Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 9, 2 March 1865 — KANAWAI HOU. [ARTICLE]

KANAWAI HOU.

HE KANAWAI. E KAUOHA ANA I KA PAPA HOONAAUAO Ē HOONOHONOHO I KULA AO HANALIMA ME KA HOOPOLOLEI KAHI E MALAMAIA'I A E HOONAAUAOIA'I NA KEIKI MAKUA OLE AI HAALELE WALEIA PAHA, A I lIOOKAHULIIA'I KE ANO 0 NA LAWEHALA OPIOPIO. E hooholoia eka Moi a me ka Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni: Pauku 3. Ma keia ua kauohaia ka Papa Hoonaauao e hoonohonoho ma ka Mokupuni o Oahu i kula ao Hanalima me ka hoopololei, a e hooponoponoia ua kula ia malalo 0 ke kuhikuhi o ia Papa. Pauku 2. Ke hoakakaia nei o ke kumu 1 hoonohoia'i keia kula ao Hanalima me ka hoopololei, oia wale no o ka hoopaa ana, hooponopono ana, hoopoiolei ana, hoonaauao ana, a me ka hanai ana i na keiki i hoonoia mai a i haawiia mai paha iloko o ia kula. Pauku 3. Ua haawiia ka mana ina Lunahooponopono o ua kula nei e lawe a e hoopaa iloko oia kula i na keiki a pau malalo 0 ka makahiki he 15, i hoopaaia e kekahi Lunakanaw&i Hoomalu,a Lunakanawai Apana paha, no ke kuewa e noho wale ana me ke kalohe a i hoahewaia paha i kekahi Karaima a Mikamina paha, a i rta keiki i ikea ua hiki ole i na makahiki he 13, ua hana nae i kekahi-hewa i manaoia he Karaima a he Mikamina paha ke hanaia e kekahi mea ua oo ; a na ua poe Lunahooponopono nei e hoonoho īho i ka poe keiki i waihoia me lakou ma nu hana lima a me ka hoonaauao ana, i kupono i ko lakou mau makahiki a me ka naauao, aua hiki no i ua poe Papa Hoonaauao la e hoopaa aku i na keiki, me ko iakou ae pu ana ma ke ano he haumana oiai i oo ole ma ke Kanawai me ka poe haku a me kahi i aoia'i i na oihana i manaoia 1 mea e hookahuliia'i a e hoancre ai, a i mea hoi'e pomaikai ai ua poe keiki la ma ia h.ope aku.

Pauku 4. Ma keia ua kau»haia na Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana, e hoopaa aku iloko o ke kula Aohanalima me ka Hoopololei, i na lawehala a pau i hoaheawaia malalo ona makahiki he 15, ke manao ka Lunakanawai nana i hookolokolo i ua lawehala la ua oi aku ka pono o ia hoopaa ana pela mamua ae o ka hoopai malalo oke Kanawai. A ina nm ka hookoiokolo ana ua akaka i ka manao o ka Lunakanawai ua emi na makahiki o ka mea i hoopiiia malalo o na makahiki he 13, a ua nana hoi oia i ka hewa i kupono e hoopaiia'i ina he kanaka ia ua 00, alaila, ua hiki no i ua Lunakanawai la e hoopaa aku i ua keiki nei iloko oUe kula ao Hanalima. A pela no, ina i hcfopiiia imua o kekahi o ua poe Lunakanawai la, e ka Loio Kuhina a e kona hope paha i hookohuia, ka Makai Kiekie, kekahi o na Makai Nui a Hope Makai iNui paha, ma na Mokupuni o keia Pae Aina, a e kekahi'mau kanaka*i kupa ia ma keia Aupuni e hoakaka ana no kekahi keiki malalo 0 na makahiki he 15, e noho kuewa hana ole ana me ke kalo ; he, aua make kona poe makua, a no ka ona mau paha a no kekahi kumu e ae ua haalele a malama ole aie ka hooponopono ole o na makua i ua keiki nei a ina i hooinaopopoia ka oiaio o ia hoopii imua o ka Lunakanawai alaila e hoopaa oia 1 ua keiki nei iloko o ke kula ao Hanalima, a e malamaia a e hooponoponoia na keiki i hoopaiia pela e like me ka mea i oleloia ma keia Kanawai ;*aole hoi e hookuuia a lawe hou ia'ku ma ia kula ae kekahi keiki i hoopaaia pela e kona poe makua me ka ae ole 0 ka Aha a Lunakanawai paha nana ia i hoopaa. Ai na manawa a pau i hookolokoloia'i ka mea i hoopiiia pela, a ua hoahewaia oia 1 ke Karaima a Mikamina paha i hoopiiia ai, a ua hiki. ole ua lawehala'la i na makahiki he 15, a-ina hoi ua niaopopo ua hana ka mea i hoopiiia i ka hewa i ku i ke Kanawai, e hoopaiia'i no ke Karaima a Mikamina paha ina he ka-naka ia ua 00, a ua emi nae kona mau makahiki malalo o ka 13, alaila na ka Lunakanawai, ke manao oia he pono, e hoopaa i ka mea i ahewaia pela iioko o ka aoao hoopaahao oia kula Hanalima no ka manawa aole e oi i na mahina eono, a o ka mea i hoopaiia pela e kaohiia ilokō o ke na okoa, i hookaawaleia mai na haumana ae o ke kula a hiki i ka pau ana o kona manawa hoopai, alaila haawi ia īa i na pono o ke kula. •

Pauku 5. Ma na palapala hoopaa a paa, e kakauia na ka Papa Hoonaauao, a no kona poe hope paha, a maluna o lakou ka hoopaa ana a me ka malama ana i na keiki a pau i hoonohoia ma ke ke kula, a na lakou no e hoeko i na kauoha a me na palapala kena a pau o na Ahahookolokolo e pili ana i ua poe keiki nei, a e loaa ia lakou ka mana malalo o na palapala kauoha a me na palapala kena o wi Aha, e like me ka mana i' loaa i ka Makai Nui ma na palapala o ia ano. ' Pauku 6. Na ua poe Lunakanawai la i oleloia, mamuli o ke noi ana mai o ka Papa Hoonaauao e hoakaka ana he pono, e hookuu aku na keiki i hoonohoia ma ua kula nei, ka poe hoi i hoopaa ole ia ma ke ano haumana e ao i * kekahi oihana, a i hoolilo ole ia paha na ka makua hoohiki; a pela no e hiki ai i ka Lunakanawai ke hookuu aku i kekahi keiki ke noiia mai ma ka, palapala e na makua a kahu paha, mahope nae o lm

pau ana o na la he umi mai ka hoike ana'ku i ka Papa Hoonaauao ma ka palapala, a ke maopopo hoi i ka Lunakanawai ua pono no ke hookuuia. Pauku 7. Ua hiki no ika Papa Hoonaauao e lawe mai i na keiki a pau i haawiia mai e na makua a kahu paha, oiai ua oo ole ua keiki la ma ke Kanawai, a e loaa no i ua Papa nei na pono ame na mana k pau 0 na makua a kahu paha, ma ka hoopaa, hooponopono, hoonaauao, hoohana a me ka hoonoho ana'ku a me ka hookuii ana i ua keiki la. Pauku 8. Ia manawa a pau i hoonohoia'ku ai kekahi keiki me ka .Papa Hoqnaauao ma ko lakou ano he poe kahu no ua kula nei, e kekahi Lunakanawai Hoomalu a Lunakanawai Apana paha no na kumu i hoikeia'e maluna, alaila, na ua makua a kahu paha o ua keiki la e uku aku i ka Papa Hoonaauao i na dala e lawa'i no ka malama ana, hoonaauao ana, a me ka hanai ana o ke keiki iloko o ke kula ; a pela no e uku aku ai ka poe makua a kahu paha no na keiki a lakou i hoonoho maoli ia lloko o ua kula nei, e uku lakou no ka malama ana, hoonaauao ana a me ka hanai ana o ko lakou poe keiki e like me ka mea i hooholoia e ka Papa Hoonaauao. Pauku 9. E hookaawaleia noloko ae o ka Waihona Dala Aupuni i eono tausani dala-i mea e pono ai ke kula Hanalima me ka hoopoloiei. Ua ku no ike Kanawai ka Papa Hoonaauao ma ko lakou ano Lunahooponopono no keia kula. i na manawa a pnu e ikea ai ua hiki ia ia ke malama ia ia iho, a ua koe ke koena dala i loaa noloko mai o ka hana a' na keiki ke hoonui ae i ke kula, a e Uukulu paha -i mau lala no ia kula ma na Mokupuni e ae. Pauku 10. E lilo keia i Kanawai mai kona la i hooholoia'i. Ua aponoia i keia ia 30 o Dekemaba, M. H. 1864. KAMEHAMEHA R. Pau kaoe iiana.—l ke kakahiaka o ka la 9 o Febuari, ua make kekahi paahao o Kaaana kona inoa. Oke kumu oka make ana, 1 hauleia e na haku lepo maluna iho ona, oiai oia malalo pono iho o kahi i haule mai ai ia mau huku lepo, no ka mea, o ka lakou hana no, o ka eli ana i auwai malalo o na kualapa, a me na puu, i wai no kaii o Lihue nei. Aka, ua pau eka ianei hana no ka haule ana mai o ia mau pali iepo maliina o kona poo, ua hounu ia mai kona kino a poepoe, i ka huki ia ana ae mai loko o ua auwaha nei ua hele a moholehole, a menemehe maoli no hoi ke nana aku ia ia. Oka hohonu o ka auwaha, hookahi anana me ka iwilei. Nolaila, pono ai no ka hoomakaukau e mamua e halawai me kou Akua, e ka mea e heluhelu ana e hoonaauao iho, no ka mea, pokole keia wa, pau koke no. E hoomanao ae hoi i kela rr.au hua olelo maluna.

Pau ka oe hanai Kuu ka oe luhi. Pio ka oe ahi. Owau no me ka mahalo i ka Luna Hooponopono. D. Kahakoiwaiokaneki. Lihue, Kauai, Febuari 12, 1865.