Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 8, 23 February 1865 — KA MOOLELO O KEPAKAILIULA! [ARTICLE]

KA MOOLELO O KEPAKAILIULA!

MOKUNA XVIII. HANA-INO O KEPAKAILIULA I KAHIMOE O KAIKIPAANANEA, A KIOLA IA OIA E KEPAKAILIULA ILOKO O KA LUA LEPO. A HELE AKU LA NA KAHU O ke'Lii e hana i ua wahi la, lea'ku auanei ka hana, ua hana-ino wale ia a ua ino, a he pono ole no hoi ke hoi aku ilaila e moe ai, nolaila, hoi aku la ua mau Kahu nei a hai aku la i ke'Lii, i keia mea hou a laua i ikemaka'i. "Pela no ka hoi ka opu punalua." Ia manawa, okalakala'e la ke'Lii, (Kaikipaananea) me ka olelo ae, " Ka ! Kupanaha maoli no na'Lii o Hawaii, a me na aialo ka hana-ino, o ka nee ia mai ka ia o ka hana-ino a ko'u wahi e moe ai, hookano maoli no." Pela ka olelo o ua 'Lii nei o Maui. O ka Kaikipaananea olelo mau no ia laua, oia na Kahu ponoi ona, e like no me mamua, o ka hele e hana i kahi moe, o ka Kepakailiula hana mau no ia ka hana-ino i na wahi a pau a Kaikipaananea e olelo ae ai i na Kahu ono, a pela'ku no. [Ma keia wahi, ke hoopokole nei ka mea kakau i keia Moolelo Kauluna, no ka pono ole, a no ka nui maoli o na mea ino ma keia pauku, nolaila, ua kapae ia ia mau olelo ma na Papa Helu o ka like ole me na mea maikai, ma ka hai ana'ku i ke akea, e like me ke kope mua.] Nolaila hoi, i ka olelo hope loa a Kaikipaananea i na Kahu, e hele e hana i kahi moe maluna o na Kaulua, (elua waa) oia hoi ka pola, a malaila i u-hola'i na Kahu i na moena lauhala makalii, a rne ke kuina kapa aala o Hawaii nei, i hooluuia i na mea aala o ka nahele, a oia wahi, aole o Kepakailiula i hana-ino e like me mamua. Aka hoi, ua holo malu aku oia a komo iloko o ke kuapoi o kekahi waa, e pee ana oia, a i ka wa o Kaikipaananea i hoi mai ai e moe, a me Makolea pu mai, ka mea a Kepakailiula i paulehia'i i nei mea he aloha, ia ia i ike aku ai i ka wahine, hookahi no a na hana he uwe. "Oiai hoi akahi a ike aku oia i na pua o kona kihapai, i hoopuluia'i e ka ua lu lehua o ke kuahiwi hau anu o Hawaii." Maanei hoi, e huli like mai kakou e ka poe heluhelu, a e nana mai no. I ka wa i hoi mai ai o Kaikipaananea, a me Makolea, eia hoi ka olelo a Kaikipaananea i kana wahine " Ae, pii aku aluna o kahi o kaua, huli ae ke alo iluna, a hoi aku au e moe pu kaua." A pau ka olelo ana a ua koa nei, ke alii ikaika loa i kui ae ai kona Kaulana ia manawa, a me kekahi olelo pono ole. Ke hoolohe mai nei no ua Kepakailiula, ke uwe la no nae ilalo o na waa, ia manawa a Kaikipaananea i hoi aku ai iluna e moe pu me kana wahine, ia wa koke iho la no, i hookuu ia mai ai na hunahuna maawe kaakolu a ko laua mau puuwai, me ka hooleilei ae hoi i ko laua nui kino, i loaa'i ia laua na kaomi pumehana a ka manao, a pau ae la. Ia wa no, ma ia hope iho, pauhia iho ia laua e ka hiamoe nui, no ka mea, ua luhi maoli iho la laua, a me ka ona o ka awa, aole kekahi o laua i ala, aole hoi i oni, a pela'ku. I keia wa, ke hoopu mai la no kela ilalo o ka waa, me ka hooiohe mai i ka

nonoa ka puka-ihu o ka wahine, a m<? ka punalua. Aia ia nei no paha ka ike ua hiamoe io, o ko ia nei pii mai la no ia, a ku ilnna o ka waha o na waa, e nanu'na ika laua la inoe. A i kona ike ana, ua huli kaawale loa'ku o Koikipaananea i kahi e, a ua kowa nui o waenn. Oko nei nana iho la no ia a ike, oko ia nei komo iho la no ia inawaena, a hoala'ku Ia i ka wahine, me ka iniki iho, me ka hoohuli aoao ae i ka wahioe, aqhe no hoi he wahi a ala'e, o i hnna wale keia aohe ala iki, o ko ia nei hana m'alu iho la no ia i ka wnliine, (hooluolu) me ko ia la ike ole ae. He keu no hoi ka wahiue hiamo loa, maneo ole i ka hooma- | neoneoia, no l;a ona nae paha i kn awa ka mea i hiamoe ai? A pau ka hana ana aua 'Lii kolohe lu, (Kepakailiula) ika wahine, o ko »a nei lele iho la no ia nanahu a moku ma ka puhaka o ka wahine, a ma ka waiu he uau, a ma ka poli kekalii, a kau ka ia nei hoailona, akahi akaka ka Kaomoa puaa, "ua moku ua pepeiao." A pau ka hana ana a ke'Lii pela, hoi iho la ia a ku ilalo i ke one, ma ka aoao o ua mau waa Ia s e hana i wahi hoailona nana, i mea e akaka'i ka hiamoe maoli o Kaikipnananea, a me ka ole, ia manawa no hoi, e pai ae ana keia ma ka aoao o ka waa, eha ana hana ana pela, haiulu, "*aohe no hoi he ala iki ae o Kaikipaanananea, a ine Makolea. LAolt i pau.)