Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 22, 1 June 1865 — KE KAAO O ASIMEDA! [ARTICLE]

KE KAAO O ASIMEDA!

lIELU 1, (lunuhiia noloko ae o ka Buke Moole- , , lo a Geberiana.) KEIKI ALII O ASIMEDA NO ke Aupuni o Beritania, no loko ae oka Ohana Moi a Rubo Asime--9? da VII., ka Elemakule Moi e noho miu ana malaio ae o ka Poai Anu Akau, ma ka Akau ae o ka Poai Olu Akau. A 0 kona-makuakane, o Anarifa Rubo VIII no Secotia: Iloko o na la elemakule o Anarifa, lawe ae Ia oia ia Analia Hugo i wahine nana* Mahope iho oko laua ike ana, loaa ia laua he keikikane, a kapa aku la Ika inoa o, Asimeda. Oja. hookahi ke keikikane i loaa iloko o ko laua mau la elemakule. Ika umikUmamalua o na makahiki o Asimeda, ia id e hoomaka'e ana e hookanaka makua ; Hoike ae la o Anarifa Rubo VIII ma ke akea, " O Asimeda ka mea e pani ma ka hakahaka oka Noho Alii o-Beritania," oiai o Anaripa ma ka Noho Alii ta manawa. I kekahi la, mahopq iho 6 ka puka ana o ka olelo kuahaua a Annrifti, loohia mai la iluna o Asimeda ka moeuhane rrte kaikamahine gpa i ike muaole ai. A ma ia manawa mahope mai, iloko o mau la ma ke kula; ua loohia pinepine :nau ia ua keikl 'nei e ka moeuhane nana i hookipa mua ia ia, a no ia -mea, haule kaumaha nui mar la ke kuko ma,[una o Aiimeda i hookahi makahiki me ewalumalama. He mea mau ia Asimeda ka hoioholo mau ana ma na Alanui o ke Kulanakauhale o Ladana, i mea e halawai maka pu aku ai mē ke kaikamehine nana e hoo- . halowai nei ia ia ma ka moeuhane. .t . A- pau ka makahiki hookahi me ewalu mai ka h6omaka ana e moeuha.n? : Ia manawa, nonoi afcu la o Asimeda i kona mau makua, u E heokuu ae ia ' fr ianiiai kē kula'e." r l'kekahi mau mihute 6 kekahi lii, maJ *0. ■- .\ j. «-hope ilio o ke noi ana'ku ? ke Hejki AJit kona mau makua e hookuu mai ke kuTii*e, oiai e uW paeipu anakekuko maluna ona. Ia manawa, i aku la o Asimeda ia Anerifa Rnbo. "Ualoohia mai au e 1 inbna6 Hau'dii nui, e hele au e makai- ' liail ka lionUa a puni, i'ike ai au t na kuo keia ao,.a me.nā hānā o keao nei imua o ka Mea nano i hana, ililo ai ia y. makaikai ana a'u i ka honua i kahiko no'u, mamua noho ana ma ka 4 Z£oho A.lii o Berit9nia nei j a e hoi 7 mai rjjo au nMti ka makaikai hopua mai, a e 'hoike no au i ka'u olelo hoike imua o na af flale malm lilo ia mea 3 l'u ehoike ai i mea mahalo nā ko'u La- , tona makuakaae he mēa mai» lwi ka Aaimeda mea i olelo mai ai iaia,a e he olelo ku no hoi i ka naauao. makoke aē la oia i kona Aha 0 ē' hhululiW māi J ktthi tti*u e at, i kūkakuk'a iho' ai lākhu i ka mea pono e hiki ai \ke Ailii jke niakaiimi' honua/ A hooholo āe' fā ka Atik v Kuhina% he-

le mai o Asiroeda ilokoo ka Runai Kuka, i ai oia i na kumu nui o kona hilinai nui ana e makaikai i ka honua. Ia Asimeda imua o ku Aha Kuhiua» oonoiia. niai k oia e kam&ilio &ka i n* kumu nui o kona noi ana i kona makuakaoe e liele. Alaila ku mai la o Asimeda imua o ka Aha, a olelo ae la.

" I keia mau la mamua aku nei, ua hai aku au ikā Moi Rubo VIII i ka'u mea'i hilinaH nui ai e mnkaikai i ka honua a puni, i ike ai ; au i 1 na 'kulāna o ke ao nei, a me na meā'a'pāu a ke Akua i hānjp. āi maluiia o ka ili honua, i lilō aj iālnia.u mea a'u i ikeai, i mea e uao.ai i ko'u Lahuikanaka mahope iho 0 ka ili ana mai oka Lei Alii ia'u* No ka mea* he, inau makahiki ekolu ko'u helu anai na.Buke Mooleloo na Aupuni naauao oka honua nei. Ua loaa ia ? u ka Moolelo'o kekahi keiki Alii o Geremani, uahelea&u oia e makaikai hoiiua mamiia a kona noho ana ma ka Nōhō a e )ike me ka hana aia Hooilina Alii, pela wau i manaolana koikoi ai e hoopiuka i ko'u makemake imua o ko'u makiiakane, ke ae lealea oia. Aka, no ka akoakoa ana o ka Aha Kuhina i keia la me ka Moi pu, nolaila. ua haalele au \ ko J u manao noi ma o ko'u makua la; a ke hilinai ae nei au, me ka manao kaulua ole, ē ae pu mai ana no ka Aha Kuhina o kuu makuakane, e hookuu ia'u e makaikai i ka honua a puni, i like ai me ka'u mea i manaolana hui ai ma keia akoakoa ana o ka Aha Kuliina, malia paha o lilo ka'u mau mea i ike ai i mau mea naka Aha Kuliina e olioli ai, ke waiho mai au i ka'u Palaipala hoike imua o oukou■: Pela wale no au e pono ai ke hoike ae imua o ka A ha Kuhinn."

Mahope o ka Asimeda haiolelo ana [ imua o ka Aha Kuhinā, hooholo ae la fea Moi Rubo a me ka Aha Kuhina pu, e hooko aku i ko ke Keiki Alii makemake. Mahope mai oia mau la, kauoha ae la ke Alii Rubo i kana Kuhina Kaua, e hoomakaukau i kanalima Manuwa e ukali pu me ke Keiki Alii: Nolaiia, wae ae lā o De Asūeza ke Kuhina Kaua Nui 0 Beritania i ka poe kupono e hele ai me ke Keiki Alii, nfiā o ka poe Hanohano walē no, ka poe no lakou nā makahiki umikumamalua, a hiki i ka iwakaluakumamalima, A makaukau.ka fee Kuhina Kaua Oihana. Alaila kauoha ae la ka Moi ike Kuhina Waiwai e kakauia i mau Bila Dala ma na wahi a puni a Asimeka e hele ai. Aia a hoi ke Alii mai kana huakāi mākaikai honua mai, ia manawae ukuia'i na lilo ma ia hele ana. o ka la i k'au ai o Asimedā iluna o ka moku, h'aawi ae la ka Moi Rubo 1 ka Palapala Hoolaha no kana keiki, i maopopo ai i na Aupuni ana e kipa mua aku ai, na ke Aupuni aku kana hana. I A kau ke Alii iluna o ka moku, haawi ae la ke Aupuni o Beritani i ke aloha no Asimeda, e like ime ka aoao mau o ke Alii; la mau la nae, mai ka la i hoohor,toiaM: ka ae ia Asimeda a hiki i kona la i kau āi iluna o ka moku, ua mama ae la ke Kuko maluna iho o ke Alii, no kana mea e moeuhane mau nei: A ma ia ano wale no i koi aku ai o Asimeda i kona makuakan.e e-.hele. Ike Keiki Alii i lewe aku ai ma ka moana mai ka āina aku, kipa mua'e la ia ma na awa kumoku e ae o Beritania: I ka la nae āna i ku aku ai ma ke awa mua i loāā- iā ia: Hoeimaka ae la ke Alii e hana i mea e ike ai i kana mea e moeuhane nei.' Hana ae la bia i hale nui a laula, i hiki ke hoōpihā no na haneri tausani kanaka : A hanaia na nolio o loko ma na anuu. e hoōmāka ana mai ka papa hele o lalo a hiki'iluha, e kau ana kekahi inaluna o ke kiko waena.o ke kahua o kahāle, ua kukuloia he Awai. A mākaūkau ka hale: la makawa, hoolah&ae la o Asimeda maloko o na nupepa iolelo kuahaua mo na kanaka a pau i hifei aku na fnakahiki mai kā umikumiimaluā a hiki i ka iwakaluakumamalima; a penei ka olelo hoolāha. <( £ weheia ana ka puka o ka hale lēaiea ma ka hora 6 o keia po, ia manawa e hoikeia'i na mea ano hiui hou m'ai ka hookumu āna o ka honua. a hiki i keiā la. A e iloaa noi ka poe e hele" ana maloko "oia ha]e na dala mākana mat a'ū aku, e iil& me naaoo o na kānaka mai kā haaV»aa si ike kiekie. I ftā po mua, ona wahine mua ke ka poe no lakou na makahiki he' umikumamalua a hiki i. ka iwakaluākumftmafiina; ā Ui* ka lua ' o pi? leaieā, e komo nia mea a pau e 'ineko lakoū kulana." ? ' ' (JJoit i pnu.)