Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 27, 6 July 1865 — Page 2

Page PDF (1.49 MB)

Ka Nupepa Kuokoa.

Na kuu anae o Leleaanae,
Aia la iluna o Waipuhia,
Me a'u aholehole i Lanihuli,
Ua holo a nui i ka ua waahila — la."
            Huli ae au e nana i ka nani o Koolau, a ike aku au ia Olomana, laua o Ahiki, hu mai la hoi keia wahi mele penei :
            " Me he pea kailele oni la i ka lani, Ka oli pulelo a Ahiki iluna, Nana aku oe o Konahuanui, Nani hemolele ke alo o ka pali, Ka oiwi o Lanihuli — e hu—li, Huli Lanihuli kahela iluna ke alo Ua kaka kahela wale i ka makaki, Kupu maoha kiekie i ka lani, Ka ohaoha ke kilakila o na mauna, Ui a-a Kaala kela i ka lani, O ke pookela ia o na kuahiwi."
            I ko'u hoi ana mai, hiki au i ka Pu a Poiake, he wahi keiki hoopunipuni keia i kona poe kaikuaana akua. He moolelo loihi loa keia, aka, e hoomaka au ma keia wahi wale no.
            I ka hoi ana mai o lakou nei mai Koolau mai me na kaikuaana, holo keia mamua a hiki i Kawaikilomai, a he mau kumu kukui e ku ana ilaila, o ko ia nei hanalepo iho la no ia mai ke kumu a hiki iluna, a pee iho la keia iluna o ua kumu kukui nei a nalo. I ka hiki ana mai hoi o na kaikuaana, ike iho la i ka hana lepo o ia nei, a manao ; iho la lakou he pilali, me ko lakou oleia iho, "i ka ua paha hee iho nei ka pilali, o ka hee no ka ia mai luna a hiki ilalo nei." O ko lakou nei lalau aku la noia a ai iho la, me ka hoonuu i ka momona o ka pilali, aka, i ko lakou ai ana, ike iho la lakou he honowai kanaka, e okaoka ae ana, a manao like iho ia lakou, ua kolohe ko lakou kaikaina ia lakou, nolaila, imi iho lakou me ka manao e pepehi ia ia, aka, aole nae wahi mea a loaa iki ; aka, mahope iho, ike lakou i ke aka o ia nei iloko o ka wai, e haikaika ae ana ; o ko lakou nei luu iho la no ia, a ku ka lae i ka pohaku, a pela no lakou nei i hana mau ai a pau loa na lae i ke kole, aohe nae he loaa. A no ko lakou nei hoomau loa i ke kuhihewa, kahea iho ana keia, " E imi ana oukou ia'u i ke aha ?" A lohe lakou nei i ka leo, i alawa ae ko lakou hana iluna, e ho-a-iki iho ana keia maloko o ka lau o ke kukui.
            A no ko lakou ike ana'e ia ia e kau ana iluna, kii aku la na kaikuaana huhu e pepehi ia ia nei, aka, aloha hoi kekahi kaikuaana, a kii aku la e hoola ia ia nei. O ko lakou nei pii aku la no ia i ka pali o Nuuanu a hiki iluna.
Aole i pau.

Pane aku ia O. H. Kanuha.

                E KA NUPEPA KUOKOA E ; ALOHA OE : No ka hoouna ana aku i na manao e olelo ana, " Minamina i kuu Lahui."— Nolaila, ke mahalo nei au i na manao o L. Z. E. K.— i hoouna ai ma ka Helu 26 o ko kakou aniani kilohi ; oia hoi kela mau huaolelo, " Minamina i kuu lahui."
            Ke pane mai nei hoi o O. H. Kanuha, ke keiki auau wai o Kalalau, no na manao o L. Z. E. K.— Ke i mai nei hoi o Kanuha, no ka pane ana aku ka o L. Z. E. K.—" no ka makani ka mea i ino ai."
                Ke pane nei hoi au ia oe me ke kanalua ole ; kupono iho la ka inoa o ko aina o Kalalau, ilaila no kahi i kuhikuhi ia ai ; "o ko waa eono ka loa, paele ku ai Hilo i ka waa; a o ke kahaha iho anei kou a waa ole iho." Penei i maopopo ai ko lalau, o ko i ana mai, "o ka makani ka mea i ino ai." Ke i aku nei hoi au, aole o ka makani ka mea i ino ai, o na mea pilau i waiho ia ma ke kulanakauhale, oia hoi na aila bipi i waihoia a pilau, a puhiia keia mau mea, lawe mai no ka makani i keia mau ea ino. Aole hoi oia wale no, o na mea like e ae no kekahi.
            Ke i hou mai nei oe, "eia ke kala ana ia hewa ou." Ke panne nei au ia oe. "aole oe o Iesu, ka mea nana e kala na hewa o kanaka. Ke i hou mai nei oe, no ka uuku no o keia lahui. Eia ka ninau, mamua ae o ka hiki ana mai o na haole, a me na mea ano like o keia mau mea i haiia ae nei maluna a pehea, uuku anei keia lahui ? Ke pane aku nei au me ke kanalua ole ; aole uuku keia lahui, mahuahua mau no, aka, i ka hiki ana mai o keia mau mea a'u i hai ae nei maluna. 1. Na haole. 2. Na mea ano like o ua mau mea ino 'la.
            1. Na haole. Hiki mai na haole i Hawaii nei, puka mai na mai ino, oia hoi ka pala, ka puupuu, a me na mai ino e ae. O keia mau mai, he mau enemi no keia e ku-e ikaika ana i ke ola o ka lahui. Pela no ke ano o keia mau enemi, i lohe mai oe e ke hoa hoi la e.
            2. Na mea ano ino, oia hoi na mea pilau, o na mea hoi a ke hoa o kaua, i uleu ae nei ma ka Helu 20, o ke kukui lama o keia pae aina. Ua ane like no hoi keia enemi me ka mua, no ka mea, o na ea ino kekahi mea e pilikia ai. Me ke Pailata o ke "Kilohana" ke aloha. C. H. M. HEWAHEWA.
Kuikuikapu, Maui, Iune 19, 1865.

            Ua holo aku nei o Rev. H. H. Pareka, a me ka mea Hanohano J, Ii i Kauai, ma ko laua ano Komite, mamuli o ke kauoha a ka Ahahui Euanelio o Hawaii nei.

Na Rula o ka hana mea Ono ana.

                Eia malalo iho na rula o ka hana ana i ka mea Ono. Ina oe e makemake e keokeo maikai kau mea ono, o ke ko paa keokeo kau mea e hana pu ai; a ua like no hoi me ia ke aiai o ke ko ulaula maikai. O ka waiu bata hou ka mea e hana pinepine ia ai, no ka mea, ina he waiu bata kahiko, aole e komo iho ka ikaika iloko o ka mea ono.
            Ina oe e hoo iloko i kekahi hua, e lulu iho oe me ka palaoa, alaila ho-o iho iloko o ka waiu bata a me ka hua. Ina oe e hana i na mea ono me ka hua ole, mai hookomo oe i ka palaoa, aia wale no a makaukau oe i ka waiho aku i mea ono ma kahi e hanaia'i.
            I mea nou e hoomaopopo ai ua moa ka mea ono, e hou aku oe i kekahi wahi niau iloko o ua mea ono la, a ina aohe mea i pipili mai, ua moa io, a hookahi wale no hana i koe o ka alapoho ae. O ka hana ana oia ka mea nui, ina aole e hana pono ia, aole e ole ke ino, pau pu me na mea maikai. E hoomau loa ia ke ahi malalo o ka mea ono.

Helu 1. CUP CAKE.

            E wawahi elima huamoa, alaila hui aku me elua puna ki i piha i ke ko, a pela no ka nui o ka waiu bata hou me ke koai pono. Ina e pau ke koai ana, hoo iho oe iloko i elua puna ki i piha i ka palaoa, me ka hua ala i wau pu ia. Alaila hoo aku iloko o ka Oma maluna o ke ahi maikai. Mamua nae o ko ho-o ana, e hui aku oe i hookahi puna ki kareta (saleratus), me kekahi hapalua o kekahi kiaha waiu awaawa.

Helu 2. RICE CAKE.

                E lawe mai oe i hapalua paina raiki, holoi a maikai, alaiia, ho-o iloko o ke kuaka waiu o ke kakahiaka, me ka hana a momona kupono i kou makemake, pau ia ho-o iho i kekahi papapa aala, a i ole ia i hua ala paha me ka laau Ilikini (Kinamona), alaila, kau maluna o ke ahi, a maluna paha o ke kapuahi i mahanahana mau ai me ka paapaa ole. Mai noho oe a kuke maoli, aka, e koai mau no oe, o paakiki auanei, mahope iho o ko ike ana ua wali kupono a ua maloohaha, wawahi hou iho oe i elua mau huamoa, a hookomo iho i ka io o ka hua iloko, aole ka mea keokeo, me kau wahi paakai uuku. Pau ia, hana oe i ka waiu bata i kekahi kinipana a paa, alaila, hookomo aku iloko o ka Oma no ka hora hookahi, me ke pao uuku i ka wahie. O ke kinipana maikai loa nae no ka hana ana ia ano mea ono, o ke kinipana ano mea ololo ka hana ia ana me he huamoa la ka hana ia ana.

Helu 3. BATH CAKE.

                E lawe ae oe i hookahi pauna me ka hapa o kekahi ko ma-u maikai, alaila olokaa iho oe i kekahi laau maluna i aeae maikai ai ke ko, alaila, ho-o iloko o ke kinipana i piha i ka akolu hapaha o ke paina wai ; waiho malie meia a ao ka po. Pau ia, hui iho oe i ekolu aunaki waiubata me na pauna eha me ka hapa me ka hapa o ka palaoa; hana iho i puka a ninini i ke ko malaila me ka hapalua paina o ka wai-hone (meli); alaila kahinu ae mawaho, a oki iho, a waiho ae maluna o na tini liilii i hanaia oloko i ka waiu bata. Pau ia, hookomo aku iloko o ka Oma i a-a pono ke ahi.

Helu 4. (QUEEN'S DROPS.)

                E hoomakaukau mua oe i kau mau mea e hui ai e like me kau hana ana i na mea ono pauma, aka, e hui hou aku nae oe elua aunaki palaoa, a i hookahi pauna me ka hapa o ka wai-aala; alaila hookulukulu iho oe maluna o kekahi pepa keokeo a haulaula paha e like ka nui o ke kulu hookahi me kekahi hua ala (nutmeg) nui, elua paha iniha ke kaawale mai kekahi aku. Pau ia, kau iho oe i ua mau pepa la maluna o na tini, a ho-o aku iloko o ka Oma e a mau ana ke ahi.

Helu 5. SEED CAKE.

                E lawe oe i ekolu huamoa, hookahi kiaha waiu bata, elua kiaha ko keokeo, a elua kiaha palaoa ; alaila, hui aku oe i hapalua o na hua Kolianeda. Pau ia, e olokaa me ke ko ole, aole no hoi make palaoa, he hapaha hora ka loihi o ka manawa e waiho ai iloko o ka Oma.

Helu 6. (QUINCE PUDDING).

                E lawe oe i kekahi mau hua laau i kapaia he kuinika (quinces) ewalu ka nui, alaila baila a kanana, me ka hui aku i ka hapalua pauna ko, me eono huamoa, hookahi paina waiu i-o, a me ona mau wahi laau Ilikini (Kinamona) uuku. Pau ia, waiho iloko o kekahi pa i kahinuia oloko i ka waiu bata, a waiho aku iloko o ka Oma, hookahi hora me ka hapa ka loihi o ka manawa e waiho ai.

Helu 7, (LEMON CAKE).

                E lawe ae oe i ka io melemele o na huamoa he umikumamaha, alaila koai maikai, a hui aku i hookahi pauna ko keokeo, me ka wai o na lemi eha, a me na puna ko elua i piha i ka wai rose. Pau ia, ho-o iloko o ke pola, a koai, a o kau koai mau iho la no ia a hala ka hapalua hora. Alaila, lawe ae oe i ke keokeo o ka hua, a hui iho, aole nae nui loa. Ina ua ike oe ua maikai kau koai ana, alaila, kanana iho oe i ka palaoa iloko, alaila kaomi malie iho. Ekolu hapaha pauna ka nui o ka palaoa au e hoo ai. E kahinu pono nae oe i na tini i ka waiu bata, alaila, waiho aku iloko o ka Oma e a oluolu ana ke ahi.

            NA MOREMONA.— Ma keia kakahiaka, ua ku mai na moremona he kanalima mai Maunapohaku mai, na kane, na wahine a me na keiki, ma Laie paha lakou e noho ai.

Ka Nupepa Kuokoa.
HONOLULU IULAI 6, 1865.

Our English Column — To our English-Reading Patrons.

                The Kuokoa enters upon the second half of the year with greater confidence than it commenced the first half. Yet we bespeak the same kind interest in it, which it has thus far so liberally received from our English reading and speaking friends.
            During the last few weeks the pressure of business has been so great upon the editors in connection with the annual meeting of the Hawaiian Evangelical Association, that it has been impossible for them to look after " The English Column." And moreover, since the taking of Jeff. Davis, the foreign news has not been of a very striking character. But we have not at all relinquished the purpose of having a few paragraphs each week in the good old Mother-tongue of so many of us.

To our Agents.

                We shall continue for a few weeks to send to all our agents from whom, we have not yet heard, the same number of Kuokoas, as during the last half year. But we trust as early reports will be made as possible, regarding the number of paying subscribers.

I ka Poe Heluhelu.

                Ke hoomaka nei ko kakou Nupepa e komo aku iloko o kekahi hapalua makahiki hou. Iloko o ka hapa makahiki i pau, ua hooikaika nui makou, e hoomanao a e hoolealea ia oukou, ka poe heluhelu. Ma ia hooikaika ana a makou, ua loaa ia oukou ka pomaikai, aole nae i pau ka ikaika o ko makou makemake no ka hoopomaikai ana 'ku ia oukou. Aole no hoi makou i manao ua poho ka luhi o ko makou hooikaika ana. Ina no ke dala ko makou hooikaika nui ana, alaila, ua poho makou ; no ka mea, aole no keia he hana e loaa nui mai ai ke dala. Eia nae ke kumu o makou i manao ai ua makepono ka luhi ; no ka mea, ua lilo ko makou luhi ana i mea e pomaikai ai ka lehulehu. He poe kauwa makou no ka lehulehu, a ina me ko makou luhi ana e pomaikai ai kanaka, he pono ia.
            Aole o makou manao e hooemi ana i ko makou ikaika ma keia wa aku. Aole o makou e makau ana i ka luhi, ke lilo ia luhi i mea no oukou e pomaikai ai. Ma ka hapa makahiki i hala, aohe i lawa loa ko makou makemake no ka pepa. Ua haule kekahi mau mea nui e pono ai. Ua haule kekahi mau helu manao no ke ola kino a makou i manao nui ai ; pela nohoi kekahi mau helu manao no ka Mahiai ana. Ma keia wa aku makou e hoolawa ai ia mau mea. A ke manao nei no hoi makou e hoolaha aku i kekahi mau olelo ao liilii e pili ana i ka hana ana me ka hoomakaukau ana i na mea e pono ai ka noho kino ana, e like me ka ai ana, ka inu ana, ka moe ana, a pela aku. He mau mea ia e naauao ai a e oluolu ai ka noho kino ana. Ke makemake nei makou e ike na kanaka Hawaii i na mea e pono ai a e oluolu ai ka noho ana. O ka ike ole, he hemahema nui ia. He nui na pono e waiho nei ; aka, no ka ike ole ia, ua nele. A eia ka makou hana nui, o ka hohola ae ia mau pono imua o kanaka, a na kela mea keia mea e lawe elike me kona makemake.
            Eia ka manao i koe ; e apo mai oukou e na hoa i ka pepa a kakou a e hoopaa iho. Na oukou no e na makamaka makaainana Hawaii keia pepa. O oukou no na ona waiwai, a he poe kuene makou na oukou. O oukou na haku, o makou na kauwa. E paa iho i ka pepa a paa, a e hookikina mai no ia makou, ka oukou mau paa-hana. Me oukou ka pepa e waiho nei. Aia kona ea iloko o ko oukou mau lima. A i olelo oukou e ola ! O ke ola no ia ! Aole o makou kanalua, e olelo ana no oukou, " E ola !"

No ka Nupepa a Kakou.

                Ekolu ae nei makahiki a me ka hapa o ke ola ana o ko kakou " Nupepa," i kapaia ka " Nupepa Kuokoa," a " Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii." A ke mau nei no keia nupepa malalo o keia mau inoa. Oia hoi, e like me ke Kuokoa a Pookela o na hana a ko kakou nupepa, pela no i oia mau ai kona mau inoa i waena o keia lahui, malalo o ko makou hooponopono ana, i kulike ai me ka makemake o na mea a pau. Aka, ua koe nae ia makou ke kahua e kulana ole ai ko kakou nupepa, a e emi hope ole ai hoi, no ka mea, ua waiho aku makou ia mau mea na ka lehulehu, ka poe i kuleana pu ma ka lawelawe ana e hapai lokahi no keia hana nui. A o ka mea i koe mai ia makou i kokua pu ia mai e kekahi mau hoa, oia hoi, o ka hoonaauao aku, no ka mahiai ana, kalepa ana, a me ka hoolealea aku i na manao hoolana i ku i ka naauao, e pili ana i ka lehulehu Aka, o ka hai aku ia oukou i na " Nuhou" mai na aina e mai e pili ana i ke kahua kaua o Amerika, ia makou wale iho no ia, no ka mea, ke makaala nei makou e like me ka oukou kauoha mau. Aka, ke manao nei makou, aole oukou i hooneleia i ka manao ohumu malu i kekahi manawa, no ko makou hoike ana i ka hapa o na mea hou ma ka olelo Beritania, a me ko kakou olelo mau.
            Ke i aku nei makou ia oukou e na hoa, he mea makehewa ia ohumu ana o oukou ina ua ohumu io. No ka mea, aole makou i hana me ko makou ike mua ole. A mamuli o ke ano kaulike i waena o kakou a me ka poe i ike ole i ka Olelo Hawaii; ua lawe makou i hookahi " Kolamu" a oi ae e hoike ma ka olelo Beritania, no ka mea, o na haole kekahi i kuleana pu ma ka nupepa a kakou e heluhelu nei.
            Aole he mea nui e ae a makou e olelo ai ia oukou e na hoa. Ke kaena akea ae nei makou me ke kaulua ole, e hoomau mai ana no oukou i ko kakou nupepa e like me na la i hala, a e hooipo mau ana hoi i ko kakou makamaka nupepa nei i hoa kuwili mau no ka la " Koliuliu a ano ka pua," a me ka po " Lailai kohana o ka Hooilo."
            Pakele kakou mai ike ole i ka " Moolelo o Hawaii nei," a me ke " Kaao o Asimeda," ina aole oukou i manao lokahi e hoomau i ko kakou nupepa nei i keia makahiki, Ua olelo na mea kakau moolelo (S. M. Kamakau, & S. N. Haleole) " Ina e hoopuka mau ia ka moolelo o Hawaii nei ma ka nupepa iloko o na pule a pau, alaila e aneane ana ekolu makahiki a oi ae alaila pau. E hoomaka ana mai ko Paao Moolelo a hiki ia Kamehameha 1. Ka mea i kapaia. " KA NAPOLIONA O KA PAKIPIKA."
            He mea minamina nui loa ia ia kakou ke hoonele ia kakou i ka ike ana i ka moolelo Hawaii ma ka " Nupepa Kuokoa," ina e like ke ola ana o ko kakou nupepa me ka pa lepo i ka lima o ka Potera. No ka mea, o ua mau mea kakau moolelo la, ua hoike pau mai laua i ko laua lokomaikai e hoopuka ia ma ka " Nupepa Kuokoa," ka moolelo Hawaii a pau loa e like me ka makou hai ana ma ka pauku maluna ae.
            He hoakaka wale ae no keia, no ka mea ua hala na la o ka opiopio ana, ke hele nei kakou imua a hiki i ke oo loa ana, e like me ka haawina ike o kela a me keia mai ka Mea Mana mai, i kuleana pu ai na mea a pau ma ka ike a ma ka naauao.
            He makehewa paha ia makou ke paipai, no ke ano o ka hoolaha nupepa ana, a me ke kaumaha oia hana, a me ka nui o na lilo no ia oihana, no ka mea, ua nui a lehulehu na olelo kuhikuhi i na kau a me na kau, a me ka hapa o ke kau o na wa i hala mai ka hookahua ana o keia nupepa, a me kona kokoolua i hala ma kela aoao o ka make emoole, mamuli o kona hooneleia i ka ai e ola ai, aka, ua kaikai nui ia na ukana kaumaha maluna ona, a nolaila oia i hele ai ma kela aoao o ka make. A nolaila, he pono ke ninau : Heaha kona mea i make ai ? No ka hainaia paha ea ! A me ka nana makaia ea !! Nolaila mai no.
            He makehewa paha makou ke hoopuka i olelo paipai, " E hookaa mua na dala o keia hapalua makahiki," no ka mea, he mau malama mamua ae nei ko makou waiho ana'ku he mau Rula oia ano, aka, ke hilinai nui nei no makou ia oukou ma ko oukou ano makaala a kupaa hoi. A no ka lilo ana o keia mau la he " Au Okoa," nolaila, he pono ke hookaa i na dala o keia hapalua hope ; ALOHA OUKOU.

No na Palapala.

                O kau palapala e W. H. Kuihelani, ua waiho iki a ka manawa kupono alaila makou e pai aku ai.
Ia oe e J. Pauoa, no ke kupono ole o kau palapala i ka pomaikai o ka lehulehu, a nolaila, ua hoomoe ia ma ka papa-kaukau.
            E Aliona hoi, mai manao ino mai oe i ka hookauluaia o kau palapala, oiai no hoi, aohe i maopopo ia makou ka manawa kupono e paiia'i.
            Ia oe hoi e J. B. Keaka, o Keei, Kona Hema, Hawaii, ua loaa mai no ia makou kau leta, e ninau mai ana oe, ina ua loaa ia makou ke Kanikau o Kaoo, nona na lalani 213. Aole i loaa mai ia makou ia Kanikau, ua palemo paha ma ka eke a Hagai.

Mea Hou o ke Alo Alii.

                Ua oluolu maikai no ke ola o Ka Moi i keia mau la, aia no oia ma Waikiki kahi i noho ai. I kela mau la aku nei nae hoi, ua ike ia oia ma ka Hale Hookolokolo. E holo ana paha ia i Molokai, ke holo ae kahi moku hao o Kapena Hanehama. O ka mea Hanohano J. O. Dominis, a me ke Kuhina Kalaiaina, na mea e ukali pu ana ma ia huakai.
            Ua oluolu maikai loa no hoi ke ola o ka Mea Kiekie M. Kekuanaoa, aia no ia ma Papakanene kahi i noho ai, ua naue ae nae hoi ia ma Kawaiahao i ka halawai i ka po o ka Poakahi iho nei, no ka la 31 e hiki mai ana.
            Ua maikai no hoi ke ola o ke Kama Alii Wahine, a me ke Alii Wahine Kanemake H. K. Kapakuhaili; aia no laua ma Haimoeipo kahi i noho ai. Ke ike ia nei no laua i na aluna ahiahi ma na kikee alanui e holo kaa ana.
            Ua naue ae ka mea Hanohano P. Kanoa, ma Huehue i ka Poalua iho nei, no ka Ahaaina olioli o ka poe Amerika, malaila pu no hoi na mea Hanohano Mr. Bihopa a me kana Alii Wahine, a me ka Maj. Moehonua a me kana alii wahine.
            He minamina makou i ka haule ana o na mea hou o ke Alo Alii i kela pule aku nei, aole nae no makou ka hewa, oiai hoi o ke kakau wale iho no ka makou, a na ka poe pai no e pai mai.

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

                KANAKA MIKI MA KA HANA :—O Holi me kana wahine no Ewa, Oahu, kuka laua i hale laau, ua ko io no, ua hooikaika ia i ka huli ana i ke dala ma ka pepeiao laau, a loaa ka haneri a oi ae hele mai i ke kuai papa. Ke hookipa nei laua i na ili keokeo a me kekahi poe e ae.

            NA BUKE KUHIKUHI BAIBALA :— Eia ma ko makou keena nei na buke kuhikuhi Baibala maoli. Nolaila ke kauoha ia aku nei na Kahunapule e kii mai maanei me ke dala hookahi mai. He buke maikai keia, a he emi no hoi kahi uku.

            KA TELEGARAPA HOAILONA MOKU — Ua hoopau ia iho ka laau hoailona moku i ka Poaono nei, a e kau hou ana paha ma keia hope aku, ke loaa mai ka puu dala, i ola no ua hoailona 'la.

            PAHU HAE HOU :— Aia ma Honolulu Hale Hou, oia ka Hale Aupuni kahi i ku ai o kekahi pahu hae hou molale no ka hana a ke Kiaaina o Oahu nei, a ke hoomaemaeia nei ua pa Aupuni la.

            HOIKE KULA MA KANEOHE :— Ua kauleo ia mai makou e B. O. Ikeole o Waikane, Oahu, i ka hoike ana o na kula o Koolaupoko ma Kaneohe i ka la 30 o Iune iho nei. Ua maikai no ka hoike ana, ua makaukau no na keiki ; o ke kula nae a B. Opelu, a me ka Kahoopii na kula i makaukau loa wahi ana.

            KA AHA JIURE :— Ua hoomaka iho nei ka Aha Jiure o Honolulu nei i ka Poakahi iho nei, a ua nui no na hihia i hookuu ia.

            KAHUNA HOOPUNIPUNI :— Ua poloai ia mai makou e P. Kalima o Makawao, Maui, i ke kahi kahuna hoopunipuni nona ka inoa o Holowale, a olelo aku la i ka mai i loaa ia i ka pilikia no ka aihue ana i ka maia, a mahope hai aku la ia i ka laau, me ke koi aku i ka uku. A i ka wa i nawaliwali loa ai ka mai, koi hou aku no ia i ke dala. Pela kana hana mau ana.
            [O ka makou noia e kauleo aku nei ia oukou aole make puni wale i na kahuna hoopunipuni, puni no oukou, a he puni ko oukou koi mai ia makou e hoolaha ae i ike mai ka lehulehu i ka oukou mau kahuna hoopunipuni, mai kakau hou mai oukou.]

            KA LA 4 O IULAI :— I ka Poalua i hala iho nei, ua haawi ae na puuwai Amerika aloha aina i ahaaina ma Huehue me ka poloai mai i na makamaka o na aupuni e, i haiamu ae malaila e lokahi pu lakou ma ka hauoli ana i ka la Kuokoa o ke Aupuni Amerika. He mau haneri ka nui i komohia e ko lakou mau lunamanao iho e naue malaila, a i ka nana ana aku no hoi, me he mea 'la, ua kahakaha ia ma ko makou mau puuwai na mea i hanaia e na keiki Amerika. Eia kekahi, o ke kau ia ana ae o ka Hae Hawaii me ka Hae Amerika ka mea nana i hoike mai ua pilikana io kela Aupuni Nui i keia wahi hunahuna lepo uuku o ka Moana Pakifika nei. Ua hoomaka iho ka lulumi kupinai ana ae o na kanaka, na wahine, me na kamalii i ka hora ewalu me ka hapa, aka i ka wa a ka la i aneane ae ai e hiki i kona pane poo, aia hoi, lohe koiuiu aku la makou i na mele i kupono no ua la la. Aole i liuliu iho i ka wa a ka aha i hoomalu iho ai, oili mai la ka leo o ka mea haiolelo, me he mea la, o ka leo o ka'u mea i aloha ai. O Kauka Kulika, oia ka mea haiolelo i kohoia no ua la la. Ua maikai io no kana haiolelo, a ua kupono no hoi, aka, na ka poe no i koele wawae ae malaila a ike maka hoi e hai mai i ka oiaio. Mahope iho ona, ua kukulu ia ae kekahi wahi keiki uuku, a pau ia, naue aku la ka aha kamalii e paina ma na papakaukau i hookaawale ia no lakou, a mahope o ia kii ia mai ka poe oo o na ano a pau a hookahi ka hoolawa ana iho i ko lakou makemake ma na mea i hoolako ia e na keiki Amerika. Ua lako pono i na mea ai, a ua hewa ka maka ke alawa aku. Ia makou e paina ana, ku ae la ka Lunakanawai Kiekie a hoike i kona manao no kona one hanau, ua lai no, mahope iho ona ke Komisina Amerika, oi ana no, aka i ke keiki Hawaii (Robaka G. Davis,) i poloai ia mai ai, ku ae la ia a hai aku la i ka lehulehu he mamo Hawaiiia, a ua hauoli ia i kona kono ia ana mai, me kona i ae, ua alohaia ia Amerika, ua maikai no kana wehewehe ana. Mahope iho ona, ku mai la o Rev. E. Kowina, a hoike mai no hoi i kona manao, ua maikai no. He nui no ka poe haiolelo, a o A. Caldwell kekahi ke Kanikela Amelika, me Kelina ka Hope Kanikela a Komisina hoi o Beritanin, J. W. Aukina, a o S. N. Kakela, o J. Bartlett, a me R. H. Kanale (Loio). Ua paniia na hale kuai a pau, koe ko na pake ma ua la la, aka i ka uhi ana mai o na eheu o ka pouli, ua hoohikilele ia makou e na ahi kao i lele ae i ka lewa luna, a pela i nalo aku ai ia la me kona nani lua ole.

            MAKAIKAI.— I kela Poaha ae nei, ua holo aku ka Hon. J. Ii, a me kana mau kaikamahine e makaikai i ke Awa-lau o Puuloa, a me ka waiauau o Kaahupahau, kela ilikani o ke kai, ka mea kaulana ma ka paio ana me Mikalolou o Hawaii. Ua hoi mai nei.

E na Makamaka o ke Aupuni Hawaii.

                O ka pepa mua keia o keia hapalua makahiki, a ua like no ka uku me ko ka hapa mua, oia hoi hookahi dala ($1.00.) E hookaaia ke dala mamua o ka haawiia ana o ka pepa iaia.
            Nolaila, ke kauohaia'ku nei oukou e lawe oukou i ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii, no keia hapa makahiki.
            I keia pule ae, e hoopukaia ana ka pepa i kela Poalima keia Poalima. He hiki no i kela mea keia mea e hoouna mai i na kauoha me na dala pu. Eia na inoa o na Luna nui o kela mokupuni keia mokupuni.

NO HAWAII HIKINA.

Kaupakuea, Gilbert Waller Esq.
Onomea, S. L. Austin Esq.
Hakalau. Rev. T. Pohano.
Waiakea Hilo, { Rev. D. B. Laimana.
                      { Rev. T. Koana.
Kapaliiuka, Kau, Rev. J. Kauhane.
Waiohinu, Kau, Rev. O. H. Kulika.

NO HAWAII KOMOHANA.

Kaawaloa, Kona H., Rev. J. D. Parisa
Kapalilua, Kona H., Rev. S. W. Papaula.
Helani, Kona A., Rev. J. W. Kupakee.
Kailua Kona A., Rev. G. W. Pilipo.
Kohala Akau, Rev E. Bona.
Kohala Komohana, Rev. S. C. Luhiau.
                                 { Rev. L. Laiana,
Kohala Hema,       { Rev. A. Pali,
                        { me D. Manuia.
                        { Rev. L. Laiana,  
                                { Rev. S. Kukahekahe,
Hamakua, { A. W. Pupulenui,
                 { S. Kamelamela,
                 { me D. Kaanehe.

NO MAUI.

Lahaina, D. D. Baluwina.
Lahainaluna, Rev. J. F. Pokuea
Wailuku, Rev. Alekanedero
Honuaula, Rev. H. Manase,
Kaupo, J. Naloloa.
Hana, { S. E. Bihopa.
              { Rev. S. Kamakahiki,
Makawao, { Poka Kelina,  
                { me P. Nui.
Kaanapali, Rev. J. H. Moku.

NO MOLOKAI.

Kaluaaha, { Rev. A. O. Forebe,
              { me Hikikoke.
Halawa, Rev. S. W. Nueku,
Kalaupapa, B. W. Kaawa.

NO KAUAI.

Waioli, Rev. E. Ioane.
Anahola, Rev. Helekunihi.
Koloa, Rev. J. M. Kamika.
Lihue, Paulo Isenberg Esq.
Waimea, J. Kauai Esq.
Niihau, D. S. Kupahu.

NO OAHU.

Wailupe, Z. Poli.
Waimanalo, { Waiwaiole,
              { me Kane.
Kailua, Kaneohe, Heeia, Puhili. Kaneohe, Rev. B. W. Pareka.
Koolaupoko, Poliuliu (Akana.)
Waiahole me Waikane, Papaai.
Kualoa, Holokahiki,
Punaluu, Kaaimanu.
Hauula, G. B. Ukeke.
Ewa, Rev. J. Bikanele.
Waianae, { Rev. A. Kaoliko.  
                { me Keauiaole.
Waialua, { Rev. Kuaea,
              { me S. N Emesona.

NO HONOLULU.

Kawaiahao, Kekauohanui.
Alanui Nuuanu, Hu.
Alanui Liliha hiki i Kalihi, Keaumoku.
Waikiki-kai, Kamoana.
Kamoiliili, Kawainui.
Manoa, Kahuena.
Pauoa, Kealoha.
Maemae. Pualewa.
No na Katolika, Kamai.
Moanalua me Kalihi, Kolunaaina.
Palolo, Kanepuu.

Make Emoole.

                O ko'u kaikuahine o Holokawelu ka inoa, ua make emoole oia ma ka Poakolu o ka pule i hala ae nei, oia hoi ka la 28 o Iune, ma ko maua aina hanau ma Waime Kauai. Nui ko'u aloha ia ia no ko maua noho kaawale ana iloko o na makahiki elima. He nui no hoi kuu minamina i kahi kaikuahine hookahi o keia ola ana, no kona hala e ana ma kela aoao o keia honua, a haalele mai ia makou me na makua o maua. Aloha no ia. S, K. KAWAILIULA.
Alanui Kaahumanu, Iulai 4, 1865.

            KA LA HOIHOI EA O KE AUPUNI HAWAII :— Ua halawai iho na makaainana ma ka Halepule ma Kawaiahao no ka noonoo i na mea e hana ia ana no ka la Hoihoi Ea, o ke Aupuni Hawaii, e like me ke kauoha a ke Komite. Ua hooholo ia e kukulu i ahaaina no ka la Hoihoi Ea o ka aina, a he 25 mau komite nana e hele e koi aku i ka poe e makemake ana e malama i ka la 31 e hiki mai ana me ko lakou kakau pu mai i ka nui o ka lakou mau dala e hookupu ai, me ko lakou inoa pu. Oia wale ihola no ka mea i hooholoia. Aia a kahea hou ia mai, alaila, halawai hou.

            KEU NO A KA LOHE OLE.— Ua ike no hoi ka wahine me ke kane he wahi make ke kowali, hele no keia e lele ma Kikihale, haule kekahi wahine, a ma Kaaloa haule no kekahi wahine. He keu no a ka hookuli, aole paha he menemene iki i ke pa-hu ana o ka wahine i haule ai ma Kapauhi.

            KA MOKUAHI " KILAUEA."— I ka Poalua iho nei, i ka hora ewalu o ka po, holo aku o Kilauea, a hoi mai, alaila, hele i ka la 10, i ka la 17, a 24. Ma ia hope aku, e hai hou ia'ku no ka manawa e holo hou ai.