Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 25, 22 June 1865 — Ka Hopuia ana o na kanaka o ka Polunesia. [ARTICLE]

Ka Hopuia ana o na kanaka o ka Polunesia.

lloko iho nei o ka malama o Novemaba, ua nui Uuna ole na moku i ku ae ma na ainn ma Polunesia no ka hopuhopu ana i na kanaka o ia mau inokupuni, a lawe aku a kuai nku ma na aupuni hooluhi wale.

I ka manawa i holo aku ai o ka moku Humebda mai Samoa aku i ka la 12 iho nei o Mfi, ekelu moku i ikeia e ku ana ma ia mau nokupuni me lm manao e hopu i ka waa a waapa pnha e holo aku ana. Hookahi wahi waapa uuku i hopuia. Elua kanaka a hookahi Pukiki maluna o ua wahi wiapa la, nka, na hookuuia no nae ke Pukiki,/aua laweia na Samoa.

Maiuna o kekahi moku i leu iho ma Samoa, ekolu haneri kanaka o ia mau mokupuni i iteia maluna, a o ka makemake o ke Kapem e ake nna ia e loaa eha hanen mau kanakahou. Eia ka nui ona kanaka i laweia »ku mai ia mau mokupuni. No Fitialangi ll>o, no Pukapuka 60, no Manahiki me Maigarongaro 40, no Tokelau 60, no ka mokupuhi aikanaka (Savage Jsland) 160, a o ka huina pau 420.

O keĀahi ona mea manāonao loa i ikeia, oia »o ka inea i ikeia ma ke kakahiaka mahpfle mai o ka la i pepehi ia ai kekahi mau (anaka ma ka Mokupuni Aikanaka.. Oiai e kaheawai ana ke koko o na kanaka, a e kulu ana na waimaka, no ka mea, ua kailiia aku na makuakane, na kane, na kaikaina, na kaikuaana, a me na keiki mai ko iaKou nui ana, ua haliu ae lakou i ka Makua Mana Loa a pile aku la, aole wale, o ka hoepāi aku ia lakou, aka, o ka hoololi ae i ko lakou mau naiu, a e hoopau loa aku i ka lakou mau haha ino. Aka. i mea e hookoia ai ka olelo a ko kakou Kalahala, ua pule aku lakou, "S ka Makua, e kala aku no ia lakou, no ka mea, aole lakou i ike i ka lakou mea e hana iiei." O keia poe, no na hanauna i lele akii ia Kapena Kuke i kona wa i pae aku ai Jia ko lakou mau kapakai,.mehe mau puaa hae la, a o lakou no hoi ka poe iloko o ka i po«li i na makahiki he umikumamalua iiala aku.

O kekahi mea i ku loa ka iini ke nana aku, oia no ka mea i ikeia maluna o ka moku, ka luy»hi hoi o ka poe naaupo i hoopaaia ai. Ia i manao ai o ko lakou hora paha a ' makemakeia ai lakou e hoomana ; ke Akua ma ko lakou mau home oluolu, na hui ae lakou e like me ka mea mau; ua /ile a ua hoonani aku lakou i ke Akua, a he mea kanalua ole, ua koinohia pu no paha ko lakou mau hoa'loha ma ka aina ma ia hana eehia hookahi, me ka imi i na mea e hoopomaikai ii mai ai na kanaka ino, ka poe hoi nana i hana aloha ole aku ia lakou. " Eia iho maialo kekahi mau mea i haiia mai e Mika Lawes. I ka po o ka moku i holo ai mahope iho o ka hopuia ana o na kanaka, manao iho la lakou e lele pauki wa'le ana no, eia ka ua nei o ko lakou * hoīo loa no ia. Nolaila, a ua kukakuka iho lakou i na inea pono ke hanaia; o na kanaka opiopio na lakou e hopu ke Kapena me na luina, a e nakinaki ia lakou, alaila e hooholo i ka moku iloko, a i ka wa i pae ola ai na kanaka i ka aina, me ka hookuu ae i na iuina, kue iho la na kanaka elemakule i keia, o make na haole mamuli o ka iakou hana. Elua haole kepkeo nana i malama ke alanui e iho ai ilalo o ka moku me ke pani ia no, a iloko o ka pouli kahi i noho ai o ua poe la i hopuia ai. Ua kui mau ae lakou i ka puka, i ka oneki, a me na aoao o ka moku, me ke kahea ae e hookuu ia lakou. Mahope iho, iho iho la kekahi mau haole ilalo, a hili akū la ia lakou me na laau nunui no ko lakou walaau. I ka wa i manao ai o ka poe pio ua hiki i ieo lakou wa pule ahiahi, ua hui ae iakou ma ka hoonani ana i ke Akua me ka pule ana aku iaia. " I kekahi la mai, ua holo pololei aku ka moku i ka aina. O kekahi poe kanaka, ua naaupo lakou i ke ano o ka i."s(Jku, a me ka mea i hanaia, nolaila ua holo aku lakou ilu» na o ua moku la. Ua lohe ae no ka poe i hoopaaia i ka leo o ka lakou olelo ponoi, ua kahea ae lakou e kokua, aka, ua lilo nae i mea o!e. Ma ko lakou ikaika maoli, ua

I puka pu ia lakou keia wahi mu ke pani pu- | ka,. he nui kupono e hiki ai 1 ke kanaka ke I puka pakahi iwaho. Ua nui no ka poe i | hiki ae iluna o ka oneki, a holo aku ma na I aoao oka moku a lele aku iloko oke kai. | Aka elua a ekolu wale no waa liilii, a he J mamao loa hoi ka aina, a he hiki ole no hoi | i kekahi poe ke au. Ua kr iho na haole i ! na pu me na mea eha ole maluna o na waa. J la wa, ua hookuu ia iho kekahi waapa, a nui j no hoi ka poe i pio hou inai, ehiku wale no j i pakeie aku. He umikumamakolu poe ho- ; ahanau i lawe pu ia aku īloko o ia huina , hookahi, ahe nui ka poe hooikaika. He j umikumamawalu wahine i laweia aku ka j lakou mau kane, a hekanaono kumakolu keiki i nele i na makua ole.