Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 36, 9 September 1865 — Ka Moolelo o Heneri Opukahaia. [ARTICLE]

Ka Moolelo o Heneri Opukahaia.

riĒLU i. ' Kona wahi moolelo mamua o kona hiHe kanaka o Honeri Opukahaia no Hawan ka inokupum kaulanaa laukonaboi o Ka» Pse .Aina Hawaii. Ua ]ianau ia ika makahiki L792. He mau mnkaninana kona mau inakua; aka oa $iii fiae kona makualiine i ka ohana o na*lii; O kona inoa o Kumuola; ao ka ihoa o kona makuakane aole i maopopo. I ka wa i hiki aku ai o Uo Opukahoia mau makahiki i ka mni a umikumamalua paha, pepehiia kona mau makua mamua pono o kona mau maka. Elua wale no laoa o kona ohana i ola, oia a me kona wahi mūH loa nona na malama ekolu. Ua māiiao lana ia e hoola i kona wahi jfokli mni ktL popilikia mai i ili iho ai maiuna o kona i«au makua, nolaila, ua hopu aku ia i kona wahi pokii a kau ae ia ma kdiia kua, a holo akuMa mai ka enemi akū; aka, ua loāa aku no ia i ka poe i aluiiltf aku, a pepehi mainoino ia ua wohi pokii la ona. Oka moolelo oia wahi ua kākau ia ina keknhi buk6 e aku mamuli o ka mea i hai waha ia aku e Opukahuia.

'* I kekahi Ja ua hoopaapaa iho kekahi mau aoao no ka palena o ka aina. halaw&i iho ka poe kaua, a ia wa i luku aku ai luku mai. O ka aoao o ka makwakane o Opukahaia, ila hoopioia, a auhee nui aku* Mahope iho o ka hooauhee ana aku a ka aoao lānakila ia lako » mni ke kula aku, huli aela lakou a luku aku la i ko laila mau kauhale me īia ohana o ka poe i auhee aku; eia nae lia kukala e eia aku ka hoea ana aku. Hopu iho la ka makuakane i kana wahioe a me kana mau keiki elua a holo aku la i ke kuahiwi. Malaila kona wahi i pee ai no na la he ftui wale me kona ohana iloko o ke ana. Aka, mahope iho, no ka nui loa o ko lakou makewai hele aku ia lakou i kekahi wai koke aku. Malaila ko lakou wahi i hoohikilele io ai i ka hoea ana mai o ka enemi, oiai laKou e hoopau ana i ko lakou m ikewai. la manawa ua holo koke aku ka makuakane, aka, iaia e holo ana, uwe aku la kana wahine a me kana mau keimnu_la. ]ii ia iilkpil a hoi hou mai la. I kona manawa i ike mai ai ua kokoke aku ka enemi, holo hou nku la ia; a i ka ike ana hoi o ka enemi i ke aloha o kamakuaknne i kona ohana, hopu hou iho la lakou i kana wahine a me kana mau keiki a pepehi iho la ia lakoū me ka hoowalewale nku ia ia aole ia e holo hou. A no ka hiki ole iaio ke hoomanawanui i ka uwe kumakena mai a kona ohaiia, holo hou niai lu ia a hopuia e ka poe enemi, _a okioki ia iho la oia me kana wnhine a liiiii loa. I ka wa a ka poe enemi e okioki ana ia laua, laI iu aku la o Opukahaia i kona wahi pokii a haawe aela me kona manao e holo i pakele, no ka men, ua nneane nmikumahia ka nui o koiia mau makahiki ia manawa. Aka ua alualu koke ia aku no ia n loaa no, a hou ia kona wahi pokii i ka ihe iaia e haawe ana. Eia nae ua hoola ia no oia. no ka mea, aole ia i uuku loa e hiki ai li iaia ke hooluhi aku, aole no hoi i kanaka makun ia e hiki ai la iaia ke hakaka aku." I*keia manawa, aia ō Opukahaia iloko 0 na linm o ka enemi, he pio na lakōu; a ua hoihoi ia aku ia ma ka hale o kc kanaka nana i pepehi konamau makua. Meia kona wahi i noho ai a hiki i kona wa i loaa ai i kc kaikaina o kona makuakane a nana hoi i noi aku i kona mea nana e malama ana, a ua ae ia mai oia e hoi meia. Ia wa ua hoihoiia aku ia me kona ohann, a malamaia oia e iike me kana keiki ponoi loa. O ke kaikaina o kona makuakane, he Kahuna, a o konn kulana ia manawa, he kulana kiekie, he Kahuna Nui no ka mokupuni. O kona manao o ke ao ia Opukahaia ia oihana hookahi, Ua ao aku ia ; .pia t na pule \oihi rae Ua hooimiamaa aku iaia ma ka pule |Mnepine ana i ua mau pule la i na la a pau ilokooka Luakini ,o ke akua Kii. I kahi manawa, ua hoomaka iho ia i ka pule ana 1 ke kakahiaka nui mamua o ka puka ana o )a; ka i kekahi manawa i ka po a ao. O kekahi o ia inau pule ua hoopuka pinepine ae ia i mea e hoolenlea aku ai i kona mau hoaloha mahope iho o kona hiki ana aku i Amerika. Ua pili ia mau pule i ke «no o ka makani, i ka pomaikai o ke Aupuni, a me kona kue ole ja mai e nn enemi, a o ka oi aku nae. o ke ola a me ka noho olioli ana o ke Alii. Ua noho iho o Opukahaia me'ua m»\-

kuakane kahuna nei ona ma ka laua oihana hookahi a hiki wale i kona wa i haalele ai i kona one hanau a holo aku i ka aina e. Malaila kona wahi i manao lana ai e imi i ka hauoli o ka make ana o kona mau makua i laweia aku ai mai ona aku, a hiki ole hoi i kekahi waiwai o kona aina hanau ke pani itio. \ No kona holo ana i Amenka, a me kona hookipa ia ana e ia aupuni, e loaa no iainoolelo ma kana mea i kakau ai he mau makahiki mamua o kona make ana. O keia wahi moolelo, i ka poe e heluhelu mai ana, aole paha e ole ko iakou makemake me ke aloha pu iho i ka hua i loaa iho ike kanaka opiopio hoomanakii. £ paiia ana no ia mau mea, he uuku loa kalii mea i hoololiloli ia. O kona mau manao a me kana olelo, aole e hoopoina ia, aka, e malama ia no. Ua kakau ia keia moolelo mai ka manawa mai i make ai o kona mau makua. (Aole i pau.)