Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 13, 30 March 1865 — NU HOU O NA AINA E MAI. [ARTICLE]

NU HOU O NA AINA E MAI.

ila ke ku ana mai nei o ka moku Eiedei rika, (Eldridge,) a me ka moku Beritania 1 Imeperiala (Imperial,) i ka Poalima iho nei, i oia hoi ka la 21, ua loaa rtiai ia makou na ' nupepa o Kapalakiko o ka la 10 o Maiaki. no k?» maikai o na mihou.

No Kenela Keremana.

Mfo nui o rw» lono o keia ano keia ano i ; mau, aole e hiki ia kakou ke ukaii aku : ia Keremana, ma kona hele ana aku nei a ! haklnai o Karolina Akau, t, me Karolina | Hema, mai Koiumehia aku, -?iua mau aia- \ nui kaamahu e holo aoa ma ka akau; < I kahi e holo ana ma ka liikjna Wi- i I lemineiona, a hookahi loa ! . ana ina ka akau i Keiinapol? (Greensboro.) j ! me Danevile (Danviiie,) a me Kikemona. ! j He mea maopopo ia kokou, ua lilo ae ia ' Kenela Keremana ke holo la ia i mau wahi. No ka mea, ua hoike ae na i nupepa kipi i ka hakaka ana ma Aletona | (Aiston,) a me Likiwe, (Ridge\vay,) ma ka j akau aku o Kolumehia. (Ja hoike mai nei j no hoi na nuhou hope loa mai Kaietona mai j i kona hiki ana aku ma Kalote (Chnr!otte,) j ma Karolina Akau, he 120 mile ma ka akau | aku o Kolumehia. Ma ia aianui liookahi j no, aia malaila o Sarisibiri, (Salisbury,) he kanahi milema ka akau akuo Kalote. Oia hoi kahi i hoopaa nui ia ai na koa Akau i lawe pio ia e na kipi iloko o. kekahi pa paahao, e iike me ka pa paahao ma Anesonovila. Ika manawa e aku ai o Kelemana imua, o ka wa no ia a na kipi e lawe aku ai i ka poe pio mai Milena (Mrilien) aku, a mai laila aku a Kolumehia, a mai iaila aku a Feloreneke (Florence,) a hiki wale aku hoi i Salisibiri. He nui no nae ka poe i pakele aku, a i alakaiia hoi e na nika, a me na hoalauna ili keokeo no o lakou iloko o na puali koa Aknu ma Nubena I (Newbern.) Ke manaolami nei makou e hoo- i pakele hou nku no ia i ke koena o ka poe J pio. j IVo Wiieniineloiia. j Ua hai aku makou ma ka Helu o kela pule aku nei i ke pio ana o Papu Anesona ma ka la 18. Ma ka ia 22 o Febuari, ua lilo mai ke kulanakauhala o Wileminetona mai i ka lima mai ona kipi. Mahope koke iho j no o ka lilo ana o Papu Anesona, ua hele wikiwiki aku na koa Anpuni mauka; a ho- | okahi papa koa malalo o Kenela Tere (Te- J rry,)ma- ka aoao hikina o ka muliwai Lae I Makau,a o kekahi papa koa hoi malalo o ka malu o Koki (Cox) ma ka aoao komohana. Ua kaapuniia e Koki na Uoa kipi ma ka aoao, me ; ka lawe mai i na pu kuniahi elua a me na koa kipi 500. ia manāwa no, lilo niai o Papu lkaika (Fort Strong,) ia Kenela Tere, a nae Akimarala Pota. Ma keia wahi kahi a na kipi i hoopiho ai i kekahi moku nui ma ke kowa, me ka hoouna pu aku i na tolepido (pahu pauda i waihoia iloko o ka wai,) i mea e hoopio ai ina moku manua Aupuni. Aka, aole iko kolako i manao, ua pohole ili wale aku no. Mahope o ka lilo ana o keia papu, ua komo aku o Kenela Tere iloko o ke kulanakauhale o Wileminetona me ke kue ole ia mai. Ika la aku mamua, oia ka la 21, ua hiki mai o Keneia Koki ma ka aoao e nana mai ana ia Wileminetona, ma kekahi aoao hoi o ka muliwai; a ua poai iaia na uapo e a ia ana e ke ahi, a e puhi ana no hoi na kipi i ka pulupulu, me, ke kepau kaa iioko o ke kulanakauhale. Ua puhiia e lakou na kukaa pulupulu 1,000, a me na barela he 15,000 o ka wai ho-a-a, a me ko lakou haalele iho i ko lakou kuianakauhaie ia po hookahi no. Ua lawepioia na kipi 700, a me na pukumai hi he 30. He nui no hoi ke aloha i hoike ia | ae no ka hae kahiko. Ona hae he nui wai. le i hunaia no ka manawa loihi, ua hukiia j ae lakou iluna ona pahuhae. E hooiuolu j ana hoi na puulu kanaka ina koa Aupuni I ma ko lakou hulo ana, a ma ka welo ana o i ko lakou mau hainaka. Ma ka la 28 o Fe« j ! buari, ua hele aku o Kenela Tere i na milei he 12 mai Wileminetona aku ma ka muli- j I wai. K hele ana i Faetevile (Fayettevil!,) i ! i'kekahi kulanakauhale kaulana ma ka mu- j ; liwai Lae Makau. Hookahi hanevi mile j ma ke komohan i aku o Wileminetona;*a ai- • ano maiaiia kekahi hale waiho pu. Malai- | la kahi i manaoia e halawai ai oia ine ka | puaii koa o Kenela Keremana. Ua nui ka j hoohikileleia ana a me ka uluku ana o na | j puuwai o ka poe kipi no ka heie lanakila | ! ana o Kenela Keremana. Aia o Kenela | j Biurigāda mamua pono aku o Keremana, i ! aoie nae i oi aku kona mau kanaka mamua j j o ka 20 a me ke 30,000. !

Ua hoolele ia aku kekahi mau puali koa Aupuni ma Nuhena, ma Karolina Akau, ma ka akau aku o VVileminetonaj a ke hele mai nei no hoi keleahi puali koa Aupuni malalo o Kenela Kilena (Oillen) r Karolina Akau mai mai. Ka lilo ana o Kalelona. Mamua o ka wanaao ana ae o ka ia 18 o Febuari, elua pa-hu weiiweli aoa ma Ka/e--tona; a oia k,i mea nana i hoonaueue aku na jmoWu e ku at\a mawaho o ke awa. Na ka pofe krpi no nae i puhi aku i ko lakou man hale »vaifro pauda i ke ahi. Ua a ae ke ahi ma na he lehulehu wale, ī ho-a ia e na koa kipi, oiai ia'kou e haalele ana i ko lakoir He maa haaen wabin« a me na keiki i make a i eha; a he hapalua hoi o ke kulanaka'Uiale ka i pau i ke ahi. Aole no he mea kanalua, o ko lakou manao maoii o ke puhi i ke kultfnakauhale holookoa a pau, oiai he mau taj2gpni wahine me na keiki a me na eiemakoāe i haalele ia.iho Uoko olaila. Ua puhi ae no hi»i na kipi i na mokti hnn ni:inuwa f>lua o lakou. me k«»

lakia iho i kkeu pttksa»»i» i » ktii. ( k-a hor* eono oh» bb)wks, ke«M «ku na koa Aapemi i!ot» ® bf koia&akaaiake & n»e na papa. E nke m* b hiki«*w* o ke komo aoa ak& o aa kea Ak»o ibko o kuiaoakauhaie, peia hkoa i bdeakti ai e hoopio ike ahi. £ pioo ana a e holo aaa io a ianei na kanaka» oa wahiae me n ket>

ki, a me ktt poe eiemakule rae ka manao ino, no ko lakou nele i ka pau an;\ oko iakou mau hai« i ke ahi, me kn make aoa a me ka eha ana oko lakou mau hoa'loha. Ua nui uo nae na haneri koa kipi i huna iho ia iakou iloko o ke kuianakauhaie, me ka haawi pio maoli aku no i ko lakou mau kino i na koa Aupuni. Ua oieioia ua hele aku na kanaka olai]a a halawai me lakou me ko lakou hulo aku ia iakou, a hulo hoi no ka Hae Amerika, no Peresidena Linekona, a pela aku, me ka hoopulelo mai i ko lakou mau hainaka ame na hae. Ika hora eiwa, oka hae no a Major Anesona i huki ai ilalo i ka malama 0 Aperiia, inakakiki IS6I, ua huki hou ia ae no maluna o Papu Sumeta, iwaena ona hulo kupinai. Ua loaa iho iloko o ke kuianaliauhale na kukaa pulupulu he umi tausani a me na pukuniahi 200, me ka pauda a rne na poka he nui wale, a me na inea e aku. Elua mau moku Beritaina i pio pu nmi, 0 lakou na moku e kokua ana i na kipi i na lako kaua, ka lole, a me na mea ai. Ho Tireg:iitia. Ua lanakila hou ae o Keneia Keridana maluna o Kenela Ale (Early) ma ke awawa o Kenadoa (Shenandoh,) a ke hele nei oia ma ua awp.wa la; ua manao wale ia e he« le ana ia i Linekabuga Ua hikiakuoiama Setanatona (Stanton.) Ma ka la elua o i\laraki, ua hooauhee ia aku e ia o Kenela Ale mawaena o Satanatona a me Kalotevile (Charlottesville,) me ka iawe pio pu mai ina koa kipi he 1,800. Ua nui na koa hou e hele mai ana e kokua ia Kenela Kalani. Elua tausani i kela la i keia la. Ua pilikia lon ka puali koa o Kenela Li no ka nele ikaaia me ka lole. Hookahi haneri koa kipi e mahuka ana i keia la keia la, a komo aku iloko o ka puali koa Aupuni. Ke manao nei makou, aole paha e loihi ka manawa e hala, e haalele ihonoia ia Rikemo»ia, a e emi hope aku ma ke ko» mohana henia. A malaila paha e kaua ia ai kekahi mau kaua weliweli loa. i\o Hloliile. O na lono mua i haiia mai nei no ka haalele ana o na kipi i ke kulanakauhale o Mobile, aole iahe oiaio. Hookahi hapalua ona puali koa 0 Kenela Toma (Thomas) i hoounaia mai ma ka muliwai Misisipi mai Tenesi mai,-a e hele ana lakou i Nu Oleana. He puali koa nui hoi ka i haalele iho ia Nu Oleana, malalo 0 Kenela Kanabe (Canby,) aua heleaku e hoopunipuni ia Mobile. Mahope 0 ka lawe ana ia Mohile, e holo aku no ke Aumoku a me ka puali koa ma ka muiiwai Alabama e lawe i na kuianakauhale 0 Selema (Seim:\,) Monogomare (Montgomery,) a me Kolona (Columbus.) a e hoopio hoi i na kipi malalo o Kenela Tela (Taylor,) oia hoi ka puali koa malalo o Kenela Huda ina la i kaahope ae nei. Ina e pau keia, 0 ka mea wale no i koe aku, oia no ka heie ana aku e hoopio ia Tekaka (Texas,) a e kuipaln hoi i ka hopena o kn huelo o ke kipi. ī\a iuoku kipi powa, Ka moku kipi o 44 Kenadoa," (Shenando;<h,) ka moku hoi i holo aku mai Enelani aku malalo o ka inoa o ke " Alii oke Kai" 1 kela malama o Okatoba i hala aku nei, ua puhi ae oia i na moku kalepa Ainerika mawahoae oka Lae 44 Hope." Aua puhiia e ia ka moku kialua "Like M. Seteke (Liz2ie) M. Stacy,) e holo inai ana i Honolulu nei me ka waiwai o Burua m.*?. Oka makamua keia o na moku o kakou i lawepioia e na moku kipi. He moku hao no kekahi ona kipi i kapaia ka Olineda (01inda. Ma Famni kona wahi i kapiliia ai. » kuai ia aku e ke Aupuni o Perūsia peia mai ko makou lohe. A lohe hou mai nei hoimakou ua kuaiia ua moku la e na luna kipi e noho ana ma Europa. TJa holo aku ia mai Oopenehagena (Copenhagen) aku, a mawaho ae o ke kahakai 0 Farani, halawai oia me kekahi moku mahu Beritania, a oia moku ka mea nana i hooili aku iluna o ua moku hao la i na pukuniahi ame na kanaka 100. ia wa, ua huki ae oia i ka hae kipi, a holo aku i Kaletona. Aka, ia in e holo haaheo ana, loaa iho la ia 1 ka ino, a holo aku oia m& Koruna (Coeunna,) ma Sepania me ka piiikia. Ua lohe hou mai nei makou, aia oia ma Ferola (FerroU he wahi kulanakauhaie ma ka Hikina—Akau o Sepania, aia hoi ma> la»Ia kekahi hale hana pu, a me kahi e kapilia ai na moku -manuwa. Ua hai mai no hoi \aVo\i. aohe ka he kupono oua mokw Va no ke kai ikaika. Ua hoouna ia aku ka moku mahu Amehka o M Niagara," a me kekahi moku mahu Faratūehe!e aku e imi iaia.

No ka uiai Paepua Liilil. j Ua ike maopopoia ua lalia loa ae ka mal ! puupuu liilii ina ka aoao hikina o Ameiika. ; Ma ke kulanakouhale o Nu loka, elima ha- ' nen ano, ma Kavaua, ua iaha loa ae mawa* i ena o na nika. Ma Nu Oliana, he 1500 na | mui o keia Vno i ka manawa hookahi. I ; keia manaura ho». k« noke mai nei i ka mn-

latfK«it o ksMiift)ba & -im ni> B«at aaea laha »a kalNMk Ca 3fcd* m «mu ahttk« «ii'«R«fi mmmn wutmm m* mK t ekaL« Ki i fe*s aeai *«n o», £ mm a* k kakoa w fea «telatst&»* > C* «llh» &o vsmko* i ka am eaa, a«t 2 k*w hmi ma ka heiaa aku aet o vafe«M. a a» )ba p**iutui aim aku i n* fc*aafct 0 N«ralu«9t * vm Capo«. A fek w»a ne« I t»i sm aa ka Pae Mftka Fiki (Feq« \a> Kea la ka Papa Ota * K» iiii wt uact kkon ' i mea e pale aku ai i keia mmL mat k»tti huikanaka aku ? E poao e alm lakwr t 2 « haoa, e O i ka poe epiopio loe hpm «. Xo lalaaai mmm te Kivm Ke hoolako n«i na kaoalea maibtt aka Akau i ua mea ai i na kanaaina polo[t o Ka> vana, ma ka haaari «aie ana aku » Lakouu i Ca hoouna aku ke kuianakaohaie o Na toka Ii na moku elua i piha ina mea at. t~a hoouna aku o Bosetooa hookahi taokst. * a ; Piladelepia, ua houluulu ae ia .koiaoakaa- | hale i na dala he 20.000 no ut kumu hooka> ' hi no. lo Per«. i Ua ku ae ma ka Pae Moku Kmika | (Ohmeha Islands) ekolu mau moku m&nwea I hou no ke aupuni o Sepftnia. Ua hoikeaku | na Kapena o ke aumoku o P*ru i ko kakutt | aupuni, aole ka e hiki ia lal*ou ke ka*ia. nv> | ka hiki ole ia lakou ke ianakiia maiuaa 1» I ke aumoku o Sepania, noia.Ua, ke hoao n*i o Peru e hana i kuikahi. | Ma kekahi aoao hoi, ke kaua^*mai nei o Berr2Īla (Brazii.) me Paragua (Pkrajjt»y\) « ! ke hoomoana nei iakou ma Mooen» Videe i (\ionte Video.) Na Kuia Aupnni ■» Fartai, uk ia aupaai t ae. Ua pai ae keknhi leuiakn naauao o Farani i kekahi buke no na kula. Ua hai mai ; ia he 10,000 dala i ukuia aku e ka Waiheaa ; Aupuni no na k3la iloko ooa makahikt he ; kanaha i hala aku. I Ua mahuahua ae ka pii aan o kem puu ; dali a hiki i keia manawa, oia hoi he l ; lioaa me 500,000 daia. O keia \rale no ka : rnea i haawiia aku no ke ao aoa i kela. iahui ; nona na kanaka he lftmmili'triii, otai hoi o ka I puu dala i hooliloia no ka Oihana Kaua, ua | pa iwakalua aku ka oi mamua o ka [W'i daia i haawiia no na kula. | Ma Enelani, 5 miliona dala i hookaawale { ia ae no na kuia, no keia iahui aona ua lai naka he 27 miiiona. | Ma Belegiuma, 5 miliooa daia i haawiia no na kula, a eha milioaa n» 500,«>00 w&i» no na kanaka oia aupoai. Ma Ntt 5 miiiona dala i hooLaawaieia no ka 3 mihona me 850,000. Ma Hawaii nei, he 30.000 dala i haawiā. no na kuia, no keia wahi iahui he 63,900 kanaka. Ua hai a« keia kanaka Farani naaoao w ke aupuni o Farani, ao» hoi ka hkm • kaena nei iaia iho, ois ke rt koa o ka hoeoaauao ana, M oia ka ke nupuni e kokoke aku ana ka haahaa i ke aupuai o Sep*nia, a om Tureke ma na mea pili i ka hoooeauao Ehiku hapawaiu o oa kanaka o Fafaoi« h» poo Katolika Koma.