Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 21, 25 May 1865 — Na Kula. [ARTICLE]

Na Kula.

Ua oluolu " Kie Aū Okoa" 0 ka la 22 o keia malama e ol<;lakoikoi nuu ia makou no ko makou manao pepa o ka pule i hala iho nei. E like no me na mea a paa e pane hikiwawe ana iloko o ka huhu, ua olelo naaupo ua Au Okok nei, mehe mea la no ke Au naaupo. Ke olelo nei ua j»pa "Au Okoa" la me kana poe hui, e hookolokolo ana ka lakou i ka mea natta i Inikaii ka mahao pepa o ka " Nupepa Kuokoa," a i "ku ka hewa," ninau hookohukohu lakou : "Pehea la?" Aole o makou makau i ka hookolokoloia, ua makaukāoi makou no ia. Aka, ke hoihoi aku nei makou ika ninam aua Aula iaia iho, pene»-: A i ku ka hewa iloko o keia hookolokolo ana i ke Aupuni, a i na Kohina haole paha, "alaila, p<ihea la ?" Wikiwiki anei "Ke Au Okoa" i ka hookolokolo ia lakou ? E like me kona wikiwiki i ka hookolokolo kumu ole i kekahi poe.

Ano, e nana'kakou 1 ka oiaio ole 0 na olelo oua pēpa la. Ke olelo nei ia, ua hoolaha makou: " E hoopau loa ana ka, ke Aupuni 1 na kula 0 ka iehulehu ; " alaila, ninau hookamani mai, " Aole anei i ike ua mea la nona ka manao pakike, he oiaio ole kana olelo imi h;ala ? " Kahaha ! he " Au" ike poaeae ~anei keia ? E nana pono iho ka P°e heluhelu pepa i ko makou manao pepa o ka la 18 o Mei, imai ka hopunaolelo mua a hiki ika huaolelo hope loa. Auhea na huaolelo a " Ke Au Okoa" i kapih mai ai ia makou, mē ka i ana ua hoolaha ka makou "e hoopau loa ia ana na kula Aupuni ?" Aole loa hookahi hopunaolelo oia ano. Na •iKe AuOkoa" i haku ia mau olelo, alaila hookamani ika lehulehu. "E ! nana mai ika olelo a »Ke Au Okon." Ma keia mea ke ku mei.ua pepa la ma ka puka o ka ole.

Eia hou : nei Ke Au Okoa t " He aneane hoalaala kipi ko ke Kuokoa." Aole i ana ka makema.ke i na olelo oiaio ole ana i hoopuka mua ai, nolaila, kapili mai oia i ka hewa ppokela a ke kanaka e hana'i i kona anpuni, oia ke kipi, me ka i ana he hoala kipi ka ke Kuokea. He make hewa paha ko makou pane loihi ana i keia n>au olelo kolohe. Ua ike kct iehulehu o keia aina ika wahahee oia olelo kapili a Ke Au Okoa. Aole aupuni o ke ao nei a makou i aloha nui ai e like me ko kakou aupuni. Aole hanauna Alii a makou i mahalo nui ai, a i aloha nui ai e like me ko kakou hanauna Ahi, mai a Kamehameha • laua o Keopuolani mai a hiki i keia wa- a kakou e noho nei. He poe puni Alii makou. Ua kaena me ka mahalo makou i na Alii a kakou i hila, a he aloha nui ko makou i na Alii a me ke aupuni a kakou e noho nei. Oka pono o Hawaii me ka pono o na Alii Hawaii, oia ka makou e hiipoi nei me ke aloha nui a rdē ka malama maikai. E. aho ka make mamua 0 ke pio ana 0 ka pono Hawaii. Pela ka makou Ihana ana i na wa i hala, pela i keia wa, a pela ma keia hope. O ke ku-e ana i na manao o na Kuhina hana pono ole, aole ia he hoala kipi. Mar luna 0 na Kuhina ka hewa, ina he hewa; aole maluna oka Moi me na Alii. Ina ike makou i ke ino e hele mai ana maluna o ka aina, aole hiki ia makou ke nohoekemu ole, 0 lilo auanei makou i poe kumakaia i ka pono 0 ko kakou aina. Ano, ke kau leo aku nei makou i na makamaka a pau, na hoa luhi o ka hooikaika ana i ka hoolaha naauao, na hoa aloha o ke aupuni me ka Aina Hawaii, e na hoa, i nui ke aho. A ina e hiki mai na la ino ia kakoa, mai makau, a mai emi ihope. E hele mau imua. Ua hoe nui kaleou i ko kakou waa i na kau i hala, a ua holo mūa kakoū ; ano hoi, ke huki ikaika loa nei ke ilu ilalo; nolaila, i nui ke aho, a e hoe kakou imua. Ke kipaku nei ke aupuni i ka hoomana ana * kē Akua Ola mawaho 0 na kufa, a ua hookapu ia ma kekahi mau kura ka Palapnla Hemolele e ola'ii. Ke olelo nei kekahi poe malihini no na nina-e mai, " E hoopio i ke kukui, e hoopio i ke kukui." A heaha ka hope ke pio ke kukui ? Eia, o ka huhewa no ia o ka lahui a haule ika lua. Aloha kakou, na hoa oka aina! I nui ke aho. He mau manao e ae kekahi a Ke Au Okoa i hoopuka ai, aka, no ka piha e o ko kakou pepai, ke hoopanee nei makou, a «ahope kamailio hou kakou.

Kl MPEHI KOHOLA ANA MB XA MIHT7.— vUa ike ibo makoa maloko o na nupepa S*kotia i ka nni <> k* pomaikai i loaa i na kanaka nona nd moka mahu hoila mahope ma ka lawaia kohola ana. ūa ua holo alm mai ke vir/a aku o Dnnedi (Dandee) •ono moka rostiji ma na wahi haa e alaalu ai iaa kohola ame na sila (seal.) Ua hoi mai lakou me na tona aila 645, a 107£ tooa pakahi, o ka hiku o ka moku ua pohoio ma la holo ana; eiai he umikumamalua moku maha a he umiUumamaono moka pea i hoo» unaia mai Pitalbeke (Peterhead) aku, ua hoi mai lakou me na tona aila 388, aneane 38 tona āils ka oi o na moku mahu pakahi maaaua o na inoku peg.