Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 14, 6 April 1865 — O ka Hoohiki ka Pono. [ARTICLE]

O ka Hoohiki ka Pono.

/i - ' Ma kekahi mau hdu o īie ' hala, i kekahi mau ma- j nao no irtq an» Ina wai Aole ī hoi * pono kelilo ia hoolaha ana a ma- j kou i mea keakea i ko makou pane hou I ana no ia kumumanaahookahi.no. Ma. | Hw «hiahPPoāHm* o ka pole i halr a« ! nei, ua akoakoa kekahi poe ma Kawaia- | hao e kuka pu no ka pono o ke kukulu ana i Ahahui hoole ina wai ona. Na ia halawai, me na manao i hoike ia ilaila, i kono mai ia makou e hoike hou i k«ka- I hi nmu manao no ia hana nui, ka hooki | inu rama ana. i He makehiake nui ko makou e ike i | ka holomua ana oin hana. He mak#- j make ko makou e ike i ke kukulu ana o ! ka Ahahui hoole ina mea ona. He makemake ko makou e ike i ka hoohiki nui ana o na kanaka e haalele i na wai ona. ; 1 mai paha kekahi: "No ke aha ?" Eia, no ka mea, o ke kumu ia e pakele ai kekahi poe i ka make ino o ka poe inu rama. He nui ka poe e noho nei i maa r ika inu mau; he ikaika ioa ko lakou makemake e haaiele, aka, aneane hiki ole. Anoai paha, ina ika wa e hiki ai ka hoowalewaie imua o iakou, hiki ia lakou ke olelo, u aole, ua paa makou i ka. hoohikiin," he mea ia e kokua ana ia lakou e pale aku ika ona. Nolaila, pono ka hoohiki. Aka, ke oielo nei paha kekahi poe: (C Na ka poe pUikia i ka inu i na wai ona e hoohiki ma ia mea." " O makou nei, he poe inu iiilii, inu pakiko; aole pilikia nui malaila. Na ka poe ona e hoohiki; aka, o makou nei, ola no ma ka inu liilii. n Eia ka makou olelo malaiia: aole kanaka ona mau i loaa iaia ia ano ma ka la hookahi, ama ka inu hookahi ana. Oka poe ona mau, ua hoomaka lakou ia ano ma ka inu iiilii ana. Na ka inu liiiii i alakai i ke % kanaka i.ka inu nui, a i ka ona mau. Nolaila, pono i ka poe inu rama a pau, ka poe inu nui me ka poe inu pakiko, e haalele, a e hoohiki no ka haalele ana k na wai ona.

A ke olelo nei hoi paha kekahi. " Aohe o.makoū inu i na mea ona, he ole loa no. Heaha la ka waiwai o ko makou hoohiki ana ? E aho no ka .poe inu ke hoohiki. -E hoowahawaha ia auanei makou e ka poe ona no ko makou hoohiki e pale aku i ka mea a makou i hana ole ai. E olelo mai auanei na kanaka : Kahaha, he poe inu rama ka paha lakou la, ke hoohiki nei, pela e hoinoia mai ai makou." Eia ka makou e pane nei iua poe makau wale nei ika hoohiki: Aole oukou i noiia e hoohiki no ko oukou

pono iho, aka, no ka pono o hai. Ua akaka no paha ko oukou lanakila maluna oka ona. Aka, aia ko oukou mau hoalauiia e nohopio nei malalo o ka ona ; malia paha o lilo kou hoohiki ana i mea hooikaika iko lakou manao. Malia paha o kou komo ana iloko o kekahi Ahahui hoole i na wai ona, ke kumu nana e ume mai ia lakoii la a ileko o ia palena hookahi. Pela e lilo ai ka wahine i mea nlakai i ke kane ma ke ola, aole ma ka make. Pela e lilo ai ke kanaka i n*ea alakai i kona hoa'loha ma ka pomaikai, aole ma ka poinoa Pela e alakai ai ke keiki i ka makua, a o ka makua hoi i ke keikl, • e lanakila pu hoi ka poe ikaika me ka poe ikaika ole, ma ka hooikaika pu ana. Nolaila, pono ina mea a pau e hoohiki no inu rama, e haalele loa ia ' mea. " Ke olelo hōu nei paha ke&ahi: "he pono no ke kukulu ana i na ahahui hoole ona, me ka hoohiki ana no ia mea, ke lilō ia i kumu e pau loa ai ltft ona o keia lahui kanaka." Eia ka makou ninau i ka poe e olelō pela: Pehētf ke maemae ole ka lahui holohkoa ma keia han&? Pehea ke pakele mai kekahi hapa uuku wale no o na kanaka mai ka make weliweli oka ona ? Ina pakele he umi kanaka, a i ola mai hookahi wale no paha, makehewa anei ka hooikaikaana ? Aole' loa. Make pono ka luhi; make pono ke kukulu ahahui ana; make pono ka hoohiki ana • make pono ka paipai me ke ao ana, ke pakele kekehi kanaka hookahF ika make. Nolaila, pono ina mea a paii e kokua nui i na ahahui hoole ona. Pono i na mea a pau e makaala, o haule lakou iloko o k.a ona, he lua pau mnke ino lo«. Oka hoohiki kekahi meā e pakele ai.