Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 9, 2 March 1865 — HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

To our English-reading Friends.—lt is our purpose eaeh week to have a few paragraphs of news in English. We have however found it alittle difficult, in the press of Hawaiian matter, and the cornparative dearth of foreign news, to eaeh time adjust our columns to our mind. We hope hereafter to better answer alLproper expectations.

The Seaman's and Mechanics Teiviperance Society.—We congratulate our temperance friends on the tiew impulse they are giving' to this good cadse. Work, steady work, trustful work, will in due time produce results. To revolutionize Society, on this or any other fundamental question, no holiday task. A generation may pass before any great chonge will be apparent. But we must be none the less hopeful and enthusiastic. Kula Kaikamahine.—E hoomaka ana o Kulika i kula la no na kaiUamahine i ka la 6 o Maraki ae nei, ma Kawaiahao. Nolaila, ia oukou e na makua mea kaikamahine, e manao ana e hookomo mai, e hele mai no e kuka pu. O ka uku, he hapawalu ($0.12) no ka pule. E aoia'na ma ka olelo Hawaii, a ma ka olelo Haole no hoi, a nie ke ao' pu aku i na mea hana.

Hana hou ana i ka Luakini o Kawaiahao. —Oa hoomaka iho nei ka hana ana i ka Luakini o Kawaiahao, i ka la 27 iho nei 0 Feberuari. No ka mea, i na malama i kaahope ae nei, ua haule nui mai ka paka ua o ka hooilo, a ua ikeia he nui ka pilikia, a ne ia pilikia, ua poloai mai kekahi i na hoa ona e hana hou, a e hooiliili hoi i puu, dala 1 pau ai keia pilikia. Ua hoeu pu ae no hoi na mea a pau ma keia hana. O na 'Lii pu no hoi kekahi i kokua mai i keia hana Jokomaikai, e kokua ana no paha lakou i ka luhi o Kaahamanu, ko lakou kupuna aloha. E ola na 'Lii i ke Akua, ma na hana maikai, a me ka lahui.

No ka Lai o Huehue.—CJa lohe lauahea wale mai mpkou, ua lilo ka ma ke kuai kudala o Huehue, kela pa o kn Moi i heie aku nei i ke ala hoi'ole mai, i ka Major W. L. Moehonua, no na dala 3,000. Ua lono pu mai no hoi makou, hookahi no ka haole nana i ukali aku ma ke koho ana, a ku palaka e no ia ; hele hookahi aku no ke keiki lalawai oke Kaona nei. Akahi no.a hai ka oiaio a ke keiki Moehonua 1 ke kuemi like ka o na haole, ka poe manoanoa o kakou e ike nei, aole wahi mea a koho iki ae, a he mea opala loa iho Ia ka hoi ia i keia keia keiki puukani. I koho no ka o Moehonua iua wahi la, no kona manao e kukulu i hale hoohala manawa no ka poe hanohano o na keiki Hawaii o-ke Kaona nei. Heaha la ia ? He uleu paha._

Hoomomole lua ka hoi.—Ua poloai ia mai makou e 1. M. Meheula, no Kailua, me na olelo maluna ae; no ka lohi loa o kana Nu« pepa, nolaila, ua paipaiia ka poe luna Kuokoa ma keia, mai hoomomole, mai ka la puka i Haehae, a i ka peku kahi ana a ka la i ka mole o Lehua. Mewemewe ole.—Ma ke kakahiaka o ka la eono iho nei o keia mahina, ma Lahama, ua make kekahi haole Mikaele Schiesa, no Bavaria kona one hanau, a i keia mau la aku nei no kona ku ana mai, mai Kālaponi mai. Ke kumu o kona make ana i oki i kona lima i ka pahi umiumi, a o ke kaheawai mai la no ia o ke koko, a hiki i kona make ana. Holo aku ke Kiaaina Aliiwahine o Hawaii.—Ua holo aku nei Ka Mea Hanohano R. Keelikolani, ke Kiaaina Aiiiwahine o Hawaii, ma Kilauea, laua o A. Keohokalole, e hoolana ana e ike i na opua ua o ka lai o Kona, e noho iki laua ma Kailua, mau la, a hiki mai paha o Hikukane, mea ipo a Kawelu, alaila, nee aku laua ma Kapalilua i ka auau kai, elua paha Sabati ilaila hoi mai. Make emoole. —I ka poalua o kela pule i hala iho nei, ua make kekahi wahine o Poopali kona inoa, mamua ponoi mai o ka Halepule Katolika Koma. Mai Hawaii mai oia, iloko o na pule ekolu i hala aku nei, a e hoi ana ia i Hawaii maluna o ka Mokuahi, i kona wa i halawai mai ai me na lima menemene ple oka make. "Ka make me he aihue la i ka po." Ua kohoia. —Ua lohe mai makou ua lilo kekahi o ko makou mau hoa o ke one o ua kulanakauhale nei, o A. M. Kahalewai i Luna Kanawai Kaapuni no ka Mokupuni o Maui, aloha wale kona lilo ana i keiki no ua aina lepo ula ala ! a nani wale hoi kona ike ana'ku i ka nape a ka lau ulu, ke pai'a inai e ke aheahē lau makani o"ka " Maaa ! O W. P. Kamakau hoi ka Luna Kanawai Kaapuni o Oahu nei. Hoopae i na lima hana. —Ma ka halawai ana o ka Papa hoopae lima hana i keia pule iho nei, ua lohe mai makou, e hoounaia ana o Kauka Hilebarani (W. Hilebrand,) o ka Hale mai o ka Moiwahine, ka mea e holo ana i Kina, e kii ana i naau li.na hana hou, e hoohana ia ai ma na mala ko, o na Mokupuni o Hawaii nei, no ka nele o kakou nei i na paahana. A o kekahi kumu i manaoia ai o Hilebarani ke holo, ī mea e pono ai ka Papa ola, e imi ana i mea e ola ai ka " mai pake." Aole no paha e liuliu a holo aku ia.

Na kokua mahinahou o Kawaiahao MA KA MALAMA O FEBERUARI, 1885. Honolulu - - - $31. 12£ Maemae . • ' - - * 2. 00 Pauoa - - - 2. 25 Kapalama me Kunawai - - 'l. 50 Kaakopua - - - - 1. 50 Maunakiekie - - - r 1. 00 Manoa - - - - 7. 00 Makiki - - - * - - 0. 00 Kamoiliili, • - - •* - 10. 12£ Waikiki-kai - - - - 4. 75 Huina - - - - $61. 25 Pepe i ka Wili-ko.—Ma ka Poakolu oia ka la 8 o Feb. nei, ua pepe i ka wiliko ka lima o kekahi kanaka o Opule ka inoa; ma ka Wili-ko a Aukina o Makawao, Maui, ma ka lima akau ka pepe ana, mai ka pulima aku a hiki i ka welelau o ka manamana kahi i pepe. aka, hookahi nae manamana i hai, a o ka iji nae, ua maihi pu ia aku ka ili o ka pulima maluna a me ko ke alo, a koe o ka io. Ua hanaia nae eke Kauka, me ka humuhumu ana a paa me ka lopi. Ke noho la no oia me ka eha. Na ka bipi nae e wili ua wili la. Pela o Kuakaniu i. poloai mai nei. No Hanalei, Kauai —Eia ina Hanalei nei na moku Enelani elua. Oke kialua (Themis, T. B. Hanham,) kona kapena Ku mai ia rna ka Poalima iho nei me Mr Wylliema, a hookipaia lakou e Mr Wyllie ma Lanihuli: Ua ola pono lako-.i, a e holo ana i keia mau la i Niihau, Waimea, Koioa, a e ku hou i Honolulu. Ma ka la Sabati la 12, ku i Hanalei nei ka moku- kialua o Passing Cloud, Clement. kapena, mai Kapalakiko mai, i Kina. Aia pu ka wahineake Kapena me na keikielua. Ua oleloia, o ka nele i ka wai ke kumu i komo mai ai. Ola ole na mea kanu o Wailupe nei.— lloko o ka makahiki i kaa hope aku nei, o ka A. D. 1864. Ua hikl mai no ua mau mai'la e make ai na mea kanu, oia ke Kuapaa eleele, ka mea hoi ia nana e hoomake ka " Ipuhaole," aka hoi, maanei wale no paha keia mai e make ai na mea kanu, aole paha ma na wahi eae o keia mokupuni. Aua hala aku hoi ia mai iloko o ia makahiki, a iioko hoi o keia makahiki 65 e hele nei, ua hiki hou mai no ka mai e make ai o na mea kanu. He ano e hoi keia mai e make nei o ka ipu, (he pipika hoi ka lau,) a he mea liilii keokeo ae hoi malalo o ke kumu, nana hoi e ai o ka pupuku mai la no ia o ka lau, a hinuhinu e mai ke nana'ku me ka hoihoi ole, maanei wale no paha keia mai hou ona mea kanu, pehea la ua nei e loaa mai ai ka hua a ka lima i hana ai ? he mea hou keia i kau ike ana. Me ka mahalo. B. L. Koko. Wailope, Oahu, Fēbelaari 22, 1865.

I ka Poakahi iho NEi. —La 27 o Feberua. ri, ua kuai kukalaia o " Huehuemauna ; " oia ka Pahale, o ka "Mea Ilihia," i aui newa aku ma Hanakewa, i nnlo hoi ina ke ala maawe a Kanaloa. He uwe-u-la he aloha no Kamehameha IV., ua lilo no na dala. ' ekolu tausani ma ka inoa o Major Aloehonua, no Emma Kaleleonalani elua. la la no ua kukalaia, ke kahua hale oka Halekuia iaoia ai na'lii o Hawaii nei. Hookahi | $1,825.00 ma ka inoa o S. Spencer, a me | C. C. Harris, nowai la ka i'o aole makou i lohe mai, aka, no Keawe hoopu ! no paha ? Hale pau ahi. —Ua kau leo ia mai makou e Akana pake o Waihee Koolau no ka pau ana o kahi hale i ke ahi i ka la 6 o Feberuari. ( O ke kumu o ka pau ana, ua hoomau ia ke ahi ma kapuahi i ke ahiahi, i ahi puhi paka no paha. Aka, ia moe ana ai ka pili o ke ao, ua hana mai ke ahi i kana hana aole o kana mai. Ua hoomaka ka a ana o ke ahi ma ka ipuka a pau ae la ka hale mai o ao, pau na pahu lole, na pakaukau, pau .pu hoi na ope paka, ipupaka, ia mea aku ia mea aku. Helelako na wahine kane loaa iho la oe i ka laau a Kekuaokalani ia Hooiehelehekii, auwe! auwe!! Pau hoi ka mea minamina o ipupaka. Mai paki liilii o Kaukalia (w.) a me Aole (k.) —Oiai e kii aku ana o Kaukpiiia (w.) ia Aole (k.) he Kahuria oia ma Waikiki, no ka mai o ka laua moopuna, aka, ua loaa no ua Kahuna nei ia ia, a ia laua i hoi mai ai a ka hi o ka mai, nole nae i hiki mai i kahi 0 ka mai, ua Joaa e lauanei i ka pilikia, o ke kumu o ko laua pilikia ana, ua kau pu ua Kahuna nei maluna o ka lio me Kaukalia, a ia laua e kau ana, naue aku la ka lio, i ka lio no a hele aku o ka haule iho la no ia o laua a ielua i laloa hai pu ka iwi aoao o kahi. a o ka iwi hoi o kahi, kahi e pili aku ana 1 ka iwi huaenoa ko keleahi, aole no paha i ia mai e i elua a ka lio, hookahi e kau ai, eu maoli no, manao ia i ke Kahuna paha ana e pakele mai i ka eha.

No na Leta poo ole.—Ma ke ahiahi Poalua nei, ma ka auina la i ka hora ike iho la makou i na leka Poo-ole i hoo ia mai maloko nei o ka rumi leka nei, he nui wale oko lakou mau inōa. lokia Kuluailehua, no Lahainaluna, eia ua waiho ia no ke pooole, Kupakei, no Honokua, Kona Hawaii, ua hoomoe ia eia ke waiho nei, L. Kaapa, Hilo, eia no ke waiho nei aole i hooili ia, J. W. Kuakamauna, no Kailua, eia no ke waiho nei, Kamakalua, Kaao, Hamakua, 4 eia no ua hoomoe ia. Eia ma ka Hale Leta nei keia poe palapala a pau, me ko lakou poo-ole, hookahi nae palapala poo, a no ke kaumaha loa, ua hoomoe ia. Oia la me ke kaumaha luuluu ko oukou, no ke komo oh o ka oukou mau leka i ka oukou wahi i makemake ai. _Ke Pi iii OpiiMA nei.—Ma keia pule iho nei, hoopiia kekahi Pake o Agee ka inoa, no kona kuai i ka Opiuma me ka palapala ste ole, aua hoopaiia he $253. OUa poe nae ana ī kuai aku ai, he poe kanaka maoli, a ua hu ka aka i ka lohe ana i ka olelo a ka hoike no ia hihia, a penei no ia: «<Ua hopu pinepine ia au no ka ona i ka rama, nolaila, maka'u au ia ona, a hoao i kaona a ka Opiuma, a ua maikai kona ona, he moe malie, aohe hauwalaau.'' Nolaila kona puhi mau ana ika Opiuma. He mea keia e kaumaha io ai ka rrtanao o na makamaka, o ka puni o na kanaka i ke puhi Opiuma; nolaila, kupono loa i ka poe a pau e ike ana i ka haawiia o ka Opiuma e na Pake, e hoike koke ae i ka Ilamuku a me na Makai, i hiki ai ke kinaiia ke puhi ana o keia Opiuma kuai ola o ka lehulehu.

Pohaku Uinihepa.—I kela pule i hnla ai nei, ua halawai makou me kekahi haōle, e manao ana e hana i uinihepa ma Honolulu nei, ke loaa la ia ka lepo maikai ma ka hana ana i uinihepa. No ia manao no o ua haole la, ua hele aku oia a ma kela kahuahale kahiko, e waiho la ma kela apana aina, ina ka aoao hikina o ka pa o ka " Halemai 0 ka Moi Wahine," aia malaila kona wahi 1 waele ai a maikai, i wahi e waiho ai ka lepo i kawiliia, a i hookomoia hoi iloko o ka holowaa liilii, e like ka nui me ka uinihepa ; a ina e loaa ka mea maikai, alaila, o kona kukulu no ia i imu e kalua ai i na lepo i hooniakaukauia ai ma kela kahua i oleloia ae nei. Ina pono keia hana, loaa hou keia mea maikai o Hawaii nei, o ka pau no hoi ia o ke kii ana i na ama haole i ka uinihepa. Kaa Lio I HOLOIA E KA PlPULE.—Iloko 0 kekahi mau la i hala ae nei, ua kau ae o Kev. B.Xx. Snow maluna o ke kaa o Kauka Gulika, a holo aku ōia ma Nuuanu, a hiki ma kahi o na makamaka, ku ke kaa mawaho, a komo keia iloko o kahi o ka makamaka; ia wa a Kev. H, G. Snow i komo ai iloko, o ka manawa iho Ja no ia i hiki mai ai ka pupule, a kau no malunk o ke kaa, a o ka hala no ia i kai nei o ke Kaopuaua. A hiki ua pupule nei ma Kaopuaua me ke kaa, alaila, puanaia e kanaka me na kamalii, alaila, eia ka hua o ka lea a ua pupule nei, " E hooknu ae paha oukou i ko'u kaa e paa nei oukou, a hala iho ka manawa ai o kuu haole, o oukou ke huhuia mai ea, hookuu mai oukou, pau olelo me ka luina. kapena kuu hoa olelo !*' la wa, ua hooleiia ka pupule ilalo, a ua hoihoiia ke kaa i ka raea nona ke kaa e kekahi kanaka naau maikai.