Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 27, 6 July 1865 — Page 4
Ka Nupepa Kuokoa.
Ka Nupepa Kuokoa.
Maua pu no.
1. Uwe i ke kula Sabati,
Maua pu no, maua po no,
A ua, a ua ole no,
E hele maua a hele mau,
Maua me kuu kaikaina pu,
Maua pu no, maua pu no.
2. Uwe no hoi i ke kumu ao,
Maua pu no, maua pu no,
Nai'la maua pu i ao,
Ke ala o ke ola mau,
Maua me kuu kaikaina pu,
Maua pu no, maua pu no.
3. Uwe i na makua pu,
Maua pu no, maua pu no,
He mau makua aloha no,
Na laua maua i hanai mau,
Maua me kuu kaikaina pu,
Maua pu no, maua pu no.
4. Uwe a nui ia Iesu,
Maua pu no, maua pu no,
Ua make ia no maua no,
I ola ma Ziona hou,
Maua me kuu kaikaina pu,
Maua pu no, maua pu no.
5. A ku ma ko Ziona puu,
Maua pu no, maua pu no,
E mililani aku no,
A Haleluia ia Iesu,
Maua me kuu kaikaina pu,
Maua pu no, maua pu no.
WAIMEA.
He Papa Kuhikuhi.
E na makamaka, a me o'u mau hoa a pau loa, mokupuni o ka haole, " Francis Sinclari." Aloha pu kakou :
Ina mai ka Papa Kuhikuhi la, mai ka hookumu ana o ke ao nei a hiki i keia la, ke au aku la ma na ale kai ehuehu o ka Moana Pakifika, a halawai pu me oukou, me he mau hoa pupuu anu la hoi, i pue wale i ke anu o Hauailiki, a akahi no a-i i ike.
He wahi alakai hoomanao no keia, i hanaia hoi me ka luhi nui o ke poo, a me ka ehaeha konikoni lua ole hoi o kuu wahi ai, i ka anee ana maloko iho o kuu wahi pupupu hale liilii, i ka imi ana iloko o kela Buke keia Buke, ka noonoo ana, ka huli ana hoi i o a ia nei, ka hole ana iluna ilalo, a me ke kuawili mau ana hoi, a loaa mai paha ka mea oiaio, a aole paha.
Aka hoi, me ka lana no nae o kuu manao, ua lalau no kekahi, mamuli paha o ka ike kuhihewa a ka maka, a me ke alakai hewa ana hoi a kuu lima i ka maka peni ; a o ka hapanui ia, aole loa au i manao like pela. A ina hoi ua pau ka lehulehu o lakou i ka haule malalo iho o keia kaena ana, alaila, ke noi haahaa'ku nei au ia oukou e o'u mau hoa ili-ulaula, a me na haole hoi i pakela loa'ku ka noiau mamua o kakou, e hooponopono koke mai i kahi lalau o keia Papa Kuhikuhi, i kahua hoi no ka Papa Pololei, a e kakau mai hoi i na mea'ku i koe i paa ole ma keia Papa.
A ina e ike ole ia kekahi o kona hihia, a he lalau paha hoi, alaila, e hoopuka manawalea'ku no au i kekahi Papa Alemanaka Keneturia i hoomakaukau pu ia me keia Papa Kuhikuhi, na oukou e o'u mau makamaka, ma keia hope aku, i mea hoi e hiki ai ia oukou ke imi i ka oiaio o kekahi mea iloko o keia Papa Kuhikuhi.
Aka hoi ; ua manao no nae au e kakau pu i ua Papa Alemanaka nei me ka Papa Kuhikuhi, a no ka alalai ia mai hoi e ka Lunahooponopono o ka Pepa, ke kumu o ko oukou ike kino ole ana iaia, aka, aole nae he pio o ko'u manaolana i ka hoopuka'ku ia mea, no kuu makemake nui i loaa ona Alemanaka mau na oukou, i ole ai hoi oukou e hehi i ka hana mau ana i ka Alemanaka na oukou, i kela makahiki keia makahiki.
A ke aloha'ku nei au ia oukou e na makamaka, a mau aku, a ia'u hoi ka ehaeha, a me ka luhi nui o ka noho ana i keia aina malihini. Ua oki au maanei. E hoomanao. Owau no ko oukou hoaloha oiaio.
Z. P. Pou. Wailupe, Oahu, Iulai 3, 1865.
Oia no ka mea e hoike mai ana i kekahi o na mea ano nui o keia Honua, mai ha hookumu ia ana o ke ao nei, a hiki i keia la, i mea hoi e ike ia'i ; he mau mea nui kaulana no ka ka i hana ia, iloko o na tausani makahiki he nui i hala'ku nei mahope.
Na makahiki mahope mai o ka hookumu ana o ke ao nei.
Na makahiki mamua'ku o ka hiki ana mai o Iesu Kr. ka Haku.
{ Ka hana ia ana o keae nei a } 4004
{ me na mea a pau. }
2 — Ka hanau ana o Kaina. 4142
1056 — Ka hanau ana o Noa. 2948
1656 { Ka lukuia ana o ka Honua e }
{ ke Kaiakahinalii, i ke kau ia } 2348
{ Noa. } 1770 — Ka hanaia ana o Babela. 2234
{ Ka hookumu ia ana o ke Au } 1816 { puni o Aigupita, i ke kau o } 2188 { ke Alii ana o Miseraima ke }
{ keiki a Hama. } 1845 { Hookumuia ke Aupuni o Asu }2059
{ ria. }
2004 — Ka hanau ana o Aberahama. 2000
2083 { Koho ia o Aberahama e ke } 1921
{Akua. }
2094 { Hanau o Isemaela ke keiki a } 1910
{ Aberahama. } 2104 — Hanau o Isaaka. 1900 2106 { Pau i ke ahi o Sodoma a me } 1898 { Gomora. }
2204 { Ke kahakaha mua ana i na } 1800 { hua kakau olelo, na Meme } { nona kekahi kanaka akamai } { o Aigupita. } 2204 { Ua oleloia, he Kaiakahinalii } 1800 { nui ka i ka wa ia Ogaite. } 2274 { Kuai ia o Iosepa e kona poe } 1730 { hoahanau. } 2289 { Loaa mua ke ahi noloko mai } 1715 { o ka pohaku a Perameteu. }
2298 { Hele mua o Iseraela me kana } 1706 { ohana a noho ma ka aina o }
{ Aigupita. } 2315 — Make o Iseraela ma Aigupita. 1689 2369 — Make o Iosepaa kana keiki. 1635 2430 { Hanau o Aarona ke kaikuaana } 1574
{ o Mose. } 2430 { Hookumu ia ke Aupuni o Ate } 1574
{ nai e Kerope. } 2433 — Hanau o Mose. 1571
2444 { Ko mahuahua loa ana o na } 1560
{ Mamo a Iseraela i ke kau }
{ ia Panio. }
2513 { Puka ka Iseraela mailoko mai } 1491 { o Aigupita. } 2514 { Haawiia mai na Kanawai he } 1490
{ umi o ke Akua, ma ka Ma } { una o Sinai, ia Mose. }
2552 { Ko Mose kakau ana i kana } 1452 { mau Palapala. }
2557 { Make o Mose, a lilo ka hoopo } 1447
{ nopono ana o na mamo a }
{ Iseraela ia Iosua. }
2557 { Hele ka Iseraela maluna o Io } 1447 { redane, a komo i ka aina o } { Kanaana. Maraki. } 2564 { Puunaue o Iosua i ka aina o } 1440
{ Kanaana. }
2565 { Make o Iosua ka Alihikaua o } 1439
{ na mamo a ka Iseraela. }
2574 { Hana ia na Kanawai no ka ai } { na Mokupuni o Kerete, e } { Minosa. }
NU HOU MISIONARI.
Mai Namerik (Marshall Is.) mai.
Eia malalo kekahi olelo a kekahi hoahanau ma ka Ekalesia ma Ebona, e hai aku ana i kona aloha ia oukou na hoahanau o na ekalesia ma ko Hawaii Pae aina.
Ua kakau oia ma ka Papapohaku, a na'u e kakau nei ma ka pepa ma ka olelo Ebona, a me Hawaii.
Ma Namrik keia kakau ana, ua holo mai oia i ka la 27 o Dec. 1864, i huli mai no i kona mau kumu, a eia no me makou e noho nei, me ke kokua maikai i na hana a makou, ma ke ao a me na hana liilii e ae * *.
Olelo Hawaii.
" Owau kekahi kamaaina o Ebona, makemake au e haawi aku i ko'u aloha ia oukou a pau na hoahanau, a me ka poe ao, a me na kamaaina a pau o Hawaii, no ka mea, e ike oukou owau kekahi hoahanau o oukou.
Ae, ke olelo nei au he lokomaikai ke Akua Nui ia'u, no ka mea, ua kuhikuhi mai oia ia oukou ia'u. Alaila kuhikuhi mai oia ia'u ia oukou, nolaila ke hoouna aku nei au i kou aloha ia oukou. No ka mea, ua ike au iloko o ka inoa o Iesu Kristo o oukou ko'u poe hoahanau, no ka mea, ua lokomaikai mua ke Akua ia oukou. Mahope i na kamaaina o Ebona a oi aku.
E kali maanei a e kamailio mua au no kekahi mau hua olelo i maopopo iki ko lakou ano.
Mamua loa, ua hanau au ma Ebona iloko o ko'u wa kamalii (Apiri), a me ko'u wa Inona. Aole au i ike i ka olelo maikai, a iloko o ko'u wa Likao a me Jemij ike au i na olelo maikai a me ke Akua. No ka mea ike au he maikai mamua o na mea a pau, i ka lani a me ka honua, no ka me, oia wale no ke Akua. He oiaio kana olelo mamua o na mea a pau.
Ae, mamua he nui ko'u hoomana i na mea ola wale iho no, a i keia wa ua kiola au, no ka mea, ua ike au he hoopunipuni. Aloha oukou a pau. OWAU O MAKAIO, NEWA."
O ka mea nana ka olelo maluna ae, he hoahanau ia i hookomo ia ma Ebona. Julai 3, 1864, oia no me kana wahine.
Ua mareia laua e like me ke ano mau o na aina i hoomalamalama ia e ka olelo a ke Akua. Dec. 6, 1863.
Aole o laua nei wale no ka'u i mare aku ai. Hui na ohana a pau au i mare aku ai ewalu. Ke noho nei lakou nei a pau me ka malama i ke Kanawai o ka mare. Ina e malama ana lakou nei ia mea i oi aku imua o ka momi, ke ao mai nei i o'u makamaka e ka poe wale la i ka lakou mau ipu i haawi ia mai me ke aloha ole. E lilo a nei ka olelo a ka Haku i olelo mai ai i mea e hooia io ai i ko kakou lilo ana i huelo. " O ka mea mua e lilo ana i hope a o ka hope i mua." He mau hoahanau maikai laua i ka ike aku, a he ikaika no i ke ao aku i ko lakou lahui. Aole laua i hopohopo i ka maka o ka laua Alii.
Pela no kana hana ia makou e noho nei ma keia aina.
Nui ka mahalo o ka naau o ka mea e kakau nei i keia mau olelo i ka maikai o na hana, a me ka ikaika i ke ao aku. Aia ma na la Sabati a pau ana i noho pu ai me au, ikaika kana mau olelo imua o na'lii o keia aina a me na kanaka, kuhikuhi aku mau ka ke Akua olelo me ka wiwo ole.
Aole o ianei wale no, aia ma Toke a me Ebona kekahi poe like me ia.
E o'u makamaka a pau e noho la malalo iho o ko ke Akua lokomaikai. Ano ke hea ae la ka leo mai lalo ae o ka lua, ka leo i hana Berita me ka make, i ae like, me ka po, aka, ano ua iini mai nei ke Akua o kakou e hoopau i ka Berika a ka make i hana ai, a me ke kuikahi a ka po i aua ai.
E hauoli pu kakou e na hoa lulu, a me na hoa waele, oiai ke ohi nei kakou i ka hua ohaha o ka honua. Ke kahea mai nei ka Haku.
" E alawa ae ko oukou mau maka a e nana i na mahinaai, ua keokeo mai ano no ka ohi ana ;" Ioane 3 : 35.
Pehea la na mahinaai ? Ae, ua palahalaha ua nui ka wai e hauoli ka poe lulu a me ka poe ohi.
" E pomaikai auanei oukou ka poe lulu hua ma na wahi wai nui, ma kahi i hoouna ia ai ka pipi kaulua a me ka hoki ;" Isaia 32 : 30. Me ke aloha ia oukou a pau loa na hoahanau mai Hawaii a Niihau, na makua o keia lahui, a me ou hoa kauwa o na aina Pegana. Me ke aloha, na ko oukou wahi hoa. D. KAPALI.
REV. L. H. KULIKA ; ALOHA OE, a me kau wahine, a me ko ka hale o olua :
Eia makou ke hooikaika nei i ka hana a ka Haku ma keia kihapai paakiki, ke elieli nei, a ke kipulu pu nei iloko o keia mau malama, a aia no i ka Haku ka hooulu, no ka mea, oia ka ike i ka wa a me ka manawa pono o na mea a pau ; a ke hooikaika pu nei makou i ka pule me ka hana.
Ke manaolana nei ka paahana e hooikaika wiwo ole a hiki i ka wa e ike ai ua uliuli maikai ke kihapai ; alaila, o ka wa pono ia e olelo ai ua pau ka hooilo, a ua hiki mai ke kau ; a ua launa mai ka uhane o ke Akua. Alaila, e kokoke mai auanei ka wa e muo ai ka huihui a me ka wa e oo ai.
Ke manaolana nei au, aole e hoi wale mai ka olelo a ke Akua me kona kokua ole, e hoohuli mai i kekahi poe o lakou nei i poe ohua nona ; no ka mea, ke olelo mai nei ka Haku, " Ua kokoke mai ka wa e kukuli ai na kuli a pau, a e hooia'ku ai hoi na elelo, oia ke Akua."
A o ka kakou hana misionari aole ia e makehewa ma keia aina ; pela ko'u manao, no ka mea, nui no ka poe hele mai i ka pule, na'lii me na kanaka, na kamalii kane me na kaikamahine. I ka la Sabati mua o ko makou hoomaka ana i ka pule ma keia aina, ua elua haneli a oi aku ka nui o kanaka i hele mai ; a ina ia hope mai, ua mau no ko lakou akoakoa mai i ka wa pule, a ua nui ka poe o lakou i makemake e aoia ma ka Buke A., a ua haawia aku makou i na Buke A., a ua hoomaka makou e ao aku ia lakou ma ke awakea o na la Sabati a pau, o ko makou ao aku ia lakou ma na Buke A, o ko makou Kula Sabati no ia. Aole makou i hoomaka e ao aku ia lakou ma na la noa iloko o na malama elima, mai ka malama o Nov. 1864 mai a ka hapa mua o keia malama, no ka makaukau ole i ka hale, a i keia wa, ua paa ko makou hale, nolaila, ua hoomaka iho nei makou e kula iloko o na la noa, a ua nui no ka hauoli o na haumana i ke ao kula ; a owau kekahi i hauoli, no ka paanaau o na haawina i hala ihope iloko o ka Buke A, ia lakou, aole lakou i ike i ka heluhelu aku, ua paanaau wale na mea i ao ia'ku ia lakou. Aka, ua ano heluhelu nae kahi poe, aia kahi poe i ka hookui, a ma ka A kahi poe.
NO KE ANO O NA KANAKA.
I ka la 9 o Nov. 1864, haalele makou ia Ebona, a i ka la 11 ku makou i keia aina ; ano e ka manao o na kanaka ia makou, huhu lakou, a olelo mai, " Aole o lakou makemake i na mikanele : " A i ko makou ninau ana i kekahi mau alii, olelo mai lakou, he pono makou ke noho, a ua lele aku makou me na ukana a noho ma kahi hale o na Kapena o Hokuao, a i kahi la'e, oia ka Poaono, hele aku maua e hui me na'lii, elima ko lakou nui, a hooponopono no ko makou Halepule i ka la Sabati ae, ua haawi mai na'lii i kahi hale nui malaila makou kahi i pule ai.
He poe aaka na kamaaina o keia aina, a o na'lii ka oluolu, i keia wa, ua hoolilo ke Akua i ko lakou huhu i oluolu. He poe puni baka loa nae keia poe mai na makua a na keiki, a paakiki loa lakou malaila, i keia mau la, aka, e pau no ia mau mea a me na mea e ae he nui ke hana mai ka Haku iloko o ko lakou mau naau.
NO KA MEA HOOHAUNAELE.
O ka haole kuai aila a na Kapena o ka Hokuao, ka haole hoowalewale loa i na'lii me na kanaka e noho nei, a oia no hoi ka haole hoole, he mea ole ka la Sabati, a ua hana no na kanaka e like me kana kauoha ana ia lakou. O ka nui o kana mau wahine eha, a i ka la Sabati no ia e kii ai i mau wahine nana ; nui ka hana ino a keia haole. Aka, aole ia he mea kupanaha ko Satana hana hoowalewale a hoohaunaele ana, he mea ia e akaka'i ka Satana hana a me ka ke Akua, pela no hoi ko Sataka poe me ko ke Akua poe.
A pela no, ina paha e oluolu oe e kahea aku i na hoahanau aloha ma Kaumakapili me Kawaiahao, e kokua ia makou me na kamaaina o keia aina, ke kuai mai i kahi mau mea o lakou no ka omole, a i na ua pono, e hooili mai i kela ano omole keia ano omole i loaa, a ke kau aku nei au i ko'u aloha maluna o ka Ahahui Papa Hawaii.
Aohe o makou pilikia ma ka kakou hana, ma na mea kuai aku i wahi oia no makou ka hemahema, nolaila au i kauoha aku ai i pahu omole.
O ke aloha pu o ka Haku me kakou a pau. J. A. KAELEMAKULE.
Iune 26, 1865.
He Kanikau no ke emi ana o ka Lahui Hawaii.
He Kanikau aloha keia ia oe e ka Lahui Hawaii,
Ka pua rose nani o ka Pakipika nei,
I pua memele mai a mae aku,
Haalele i ka la o Haehae la e,
O oe no ka Hokuloa kakahiaka,
E kau aheahe mai ana ma ka mole olu o Lehua i ke ahiahi,
He lehua nani oe no na'lii kahiko,
Nana kupuni lani o lakou nei,
He lei heenalu hoi o ke awakea,
Ma na kapakahakai o Kanehunamoku,
Moku ka piko la, holu ka manawa,
Ke nae iki nei, kalilolilo, lele ke aho o Olepau,
Mimo palanehe ole ia i hele aku nei,
Pale na maka pau ka ike,
Nei ka pihe kumakena,
He u he aloha ia oe la — e.
Kani uina nakolo ka pihe o ka Lahui Hawaii,
Uina nakolo ke auhe o kakou e,
Pilikua waha ka opeope,
Hii ke kaumaha ma ke alo.
E uwe alala ana i ke aloha,
Helelei hiolo ka pua o ka waimaka,
Kani uina ka leo o ka hekili iluna,
I moeuhane no au i ka Lahui Hawaii,
Kani oleole mai ana ka waha o ka uila,
Kani holoholo i ke kahakai,
Kupinai ke kaha ke one o Nohili,
Ke auhee o ka Lahui Hawaii e,
He u he aloha ia oe la — e.
Ke uwe nei na misionari,
Aloha ino ka hoi ka Lahui Hawaii,
Ka lei o makou i na kau a kau,
Ka mea a makou i hoomanawanui ai i ka pilikia,
Ke hopohopo nei makou,
Ke hele nei na'lii na makaainana,
Ka poe opio, na elemakule,
Hele i ke alanui lipolipo a ka make,
Neoneo na kulanakauhale e waiho nei,
Waiho na iwi la ma na ilina,
Ma na heiau kapu o na akua kahiko,
Lilo ka milimili a makou e,
Ke haola na pea heke o ka make la lilo,
Ahuwale na iwi puniu i ka la,
E ka Lahui Hawaii e aloha oe.
He leo kupinai ka'u e lohe nei,
He leo kanikau kumakena,
No na hanehane o na ilina mai.
E uwe alala ana i ke emi o ka lahui,
A ke ike aku nei no hoi au,
He huakai nui a loihi,
Me na kahiko kanikau o ka make,
Na kane me na wahine,
He huakai hoolewa no ka Lahui Hawaii,
Ke hoolewa ia ae la e na uhane kinowailua,
Okalakala kunahihi mai la au,
Li ka io haa na kuli,
Kau ka weli ka maeele a ke aloha,
Ka hele no ka ia i maalo ae nei,
I kikaha iho nei ma na huina alanui.
Auwe ! Aloha !! Ka Lahui Hawaii !!!
Ke uwe nei ke kane 'lii, na makaainana,
I ka mea minamina o ka lahui,
I ka nana aku anoano ka aina.
Pau ka hamumu ka hauwalaau,
Pau na hana lealea o ka wa kahiko,
Mehameha ke kula aohe lele Pueo,
Pulumi ke Akua make ka Lahui,
O ka uhane o kuu lahui ka'u e-u-nei,
E u-nei me ka halialia aloha,
Aloha ka luhi ka nani o ke Aupuni,
Puni po lua ke aloha iloko o'u,
Me he kuikele 'la ia e hou nei,
E lalawe nei la i ka nui kino,
O ke kino o kuu lahui ke emi nei.
Ke hou nei i ka aoao mau o ka honua,
E kuu Lahui e, e pau loa ana-nei oe ?
He-u-he aloha ia oe la ea.
Aloha o Kamehameha nui hanau moku,
Ka mea nana i nai na moku a pau,
Pau paha auanei au mau mamo,
Na mamo Alii mai ka po mai,
Mai ka po kinikini, po manomano,
Waiho na moku no na malihini,
No na hanai o kahiki mai,
Ke kakaikahi mai nei mua,
Kawalawala mai nei hope,
He hope kaumaha ke hiki mai,
Maluna o na mea a pau,
Eia la ke anai mai nei,
Ke wela mai nei kuu houpo,
He-u-he aloha ia oe la ea,
Aloha no hoi kakou,
Na wahi kauna kanaka i koe iho nei,
I poe nana e kanikau,
Ka poe e iho ana ilalo i ka lua,
E imi ana ia Papa ma,
I loaa aku o Milu e hiolani ana,
I ke kahua walea a ko laila kini,
Kini, lehu, nalowale ka Lahui Hawaii.
Aole o lakou 'la ua hala,
Ua uhia e ka noe o Alakai,
Akahi ka hoi kau a ke aloha i ka Lahui Hawaii,
Ke hiolo lua nei na waimaka,
O ka eha no ia a ke aloha,
He-u-he aloha ia oe la ea.
D. KUHAUPIO.
Ala hou na hana o ka wa ia Kamehameha 1.
Ma ka nana ana i keia mau la e maalo nei imua o ko kakou hanauna hapauea a me na hanauna opiopio. O na kane a me na wahine, na makua me na keiki, na kupuna me na moopuna, na kamaaina me na malihini. Ma ko'u ike maoli aku, ke hoomanao iho la au i ke ala hou ana mai o kekahi mau hana o ka wa kahiko.
Eia na hana au e ike nei ka hula, ka puhenehene, ke kukini, ka lele koali.
Ekolu o keia mau hana, ua hele kanalua ole ae no ia imua o na maka o ka poe opiopio, o keia mau la e naue nei.
Oia hoi keia, ka hula, ke kukini, ka lele koali.
E kali nae au i ke kamailio no ka hula i keia manawa. E kamailio iki au no ke kukini, me ka lele koali.
O ke kukini, oia no ka holo ana o na kanaka mama elua me he ano heihei ana o na lio elua, ua nalo ole nae ka heihei maoli o na kanaka elua, koe mai nei hoi ke kukini o na lio, ua kapaia ke kukini o na lio i keia manawa, he heihei, he hana ia ua nui a ua mahuahua i keia mau la.
Ke pae mai nei no ka lohe, aia no ma Waialua e hana la i keia mau la.
Nui ka olioli o na kanaka i kela hana, piha pono ka naau i ka lealea, hookui pu mai nae paha me ka piliwaiwai ana.
Lele koali ;— Oia kekahi hana kahiko e hoala ia nei i keia mau la, i ka nana ana i kahi i ku ai na pahu lele koali i keia mau la ma Honolulu nei, ke ku nei no lakou me he mau pahu hae la o na Luna Nui o na Aupuni.
Ma k'ou ike aku, ua kupono ole ia hana, no keia mau la maamaama loa.
No ka mea, aia ma ia mau pahu laau na kaula e lewalewa ana, a ma na kaula e lewalewa ana, e noho ana he mau wahine opiopio maluna iho.
E lele ana i-o a ia nei, me ke kanikani o na leo ma na waha, me ka nana aku hoi o na lehulehu me ka maka hilahila ole.
Manao au, e aho na keiki e kinikini ana me na hua panapana ma ke alanui, mamua o na kaikamahine e lele ana iluna o ke koali.
E na makua, na kumu kula, he pono oukou ke ao aku i ka oukou mau kaikamahine mai lele koali. HONOLULU.
He inoa no Keliihanamoku.
He aloha ka la i Haehae — la,
Na pua hala aku i ke kila — la,
Ke lu ia la e ka manu — la,
Ua haena wale i ka nahele — la,
Ka nahele aku i ka Hooku — la,
Ku au nana i ka uka — la,
I ka uka aala i ka maile — la,
I lei kahiko i ke kai — la,
I ke kai aloha o Kaimu — la,
Hoomu ka wai i Punaluu — la,
He aloha ka pali i Holei — la,
I ka luna ae o Kapukapu — la,
E kapu ko kino i ka leo — la,
E-o e ka iwi i ka uka — la,
O Keliihanamoku he inoa — la.
He aloha ka luna i Haili — la,
I alawa iki aku kuu maka — la,
Mahalo i ka nani o Hilo — la,
Ko Hilo mea nui ke ala — la,
O ke kupukupu o ka nahele — la,
O ke kupaoa i ka uka — la,
Na ka moani ia i hali mai — la,
Honi ai ke kai i Paikaka — la,
Akaaka Piilani ia'u — la,
He aloha ka ihu o ka moku — la,
Nana i lawe mai na leta — la,
Ike ai na kupa Hawaii — la,
Na ilikeokeo o Mareka — la,
E-o e ka iwi i ka uka,
O Keliihanamoku he inoa — la.
He aloha ka niu Mokuola — la,
I ka holu nape mai i ke kai — la,
He kai aloha na'u Ohele — la,
Wai huihui o Wailoa — la,
Ka nuku aku o ka manu — la,
Wehiwehi ka luna i Halai — la,
I ka hoomau ia e ka ua — la,
Ko Hilo kuahiwi no ia — la,
Lai ai ke one i Punahoa — la,
Hoaloha ka wai i Waikapu — la,
Hookapu ka ua i ka nahele — la,
Ke noke mai la i ka lehua — la,
I ka lehua ae i Waiola — la,
E-o e ka iwi i ka uka — la,
O Keliihanamoku he inoa — la.
He aloha ka wai i Wailuku — la,
I ke kawa ae o Piikea — la,
I ka ulu lehua i Mokupane — la,
I ka luna ae o Puueo — la,
I ka papa holu o ka uapo — la,
E hoi ka ono i ke kaona — la,
I ka hulei a na kaa — la,
I ka hulei a na lio — la,
Nana i ka uluwehiwehi — la,
O ke pine rose onaonao — la,
He alona ka uka i Waiuli — la,
I ka hoomau ia'e e ka noe — la,
Ko Puna mea mau no ia — la,
E-o e ka iwi i ka uka — la.
O Keliihanamoku he inoa — la.
He aloha ka luna i Puuhonu — la,
Huli aku ke alo i ka hikina — la,
Mahalo i ka nani o Puna — la,
Ka waiho kahela i ka lai — la,
I ke kula o Kookoolau — la,
A-u ana Kumukahi i ke kai — la,
Elua pua i manao ai — la,
I ka papa lehua i Hopoe — la,
He aloha ka hala i Keaau — la,
A-a aku ka manao i ka uka — la.
I ka uka wale o Kapili — la,
E pili ke aloha me oe — la,
I ka lai wale o Haila — la,
E-o e ka iwi i ka uka — la,
O Keliihanamoku he inoa — la.
Haina ka inoa i lohe — la,
O Kahoohuli no he makua — la.
Na HANA HAELO.
He mau Ninau alina.
Heaha la ka mea i kakauia'i peneia (ma na poo o ko oukou kukulu manao ana ?) " E ka Nupepa Kuokoa e : Aloha oe," a i ole ia " E ke Auokoa e : Aloha oe," a pela ae, a pela aku i hala wale aku nei i au wale ka la.
Heaha la ko oukou mea i aloha ole aku ai i na Lunahooponopono ma ke poo o ko oukou mau manao ?
Owai la ke keiki Hawaii i lele ae mai ka nuu-paa a ka nuu-lewa o ka naauao, akamai, ike hohonu a aohe puu aohe kee i koe ia ia ai ole o puni-ninau ma ae paha ? Pehea la e hiki ai i ke kanaka makapo ke alakai i ka makapo ? G. WILLIE.
Lahaina, Maui, Iune 30, 1865.
LAAU LAPAAU!
AIA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE
Ma Honolulu.
J. T. GOWER, — Makawao, Maui. J. D. HAVEKOST. — Wailuku, Maui. C. H. WETMORE, — Hilo, Hawaii. J. W. SMITH, — Koloa. Kauai.
HE LAAU KAHIKO, A HE MAOPOPO NO HOI.
Laau hoopau Naio me na Koe, A DR. JAYNE.
HE NUI NA PILIKIA O KAMALII I KA Naio a me ke Koe, a pela hoi na kanaka. O ka hope oia mau mea kolo, oia ka lolo. Oia mau mea kolo hope oia ka lolo, a o ka make hoi i kekahi manawa, a nolaila ma ia mai e ae kekahi, e like me ka lepo pou, nalulu, pehu, uleule, a me na mai e ae.
O ka Laau no keia e pau ai ua mau mea ino nei.
Eia hoi kekahi. O ka laau ka pono keia i ka pau pilikia i ka wela o ka houpo: i ka ono ole i ka ai; i ka nawaliwali o ke kino, i ka mai pehu; i ka nalulu hoopailua; i ka pono ole o ka mai wahine, a me na nea like.
Penei no e inu ai i ka laau hoopaia Naio me na Koe.
Ina no kamalii, e haawi aku i hookahi kupakolu o ka paua ki, i ka manawa hookahi no ke keiki malalo iho o ka makahiki hookahi. Mai ka makahiki hookahi a hiki i na makahiki eono, elua hapakolu o ka puna ka pono. Mailaila'e a i na makahiki eono, hookahi no puna okoa ka pono, a mailaila aku a i ka na kanaka makua, e hanai i elua, a i ekolu paha puna i ka wa hookahi. I ka wa e inu ai, e hui i ka laau me ka pa ka o ka wai maoli. Oia hoi, ina hookahi ka puna laau, alaila, e huiia me na puna wai maoli eha; a pela no e inu ai ma ke kakahiaka, awakea a me ke ahiahi. Aka, i nui ka pilikia, alaila, pono oe elima inu ani i ka la, penei; kakahiaka, kiekie ka la, awakea, auwi ka la, ahiahi.
E inu mamua o ka ai ana, aole kokoke mahope iho.
Laau hoopaa Hi a Dr. Jayne,
JAYNE'S CARMINATIVE BALSAM.
He laau maikai a oluolu hoi kela no ka Hi, ka Nahu, Nalulu. Wela o ka Houpo, Haoa, Huapailua wale, Luai, Luai moku. ono olo i ka ai, Nahu me ka awe no hoi o na keiki uuku, a me na mai like he nui.
Emo ole ka oluolu o ua mau mai nei i keia hana.
Penei e inu ai, i ka inu ana hookahi. Ina he keiki akahi hiki i ka iwakalua ka pono.
Ina he keiki mai na malama eono a hiki i na malama ewalu, he hapalua puna ki ka pono. Mai ka makahiki hookahi a hiki i elua, e inu no ia i puna ki okoa. Mai ka hiku a akaa a i ka walu o ka makahiki, elua puna ka pono, a no kanaka makua, he puna nui ka e inu ia i ka manawa hookahi.
A inu ea, e hui me ka wai maoli uuku. (a like a like me ka wai me ka laau,) a pela e inua ae ai. Ekolu, eha, elima paha inu ana i ka la hookahi, e like me ka nui o ka pilikia.
I akaka nae. Ina he nui ka wela, a ina ua kumu kekahi ai pono ole iloko o ka opu, e aho e moni e mamua i mau hua'ale Ola. a i ole, e inu i wahi paakai, a i wahi aila paha, i kumu e ka mea ino oloko, alaila e inu i keia laau hoopaa hi.
Ina e luai ka mea mai, mahope o ka inu ana i ka Laau, a pau a i ka luaiia, e hanai hoi aku no e like me mamua; a pela no a pinepine, a oluolu hoi ko loko, a waiho malie no hoi ka laau ma ka opu.
Aohe a makou mea e noi aku ai i ka ka hui uku hookahi wale no o ke kauoha aku ia lakou e HOAO PONO i na Laau Kunu a Kauka Jayne, i hoike aku ai i ke oia o na mea a pau i hoakakaia oa kana mau laau. Ua hooia, a e hiki ana no ke hooia i ka mai KUNU, NAHU, a me ke ANU, a me na mai e ae no hoi he mai wale ; a o na mai Hukii no ho i ola nui, na mai i ola ole i na laau e ae. E aho e hoao oukou o ka poe i mai la.
HE KUHA KOKO ANEI KOU?
HE KUNU ANEI KOU?
HE EHA ANEI KOU KANIA-I?
HE KUNU UMII ANEI KOU me ka NAE?
AOLE ANEI HE KUNU OO OU ? AOLE ANEI OU MAI KUNU? AOLE ANEI OU MAI NAENAE? AOLE ANEI OU EHA MA KA umauma? AOLE ANEI OU KUNU KALILI? AOLE ANEI OU HU MA KA iwiaoao?
A ina ua loaa ia oe ia mau mai, alaila, e ike oe i ke ola o ka LAAU KUNU a Kauka Jayne.
NA MAI HOOPAILUA.
MAI o ke Ake!
Mai Nalulu a me ka mai Dyspepsia.
(O ka nawaliwali o ka puu hoowali ai, iloko o ko kakou mau waihona ai.)
He pono ke ai koke i ka laau a Huaale Ola a Kauka Jayne. he laau oluolu, a he ola no hoi. Aohe ae ke mai i nele ka makekemake i na laau hoonaha ; a mai nui no hoi ka poe e ola ana, me ka oluolu no hoi, ina e hoomaopopoia, a e inu ia no hoi ua mau laau la. Aole no e oluolu pono kekahi mea, oiai e inoino ana oloko o kona kino ; a ua ulu nui ae no hoi ka mai, a i kekahi manawa ua make no, a ina e malama pono ia a e inu hoi i na Huaale Naha, alaila, ola no. No ka hooiaio ia ana mai o keia mau mea, nolaila, ke hoolaha ia aku nei ka Huaale Ola a Dr. Jayne.
Me ka hiki ke hoola'ku i ka maikai, a na ka hoao ana i hoike maopopo mai i ka oi o ke ola o keia laau mamua o na laau e ae, a me ka maikai no hoi o ka inu ana, a me ke ola maoli no hoi. A ina no e inu ana ia laau, aole no he mau mea i hookapuia, oia ka ai ana a me ka inu ana. Aole e ino ke waiho loihi, no
ka mea, ua hanaia no a maikai loa. A ina e inu ia ua hikiwawe loa ka hehee iloko o ka puu waiho ai. Ma ka inu ana ma ka haawina liilii, he maikai loa no ka naha ana, a he oluolu no hoi, a me ka holoi pau i ke ino oloko o ka opu.
DISIPEPESIA.
(Oia ka mai ono ole o ka ai i kekahi manawa, a me ka hoowali pono ole ia hoi o ka ai iloko o ka puu moni ai.) O keia Huaale Hoola a Kauka Jayne, he maikai loa no ka hooikaika ana ia mau oihana o ko kakou mau kino. Ina ua loihi loa ka mai ana, alaila, e hikiwawe ke ola ke inu pu ia ka Huaale me ka Laau Hoomaemae Koko a hoopau KAIO me na KOE A Kauka JAYNE, e like me ka mea i kuhikuhiia mawaho o ka wahi o ka laau.
NO NA MAI MA KE AKE, MAI LENA,
MAI MA KA OPU HANAWAI, NA MAI WELA, KA HAALULU,
KA MAI O KA ILI, KOKO INO,
MAI NALULU,
PAA O KA LEPO, MAI KUNA,
MAI WAHINE, a me ka MAI HOOPAILUA.
Ua maopopo loa ke OLA o keia mau HUAALE. A o ka mea wale no i koe i ka lehulehu o ka hoao pono ia mau hua. A he maikai no hoi na laau a Kauka Jayne, no ka hoola ana i na mai PUHA, ALAALA, KAOKAO, PUUPUU, PEHU, KUNAKUNA, Hanene, Lolo, na mai wahine, a me na mai e ae, no ke KOKO a inoino mai no i kana LAAU HOOMAEMAE KOKO.
162-1y