Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 29, 22 July 1865 — Ka Moolelo o Kolumehusa. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Kolumehusa.

HELU 2. Ka holo mua ana o Kolumebusa ma ka Moana Atelanika. 1 ka manawa i hoomakaukau ai e. holo, aole ia i elemakule loa, he kanalima kumaiwa wale no ona mau makahiki, a e mau ana oo kona ano opiopio. He kanaha ka nui o kona mau makahiki i holo ai oia ma ke kai, a ua aneane iwakalua makahiki o kona noonoo ana no keia holo ana ona. O kona la i haalele ai ia Sepania, he lahaakeiloa ia nona,a ua pii ae ke ana kaumalie o kona puuwai a ke dekele hope loa oka olioli. Ua holo aku kona wahi au moku uuku ma Palosa akq ma Sepania i ke kakahiaka 0 ka la 13 o Augate, makahiki 1492. Ma ke Komohana Hema ko lakou holo ana, a hiki lakou i ka Pae Aina Keneri (Canary), a malailaila aku, holo pololei aku ]a ia ma ke komohana. He mau la ino wale no keia a lakou i holo ai, a he kanaono o lakou mau la o ka holo nna hiki i Inia Komohana. E noonoo mua kakou a e nana hoi i ka manao o Kolumebusa me kona poe kanaka iloko o keia holo loihi ana, oiai he mau wahi moku nuku a nawaliwali ko lakou, kupono ole ke hoohalike mai me na moku o keia mau la; a e hoomanao no hoi kakou e komo ana lakou iloko o ke kai makamaka ole a i kamaaina ole hoi, a ua maopoopo waie no ia ē loaa hia ia ana lakou e na pilikia he nui wale. la lakotre holo ana ma ko lakou alanui i ike ole ia mamua, mahope iho o ko lakou haaleleana i ka Pae Aina Kenere, a ia lakou 1 nana aku ai i ka lani me ka moana kuhoho, me he mea la ua ano e ka nanaina o ka aina, ua ano malihini ke aouli, na hoku, ke ano o ka wai, a he mea hoomakaukau loa ia ī na malihini. Pela no ka niau o ke panana, he mea mau ke kuhi pololei i ka hoku welau, a ia manawa hoi, me he mea la ua ilihia i kekahi mea ano-e no ka mea, ma ke Komohana-Akau kahi i kuhi ai me ka haalulu. Na keia mea i hoolauwili ka poe holo moku,aka mahope mai, kokolo mai la ke ea oluolu, ke ala hui-hui o na mea kanu i laweia mai e ka makani kolonahe mai kekahi aina mai e lana ana maluna o ke kai; ia manawa hookahi no hoi i puia ai ke ea i ke ala onaona a ua ike ia aku no hoi na manu e hookikakaha mai ana. Ia monawa no, hoea hou mai la kekahi mes ano e, ua uhiia ke kai i na mea kanu me he mea 'la e aiai mai ana i na moku. la manawa hookahi no, o ka makani kamaaina i pa mau mal ai mai kona wahi i pa mau mai ai no na malama he nui wale, ka mea hoi akeia poe makaikai i lohe mua ole ai, na ia mea lakou i lawe aku ma ke ala e lawe ana mai ko lakou home aku. Ua pupule pinepine na luina no ko lakou makau, aka, ia manawa, ua hoololi ia ae ua manao makau la o lakou, akahi noa hoolohe pono mai i na kauoha. Ua manao iho lakou ua hiki aku lakou i ka welau loa o ka honua nei, a ina aole lakou e hoi koke i ko lakou home, aole loa lakou e ike i ko lakou one hanau. He Kapena kahiko o Kolumebusa, a ua maa i ka hele ana o ke kai, a nana no hoi i hoomalielie iho ka pioo a me ka makau o kona poe luina. Aka i keia manawa ua ulu ae ko lakou inaina a lilo ae i mea mahuahua loa me ko lakou manao e kimopo mai iaia, a e kue mai, a ua hoomanawanui aku no nae ia i ka imi ana i kumu'e oluolu mai ai lakou, o kipi io mai. Aka me he mea'la i paia ae ko lakou maJ«a, ike maopopo aku la lakou i na hoailona 0 ka aina, a akahi no a akakuu mai ko lakou manao huhu, a holo aku lano lakou ma ia ala hookahi no. Mahope mai, ma ka la 11 o Okatoba, ike poliuliu aku lalakou i kekahi aina, a i ka la 12 mai, kaalo ana lakou nei mawaho o kekahi nina uliuli maikai. O ka aina'keia i kapaia e ko laila poe o Guanahani kekahi mokupuni o ka Pae Aina aka, a ua kapa aku o Kolumebusa 1 ua aina la o Sana Salavadora Salvador). He aina nui no, a he kanaka no ko laila. I ka manawa i pae aku ai o Kolumebusa i uka kukuli iho la ia i ka honua hou, a ia manawa hookahi no, hoonani aku la la i ke Akua, i kona mea nana i kokua mai. O kona poe kanaka, ka poe hoi i hoomanawanui ole iho, a i hehena hoi ia lakou i holo ai, puuluulu mai la lakou a poai puni ae la iaia me ke noi mai e kalanku ia lakou. O nu kanaka o ua mokupuni la, he poe ili ulaula me na lauoho eleele loloa. Aole o lakou kapa, aole umiumi, a mai ia lahui mai ka laha ana o ka Ilikini. Ua akoakoa nui ae lakou a puni ka poe Sepania me ka pioo a liloiho la i mea makaikai na lakou, Aka, ua oi loa aku ko lakou makemake i na moku me ko lakou kapa aku he mau holoholona nunui; a i ka wa i kiia mai ai o ka. pu, manao iho la lakou he mau enekini mahu rae na maka ahi, a me na leo hekili. Mahope o ko Kolumebusa kilohi ana iho ī

ua mokupuni la; holo aku la ia ma kekahi wahi e aku ana i manao ai e holo. Ika la 7 o Novemaba, loaa iaia o Kuba; a mahope mai o Sana Dominigo (St. Dominigo). O na aina wale. iho la no ia i loaa iaia i kona holo mua ana. Ua manao iho la o Kolumebusa, o kekahi mau mokupuni ia o ka pae aina o Inia, nolailn, kapa aku la ia o Inia Komohana, a hoi aku ia i Sepania i ka la 14 o lanuari. makahiki 1843.

la lakou e huli hoi nua, halawai ihola lakou me na ino weliweli launa ole, a aneane lakou e komo maoli aku iloko oka make. la lakou iloko o ia pilikia nui, kakau īho la o Kolumebusa i wahi mooleio pokole no kona holo ana ma kekahi wahi palapala me ka wahi ia i ka wepa a paa a hookomo ihola iloko o ka pahu a kioiaaku ia iloko oke kai, no kona manao ina lakou e pau i ka make a nalowale na mea a pau, alaila, o keia palapala ana i kiola ai ka mea nana e hoike aku i ka honua nei ua loaa īaia kana mea i manao ai, oia hoi na aina i loaa ai iaia. Aka, ua aloha mai ka Mea Mana Loa ia lakou, a nana lakou i pailata aku a hiki i Sepania, mahope iho o na la he kanahiku o ko lakou holoana. Aoleipau.