Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 15, 13 April 1865 — KA MOOLELO O KEPAKAILIULA! [ARTICLE]

KA MOOLELO O KEPAKAILIULA!

MOKUNA XXV. Ka haalele ana o Kepalailiula ia Kuaihelani, ame ka loaa ana Q KONA. MANA, A HALAWAI OIA ME Hiiaka laiia o Pele. KEIA MOKUNA HOl, UA oleloia iloko o keia Moolelo, elua anahulu oia nei i nohoai malaila, ia mnnawa nae ana i noho ai, hookahi wale no ona hoa olelo o ke kupunowahine, oia ua Moo nei, kela luahine nana i hoihoi i ka hale, e like me ka mea i hoikeia nia ka Mokuna 24 o keiu Moolelo. Ua haawi maoliia mai ia Kepakailiula ka mana i oi ae mnmua o Aukelenuiaiku, a nolaila, eia malalo nei e ike ai kakou i ka olelo, a me ke kauoha a ka luahine. Ia laua e noho ana i ka lae kahakai o Kuaihelani, o Kawini ka inoa oia )ae, alaila, olelo aku la ka luahine, " E ! e iCa!ani," alaila i mai la o Kepukailiula, " Heaha ka'u," alaila, i aku la ka luahine kaikapu, " E ninau aku ana au ia oe, heaha kou makeinake nui i manao ;n oe e hele ma na aina ? " Alaila i aku la keia, " Ka ! ua hai mua'ku no hoi au ia oe he makaikai, i kuu la i pae mai ai i kinohi." Alaila, i inai la ka luahine, Ae, ka inoa e ninau aku ana au ia oe, a i ua e akaka mai ia oc, alaila, e haawi aku no au ia oe he wahi makana. oia hoi ka'u wahi uku ia oe." Alaila i aku la keia, (( Heaha kau uku e haawi lokomaikai mai ai na'u? " Alaila i hou mai la ua iuahine la, " O keia manu, oia kou kokoolua. Eia nae ko wahi niea e hipuu ai la a paa i ka pola o ko malo, o keia wahi unahi la, o kau mea malama loa ia, aia a mulama oe i keia mea alaila pomaikai oe." Alaila i mai la o Kepakailiula i ua luahine.la. <( Heaha la na iiea e pomaikai ai au ke malama i na wahi mea?" Alaila i mai la ua luahine la, 4t Eia kou pomnikai, o ka piii ana o keia wahi mea ia oe, o kou wehe pilikia keia, eia ia ia nei ko pono au e hana'ku ai, i na e \oaa kou hoapaio, a he hiki ia oe ke hana'ku i kekahi mea e e like me kou makemake, iua no ka make, e make no, iua no kekahi mea e ae, e ko ana no, a pela'ku no oe e hana'i. Aohe mea eae e lanakila mai maluna ou, a ke kauoha nei au ia oe, o hele a i hiki i wa e ma ' ma ' hele loa'e ma./jjss£, moana. Ina oe i hoi mai maanei, alaila hana'ku au ia oe a pono, alaila hoi aku i Hawaii. No ka mea, nou ke Aupuni, a nou oluna me na wahi a pau, noVi ke akua nui, ke akua iki, nou hoi ka po, nou hoi ke ao. O makou a pau e noho nei ma keia aina, he poe kauwa makou nau, a o ko makou poo no oe, no ka mea, i na olelo mai oe, ua lohe makou a pau ka poe o ka po, a hiki ike ao nei. Nolaila, mai hoi loa ma ke ala, i na oe e hoolohe ole i ka'u, alaila, aohe pomaikai e loaa ia oe i kou wa ui, a e noho oe me ka nele loa a hiki i kou wa e make ai." Alaila i aku la ke Alii, Aole au e hoi loa'e ma ka e hoi mai ana no au ma ou nei." Alaila i mai Ia ua luahine moo nei, " A e malama e ke Alii i ka hua a ka waha." Alaila ae aku la keia me ka makau pu no ko ia la ano e ia wa o laua e olelo ana pela, a oki iho la ka laun olelo ana. Alaila, hoi aku la o Kepakailiula i ka hale, a nanea iho.la nie&a'Lii kamaaina, a ua hele mai no kekahi oia poe oia ano e noho pu me ia nei, a hiki i kona wa i hele aku ai. Eia nae ka mea tupanaha a ua Kepakailiula Ia i ike ai ma ua aina la. Aole i ike iki ike kahu ia ana mai o ka ai, ka ia, a ineka puaa, me ka moa, a me na mea ai no a pau e Hke rr,e ko Hawoii nei. He mea malihini ia i kona mau maka, a hiki wale i kona wa i haalele aku ai ia Kuaihelagi, a holo hou aku la ia i ka moana kai hohonu a kq ino i waiho ai me ke aloha nui.

Ia ia i noho loihi ai malaila, aole,oia i ike i kekahi kanaka, a. wahine hoi, aole loa no, o na'Liii wale.no, a hiki i ka ma« nawa i lana'i kona waa i ke kai, ia manawa, ua piha loa mai o uka i nq kan.ika ui, a me nā wahine ui, me na elemakule i hele a kuakea ke poo i ka hina, a me na luahine i hele a kolopupu e .naue ana me kahi kookoo i kahakai, ia manawa, hoolann mulie uiai la keia i kahi waa oia uei, me ka haka pono mai o kona mau maka nnni i ka afutkannka, i pani ia iho ke one ulaula o i uaihelani paapu, ia wa hoi, " l wale ilio la 11« kein, ka! kupanaha, he kanaka no ka hoi la, i hea la hoi keia poe i ko'u wa e noho ana ? Kupanaha maoli kanaka o keia uina: "

īu manawa 110 nnn i lana malie mai ai, me ko ia nei manao e honkahuli iho i kahi wan oia nei, i kuhuli la, a noho hou iho keia i Kuaihelani, no ka mea, ua ike mai la kein i na wahine ui opiopio, i hele na kiionohi a lipolipo i ka noho i ka malu, e ku aku unn mnuka, me ka haka pono mai o na maka i kai i o in nei la. Aole i liuliu ma ia hope iho, me he mea i paia'e ko ia nei p«palina, i alawa'e auanei ko ia nei hana e nana hou aku i uka, aohe ka aina, ua nalowale, eia keia i ka moana kahi e lana nei, na ke au e lawe la. Alaila, i waleiho la no keia, {< kupanaha, he lohe pepeiao hoi ko'u i Hawaii i ka oleloia, he aina akua o Kuaihelani nei, akahi hoi a ike maka'e nei."

I keia manawa ana e holo nei, aia i ka iewa, he manu ke kokooiua, hele wale aku la no keia 1 ka lepo, ko ia nei holo no ia ia la a po, mai po a ao, mai ia la*a po, mai po a ao, a awakea, ike keia i ka aina, e uliuli mai ana o uka, hele a nee i ke Uai. Oke kani ae \a no ia o kahi manu, a o ka holo aku la 110 ia, a aui ka la a pae i uka, i kahi kuono iloko. I ko ia nei pne ana i uka, e noho ana elua kaikamahine opiopio ui, hookahi kaikamnhine nui, hookahi kaikamahine uuku palahalaha, o ke keu. aku nae ia o ka ui niamua'e oka mea nui. Ia ia nei e hapai ana, alaila, hea mai la kekahi, "E! mni na maua e hapni ko waa, M hoole no keia, a paakiki l«>a 110 ua mau kaikamahine nei i ka hapni, a hapai pu no lakou.

O ka inna o keia mnu wahine, oia o Hiiaku laua o Pele. I ko laua wa kamalii, ko laua hookane ana, a hoowahine ana me Kepakailiula. I ka manawa a lakou i hapai ai i kahi waa oia nei. ia manawa, koi mai la ua mau wahine la ia ia nei e hoi i ka hale, a ae aku no hoi keia, 0 ko lakou nei hoi nku la no ia a hiki i ka hale e ku ana ma kapa o keknhi loko nui, he lokoia na ko laila alii, a hiki lakou nei i ka hale, i e-a aku auanei ko ia nei hana, aohe kanaka e ae maloko, o ua mau wahine nei wale uo ko ka hale, aole ka lehulehu. Alaila, ninau aku la keia, " Ka ! auhea ho» ka lehulehu o ko oliia hale?" Alaila 1 mai ia ua mau wahine la, " Aohe lehulehu, ekolu wale nomakou, o maua elua, a me komaua kaikunane CKamohoalii,") " Auhea la hoiia" wahi a Kepakaiiiula ? " Ka! aia'ku nei i uka i ka mahi uala, he uala ka ai o ko makou nei wahi," pela mai la ua mau wahine la ia ia nei. Alaila i aku la keia, " E kii aku i'a ia a no," alaila, hookonokono aku la o Pele ia Hiiaka e kii, i mai la no hoi kela, " o oe no ke kii ae." Alaila laela o Kepakailiula ia Pele, "O oe ke kii aku i ke kaikunane o olua, a o maua me ia nei ke noho a.e." * * * * * * * * | !