Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 16, 20 April 1865 — Page 2

Page PDF (1.60 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

Kumumanao.
Helu 3.
[Koena o ka manao o Aholo]

                A no ke ano naaupo o kekahi mau Lahui, ua ike ole io no i ka malama ana i ke ola o ke kino, no ia ano no, ua hoopili wale aku i ka hana ana a ka poe naauao e noho ana iwaena o lakou ; aka, aole nae i kulike loa ka lakou hana ana, me ka hana ana a ka poe naauao, a no ke kulike ole, ua lilo ia i mea e poino nui ai. Penei e maopopo ai, pupuhi baka ka poe naauao, aole nae ona ; a ike ka poe naaupo i ke puhi ana o ka poe naauao, pupuhi iho la, moni paha i ka uwahi baka, a ona iho la.
            Inu ka poe naauao i ka rama, aole poino nui loa lakou ; a ike ka poe naaupo,   inu iho la, pau i ka ona, a make iho la. Pela no na mea e ae he nui wale. O na mea e pomaikai ai ka poe naauao, ua lilo ia i mea e poino ai ka poe naaupo, e like me ka Paulo olelo ana ma 1 Korineto 8 : 9 — 11. " E malama hoi oukou, o lilo keia pono o oukou i mea e hihia ai no ka poe hawawa." Nolaila, ma ka hoopili wale ana o ka poe naaupo mamuli o ka hana a ka poe naauao, aole nae kulike loa, ua lilo ia i mea e poino nui ai ua poe naaupo la. E nana'ku i na Lahui-kanaka o ka honua ; a o ka Lahuikanaka i loaa ke ano pela, e emi no auanei ua Lahui-kanaka la. A ina e huipuia na mea liilii he nui wale e make ai, e lilo no ia i mea okoa, oia hoi ka make ana o ka Lahuikanaka. Nolaila, o ka Lahui-kanaka i ike ole i ka malama ana i ko lakou ola iho, e make no ia.
            Eia kekahi mau hoailona o ka lahuikanaka e make ana. He nui aku paha, aka, aole pono ia'u ke hooloihi, nolaila, eia ka ninau, " Ke pili nei anei keia mau hoailona ia Hawaii nei ?" Ina ua pili, e make io ana no keia lahui o Hawaii nei. Na kela mea keia mea e hoopili mai ia Hawaii nei. Ua hookauwa io anei o Hawaii nei na Iehova, aole paha ? Aole anei i kue kekahi mau kanawai i ko ke Akua mau kanawai ? Ua hoolohe pono anei, a ua malama pono, a me ka hana ana mamuli o ia mau kanawai ? Ua hoomanao pono anei, a hoomanao mau o Hawaii nei ia Iehova ? Ua hoopoina paha, ua lilo i ka hana hewa, ua hoomanakii a me na hewa a pau loa ? Ua kau anei keia mau hoailona maluna o Hawaii nei ? Ina pela oe make ana no, e make loa ana.
            Eia hoi, ua ike pono anei keia lahui i ka malama ana i ko lakou ola iho, ua hemahema paha ? E nana i na mea i olelo mua ia iho nei. Pehea ko lakou noho ana ? Ma na hale hea ka nui o lakou ? Pehea ko lakou ai ana ? Aole anei ai nui i kekahi wa, i ka po a me ke ***** ***** ***** *****
            Aole anei paina pinepine ? Aole anei nele loa i ka ai i kekahi wa ? Pela no ke ano.
            Pehea hoi ko lakou inu ana ? Aole anei i inu na kane, a me na wahine, na kamalii, i ka wai ikaika ? Mahuahua no ia mea. Ua kauia na kanawai, me he mea la he mau kanawai e mahuahua ai ua mea la. Pehea ka aahu ana ? Ka auau ana ? Ka moe ana ? A pehea hoi ka hoohalike ana o keia lahui i ka hana a na lahui e ae ma Hawaii nei ? Aole nae he ku like loa. Ina pela, ua kau no ka nananaiea o ka make maluna o keia lahui, a ua hiki paha ke pane aku, " E make loa ana no keia lahui o Hawaii nei, ina nae he oiaio na mea i oleloia iho nei.
            A ina pela, eia ka ninau i koe, " E hiki anei ke hoola ia ?" E nana i na hoailona o ka lahuikanaka e hiki ai ke hoola ia. A maopopo ua mau mea la, alaila, e hoohalike iho me ko Hawaii nei. A ina ua loaa i ko Hawaii nei ua mau hoailona la, alaila, e hiki no ke hoola ia o Hawaii nei.
            Aka, ua kamailio mua iho nei kakou i na hoailona o ka lahuikanaka e make ana, oia hoi, he lahuikanaka i hookauwa ole na Iehova. A ua wehewehe no hoi kakou i na ano o ua lahuikanaka la i hookauwa ole nana. O ka lua hoi o na hoailona, he lahuikanaka i ike ole i ka malama ana i ko lakou ola iho. Ua wehewehe pu ia hoi na ano. Ke ano naaupo, a ano palaualelo paha. He nui wale na ano.
            Nolaila, i ko kakou huli ana i na hoailona o ka lahuikanaka e hiki ai ke hoola ia, he mea pono ke hoomaopopo pu iho i keia mau rula.
            1. Ina i kauohaia, mai kekahi mea pono, alaila, ua papaia mai kona hewa kue.
            2. I na hoi i papaia mai kekahi hewa, alaila, ua kauohaia mai kona pono kue.
            3. Pela hoi, ina i kauohaia mai kekahi pono, alaila, ua kauohaia mai no hoi kona mau kumu a me kona mau hiki mua a pau.
            4. Pela hoi, ina i papaia mai kekahi hewa, alaila, ua papaia mai no hoi na kumu ona a pau, a me na mea hoowalewale ilaila. Ma keia mau rula, ua hiki ia kakou ke hoomaopopo. Ina o ka hookauwa ole ana o kekahi lahui i ke Akua ka mea e make ai, alaila, ua maopopo no hoi, o ka lahui kanaka i hookauwa na Iehova, oia ka lahuikanaka e hoolaia. No ka mea, " Pomaikai ka lahuikanaka o Iehova kona Akua, ka poe kanaka hoi ana i koho ai i hooilina nona."
            A pela no hoi, o ka lahuikanaka i ike i ka malama ana i ko lakou ola iho, he lahuikanaka no ia e hiki ke hoolaia. Ua loaa ane keia mau ano ia Hawaii nei ? Ina pela, e hiki no ke hoola ia o Hawaii nei.
            O ka lahuikanaka i mihi io i ko lakou hewa, a haalele loa, a hahai io aku lakou i ke Akua , me ko lakou naau a pau, e hiki no ke hoolaia.
            Pela hoi ka lahuikanaka i hoonani i ke Akua, e hiki no ke hoolaia, ma ka hoomahuahua ana, e like me ka Isaia olelo ana. " Ua hoomahuahua oe i ka lahuikanaka, e Iehova ; ua hoomahuahua oe i ka lahuikanaka, ua hoonani ia oe, ua hoopalahalaha ae oe i na mokuna a pau o ka aina." O ke ola iho la no ia o ka lahuikanaka, o ka mahuahua hou ae. O ka lahuikanaka i emi mau, e make no ia. Aka, ua hai mai o Isaia, i ka hoailona maopopo lea, e mahuahua ai ka lahuikanaka, o ka hoonani ia Iehova. Nolaila, ina ua loaa ia Hawaii nei na hoailona o ka lahuikanaka e make ana, alaila, e make io ana no o Hawaii nei. A ina hoi, ua loaa no na hoailona o ka lahuikanaka e hiki ke hoolaia, alaila, e hoolaia no o Hawaii nei.
            Aka, o ke Akua ka mea i maopopo lea keia mau mea pohihihi.
L. AHOLO.

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU, APERILA 20; 1865.

Ka Nu Hou.

                Ke maalo hou aku nei ka Nupepa Kuokoa imua o kona poe nana e heluhelu me ka piha ole i na mea hou ano nui o na aina e mai. Ke kali ia nei o ka hiki mai o ka moku lawe leta, me ke ake nui o na mea a pau e lohe i na mea hou. Ma na mea i lohe mua ia mai Amerika mai, ua akaka ke kokoke ana mai o ka hopena o ke kaua Kipi nui ma ia aina. He mea kamahao lua ole no ko ke ao nei ka puka lanakila ana mai o ia Aupuni mailoko ae o ia kaua weliweli. Me he la, he hoailona ola ia no na Lahui aina o keia kau o ke ao nei. A he mea ia e haalulu ai ka poe puni hooluhi a hookaumaha i na kanaka.
            Ke nana nei ka poe puni Kipi i ko lakou kuhihewa. Ua pau ko lakou kaena nui ana, a ke nau nei na ku'e me he la ua pau ke aho. O na nupepa a ka poe Kipi, ke kuhi wale nei i o a ia nei. Ke i nei kekahi, no na Kenelala ka hewa. He poe hana kamalii, a he poe hawawa ka lakou ; a ke kuhikuhi nei ua mau nupepa la i na Kenelala o ka Akau me ka mahalo. A ke olelo nei hoi kekahi poe no ka Pelekikena Kipi ka ka hewa. He Pelekikena hawawa ka. Me he makakihi la ka kona nana ana i na mea pili i ke Aupuni a lakou. He Pelekikena hana lapuwale ka wahi a lakou. A ke kuhikuhi *** *** *** me ka i ana he kanaka akamai ka ia, he kanaka manao paa, he kanaka hoomanawanui. Pela ke kuhi wale ana o ka poe o ka Hema ma kela mea keia mea. Ua poina ka paha ia lakou keia Kanawai paa ; " Aohe Kipi e ola."
            Ke ike nei na Aupuni o Europa ia Amerika Huipuia i keia wa me ke kahaha o ko lakou manao. Aole hiki ia lakou ke hoole hou i kona mana, me kona akamai, me kona ano aupuni io maoli no. I ka wa i hiki ai ka lono o ke koho hou ia ana o Abelahama Linekona ma Sepania, eia ka olelo a kekahi nupepa olaila :
            E hoonani mau loa ia ke Aupuni o Amerika Huipuia. O Abelahama Linekona, ka Wasinetona o na kauwa kuapaa, ka makuakane o ka noho hooluhi ole, ka Lunakanawai kamahao nana e holoi aku ke kina nui o ko ke ao moolelo, ua hookiekie hou ia ae nei oia ma ka noho Pelekikena. Ma keia hana ua hoike mai o Amerika Huipuia, he oi ka ikaika me ka mana o na aupuni iwaena o na kanaka i hooluhi ole ia mamua o na aupuni hookikina a hoeha i kanaka ma ka hooko ana i ko lakou mana. I ka wa i lilo ai ka mana ia Linekona, ua wehe ae oia i na kaulahao o ke kaua ma Amerika Huipuia, no ka mea, ua loaa iaia ka manao hemolele e hoopau i ka noho kauwa kuapaa ana. Me he mea la, ua ninini aku o Amerika i na muliwai koko, me na mauna o ka waiwai, a i mea e akaka ai i ko ke ao nei aole lakou i luhi, aole hoi i minamina no na lilo, ke koho hou nei no i ke kanaka nana i hoomaka ke kaha, a o ka hope o ia kaua ka hookuu ia ana o na kauwa kuapaa — noho pio ole, oia ka nani, ke kilohana pookela o ka noho ana lahui naauao. E hauoli pu kakou ! E hauoli na lehulehu ma na wahi a pau.
            Mahope iho o ka paa ana o na manao maluna ua ku mai ka moku hali leta, a ua loaa mai na mea hou ano nui. No ka pokole o ka manawa, ke hoolaha nei makou i keia la i kekahi hapa, a i keia pule ae ka hapa nui.

            NA MALIHINI MAI FATUHIWA MAI :— He mau malihini mai Fatuhiwa, o ka huina o lakou a pau he iwakalua, o Tiiekai ke alii kekahi, a me na ohua ona : He hua mua no hoi oia o ka pono malaila, a me ka ohana kamalii a Pikanele i lawe pu mai nei, o kahi keiki kahi a Aberahama Nakua ; ka iwikani o ke kupaa ma ka pono a kakou i lohe ai, ke ike ne lakou i ka nani o ke kaona nei ; ke uwa nei " Ka nani e ! Ka nani e !!
            Ua lohe mai makou e haawi ana ke alii D. Kalakaua, he ahaaina nui no kona mau kanaka ponoi o ka aina hanau ma Kewalo, i ka la Poaono ae nei e hiki mai ana.

Na palapala i loaa mai ma ke keena o ke Kuokoa.

                I ko makou poe makamaka kakau palapala :
            Aloha maikai oukou a pau loa. Me oukou, ka poe kakau leta, ka halialia aloha, a me na manao maikai pumehana pau ole, a ka Lunahooponopono me kona poe kokua ma ka oihana hooponopono nupepa. Ia Nupepa Kuokoa i halawai pu ai me ka oukou mau palapala, ua ehaeha koke kona puuwai i " ka eha lima ole a ke aloha," no kona hiki ole ke hoolaha koke i ko oukou mau manao a pau. A eia makou ke pane pakahi aku nei ia oukou :

            IA O E J. NALOLOA.— Ua loaa mai kau leta no ka Bele, a e hoolahaia ana ma keia pule ae.
            IA OE E NAHOLO.— Ua ike makou i kau leia no ka hoike kala ma Kaupo, mahope paha hoolaha ia.
            IA OE E J. A. KAOHAIULA.— Ua loaa mai kau palapala mai Lahaina mai. He mea ano liilii kau i kakau mai ai.
                E KALAIOKONA.— Mahope paha makou e pai i kau leta no na laau.

            IA OE E S. V. KALAAUHINA.— Ua loaa mai kau mau ninau, aia a nele makou i ke kope alaila paha hoolahaia. Aole he ano nui o kau ninau.
            AUEHEA OE E H. S. KAAHAAINA.— O kau palapala no " na alanui ino," ua loaa mai. Aole makou i mahalo nui.
            IA OE E S. J. KAUKAI O LAHAINA.— Ua loaa mai kau leta, he maikai a e pai ana makou ia. Pololei maoli kau pane ana i ua kanaka molowa la. Me he Aukuu wiwi la kela o ka maalo ana mai a ko ipuka hale e niele ai.
            IA OE E J. H. KANEPUU — Ua loaa mai kau leta me ka palapala a ko makamaka no Niihau, e pai no makou ia.
            E. W. C. KAMOANALIPOLIPO.— Aohe ano nui o kau palapala.
            E. L. KAONO — Ua hohonu io paha kau palapala. Aole nae ku i ka makemake o ka lehulehu.
            E KAUAILIPOLANI.— Ua ike makou i kau leta e hoohalahala ana no ka nalowale ana o ke dala iloko o ka Hale Leta paha. Mai noho a hoouna i ke dala iloko o ka leta.
            E IKEMAKA.— Aole akaka ka wa e pai ai kau palapala no na " Hua o ka Uhane."
            ALOHA OE E P. WAHA.— Ua loaa mai ka lua o kau palapala no ke Kahunalapaau hoopunipuni ma Honomaele, Maui. He maikai ae keia i ko palapala mua, a e hoolaha ana makou. Eia ka, he kanaka makaukau no oe i ke kakau. I ko wikiwiki ino paha hewa ai ko palapala mua.
            ALOHA OE E D. B. K. K. NAIHEAUHAU.— **** **** **** **** mua ia na kaua a ke Akua." Ua hawawa oe i ka ninau ana, a me ke pela ana. Kau Kauwa, Lunahooponopono.
                E G. T. LAIULAIKALEPO.— Mahope paha makou e pai ai i kau palapala ninau. Aka, aole akaka ka lealea o ka lehulehu i kau mau ninau helu. Ma keia pule ae makou e pane aku ai i ke koena o na palapala.

LUNAHOOPONOPONO KUOKOA.

Hoike kula Beritania ma Hilo nei.

E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE :
            Ua hoike keia kula Beritania i ka la 17 o Maraki nei, maloko o ka Luakini o Haili, ua akoakoa mai na haumana o ia kula me na aahu kupono e like me ka mea mau i ka poe naauao, o na makua kekahi i akoakoa mai, a me na makua Hai Ola ; ua piha no ka hale, o na Iwa o Halai kekahi i naue mai e ike i na mala pua o Haili.
            I ka hoomaka ana, ua maikai no ka hana ana mai ka nunui a ka poe liilii, ua holo mua kekahi poe ma kekahi mau palapala i aoia e ka lakou kumu, a ua hoihope kekahi poe, aka hoi, ua maikai no ka hapa nui e like me ka mea i aoia e ka lakou kumu, oia hoi o H. R. Hitchcock, no ka mea, ma ka mea e pane ia aku ai e ke kumu, ua pane koke mai no ka haumana, a nolaila, ua manao au e loaa ka naauao i ka poe opiopio o keia lahui ke hoomanawanui i ka imi ana i ka naauao, aka hoi, ina aole lakou e makau aku i ke Akua i ka mole o ka naauao, aole no e loaa ka naauao, ina e makau i ke Akua e loaa no ka naauao maikai loa.
            Ua maikai no ka hana ana ma na palapala hoonaauao a pau, ua mahaloia no ma ia mea, a o ka Himeni no hoi kekahi mea maikai, ua like me ka manu e haka ana i ka pua lehua o Mokaulele ka ua mea he maikai launa ole o ka leo o na kaikamahine, nani iuiu o na pali, ua mahalo no na mea a pau o loko o ka hale, a pau ka hoike ana o ia kula ma na mea helu.
            Ku pakahi like mai na makua Hai Ola, oia hoi o T. Coan, a me D. B. Lyman, a me C. H. Wetmore, he manao paipai i na keiki o ia kula, a me ka lehulehu oloko o ka hale me ke ano pili Akua, a pau ka lakou paipai ana. Ku mai no o H. R. Hitchcock, a paipai i na kaikamahine maloko o kana Halekula (School House,) mahuahua no kona paipai ana, pau ia, ku hou ka poe pakoli a pau ia, lilo ia C. H. Wetmore ka pule, hookuu ia ka aha me ka pomaikai mai ke Akua mai. O ka pau no ia.
Me ka mahalo i ka Luna Hooponopono ka mea nana e hoopuka mai.
Na S. N. T.,
Waianuenue, Hilo, Maraki 18, 1865.

HUNAHUNA MEA HOU.

                KULA HOLOMOKU :— E halawai ana ke kula holomoku i ke ahiahi o ka Poaha la 20 o keia mahina, ma ka halekula o Pualewa, ma Kaumakapili, i ka hora 4 o ke ahiahi.

            KA MOKU HOKU AO :— Ua ku mai nei ka moku Hoku Ao i ke ahiahi o ka Poalua ae nei, la 18 o Aperila, mai ka Pae moku o Nuuhiwa mai, kahi a na makamaka o kakou e hoomanawanui mai la i ka aina makamaka ole.

                NO NA MALA KO O KUBA :— Ma kekahi palapala i hoolahaia, e hoike ana i na mala-ko o ka Mokupuni o Kuba, ua hai ia mai he 1,365 mala-ko ma ua Mokupuni la i ka makahiki i hala. A ua loaa mai no ua mau malako la he 1,127,348,750 pauna kopaa, ua like kona waiwai me $45,093,860. O ka nui o ka aina i mahiia i ke ko he 691,917 eka.

            KA ELELE I HOOUNA IA'KU NEI :— Ua hoi mai nei o John Ii, ua halawai oluolu mai oia me makou, a me kona ohana, a ke hooluolu nei oia ma kona home : O kona ola ua oluolu maikai no, ua helewale no a nohenohea, i ka hoopulu wale ia mai paha e na hunahuna kai a ka Malualua, nani wale no nae kona ike ana'ku nei i na ale kulailua o ka moana ka hiluhilu hoi oia mau wahi aina awawa poopoo.
            Ua hooliloia mai nei o Kapena Winikalo (Winslow) oia hoi ke kapena o ka moku Aupuni Kearsarge ka mea nana i hoopiho iho i ka moku Kipi Alabama i Komodoa, ma ka la 14 iho nei o Dekemaba.

            NO AINAHAU.— E kuaiia ana ka Mokupuni o Ainahau. E hiki no i ka mea nana e kuai ke hoolilo iho i ua aina la i Aupuni Moi, a i Aupuni Kuokoa, e like me ka mea kupono i kona makemake. He 64,000 ka nui o na kanaka e noho la ma ia aina. He poe lakou e kue ole ana ina he alii a he hoa aloha paha ka mea nana i kuai. E hiki no iaia ke kapa iho he Emepera ia no Ainahau ; a e ike aku no na Lahui a pau o ka honua nei iaia e like me ke kiekie o kona kulana.

            KA HOOKIPA IA ANA.— Ma ka Poakolu o ka pule i hala aku nei, i ka hora 12 o ke awakea, ua hookipa maikai ia o J. C. Pfluger e ko kakou Moi, a me ka poe i akoakoa ae ma ka Halealii Iolani, no ka loaa ana mai iaia o ke kii o ka Mea Ilihia ka Emepera o Rusia. Mahope o kona hoikeike ana aku i ka Moi i ke Kapena, a me na'lii o ka moku kaua Rukini, ua hoopuka aku ia i kona manao imua o ka Moi a penei no ia.

            E OLUOLU OE E KA MOI : Ua kauohaia mai au e ko'u Aupuni * *** **** *** ia oe i ke kii o ka Mea Ilihia ka Emepera o Rusia ; a he mea oluolu no hoi paha ia ia oe i ka loaa ana mai o ke aloha oiaio a me na iini aloha o ka Emepera, a oia hoi ka mea nana i haawi mai ia'u i ke kulana a'u e ku nei. Ke lawe nei au i keia hana i kumu e aloha aku ai au ia oe i ka Moi no ka lokomaikai i haawiia'ku i na'lii o na moku kaua Rukini i hiki mai i keia Kulanakauhale Alii e ae o ka Moi a me na'lii Kiekie o kou Aupuni. Mahope iho hoike mai ka Moi i kona manao, peneia :
            " Ke haawi aku nei au i ko'u aloha ia oe, no kou makana ana mai ia'u, ma keia hana, i ke kii o ko oukou Emepera. Ke lawe nei au ia mea i hanohano no'u a me ko'u Lahui ; a ke hooiaio nei au i kona aloha oiaio a me kona iini aloha ia'u a me ko'u poe makaainana. E hookipa oluolu ia no na'lii o na moku manuwa Rukini ma ko'u Aupuni nei, a e malamaia'ku no lakou e a'u a me na'lii malalo iho o'u e like me ke kiekie o ko lakou kulana.

Ke ku ana mai o Hoku Ao.

            I ka la 18 iho nei, ua ku mai o Hoku Ao mai ka Paeaina Nuuhiva mai. I ka holo ana mai a nei aku, he 36 la ku lakou ma Nuuhiwa. Ehiku la ka noho ana ilaila a hoi mai, he 18 la ku i Oahu nei. He maikai ke ola o Hon. J. Ii, ka elele i hoounaia e ka Papa Hawaii e halawai me na kumu Hawaii malaila. Mahope makou e hai aku i ka moolelo o ka halawai, a me kekahi mau mea hou e ae o laila.
            Maluna o Hoku Ao i keia hoi ana mai nei he poe e-epakeke mai Nuuhiwa mai. Aneane iwakalua paha lakou. He mau alii kekahi, o Iosepa Kiiekai, kekahi o ka poe i huli mua ma ka malamalama a ko kakou poe Kumu e hooikaika nei. Ua holo mai oia no ka mai, e ake ana e imi ola ma Hawaii nei. He kanaka ano kahiko ia, a he kanaka ano maikai no hoi i ka nana'ku. Tahuhu ka inoa o kekahi alii i holo mai. He kanaka opiopio ia, a e hoi ana paha ia me Rev. J. Bikanele e noho ai. Aole laua he mau alii kiekie, no na ohana alii no nae.
            Ua lohe mai makou ma ka holo ana aku nei o Hoku Ao, ua ao aku ke Aupuni Hawaii i ke Kapena, ina he makemake ko kekahi mau alii Nuuhiwa e holo mai i Hawaii, e lawe mai oia ia lakou ; a na keia Aupuni e uku i na lilo o ka holo ana mai, a e malama maikai ia lakou maanei, me ka hoihoi maikai aku ia lakou i ko lakou aina hanau i ka wa a lakou e makemake ai. He hana maikai ia.
            Maikai ke ola o na e-epakeke a pau, me Rev. J. Bikanele kekahi, ka mea i holo aku nei e lawe mai i ko laila poe.

FOREIGN NEWS.

                By the Whistler, which arrived on Tuesday the 18th, we have news from San Francisco to the 4th of April.

The Fall of Richmond !

                Never during the history of the war, have we received news of greater importance than that brought by the Whistler last Tuesday morning. The capital city of the rebellion, their last great fortress, the strongest place on the American continent is taken, and with it the last hope of the rebels is gone for ever. We have no complete account of it yet, owing to interruption of the telegraph wires, but the following are some of the facts. As we stated in our paper of the 6th, Sheridan advanced up the Shenandoah valley in the beginning of March, defeating and capturing nearly the whole of Gen. Early's army at Waynesboro. He then took Charlottesville without a fight, and sent one division to destroy the railroad leading south to Lynchburg, while with the main body of his force he destroyed most of the canal which leads along the James river from Lynchburg to Richmond. He also destroyed vast quantities of supplies, and many mills and factories along the route. He followed the James river until near Richmond on the west. He then went to the north of Richmond, destroyed the railroad in several places, and finally arrived at White House on the 13th. There they rested a few days preparatory to joining in the grand final attack on Richmond. Gen. Grant, meanwhile, brought Sheridan's cavalry around from White House to operate with the Fifth corps on Lee's flank.
            On the 20th of March a bloody battle was fought near Petersburg. Fort Stedman was taken by the rebels, but retaken by the Union troops, and at the same time Gen. Grant advanced his lines on the left, south of Petersburg, and drove the rebels back three miles. About this time President Lincoln visited Grant's army in order to witness the final victory.
            On the 31st of March Gen. Grant's army attacked along the whole line, and there was terrible fighting for three days, of which we have no details. On the 2nd of April Gen. Grant telegraphed that Sheridan with ihe cavalry and the Fifth corps had captured three brigades and several batteries, and a train of wagons. The same day Grant's troops broke through the rebel lines near Petersburg while Sheridan swept around on **** **** on the west. The next day, Monday, April 3d, at half past eight o'clock in the morning Richmond was occupied by Gen. Weitzel's troops. Petersburg was evacuated by the rebels. One hundred cannon were taken, and many prisoners.
            Sherman reached Goldsboro, North Caroline on the 19th. There he was reinforced by Gen. Schofield. The same day Gen. Johnston attacked Gen. Sherman's army, but was driven off the field leaving his dead and wounded behind him. Sherman pushed forward rapidly into the interior, and had another fight with Johnston, driving him out of Smith field, which is on the railroad, 27 miles S. E. of Raleigh. There are many other items of interest which we are obliged to reserve for next week's paper.
            Gold is down to 146.

NU HOU O NA AINA E MAI.

                Ma ke ku ana mai o ka moku Whistler i ka Poalua iho nei, la 18 o keia malama, ua loaa mai ka nu hou mai Kapalakiko mai o ka la 4 o Aperila.

Ke pio ana o Rikemona.

 

                Mai ka hoomaka ia ana o ke kaua a hiki i keia wa, aole mea hou i oi ae kona ano nui mamua o ka nu hou i lawe ia mai e ka moku Whistler i ke kakahiaka Poalua i hala ae nei. O ke Kulanakauhale Alii o ka poe kipi, ko lakou puu kaua ikaika loa, kahi paa loa o ka aina puni ole o Amerika, ua pio ia ; a ma ia pio ana, ua pio ka manaolana hope loa o ka poe kipi, aole loa e hiki ke hoolana hou. Aole i loaa mai ka moolelo holookoa o keia kaua hope ana mai nei i pio ai ua kulanakauhale la, eia nae kekahi mau mea i akaka.
            E like me ko makou hoike ana ma ko kakou pepa o ka la 6, ua hele imua o Gen. Keledana e pii ana iuka o ke awawa Senadoa ma na la mua o Maraki. A ua aneane pau loa ko Gen. Early puali koa i ka lawe pio ia e ia ma Wenepolo. Alaila lawe pio ae la ia i ke kulanakauhale o Kalotevile me ke kaua ole ; hoouna aku la ia i kekahi mahele o kona mau koa e wawahi i ke ala hao e hiki ai i Linekebuga ; alaila, me ka hapa nui o kona puali ua hoopau oia i ka auwaha hooholomoku e holo pili ana i ka muliwai Iamesa mai Linekebuga a hiki i Rikemona. Ua hoopau hoi oia i na lako o na kipi he nui loa ma ia alanui. Ua hele pili oia ma ka muliwai Iamesa a kokoke aku i Rikemona ma ke komohana. Alaila hele aku la ia ma ka akau o Rikemona, wawahi ihola i ke ala hao ma kekahi mau wahi, a mahope hiki aku la i kahi i kapaia o Hale Keokeo ma ka la 18. Malaila lakou i hoomaha ai i kekahi mau la mamua o ka homaka ana i ka hoouka nui ia Rikemona. Oiai e hana ana o Gen. Keredana i keia mau mea, ua hoouna aku o Gen. Kalani i ka puali elima ma kekahi aoao ae o Hale Keokeo maluna o na moku mahu, e kokua pu me na puali kaua lio a Keredana.

Ka hoouka ana ia Rikemona.

                Ma ka la 25 o Malaki he hoouka kaua nui ma kahi e kokoke ana i Pitabuga. He nui ke koko i hookahe ia. Ua lawe ia o Papu Stedemana e ka poe kipi, aole nae liuliu, lilo hou i na koa Aupuni, a ma ia manawa ua hoohele o Kalani i kona poe koa imua ma ka aoao hema o Pitabuga a hoemi aku ia i na kipi ekolu mile. Ma ia wa, ua holo mai o Peresidena Linekona e ike i na puali koa a Kalani, e ake ana oia e ike maka aku i keia lanakila nui ana.
            Ma ka la 31 o Maraki, ua hoouka aku ko Kalani poe koa ma na aoao a pau, a he mea e ka weliweli o ke kaua ana oia mau la mai a ekolu, o ka moolelo holookoa o ia mau la, aole i loaa mai. Ma ka la 2 o Aperila, ua hoolaha aku o Kalani me na uwea kelekalapa i ka lawe pio ia ana o kekahi mau puali koa me na kaa e Keredana me ke kokua pu ia e na puali kaua lio me ka puali elima. Ma ia la hookahi no ua haki ka laina o na kipe i na koa a Kalani ma kahi e kokoke ana i Pitabuga, oiai hoi e hoouka ana o Keredana i ko lakou aoao ma ke komohana. Ma ia la mai, oia ka Poakahi, la 3 o Aperila. ma ka hapalua o ka hora ewalu o ke kakahiaka, ua komo aku na koa o Gen. Wetekela (Weitzel) iloko o Rikemona. Ua haalele na kipi ia Pitabuga. Hookahi haneri pu kuniahi i lilo mai, me na pio he nui no.
            Ua hiki aku o Gen. Keremana ma Goleboro (Goldsboro) ma Karolina Akau, i ka la 19. Malaila oia i hooikaika ia ma ka hui ana mai o Gen. Kofila (Schofield) me ia. Ma ia la hookahi no ua hoouka aku o Gen. Ioanepohaku (Johnston) ia Gen. Keremana, ua hee nae o Ioanepohaku, a ua holo me ka haalele i kona poe make ma ke kahua kaua. Hele wikiwiki aku la o Keremana imua iloko o ka aina, hoouka hou aku la me ia a hee hou no o Ioanepohaku a holo loa.
            He nui na mea i koe ; aka, e waiho makou no ka piha o ka pepa, a keia pule ae hoolaha
aku.

            NO SAWANA :— Ma ka pau ana mai nei o ke kulanakauhale o Savana i ke ahi, ua pau na hale nui he hookahi haneri ; a he iwakalua kanaka i make a i eha. Iwaena o na hale i pau ai i ke ahi kekahi hale i piha pono i na poka paku ; a o ke pahu ana ae o ia mau poka ka mea nana i hoonakolokolo ka aina, me ka mau no o ke pahu ana a hala na hora e ua.

            Lae kulanakauhale ; Maraki 16 :—" Ia Dena, kokua Kakauolelo o ka Oihana Kaua."— Ua loaa mai nei ia'u kekahi palapala mai a Kenela Keremaina, i kakauia i ka la 12 mai Faetevile (Fayetteville) mai. Ua hai mai ia i ka maikai o ke ola o ka puali koa, a me ka loaa ole i kekahi mea kue nui. Aia no o Kenela Hari (Hardee) mamua pono ona. Ma Kolumebia, ua hoopioia e ia na hale nui hana pu, a me na hale hana o ke alanui kaamahu, a me na pu kuniahi he 46. Ma Kerawa (Cheraw,) ua loaa iaia na mea hana hao a me na mea kaua, me na pu kuniahi he 25 a me na barela pauda 5,600. Ma Faetevile, ua loaa iaia he 20 mau pu kuniahi me ke kaa pu ole, a me kekahi mau mea e ae he nui wale. Aole ia i hai mai i kekahi mea e pili ana i ke auhee ana o Kenela Kilipaterika ia Hametona (Hampton), aka ua hai mai ke alii koa nana i lawe mai keia palapala, mamua o ke ao ana ae o ke kakahiaka o ka la 10, ua loaa ia Kenela Hametona na puali koa nui elua mahope pono o ko Kenela Kilipaterika keena noho ma ke kahua kaua, me ka hoohikilele a lawepio hoi i kona mau alii ukali a pau, a koe wale aku elua alii koa i koe. Ua pakele no nae o Kenela Kilipaterika ; ua kahea aku ia i kona poe koa me ka hoemu aku i ka enemi me ka poino nui o na kipi, me ka loaa hou. no o ka poe i lawepioia. He 86 ka nui o ko Kenela Hametona poe i make ; a ua waiho iho no lakou e make ma ke kahua kaua. KALANI.

            Papu Monora, Maraki 15.— Ua ku mai ka mokuahi " Rebecca Clyde" i keia kakahiaka ma Nubena me na koa kipi i lawepioia ma kahi e kokoke ana i Kinetona (Kingston) ma Karolina Akau. O na lohe hope mai nei no Kenela Kofila (Schofield), ke hele nei no ka ia imua o Kinetona. Ua loheia mai no hoi ma Nubena ma ka la 13, ua haalele iho ka o Kenela Baraka (Bragg) i ke kulanakauhale, a ua lilo mai iaia na puali koa aupuni. O ka poe kipi i lawepioia a i laweia mai ai hoi maluna o ka moku " Rebecca Clyde," no ka puali koa lakou a Kenela Hoke ; i hoounaia mai ka puali koa mai o Kenela Li i ka pule aku no mamua, me ka ike no i ka hana a ko kakou mau puali koa ma Karolina Akau. O na kaa lawe ukana a pau ma Karolina, ua hoounaia aku ia Kenela Kofila. Ina aole i haalele o Kenela Baraka ia Kinetona, he mea kanalua ole ia, he hiki no i na puali koa aupuni ke hele a a-e ma kela aoao o ka muliwai Nuse (Neuse), a kaua aku me ka enemi mamua o kona holo ana aku. Ua hiki aku na puali koa o Kenela Kauke (Couch) i o Kenela Kofila la mai Rikemona aku ; a o kona puali koa, ua maopopo lea no he hiki ia lakou ke hooauhee aku i ka puali koa o Baraka, ua manaoia he 25,000 poe koa ikaika.