Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 36, 9 September 1865 — Page 2

Page PDF (1.52 MB)

This text was transcribed by:  Kanaipono
This work is dedicated to:  Abbie Reed

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Moolelo o Heneri Opukahaia. Helu 1.

 

Kona Wahi Moolelo Mamua o kona hiki ana i America.

 He kanaka o Heneri Opukahaia no Hawaii ka mokupuni kaulana a laukena ka hoi o ka pae aina Hawaii. Ua hanau ia i ika makahiki 1792. He mau makaainana kona mau makua; aka ua pili nae kona makuahine i ka ohana o na’lii. O kona inoa o Kumuola; a o ka inoa o kona makuakane aole i maopopo.  I ka wa i hiki aku ai o ko Opukahaia mau makahiki i ka umi a umikumalua paha, pepehiia kona mau makua mamua pono o kona mau maka. Elua wale no laua o kona ohana i ola, oia a me kona wahi muli loa nona na malama ekolu. Ua manao lanai ia e hoola i kona wahi pokii a kau ae la ma kona kua, a holo aku’la mai ka enemi aku; aka, ua loaa aku no ia i ka poe i alualu aku, a pepehi mainoino o’ia wahi ua kakau ia ma kekahi buke e aku e Opukahaia.

            I kekahi la us hoopaapaa iho kekahi mau aoao no ka palena o ka aina. Ua halawi iho ka poe kaua, aia wa i luku aku ai luku mai. O ka aoao o ka makuakane o Opukahaia, ua hoopioa, a auhee nui aku. Mahope iho o ka hooauhee ana aku a ka aoao lanakila ia lako i mai ke kula aku, huli aela lakou a luku aku la i ko laila mau kauhale me na ohana o ka poe i auhee aku; eia nae ua kukala e eia aku ka hoe nana aku. Hopu iho la ka makuakane i kana wahine a me kana mau keikei elua a holo aku la i ke kuahiwi. Malaila kona wahi i pee ai no na la he nui wale me kona ohana iloko o ke ana. Aka, mahope iho, no ka nui loa o ko lakou makewai hele aku la lakou i kekahi wai mapuna malaila koke alu. Malaila ko lakou wahi i hoohikilele ia ai i ka hoea ana mai o ka enemi, oiai lakou e hoopau ana i ko lakou makewai. Ia manawa ua holo koke aku ka makuahine, aka, iaia e holo ana, uwe aku la kana wahine a me kana mau keiki nolaila aloha mai la ia ia lakou a hoi hou mai la ia ia lakou a hoi hou mai la.  I kona manawa i ike mai ai ua kokoke aku ka enemi, holo hou aku la ia; a i ka ike ana hoi o ka enemi i ke aloha o ka makuakane i kona ohana, hopu hou iho la lakou i kana wahine a me kana mai keiki a pepehi iho la ia lakou me ka hoowalewale aku ia ia aole ia e holo hou. A no ka hiki ole iaia ke hoomanawanui i ka uwe kumakena mai a kona ohana, holo hou mai la ia a hopuia e ka poe enemi, a okioki ia iho la oia me kana wahine a liilii loa. i ka wa a ka poe enemi e okioki ana ia laua, lakou aku la o Opukahaia i kona wahi pokii a haawe aela me kona manao e holo i pakele, no ka mea, ia aneane umikumalua ka nui o kona mau makahiki ia manawa. Aka ua koke ia aku no ia a loaa no, a hou ia kona wahi pokii i ka ihe iaia e haawe ana. Eia nae ua hoola ia no oia no ka mea, aole ia i uuku loa e hiki ai ai la iaia ke hooluhi aku, aole no hoi i kanaka makua ia e hiki ai la iaia ke hakaka aku.”

            I keia manawa, aia o Opukahaia i loko o na lima o ka enemi, he pion a lakou; a ua hoihoi ia aku ia ma ka hale o ke kanaka nana i pepehi kona mau makua. Me ia kona wahi i noho ai a hiki i kona wa i loaa ai i ke kaikaina o kona makuakane a nana hoi i noi aku i kona mea nana e malama ana, a ua ae ia mai oia e hoimeia. Ia wa ua hoihoiia aku ia me kona ohana, a malamaia oia e like me kana keiki pono i loa. O ke kaikaina o kona makuakane, he kahuna, a o kona kulana ia manawa, he kulana kiekie, he Kahuna Nui no ka mokupuni. O kona manao o kea o ia Opukahaia ia oihana hookah. Ua ao aku ia iaia i na pule loihi me ka hoomaamaa aku iaia ma ka pule pinepine ana i ua mau pule la i na la a pau iloko o ka Luakini o ke akua kii. i kahi Manawa, ua hoomaka iho ia i ka pule ana ola; ka i kekahi Manawa i ka po a ao. O kekahi oia mau pule ua hoopuka pinepine ae ia i mea e hoolealea aku ai i kona mau hoaloha mahope iho o kona hiki ana aku i Amerika. Ua pili ia mau pule i kea no o ka makani, i ka pomaikai o ke Aupuni, a me kona kue ole ia mai e na enemi, a o ka oi aku nae, o ke ola a me ka noho olioli ana o ke Alii.

            Ua noho iho o Opukahaia me na makuakane kahuna nei ona ma ka laua oihana hookah a hiki wale i kona wa i halele ai i kona one hanau a holo aku i ka aina e. Malaila kona wahi i manao lana ai e imi i ka hauoli o ka make ana o kona mau makua i laweia aku ai mai ona aku, a hiki ole hoi ikekeaho waiwai o kona aina hanau ke pani iho.

            No kona holo ana i America, a me kona hookipa ia ana e ia aupuni, loaa no ia moolelo ma kana mea i kakau ai he mau makahiki mamua o kona make ana. O keia wahi moolelo, i ka poe e helihelu mai ana, aole paha e ole ko lakou makemake me ke aloha pu iho i ka hua i loaa iho i ke kanaka opipio hoomanakii. E paiia ana no ia mau mea, he uuku loa kahi mea i hoololiloli ia. O kona mau manao a mea kana olelo. Aole e hoopoina ia, aka, e malama ia no. Ua kakau is keia moolelo mai ka manawai mai i make ai o kona mau makua.

(Aole i pau.)

 

Ka Nupepa Kuoloa

Honolulu, Sepatemaba 9, 1865

            I na Makamaka o ke Keena Kuokoa.

 Ua oki e kela palapala a’u me ka hoike ole aku i na mea hou a’u i ike ai ma Waihe me Waiehu o Maui nei. Ma Waihee au kahi i moe ai hookah po. He mala konui loa keia. A ma ke ano nui wale no ka hana ia ana o ke ko paa ma ia wahi. Oia kamaaina no o kakou ma Honolulu, o Lui, non aka hale kuai papa me na mea kamana, ka ona o keia mala-ko nui.

            I mea e maopoopo ai ia oukou kea no nui o keia mala-ko, e jai aku au i kekahi  mau mea e pili ana. O Lui laua o Hulipahu ka i komo pu iloko o Waihee. Aole nae i liulliu, a kuai ia e Lui ko Hulipahu mahele iloko o ia waiwai. A pau ia, hao ae la o Lui ia Waiehu a lilo ana ia Lui, ua hoohui ia na aina elua, o Waiehu me Waihee, i mala ko hookah. Aole hoi o kana mai ka nui o keia mala! O Samuela Alekanedero ka luna nui o ia mala-ko, a he mau luna e ae kekahi malalo iho ona. Elua haneri ka nui o na paahana i hoolimalima ia. He eha kaukani dal aka ilio i kela mahina keia mahina no ka uku o ka poe ku makahiki me na mea @ Moi ko lakou hoomaka ana e wili i ke ko i keia kikina, oia hoi ka malama o Maraki, a hiki i keia wa, he ehiku haneri tona ko-paa i hanaia, a ke hana ia nei i keia wa he ehiku tona i ka la hookahi.  Aia ma Waihee ka hale wili ko  Hookahi haneri me kanalima kapuai ka laula---Hookahi haneri a keu kapuai ke kiekie o ka pukauahi. Maloko o ia hale hookahi na hana a pau e pili ana i ka hana ko, ka wili ana o ke ko maoli, ka hoolapalapa ana i ka wai ko iloko o na ipuhao, ka hoomaalili ana i ke ko i moa, ka hoomaloo ana, me ka hahao ana i ke ko-paa iloko o na pahu no ka poe kalepa. Mahope o ka mo-a ana o ka wai-ko, mai ka wa i hooko moia ia iloko o ka pahu no ke kuai ana, he unikumamalima wale no minute. O Niukukahi ka inoa o ke awa ku moku o Waihee, aole nae he maikai ke awa, a ke laweia nei kekahi o na ukana i kabului e kepa ai. O Neki ka ka moku e ku pinepine nei ma Niukukahi. He pono ke kapaia ka inoa o keia mala ko nui o Holokahana.

            He mau mala ko e ae kekahi o Maui nei, ma Makawao na Mika Peka, a na Kapena Hopena. Aia ma kalanikahua i Haiku kekahi, aole nae lakou e wili ana i keia wa. Ke wili neu ke ko ma ka mala a Mika Peka. O ke keiki a’u i hoike aku ai ia oukou ma kekahi palapala mua, i pepe i ka wili ko ma Waikapu, ua maikai ae kona eha, a i ka nana’ku e ola ana. Ua okiia nae kona lima malalo iho o ka poohiwi. Ua pakele mahunehene oia, ua lilo loa kekahi hapa o kona lima hema, a o ka hapa i koa, ua palahe pu ka io me ka iwi, a i ka nana ana o ke kauka, ua manao oia he pono ke oki. Na kahi Kauka o Wailuku i oki. He kauka hou  mai nei keia, he kanaka makaukau no nae; a ua pomaikai na kanaka o keia wahi i kona noho ana iwaena o lakou.

            I ka Poalua o ka pule i hala iho nei, ua pii au me kekahi poe maluna o ka piko o Haleakala. He umikumamakahi ko makou nui o ka pii ana, a hookahi po o makou i moe ai ma ka mauna. i ke kakahiaka nui o ka Poakolu hiki makou iluna, a ike makou i ka lua nui. Hoea mai la na kuahiwi uliuli o Hawaii, o Maunakea, Maunaloa me Hualalai, he nani maoli ke nana aku, me he mea la he uni wale no mile ke kaawale aku. I ko’u ike mua ana, ua makaukau au e hipahipa huro no na mauna o Hawaii. Piha loa ae la au i na mauna o ano-e, aole hiki ke hai aku. Ku mai la o Maunakea me Maunaloa, me he mau Moi la no ka Moana Pakipika. O na ao keokeo malalo iho o ka hapalua o na kuahiwi, me he kaei alii la ma ka puhaka i hana ia noloko o ka hulu hipa keokeo loa! Kamahao ka nani o keia mai kuahiwi ke nana ia aku mai luna o Haleakala!

            He wahi makaikai nui i aka piko o keia mauna nui o Maui e na malihini me na kamaaina. Mamua aku nei ua pii kekahi poe mamua, a ua ike makou i kahi a lakou i hoomoana ai. He mau la mamua iki o makou ka pii ana o Kahale ma o Wailuku. Ua lea ia makou iloko o ke an aka palapala a Kahale, e hai ana i ka hiki maikai ana’ku o kona huakai ma ke alanui a lakou i hoi ai. He wahi kaulana loa o Haleakala, a he makepono ka luhi me ka lilo i ka hele ana e ike. Ua ana ia e kekahi mea o ko makou huaki ka loa o ke alanui. Mai luna o ka mauna a hiki ilalo i ka Luakini ma Makawao he uni mile.

            Ua aumoe a ke pa nei ke kehau anuanu o Haleakala; e pulou au i ko’u wahi kappa a e moe iho. E aloha auanei oukou. Ma ka mahalo.   H. H. P., Maui Hikina, Sept. 9, 1865.

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

            Ahahui Euanelio o ka Mokupuni Oahu. Ua hoopaneeia ka halawai o ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu nei; aia i ka la 10 o Okatoba ma Waianae.

A. Kaoliko, Kakauolelo.

            O Ia Ma Ewa. O ka hana nui o na Fatuhiva e noho mai nei ma Ewa o ke o in. Ua Akamai loa lakou ma ia hana, aole e hala ka ia ke hou iho

            Ke kii o ko kakou Moi Kamehameha V. Ua ike iho makou i ke kii o ko kakou Moi ma ka hale kukdala o Severance. Na kuaku a i pena, a e luluia ana, elua dala ke kuleana.

            Hula Ma Lahaina. Ua palapala mai nei o Kalaaukumuole o Lahaina ia makou, e hai mai ana ia i ka ulu nui ana o ka hula ma Lahina. Ke kapeku nei ia i kona huelo ma ia kihapai maikai.

            No Na Kula Maoli: Ua lohe wale mai nei makou elua no la kula o ka hebedoma o na kula mai Ewa a hiki i Waialua, no ka nele ka o ka wahona dala o ke Aupuni i ke dala, ua hele mai nei ka a ku piki mola. No ke aha keia?

            No Mika Bele o Wailuku. i kela mau pule aku nei, ua hoi mai o Mika Bele o Wailuku, Maui, Ua onawaliwali nae ia; aole nae o makou manao e kaumaha nae ia; aole nae o makou manao e kaumaha loa ana ia.

            Manienie Loloa. Ua ike hou iho nei makou i ka manienie i oi ae ka loloa mamua o ka mauu o kahi o Makale, aia no ma kahi o Lewis, ka haole kupa ma Pawaa. He keu no o pawaa o kahi mauu loloa.

            Na Kii Hou. Ina oukou e naue ae ma ka Hale Pai Kii o Weed ma, e ike no oukou i na kii o na mala-ko o Maui a me ka mauna o Haleakala a me ke kii o ka Halekula Alii ma Kahehuna, me na haumana; a me kekahi mau kii e iho. He keu ka nani.

            Na keiki Hawaii. i kela Poaono aku nei, ua holo aku ke keiki a Mi. Koana a me Laimana o Hilo i America, maluna o ka moku kialua Kentucky. I holo aku nei laua i ke kula hana lima.

            Na Buke Huinahelu. Ua pau iho nei ke paiia ana o na buke Huinahelu, a eia ke humuhumia nei. Aole paha e liuliu e paa koke no, a e loaa no ma ka Hale Aupuni ma ke keena o ka Oihana naauao.

            Kula Holomoku. Ua hoomaka Iho nei ke kula Holomoku i ka Poakahi iho nei. O ku-aku-a ke kumu. Aia Lakou ma ka Halekula o W.N Pualewa e kula nei.

            No ka Meli. Ua iki iho makou ua nui launa ole na meli o ko kakou mau awawa nai. Ma Kalihi, uanui na meli iloko o na puha laau, a ua loaa no ka hone, a ua ono no hoi e like me ko Kona e laweia mai nei ianei. He mau meli hihiu nae keia.

            Laweia E Ka Make. i ka poi hi nei o ka Poaakolu, make o Stapenhorst (ka haole olele-e opunui_ i inu hewa i ka laau make. Ua kuhihewa ia, oia ka laau inu maloko, aia ka auanei o ka laau hamo mawaho.

            Poino No Ke Kolohe. i kela Poaono aku nei, aia hoi e holo ana ke kaa o Kapena Kopena mawaho iho o ka Nekina, ua puiwa na lio a hina kekahi lio ilalo. Ua loaa iho ka poino i keia haole no kona uhauha, a ua ike mauia no kona ano e ka poe i ike iaia.

            Na Buke Ai O Ka La. Ua pau iho nein a buke Ai o ka La i ke paiia a ke humuhumuia nei. Elua tausani ka nui, a he 14 aoao o ka buke hookah. No na Kula Sabati keia buke, a e makaukau koke ana no ma keia mau la iho.

            Luna Hooiaio Palapala. Ua makaukau o J.H. Peti keiki a Kapena Peti ka mea e holoholo nei maluna o na moku leta o kakou, e hana no kahi uku oluolu loa, a e kokua i kona mau makamaka Hawaii ma ka Hooiaio ana i na palapala o kela ano keia ano. Aia kona Keena Hana ma ka Hale Baneko o Bihopa ma.

            Ka Lunakanawai Kiekie. Ua holo aku nei ka Lunakanawai Kiekie i Hawaii maluna o ka mokuahi Kilauea. i holo aku nei ia no ke kau Jiure ma Hilo, Hawaii, o ka la 19, me ka Aha Kaapuni ma Waimea, e hoomaka ana i ka la 5 o keia malama.

            Ke kii o Linekona A Me Wasinetona, Ua ike iho nei makou i ke kii o Linekona a me Wasinetone, O Wasinetona ae maluna me ka lei e paa ana ma kona lima, a e hoolei iho ana ia Linekona. I ka nana’ku ua nani maoli io no, me he mea la he mau anela.

            Koena A Ka Moku Kenadoa. I ka Poaha iho nei ua ku mai elua moku mai Kapalakiko mai, a maluna mai o laua na kanaka Hawaii i hoi mai nei, oia hoi ka poe pio ke koena a ke Kenadoa. He 25 i hoi mai nei maluna o ka moku Polynesian a he 20 ma ka moku Artic. Ua lohe mai nei makou ua hookipa maikaiia lakou e Pake, Keiki a Limaikaika. Pela no paha ka pilina Hawaii.

            Hauoli Ka Manao ke ko io: i ke Sabati i aui kunewa ae nei, ua poha ae na leo liilii main a haumana kula Sabati ae o Kawaiahao, aole lakou e hoohiki wahahee maia hope aku, ma ka ninau ana a ke kahu oia kula, aole hoi pela na leo o kahi poe o ke kaona nei e hoohiki ino ana, he magani he lepo a pela wale aku. E ala! E na haumana o Kawaiahao a e holo imua e hopu i ka he kau o ka lanakila. Mai hoohiki io iki, a hoohiki wahahee hoi.

            Uhauha Koke No.  I ka Poalua iho nei, ua ike iho makou i kekahi o na pio a ke Kenadoa e uhauha ana i an wahi dala uuku i loaa iaia ma kona kepa ana iho nei e holo i ka aina lepo manu. Ua inu iho ia a ona, a hele aku la e kapapa hele i ko hai kuleaa, a ia wa ua miki mai ke owau no ka hemahema, a o ka poohu koke iho la noia o ka lae i ke Kanawai.

            Ka Hana Kupanaha A Na Luna helu o Puna Hawaii. Ua kakau mai nei o J. W. Heleloa o Hilo ia makou i ka auhau kupono ole ka o ko laila Luna Helu; ua auhau ia ka kekahi lio opiopio ona. Aole no hoi oia wale, aka, o ka mahaoi kekahi o kekahi poe e aku i ka hai i kona mau waiwai i na Luna Helu. Eia kekahi, o ka hooi wale aku o ka Luna Helu i ka auhau, Ina ka e hooponopono mai ka mea hooholona, o ka eha koke aku la no ia. Pela ka makou mea i lohe mai nei, aka, alia nae makou e hooiaio aku, oiai aole makou i lohe i ka lakou la.

            Haunaele Ma Ulakoheo. i ke ahiahi Poaono iho nei, he haunaele hoopaapaa kai ikeia ma Ulakoheo mawaena o kekahi mea kuai-bipi a me ka mea dala. Aole no hoi o Laua wale no, aka ua lele mai kekahi kanaka ano hookiekie me kona manao o e kui i ka mea daka, aka, iaia e hoomakaukau ana e kui, lohe aku la au i ka leo o kekahi kanaka nui puipui e ku ana ma ko’u aoao, “Ina oe e kui, hoolele keia poka mahhu maluna ou. Hilahila ole hoi kela wahi kanaka, “ ia wa, unuunu ae la ia i kona lole iluna, e ake ana ia e kui i ua kanaka la, ina ia i ike ua kui io oia, aka, aole nae ia i kui no ka pau e ana.

            Holo Ka Hana Ma Onomea. Ua poloaiia mai nei makou e J.W. Kahumokuu o Ono mea, i ka holo o ka hana ma Onomea, Oia hoi ka mahiai ana i na eka ko he 12 ka nui i ka la hookah. Pela no hoi ka poe oki ko, e au ana na eka elua i ka la hookah. O ka hale puhi-ko, he 11 ipuhao hoomo-a ko, a eono misini hoomaloo ko. O ka inoa o na kanaka malalaila, he poe lopa, oia ka poe mai pili mau a me ka poe hele i ka hana a pee i ke amaumau. O ka inoa o ka poe mai hoopunipuni, he pili moena, a he o-u ko ka poe ikaika i ka hana, he pakawai.

            Nu Hou No Aukina o Onomea. Ma ke kakau ana mai nei o L. Noholoa o Onomea, Hilo ia makou, ua ike iho makou i ka hoi ana’ku o Aukina mai Honolulu nei aku a kui Kawaihae, a pii a moe ma Waimea, a i kea o ana’e, hele aku la ia me kona mau hoahele a nalowale iho la ke alanui i ka noe. Eia nae, ua moe no lakou ma ke kuahiwi me ka ai ole i ka ai a ao ia po, a hoi hou laua i Waimea. O na wahi kanaka keia hele no laua i ka laua hele a hoi hou no hoi laua i Waimea.

He Leo Mai Ka Po Mai. Ua halawai iho makou me ke Au Okoa o ka Poakahi iho nei, a ua ike iho makou i ka manao nona ke poo. “Ke kauoha hou mai nei, “ e pane mai ana ia makou no ko makou koi ana’ku i ko makou mau makamaka e hoihoi aloha mai i ka Helu 32, oiai ua nele makou. Ma ko makou alawa ana iho, me he mea la, ua hele ka mea nona ia manao i Kuahewa. He mea maopopo ina aole i aloha kekahi kanaka i kona hoalauna, aole no ia i aloha iaia iho. Ina aole i komo ke aloha iloko ona, e pono no iaia ke aua i kana, malia paha o kona manao wale no ia, aoe o ko ka lehulehu.

            Ke manao neu paha ia o kona lea kaka-na awakua ke kumu e emi ai o ke aloha, ka mea i kanuia iloko o ko Hawaii nei mau kupa, me he mea la, ua hanauia oia ma Uta ka aina o na Meremona, aole ma Hawaii nei.

            Kulanui o Punahou. Ua hoomaka iho nei ke Kulanui o Punahou i ka Poakolu iho nei. I ka Poalua aku, ua ninanainauia na haumana hou. Ua hauoli iho makou i ko makou ike ana iho ke hooikaika nein a keiki i haalele iho i ke kula o Kahehuna, a eia laua i ka panepoo o na kula ma Hawaii nei, kahi i huiou ai me ko laua mau makamaka opiopio i komo e aku mamua, a me na keiki haole ma ka hele ana aku ma na ala poliuliu o ka naauao. Ua lohe mai makou no Lahaina Kekahi keiki e hoounaia mai ana.

            Moku Manuwa America. i ka Poakolu iho nei, ua ku mai ka moku mahu manuwa America Karanaka (Saranac.) He moku holo ia, he 19 mile i ka hora hookah. Ua kipu aloha ia i ka hora hookah. Ua kipu aloha ia i ka hora 12 o ke awakea o ia la, a paneia’ku e Puowaina. Ua lohe mai makou i kona Manawa e ku ana ma Acapulco, ua holo aku ke Kapena o ka moku manuwa Beritania Neoneo (Devastation) iluna o ua moku Karanaka nei a kamailio pu me Kapena Scott no ka loheia ana’ku o ke puhi ia ana o na moku okohola i kea hi. Ua noi aku ia iaia e holo koke laua e hoopio i ka moku Kenadoa ma kona ano powa ma na wahi ona e loaa aku ai. Ua uila loa ua Kapena Pelekane la; a ia wa koke no haalele iho la ia i ka aina a holo aku la, oiai ua koi aku ia o laua pu ke alualu i ka moku Kenadoa. Me he mea la, oia ke kumu i holo mai nei o keia moku. Aole i ikeia kahi i holo mai nei o keia moku. Aole i ikeia kahi i holo ai o ua moku Beritania la, me he mea la nae, ua hele ia e hooko i ka mea a kona manao i imi loa ai. Oia iho la na mea i loheia mai nei no keia moku. He mau alii opiopio ko keia moku. He 12 ka nui o kona mau pu, a he mau huila kona ma na aoao.

Mea Hou o Ke Alo Alii.

            Ke mau nei no ka maikai o ke ola o ka mea llihia. Aia no ia ma Molokai, a e holo ana paha i Maui i keia mau la iho. Ua maikai mau no ke ola o ka Mea Kiekie M. Kekuanaea, aia no ia ma kona home mau ma Papakanene kahi i noho ai.

Ua maikai uo ke ola o ke Kama Aliiwahine. i ka Poaono i hala’ku neu, ua holo mai ia ma ke Kauna nei, “a ua hoopuluia kona mau papalina i na kilihune kehau a ka makani kolonahe i ka wa a ka mahina hiki aumoe i kikoo aku ai i kona mau kukuna opulepule ma ke one hakinuu o Alio. "

Ua maikai loa ke ola o ka Mea Kiekie W.C. Lunalilo. Aia no ia ma Waikiki-kai kahi i noho ai malalo o ka ohu launiu a me kekalukalu moe ipo o Kawehewehe. i ka Poakahi iho nei, ua naue mai ia mai kona home mai o kaae-kai ma ko kakou kulanakauhale welawela nei a huli hoi aku no ia i ka wa a ka la i koili welo ue ai maluna o ka ili o ke kai. i ka makou nana’ku me he mea la, ua ani peahi mau ia ola a e hooko ana i ka na kupuna “e loku an aka ia i kea nu a ke kiu."

Ke mau nei no ke o nawaliwali o ko Aliiwahine kanemake H. K. Kapakuhalii. Ua pohala iki nae; aia no ia ma Haimoeipo kahi i noho ai malalo o na ala kupinai o na pua pikaka a me ua ala kupinai o na pua pikaka a me na ala onaona no na rose hoohakoi manao. Aia pu no me ia ke Alii opio Albert Kunuiakea. Owai la kona mea e like ai?

"O ka mauu nene aala i ke kula o Kanehou, Ua like paha a o-i like. “ Ua lohe mai nei makou ua haalele iho ke Aliiwahine Lilia Kamakaeha me kana alii kane i ka Lai Ulu o Lele, a ua holo aku i kela Poaono aku nei i Wailuku e ike i na wai eha. Ua maikai no ko laua ola.

            Ua maikai no ke ola o ke Alii Puuku D. Kalakaua a me kana aliiwahine. Aia no laua ma Honouakaha kahi i noho ai.

            Ke mau nei no ke alina nohenohea maluna o ke aliiwahine opio Likelike. Aia no ia ma ka pa o na Virgine kahi i noho ai i ke kula.

Aha Hoomalu.

Sep.1, Nahakuahi, holonui, belaia $15. Hookau, holonui, ua hoopaiia $10, me $3.00 koina. Ioane, holonui, hoopaiia $10.00 me #3.00 koina. James Clark, ona, belain $6. Hiram Kahanawai, pepehi wahine, hoopaiia $25.00 me $3.75 koina.

Sep. 2 John Cummings, pepehi ia Nakaiaeae, hoopaiia he $10.00 me $3.37 koina. Ani, (Pake) hakaka, hookuuia.        Sep 4. Kepano, (Keiki) aihue dala, hoihona ma ke kula Hanalima. Hooliliamanu, ona, hoopaiia $2.00 me $1.00 koina. B. W. Potter, hoeha ia John, hoopaiia $10. Me $1.00 koina.

            Sep. 5, Beniamina S. Fula (nika) aihue moa, hoopaiia eono malama e hana ai, a me ke koina $1.62. Ames George, ona, hoopaiia $2. Me $1. Koina. Ames George, holonui, hoopaiia $5.’ Me $1. Koina.

Sep. 6 Palaao, pepehi wahine, a hoopaiia he 20 la e hana ai me na $3.62 1/2 o ke koina.

            Sep 7, Keahi, aihue lole o Aiona, (Pake) ua hoopaiia, hookahi makahiki e hana ai, me na dala he 40.00, a me ke koina $1.00. Maikai, hoomainoino lio, hoopaiia $5.00 me $3.00 koina. Keha (w) hoikewahahee hoopaiia he 20 la e hana ai i ka hana ma Kawa.

English Column. Foreign News

Current Items. Nothing strikes the stranger at the South so prominently as the wonderful fecundity of the black race. Families of ten and twelve are common. While some of twice that number are reported

Gen. Banks delivered the oration on the Fourth at the Union celebration at New Orleans, before a numerous and ethusiastic audience. It was the most eloquent address ever made in this state. He asserted the justice, right, and necessity of conferring the elective franchise on the colored people of the South. The celebration wound ip at night with a magnificent Freedman’s torch light procession.

Henry Ward Beecher addressed a meeting in Boston in behalf of universal suffrage as a natural and inalieanable right, which exists independent of any condideration of property or ability to read and write.

All the various Southern delegations here, as well as all the provisional officers thus far appointed, are opposed to negro suffrage.

Gen. Gordon Granger, commanding in Texas, in a recently issued order, gives the people of that State distinctly to understand that slavery has ceased to exist there, and that this result involves the equality of personal rights and rights of property between negroes and their former masters.

Gen. Hatch, commanding the District of Charleston, having learned that some of the planters in their contracts for labor with the Freedmen, have introduced causes establishing a system of peonage, the negro being bound to work off any debt he may hereafter incur to his employer, has issued orders declaring all such contracts null. He also gives notice that in these contracts no language must be introduced intimating that planters design at some future day, to contest the question of the emancipation of the negroes. 

Grierson’s cavalry expedition lately passed through parts of Alabama and Mississippi never before visited by hostile troops. They report the interior of these states to be in a most prosperous condition, and report seizing hundred of thousands bales of cotton this year. Thousands of acres which had been planted in corn were ploughed up and cotton substituted. The crops generally are looking very fine.

True loyalty is scarce in Galveston, even now while Union soldiers patrol the streets and powerful fleet is anchored off the city. These narrow-minded and improverished people cling to the idea of State independence. They want to fly the lone star flag once more, subdiving thei country into four States or more, and become a recongnized power in the world.

The work of confiscating the property of unwealthy rebels has been inaugurated in Richmond, much to the consternation of the people of that city, by the seizure of the famous Tredegar Iron Works by the Government agents.

A measure has been decided upon in the Interior Department for putting into speedy operation the necessary machinery for the disposal of the public lands in the insurgent States. The Registers and Recorders have already been designated for the work in Arkansas. As soon as this is done for the other States, these officers will be ordered to repair immediately to their posts and open their offices for the sale of lands at such central points as will best meet the general convenience.

Collector Draper has paid into the Treasury $4,000,000 in gold-the proceeds of recent sales of cotton, seized as abandoned property. It is estimated that there still remain in Texas as from 100,00 to 150,000 bales of old crop cotton, while owing to various unfavorable circumstances, it is thought that this year's crop will not exceed 50,000 bales. It is also calculated that there are within the State, accumulated during the war. 5.000,000 pounds of wool. The Pacific.

Collars By the Mile. A mill in Lee, Mass, makea three miles pf paper collars daily.

 Latest News.

            By the Arctic, which arrived on the 8 th inst. we receive telegraphic news from New York to the 14 th , and from London to the 4th of August.

New York. July 22. The Tribune's Washington special despatch says the Mayor and magistrates of Alexandria, Va,, boldly declare their determination to adhere to the old State laws, and say that sooner than receive the testimony of a negro in their courts they will resign their respective offices.

The Heralds New Orleans correspondent says the first district of Alabama is at present infested by a desperate band of guerrillas, who have so far defied all efforts of the national troops with the assistance of citizens, to capture them. They not only plunder the rural districts, but have on several occsions entered Franklin and other towns, and robbed the stores.

The Herald’s special Wahington despatch