Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 16, 20 April 1865 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

Helu 3. ] '[Ipoe/ia o ka mnnao o ! A no kte ano naaupo o kekahi mau Lahui, ua ike ole io no i ka malama ana i ke ola o ke kino, m£ia ano no, ua hoopili wale aku i ka hana ana.a ka poe naauao e noho aiA . iwaeim o lakou ; aka, aole nae i kulike Uw : - • ka lakou hana ana, fne~ ana a po» naauao;} a no ke kulike'dle, ua lilo ia i ; e poino nrui ai. Penei e maopopo ai, * pupuhi haka $ajK>o naauao, aole nae ona ; ikē ku poe nnaiupo i puhi ana o ka poe naauao, pupuhi iho la,- mōni paha i ka uwahi haka, a oua iho la. Inu ka poe paauao i ka ratna, aole poino *nui loa lakou ; a ike ka poe naaupo, inu iho la, pau i ka ona, a make iho la„. • Pela no na mea e ae he nui wale. 0 na' mea e pomaiJkai ai- ka poe naauao, ua lilo ia i mea e poi,no ai ka poe iiaaupa, e like me ka Paulo . olelo ana ma l KorinetoB:9 —11. " E malama hoi oukou, o lilo keia pono o oukou i mea e hihia ai no ka poe hawawn." Nolailu, ma ka hoopili wale ana o ka poe naaupo mamuli o ka hana a ka poe naauao, aole nae kulike loa, ua lilo ia i mea e poino nni ai ua poe naaupo la. E nana'ku i na Lahui-kanaka o ka honoa ; a o ka LahuikanakĀ i loaa ke ano pela, e emi no auanei ua Lahui-kanaka la. A ina e huipuia na mea liilii he nui wale e make ai, e lilo no ia i mea okoa, oia hoi ka make ana o ka Lahuikanaka. Nolaila,*o ka Lahui-kanaka i ike ole ? ka malama ana i ko lakou ola iho, e make no ia. Eia kekahi mau hoiilona o ka lahuikanaka e make ana. He nui aku paha, aka, aole pono ia'u ke hooloihi, nolailei, eia ka ninau, '• Ke pili nei anei keia mau hoailona ia Hawaii nei ? ina ua pili, e make io ana no keia lahui o Hawaii nei. Na kela mea keia mea e hoopili mai ia Hawaii nei. Ua hookauwa io anei o Hawaii nei na lehova, aole paha ? Aole anei i kue kekahi mau kanawai i ko ke Akua mau kanawai ? Ua hoolohe pono anei, a ua malama pono, a me ka hana ana mamuli o ia mau kanawai ? Ua hoomanao .pono anei, a hoomanao inau o Hawaii lehova ? Ua houpoina pafia, ua lilo i ka hana hewa, ua hoomanakii a me na hewa a pau loa ? Ua kau anei keia mau hoailona maluna o Hawaii nei ? ina make ana no, e make loa ana. Eia hoi, ua ike pono anei keia lahui i ka malama ana i ko lakou ola iho, ua hemahema paha ? E nana i na mea i olelo mua ia iho nei. Pehea ko lakou noho ana ? Ma na hale hea ka nui o lakou ? Pehea ko lakou ai ana ? Aole anei ai nui i kēkahi wa, i ka po a me { l Aole anei' nele loa" i ka ai i kekahi wa ? Pela no ke ano. Pehea hoi ko lakou inu ana ? Aole anei i inu na a me na wahine, na kamalii, i ka wai ikaika ?~ Mahuahua no ia mea. Ua kauia na kanawai, me he mea la he mau kanawai e mahuahua ai ua mea la. Pehea ka aahu ana ? Ka auau ana ? Ka moe ana ? A pehea hoi ka hoohalike ana o keia lahui i ka hana a na lahui e ae ma Hawaii nei ? Aole nae he ku lik'e loa. Ina pela, ua kau no ka nananaiea o ka make maluna o keia lahui, a ua hiki paha ke pane aku, " E make loa ana no keia lahui o Hawaii nei,.ina nae he oiaio na mea i oleloia iho nei. A ina pela, eia ka ninau i koe, " E hiki anei kp hoola ia ? " E nana i na hoailona o ka lahuikahaka e hiki ai ke hoala ia. A maopopo ua mau mea la, alaila, e hoohalike iho me ko' Hawaii nei. A ina ua loaa i ko Hawaii nei ua mau hoailona la, alaila, e hiki no ke hodla ia o Hawaii nei. Aka, ua kamailio mua iho nei kakou i na hoailona o ka lahuikanaka e make ana, oia hoi, he lahuikanaka i hookauwa ole na lehova. A ua no hoi kakou i na aiio o ua lahuikanaka la i hookauwa ole nana. 0 ka lua hoi o na hoailona, he lahuikanaka 1 ike ole i ka malama ana i ko lakou ola iho. Ua wehewehe pu ia hoi na ano. Ke ano - naaupo, a ano palaualelo paha. He nui wale na ano. Nolaila, i ko kakou huli ana i na hoailona o ka lahuikanaka e hiki ai ke hoola ia, he mea pono ke hoomaopopo pu iho i keia mau i ru!a. | 1. Ina i kauohaia mai kekahi mea pono, j alaila, ua papaia mai kona hewa kue. 2. I na hoi i papaia'mai kekahi hewa, alaila, ua kauohaia mai kona pono kue. 3. Pela hoi, ina i kauohaia mai kekahi ! pono, alaila, ua kauohaia niai no hoi kona mau kumu a me kona mau hiki mua a pau. 4. Pela hoi, ina i papaia mai kekahi hewa, alaila, ua papaia mai no hoi na kumu.onā a j>au, a ra« l»a meā hoowalewale ilaila. | Ma k«ia mau lrala, ua hiki ia -kakōu ke ina o kā hookauwa ole anā o kekahi lahui i ke Akua ka mea e make ai, alailfi, m&opopo no hoi, o ira lahui kaniika i hookao wa na lehova. oia lia Uhuikanaka e hoolaia. No ka mea, " Pomaikai ka lahuikahaka o lehova kona Akua, ka poe kanaka hoi ana i koho ai i hooilina nona." A pela no hoi, o ka lahuikānaka i ike i ka nnalama ana i ko lakou ola iho, he lahuikanaka no ia e hiki ®a loaa &Qei;keia mau ano-ia Hawaii nei ? Ina pela, « ke hoola ia o Hawaii.nei. O kā hhuikanaka i mihi io i ko lakou

hewa, & h#alele loa, a hahai io aku iakou i ke Akua r me ko lakou naau a pau, e hiki no ke hoolaia. > r Pela hoi ka Lahuikanaka i hoonani i ke Akua, e hiki no ke hoolaia, ma ka hoomahuahua ana, e like me ka Isaia olelo ana. " Ua hoomahuahua oe i ka lahuikanaka, e lehova; ua hoomahuahua oe i ka lahuikana--ka, ua hoonani ia oe, ua hoopalahalaha ae oe i na mokuna a pau o ka aina," - O ke 6ia iho Ia no ia o, ka Uhuikanaka, o ka mahuahua hou ae. Oka lahuikanaka i emi inau, e make no ia. Aka, ua hai mai o Isaia, i ka hoailona maopopo lea, e mahuahua ai ka iahuikanaka, o ka hoonani ia leHova~ N"olaila, ina ua loaa ia Hawaii nei na hoailona o ka lahuikanaka e make ana, alaila, e make io ana no o Hawaii nei. A ina hoi, ua loaa no na hoailona o ka lahuikanaka e hiki ke hoolaia, alaila, e hoolaia no o Hawaii nei. Aka, o ke Akua ka mea i maopopo lea koia mau mea pohihihi. L. Aholo.