Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 36, 9 September 1865 — Ia oe e Ioane Kaimiola. [ARTICLE]

Ia oe e Ioane Kaimiola.

Auhea oe e 1. Kaimiola, ua heluhelu ou ma ke Ait Okoa, a ua ike au malaila i ke kahi mau pauku au i pane hawawa mai nei, ua ike au i kou huhu, a henehene, a me kou hoohalahala ana i ka poe misionari, a me ka Buke a Anesona. A ke olelo mai nei oe, ma ka " Paio Misionari " he maikai ka hoomana Enelani, oia hoi ka hoomana Bihopa, "Ka Ekalesia e ae e like me ia r wahi no hoi au. Nolaila, ke hai aku nei au ia oe, me ke kunalua ole o kuu manao, mamuli o kuu mea a'u i ike maka ai i ka oiaio, mai kuhihewa mai oe e kuu hoa mamuli o ko Ekalesia Bihopa au e hilinai nei, he oiaio la ia i kou manao ana.

lna pela kou manao o ka paulele aku mamuli o ko Ekatesia kuhihewa, alaila, o kou huipu ana noia me ko hoomar.a Bihopa e kue aku i ke Akua, aia iloko o ka Ekalesia au e hiilani nei, na mea hilahila he nui wale, e hiki ole ai ke hoopuka ia aku, nolaila, ke kau leo aku nei au ia oe e kuu hoa, mai paulele aku oe iiaila, he kuhihewa loa ia ou, aole he £kalesia Bihopa, aka, he £kalesia kue maolia i ke akua, e like me kou kue ana i ka poe raisionari a me ka buke a Anesona, aole no hoi he wahi kuleana iki o ka Ekalesia Bihopa mai a lesu Kristo mai. 1 mai paha oe, na wai mai hoi ia. ? Ke hai aku nei au ia oe, me kuu manaoio kanalua ole, na Heneri VIII. no ia i kukulu ke Alii o Beretania, oia ke kumu o ka Ekalesia i hooponoponoia mamuli o ka manao kanaka o ke alii, a e hoomakaia nei i ka makahiki 1562. Aole e hiki ia'u ke hai ia oe, i ka moolelo o ka mea nana i kukulu i ko hoomana Bihopa, eia hoi o Heneri VIII., ke Alii kolohe, no ka mea, he mea weliweli loa ia, a he mea hilahila loa no hoi ke hoike ia aku kana mau hana koioiie, aka, ina makemake oe e ike maka maoli, alaila, e nana oe i ka moolelo Beritania no Hume aia ma ka mokuna 12, malaila paha oe e ike ai i kekahi mea kupanaha. Ke i mai nei hoi oe, he Ekalesia oiaio ka Ekalesia Bihopa. • Ke hai aku nei au ia oe, ina hoi ha he Ekalesia oiaio ka Ekalesia. Enelani au e hilinai nei, no keaha la hoi i haalele ai kekahi mau kumu Bihopa, he poe naauao lakou ma Beritania ? Mai ka makahiki 1841 a hiki i keia wa, nui loa na kahuna Bihopa kaulana, i haalele i ko lakou Ekalesia Enelani; r, un komo mai (akou ika Eka)esia Katolika oiaio : Eia malalo nei ko lakou mau inoa, a me ko lakou wahi i noho ai, ame ka la me ka malama o lakou i huli mai ai ma ka aoao oiaio, a me ka makahiki no hoi o lakou i haalele ai i ka Ekalesia Bihopa, e hoolaha mau nei i ke kuhihewa ma Hawai* nei. Makahiki 1845. John Campbell ma Oscott, huli mai ika la 27 o Marati. John Moore Capes, knhUna nui iloko o ka Ekalesia ma Bridgewater ma Oscott, huli mai i ka la 27 o lune. G. Montgomery, kahuna ma Castleknock ma Oscott, huli mai i ka la 27 o lune, G. Ward/elhno no ke kula nui ma Balliol Ozford, huli mai oia i ka la 3 o Sepatemaba ma Ladana. Brook C. Bridges, huli mai ia i ka la 25 o Sepateroaba ma Ladana. John H. Newman feUow. Oia ke knhuna kaulana loa ; ua hiki mai ke kaulana o kona inoa ika poe Bihopa maanei. He kahuna naauao loa keia, ua kakau no oia i kekahi mau buke kaulana loa ; a ua huli mai nae oia i ka la 9 o Augate ma Littlemore. F. S. Bow(es, ua huli mai hoi ia i ka la 9 o Okatoba ma Littlemore. K. Stanton, huli mai ia i ka la 9 o Okatoba. John Walker, huli mai ia i ka la 21 o Okatoba ma Oxford. T. H. Neve, huli mai ia i ka la 27 o Okatoba ma Prior Park. Fred Oakley fdUno, no ke kula nui ma ' Balliol, oke kahuna ia o ke Cathedral no Lichfield. Oia ke kahuna kaulana loa ma Beritanin, nana no hoi i kakau kekahi buke kaulana ; ua huli mai nae oia i ka la 29 o Okatoba ma Oxford. W. Faber fellow, ma ke kula nui ia o " University Oxford," ua hana no hoi oia i kekahi mau buke kaulana, a ua huli mai no ia i ka la 17 o Novemaba ma Northampton. Aka ea ? Ua makehewa loa au ke kakau aku ia oe i na inoa a pau o keia mau kahuna kaulana loa iloko oka Ekalesia Bihopa, no ka mea, ua huli mai lakou ' mamuli o ka Ekalesia Katolika iloko o ka makahiki 1845, ua komo mai lakou a pau he 24 iloko o ka manaoio hookahi oka Ekalesia; he poe kahuna kaulana wale no lakou, be nui no na mea eae I koe, aka, aole r hiki īa'a ke hai aku a pau, rio ka mea, aole noe pau ana kou kanalua ke haiia'ku ia oe na rae& a pau, no ka mea, ua ikaika iloko ou na mea e nahili ana ia oe. Aka, he nui no ko'u aloha ia oe, no kou hahai aku i ka leo o ka mea e alakai ana ia oe iloko o ke kuhihewa mau, a mau loa'ku no paha auanei; aloha ino oe, ame ko Ekalesia Bihopa, a me na kumu au, ke hiki mai ka manawa i manao ōle ia maluna o na mea a pau. E i ala e ! mai manaoio aku oe i k« knhihewa o pilikia oe. He ppe

Ukoa e like me ka poe kahuna Bihopa ma Peleula nei. Aka, he poe naauao nae lakou, kaulana loa ko lakou naauao mamua o ka poe Bihopa ma Honolulu nei. Ua hiki mai ko lakou mau buke ia nei, a me ko lakou mau inoa, a me na wahi i noho ai ua poe kahuna la, aka, aole nae hoi i hai aku ko mau kumu ia oe, ua huna paKa lakou, aka ea ! Ina makemake oe e pau kou kuhihewa, alaila, e ninau mai oe ia'u, alaila, pau kou kuhihewa. £ aloha auanei oe e hoopili mea ai. B. Lūakaha. Kulanakaahale Aiii o Honolulu. Mohumaho Kilauea, ) Kawaihae, Aug. 24, 1865. > INA MiiKAMAKA OIAIO ) o ka Nupepa Kuokoa : J

Aloha oukou. (Ja haalele aku au i k<a Kulanakauhale Alii ma ka la 21 o keia malama, be 25 minute i koe hiki ae i ka hora 5 o ke ahiahi, hoomaka ka huila i kana hana, o ka niniu poahi hoilua keakue a ka huila, a pakele au mai haule. Ma ka hora 2 oia po, pii ae au mai lalo o ka moku, e kau mai ana o Molokai ma ka Hikina Akau mai o makou aku ; nana ae la au ina ouli o ka lani iloko o na Hoku, e kau ana o Hokukookelewaa ma ka Hikina Hema mai o makou aku, o Nakao aia ia mamua pono o makou; ia manawa mahope iho, hoi hou au e moe, aole i luiliu, lohe au i ka leo o kek&hi ohua eemoku. " Palekana, komo kakou ike kowa o Pailolo." Ia wa, pii hou ae au iluna, ike aku la au ia Humu a me ka Hokupaa o ka Hema e kau ana ma ka Hikina Hema iki mai o makou aku. la wa hele aku la au ia Geogi Macarita, i aku la. Aole kakou e komo ma ke kowa, no ka mea, ua haaleie ka ihu o ka moku ia Humu, ina ma keia ihu kakou, e loaa e ka Pali o Kaholo mamua o kakou, no ka mea, eia o Keoe mamua pono o ka moku. Pau ka'u olelo, hoi hou au e moe, i puoho ae kuu hana o ka hora 6 ia o ke kakahiaka, aia hoi, o ka Pali o Kaholo mauka koke o makou.

He 15 minute i koe e hiki aku ai i ka hora 10 o ke kakahiaka o ka la 22, hiki aku la makou i Lele, aia hoi, ua hooluuia ke kula panea o Puopelu e na wai hooluu omaomao o na lau-ko, me kuu manaolana e halawai mua ana wau me Hon. A. M. Kahalewai, a me J. W. H. Kauwahi Esq. kekahi mau makamaka nui o ke Kuokoa, aole nae i hiki, no ka mea, he okoa ko ke Kupakako manao. Ua akolu hora ko makou ku ana malaila, no ka mea, ua pilikia ka Ipu Mahu no ka hemo ana o kekahi paku e hoopaa ai i ka mahu.

Haalele makou ia Lahaina i ka hora 12* hiki aku ma Kamaalaea i ka hora 4 ahiahi malaiia' ko Mr. Pareka makua lele ana me kana kaikamahine opio, e holo ana laua i Makawao. A no ka poeleele ana o makou i Maalaea, ua haalele ke Kilauea ia Kalepolepo, hiki aku la ma Makena i ka hora 9, a ma ka hora 12 oia po ka haalele ana ia awa, hiki aku ma Kawnihae nei i ka hora 9 kakaka la 23, ua nui ka makani ia manawa,Wl(n mea, e paana ka eleue ka makani kalohe o keia wahi. Ma ka hora 12 awakea, haalelo makou i keia wahi, hiki aku ma Kaawaloa i ka hora 6 ahiahi. la manawa, hoomanao ae au ia Honolulu, no ka mea, e pili ai»a ko Kilauea ika Wapo; ua ano like ioa ia Wapo me Hale Kuke kahiko. Aka, e waha iho ana 11 ka pali kapu o Keoua" maluna o malou. Ua halawai au me ke Kakauolelo Nui o ka'Aha Kiekie malaila, a ke hoi aku nei oia i Honolulu. Ma ka hora 8 oia S> iho, haalele ia Kaawaloa, hiki hou ma awaihae nei i ka hora 10 o keia kakahiaka. la'u e kakau ana i keia leta, ke hoohei mai nei na paniolo a John Parker i na bipi iloko o ka pa, e hooili mai i ke Kilauea nei. Ke manao nei au ano, e !ele iuka e nana hou i ke kahua o ka Hale Alii o Keoua, a me ko Kamehameha ma Kawaihae nei, e ana aku me ke Panana a me ke Kaulahao, a pau ia, alaila e pii aku i Puukohola a me Mailikini. Ua loaa ia'u he moolelo hou no ke kuokoa ma keia holo ana mai nei iloko o keia mau po ekolu. S. N. H.