. Ma keia wahi e noho ai ka poe makemake ole i ka hakaka iloko o ka wa kaua, a ilaila no hoi ka poe pio e holo ai i oia. Ua olelo ia o Hoitaunau, ua hookumu ia oia i puuhonua, 300 makahiki i hala aku ne, i ka wa e uoho Alii ana o Keawe. Keia wahi aia iloko o kekahi pa ma kapakai, he ehiku haneri kapuai ka lōa, a he eha haneri kapuai ka laula, me na paia pele manoanoa a kiekie, a me elua puu pohaku nui. Keia mau puu pohaku he mau heiau, a iloko o kekahi o keia mau puu he kuahu kahi e raohai ia ai na kanaka. I ka wa mamua ua kau ia he mau kii ma4una o na pa, he eha rod ake k'aawale mai kahi kii aku a i kahi. a ua paapu olokoa me waho i ka niu. Ua hoike ia mai ia'u kekahi pohaku ilōko olaila, a malalo hpi o ua pohaku la i pee ai o Kaahumanu i kona wa opiopio i kana kane Alii, no kona huhu ia ia. Ua kapaia oia ma kona inoa. Ke hana hope loa no na kii. la makou ma ko makou ala i keia wahi, kuhikuhi mai lao Parisa ia makou i ke kula 0 Kuamoo, ma waena o makou a me ke kahakai, kahi i kaua ai ko Liholiho mau puali nō ka hoopau ana i ka hoomana kii iloko ō ka makahiki 1819. Nani ka maikai o ka hopena o ia kaua! O ka hopena kupono an.ei ia ? O na pule a Opukahaia, Mila, Wosetera, Evata, a me na misionari, oiai lakou e hele mai ana. Pela i hoomakaukau ai keia nuhou maikai 1 haiia aku i na Misionari mahope koke iho no, oiai lakou e hookokoke mai ana i keia kapa kai, aole no hoi i mamao aku mai kahi a makou e ku ana. u Ua malu na mokupuni.—Ua pau na ano kapu,—ua ulupaia na akua.—Ua hoohiolo ia na haiau." Ua pau pu no hoi na koua hupo, oia kekahi o na kumu o ka maikai, iloko ona lima o ke Akua Akamai iua ole. Kahawai Ahi Pele. * He mile pahaa oi aku mai kahi puuhouua aku, hiki aku la makou i kau wahi kupaianaha. Ke kahawai Pele okawa i haia, ua kabe aku no ia maluna o kekahi pali Pele i oi aku ke kahiko, a o ke ano me he mea la ua hoopaakiki emoole ia; i ka nana'ku me he mea la o ka waiieie o Niagara, a o kona mau wai ua hoopaakiki ia i ka wa hookahi; a malaio o ka Pele e lele ana he poopoo kuhoho loa. Ka LUtU MAHINA HOU ANA. Aia eha mau Halepule pohaku paa ma Kona Hema, i kukuluia e na kanaka.a hiki rib hoi i na kanaka he iwakaluakumamalima ke noho iloko. Ka Halepuie nui loa o lakou ka Halepule mawaenakonu, e kokoke ana ma ka aoao Kealaak*akua o k6 a«ra. Ua ike au i keano o ko lakou hookupu mahina hou ana. Ua hai ia naai au e.Parisa, na lakou i hanaia ia ano o ka hookupu ana. Mamua o ka haiia ana o ke poolelo, noho iho elua luoa ma ke poo o kekaiii papakaukau, mamua ponoi jho o ka awai. Ua maheleia ka ahakanaka holookoa i mau papa, e like me ke Metodita; a o kela papa keia papa he luna pakahi ko lakou, alaila. kahea mai la ka luna e noho ana, i ka inoa pakahi o keia luna keia luna, a hele mai ia me kana papa i makemake e hookupu imua o

ka papa-kakau, a waiho iho 1 ka lakou dala ; a o kekahiluna hoi, kana hana ke kakaii i ka inoa o ka poe hookupu, a .me na dala e hookupu ia ana. O keia hana, ua ane iike no me ka hana a ko kakou mau kupuna. Iloko o ka buke moolelo Ola a me Manawa (Life and Times) i kakauia e Wiliiam Brew«ter, ua olelo ia, mahope īho o ka pau ana o ke poolelo, alaila "paipai aku la ke diakona i ke anaina no ka hookupu ana no ka poe ilihune, a me ka malama ana i ka hoomana, alaila hele aku la ke Kiaaina a me kekahi poe e ae i ka noho o ke diakona, a waiho iho i ka lakou makana, a hoi aku."