Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 10, 9 March 1865 — Ka Pualiinuwai ana ma Kona Akau, Hawaii, i ka ia 4 o Ian. 1865. [ARTICLE]

Ka Pualiinuwai ana ma Kona Akau, Hawaii, i ka ia 4 o Ian. 1865.

E ka Nupspa Kuokoa e ; Alohaoe :—He mea hou no ka'u e hooiii aku ia oe, a nau hoi ia e paki haalele ae i na aie hanupanupa o na kai ewaiu, mai Hawaii. a puleio ioa aku i Niihaii, ke oiuoiu hoi ia i kou manao e ka Luna Hooponopono. Aia ma ka la 4 0 lanuan i hoike ia maiuna'e, ka Puaiiinuwai ana 0 na Kuia Hoole Pope ma Kona Aknu nei. Aoie nae keia he hana hou i hanaia ma keia Apana, ua hookumuia no i ka wa ia G. L. Kapeau ke Kiaaina mua, ma ka M. H. 1848 paha, oiai hoi au e kamaii uuku ana ia wa.' Pela no ka hoinau ana i keia hana hoolanamanao, mai ka wu ia Kapae ke Kahukula,a hiki loa mai ia G.. W. Pilipo, ke Kahukula o keia wa e noho nei, Ua hiamoe nae keia hana ika M. H. 1862; a mai iaiia mai a hiki i keia ia 4 i oleioia ae nei maluna, ua aia hou mai a ku iiuna; a ua poha hou mai kona mau kukuna, e like me ka ia i napoo aku a hooea hou mai oia ma ka Hikina, me ke kuupau mai ikona mau kukuna weia. . A no keia mea he "Pualiinuwai" ana, ua uiumahiehie mai ko'u manao e haiaku i kekahi mea hou i hanaia raa ia haiawai ana o na keiki; no ka mea, ua hoohoio ihio ka Haiawai Kumu o Kona Akau, i la Pualiinuwai no na kula hoole Pope, oia hoi ka ia 4 o lanuari 1865 nei. Eia nae; iloko o na la hoike o na kuia mai ka la 27, 28 o Dek. 1864, he nui ka ua, ua pouii mai ka lewa, ua kaumaha mai hoi na ao polohiwa o ka lani, a hopohopo waie na kumu no ka la Puaiiinuwai, o ioohia e ka ino e iike me na ia hoike; aka, aole nae pela, he maU ia maiie ioa ia. A penei hoi ka hoonohonoho ana o ka huakai: O ka mea nana e hookani Jra pahu, a me ka mea paa Hae, 0 laua mamua oka huakai; o na Kumu Kuia iho o ka aoao hoole Pope; o na keiki o ke kulawae a Mr. Pilipo inahope iho: o ke kula a D. VV. Kahaieluhi iho; o ka D. H. Keawe iho; o ka Kapae mai, ka Kuahaua, ka Kanealii iho, a o Kahaiuapo mai, a pela aku. Ua akoakoa mai no na keiki a pau ma ke one Oneo; a ma ka hora 9 paha ka heie ana oka huakai. Ua lai no ika ike aku. Peia no i hoomauia'i ka huakai a hiki ma Kaiakekua, a huii hoi mai u hiki ma ka Luakini o Mokuaikaua. A pau na haumana iloko, ua piha oiuna a me laio o ka Luakini i na kane a ms na wahine a me na keiki, a peia wnle aku. Ua hoomakaia ka hana me ka Himeni ana, o "Hoonani" ka ieo. Pule ia a pau, a. mahope iho o keia, ua hoomakaia na hana hoolealea kupono, ehoohauoliai i ka manao 0 ka hanauna opio. Eia hoi ua mau hana nei i hanaia ma ia ia no kela kula a me keia kula:—No ke kulawae: 1. No Isaaka a mekana mau keiki. 2. Ka paa ana o Satana ika hao. 3. O keiki naauae, a me ke keiki naaupo, a pela aku. No ke kula ma Kailua: 1. Ke kaua ana a Kepakailiula me na'lii 0 Kona. 2. Ko Samesona wawahi ana i ka Luakini &c. No ke kuia o Kaumaiumaiu a me Kahaluu i hanaia maia la: 1. No ke kaili Aupuni ana. 2. Ke ano ino oka rama. 3. He mau Mu aihue maia. 4. Ke kaua ann ia Kawalaki &c. No ke kuia ma Keauhou: 1. No ke kaua ana ma Kuamoo. 2. Ke kaua ana o Pupukea me Makaku &c. He nui wale o na hana i koe aole i pau i ka haiia aku. A ma keia ke waiho nei au i kuu hoike ana i na hana i hanaia ma ia ia ma Mokuāikaua. Ua paioia kekahi kumu paio i hooholo e ia e na kumu. A penei no ua kumu paio ia; "Ua oi aku anei ka pomaikai o keia Aupuni, ke ae ia ke puhi Kama ana, aole paha ?" Ama keia kumumanao, ua hoopaapaaia me ka ikaika e na aoao eiuā. A pau ka oieio ana a na aoao elua, a hooili 1 ka lakou māu oieio i ka Luna Hoomalu. A ku mai ka Luna Hoomalu, a wehewohe mai i kona manao me ka noonoo ku hohonu loa, a hooholo ae la mamoii o ka aoao mua e oieio ana, "Aole e oi aku ka pomaikai 0 keia Aupuni, ke ae ia e puhiia ka rama ma Hawaii nei." A hoopauia ka halawai a na keiki, hoi aku la iakou ma na halekula. kahi i hoomakaukauia'i na mea ai, e ai iho i na mea i hooiakoia. E ike mai ua mea a pau, he mea maikai a he mea hoolana manao keia mea he i( Pua* liinuwai." Eia nae ka manao nui no ke kukulu ana i keia hana; 1 la e hoike ana i ka manao 0 na hanauna hou, na kumu, na hau» mana, aoie e inu rama hou; me ke kau ae i ko iakeu hae nui, e hoike ana, "he poe kanaka makou e makamae ana i ka pomaikai o ke Aupuni." E Kona Akau e! E hoomau aku oe i keia hana, i mea e ike mai ai na hanauna ma' keīa hope aku, no na hana i hanaia iloko ou. Ūa pau, k% hoi nei ko Hauli keiki, ua uhi ka noe i ka uka o Pualei. Ikepono. Hoioiio». Hmwaii, lan. 18, 1865.

Hb Wahink. He lala no ia no kekahi ekaleaia Euanelio ma Honolulu, no na makahiki he aui. Mamua aku nei, ua noho oia ma Koolau a ua manaoia he wahine pono no. Ua hele ika pule, ua hele ina halawai haipule. i kekahi manawa, ua hele oia i na kauhale e paipai ina kanaka e noho palaka ana. A mamua aku nei, ua laha loa iwaena o na kanaka he wahine hewa keia. He ona ka ika rama. A ua kue mau ka i ke Kanawaiehiku. A iloko oia nohe haumia ana, ua hanau mai ka kana mau keim. Ano ke kaulana 0 keia mau hewa, ua hele kekahi hoaaloha e halawai pu me ia, a e nināu ia ia no na mea i loheia, i akaka ka oiaio, me ka ole ina he ole. Ua loihi ka laua kamailio aoa, a ua ae mai ua wahine nei, ae ua hewa io au, ua moekoiohe, a ua loaa kau mau keiki noloko ae oia noho hewa ana. I aku la kona hoa ia ia; " Ea, aia a hoi oe i Honolulu, e hele oe e haiawai ae kamailio pu me kekahu oka ekaleaia kahi au i noho ai. Ae mai la kela, ' ae, e hele no au e halawai me kuu kumu." Mamua iho nei, ua loohia kela wahine ika mai, he mai pilikia. Ua hele hou kona hoaaloha e ike ia ia, a i mni kela. "Ua kaumaha loa au. Mai ka la i kamailio pu ai kaua no kuu hewa a hiki i keia manawa uā kaumaha loa au." Mahope mai o ia wa, kauoha oia i kekahi e kii i ke kahuna pope e papakema ia ia. Hooie kona mau makamaka; aole, *'e kii no 1 ke Kahunapule o ka ekalesia Euanelio, oia ke, hele mai a kamaiiio pu me oe." Aka, no kona paakiki, ua papakema ia oia e ke kumu pope. I kona mai'loa ana, ua hoihoi ia oia i Honoluiu. Koi hou oia e kii ia ke kumu pope. I aku na makāmaka, "e aho e kii i kou kahu ekaiesia." I mai kela "aole hiki kekahi mea e ke kala i kuu hewa, o ke kumu pope wale no. I mai na makamaka, "aole hiki i ke kanaka, aka he no ia lesu Kristo ke kala ia ōe." Aka, no kona paakiki, ua kii ia ke kumu pope. Ua hele mai ia a ukeone ia ia, a mahopē make aku aku la ia. Oia ka moolelo oia wahine. He wahine ona; he moekolohe, a noho oia iloko o ia hewa nui; haalele a hoowahawaha i kona hoohiki ekalesia ana ; aoie i akaka kona mihi a hiki i ka la i make ai, a mahope o kona make ana, eia ka, ua kapaia " He hoahanau maikai iloko o ka ekalesia o Kristo." Nau na Punioiaio.