Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 10, 9 March 1865 — KANAWAI HOU. [ARTICLE]

KANAWAI HOU.

HE KANAWAI E KOKUA AII KA NAAUAOILOKO 0 KEIA AUPUNI, MA KA HOOPONOPONO ANA I NA KULEANA ILOKO 0 NA Kll I KAKAUIA, NA PALAPALA ANAHONUA, A ME NA BUKE A KA POE NANA IA IKAKAU, A Mfi NA ONA 0 IA MAU MEA. E hooholoia e ka Moi a me kn Ahaoielo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo kau Kanawai o ke Aupuni: Pauku 1. Mai ka la'ku i hooholoia'i keia Kanawai, o ka mea, a tnau mea paha nana e kakau i kēkahi Palapala Anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, i paiia iioko o keia Aupuni, a i waiho paha ma ka olelo Hawaii, a o na Luna Hooko, Luna Hooponopono a hope paha o ka mea nana i kakau, 'ia iakou waie no ke kuleana o ke pai ana, a pai hou ana paha, ka hoopuka ana, a me ke kuai ana aku o ia paiapala anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, iioko o na makahiki he umikumamaha mai ka ia aku i kakauia'i ka inoa o ia mea iloko o ke Keena o ke Kuhina Kaiaiaina, e like me ka mea i «leloia mahope ae nei. A o ka mea, a mau mea paha nana e kakau a e h&na i kekahi palapala anahonua, kii i kahaia. a Buke paha i pau i ke kakauia, aoie nae i hoopukaia, a e kakauia'na paha ma keiā hope aku iioko o ka olelo Hawaii, ina paha i hanaia, a i kakauia e kekahi mea e noho ana maloko o keia Aupuni, a ma ka aina e paha, a o ka mea hoi, a mau mea paha nana e hana a e kakau i kekahi palapaia anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, ma kekahi olelo e, aoie o ka oleio Hawaii, ua kakauia e kekahi mea e noho ana maioko o keia Aupuni i ka manawa i kakauia'i, a hoopukaia paha 4 alaila na ia kakau wale no ke kuieana 0 ke pai ana, pai hou ana, hoopuka ana, a me ke kuai ana'ku o ua mea la iloko 0 na-makahiki he umikumamaha, mai ka la aku i kak&uia'i ka inoa o ia mea iioko 0 ke keena o ke Kuhina Kalainina. A i ka pau ana o ka man*wa i oleloia, ina e ola ana ka mea nana i hana a kakau, alaila, e hoomau aku peia ke kuleana ia ia, a ia lakou paha, me na hope; aka hoi, e kakau hou ia ka inoa o ua mea ia, a e hoolahaia, e like me ka mea i oleloia ma keia hope ae, i eono malama mamuaihoo ka pau ana o na makahiki he umikumamaha i haawimuaia. Pauku 2. Ina mahope o ke kakau inoa ana o kekahi palapaia anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, a me ka hoolahaiā'na me ka mea i olelo mua ia, a iioko hoi 0 ka maaawa i haiia, a i haawiia ma keia Kanawni, ua paiia, a pai hou ia paha, hoopukaia, a laweia mai paha maloko o keia Aupuni, a ua hoolimaiimaia paha e paiia, a pai hou ia/a hoopukaia a laweia mai paha mai kekahi aina e, e kekahi kanaka e, a mau kanaka e paha, aoie o ka mea nona ia waiwai, i kekahi kope a mau kope paha o ia palapala anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, me ka ae ole mamuao ka mea nana i kakau mua.a o ka ona pah/L o iā mea, i palapaiaia, a i kakauinoaia kela ae ana imua o na hoika kupono, a ina o kekahi kanaka ua ike oia ua paiia a pai hoaia a laweia mai paha, ma ia ano, a ua hoopukaia, kuaiia aku, a hoike paha e kuaiia aku, i kekahi kope o ia palapala anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, me ka loan ole mamua o ka ae i olelo mua ia, alaila, e hooliio aku keia me keia kope 0 ua mea, a mau mea la paha, a me na apana a pau i ka mea nana i hana a kākau mua ia, a ia ia no e hookae ioa iho ia mau mea. A o ka mea, a mau p*b& pana e h*sā ia

hewa e uku i hapalua daU no k«la rae keia palapala i !oaa ma kona lima i paim, « pai« ia'na, hoopukaia, laweia mai, a hoikeia i mea kuai raa ke ano e kue ana i keia Kanawai ; a e haawiia kekahi hapalua o ia hoopai na ka raea nana e kakau, a i ka ona paha, o ia palapāla anahonua, kii i kahaia, a Buke paha, a ua hiki no ia ia ke hoopii no ia dala, a o kekahi hapalua hoi e hoihoiia iloko o ka waihona dala o kē Aupuni, a ua hiki no ke hoopii no ia dala raa ke ano aie maloko o na Ahahookolokolo o keia Aupuni ; aka hoi, e hoomakaia na hoopii no ia dala i'ioko oka makahiki hookahi mahope oka loaa ana o ke kumu hoopii, aole me m&hope o ka hala ana o ia manawa. Pauku 3. Aole no e piii na pono o keia manawai i kekahi, ke ole oia e waiho aka ke Kuhina Kalaiaina i mea e malamaia'i ke kope o kana palap ila anahonua, kii i kahaia, a buke paha i paiia, a ina aole i paiia, aiaila, o ke kope o ka inoa o ua mea ia ke waihoia me ua Kuhina la, a na ke Kuhina no e kauoha aku e palapala kela inoa īloko 0 ka buke i malamaia no ia mea, a e haawi 1 ka mea e noi mai ana i palapala hoike no ke kakau kope ana, a me ke kuleana kope i ioaa, alaila nā ka mea noha ia buke a mea e ae paha, e hoolaha iho ia paiapala hoike a ke Kuhina, i elua malama iloko o kekahi nupepa a mau nupepa paha i hoopukaia ma* loko o keia Aupuni, a e uku no ka mea e noi ana i ua palapala hoike i elima dala. Pauku 4. Ō ka mea nana e kakau, a o ka ona paha o kekahi palapala anahonua, kii i kahaia, a Buke paha i olelo mua ia, e haawi aku, iloko o ka maiama hookahi mahope iho o ka hoopukaia'na o ia mea, i hookahi kope na ke Kuhina Kalaiaina e mahma ia'i ma kona keena. » l)a aponoia i keift la 31 o Dekemaba, M. H. 1864. KAMEHAMĒHA R.