Ka Nupepa Kuokoa, Volume IV, Number 36, 9 September 1865 — HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI. [ARTICLE]

HUNAHUNA MEA HOU O HAWAII NEI.

Ahahui Euaneuo o ka Mokupūni Oahu. Ua hoopaneeia ka halawai o ka Ahahui Euanelio o ka Mokupuni o Oahu nei; aia i ka la 10 o Okatoba ma Waianae. A. Kaoliko, Kakauolelo. O 1a ma Ewa.—O ka hana nui o na Fa« tuhiva e noho mai nei ma Ewa o ke o ia. Ua akamai loa lakou ma ia hana, aole e hala ka ia ke hou iho Ke Kii o Ko kakou Moi Kamehameha V. —Ua ike iho makou ike kiio. ko kakou Moi ma ka hale kukdala o Severance. Na Ku-aku-a i pena, a e luluia ana, elua elala ke kuleana. Hula ma Lahaina.—Ua pniapala mai nei o Kalaaukumuole o Lahaina ia makou, e hai mai ana ia i ka ulu nui ana o ka hula ma LahaYna. Ke kapeku nei ia l kona huelo ma ia kihapai maikai. Nona Kula maoli :—Ua lohe wale mai nei makou elua no la kula o ka hebedoma o na kula mai Ewa a hiki i Waialua, no ka nele ka o ka waihona dala o ke Aupuni i ke dal:i, ua hele mai nei ka aku piki mola. No ke ahakeia? ■ No Mika Bele o Wailuku.—l kela mau pule» aku nei, ua hoi mai o Mika Bele o Wailuku, Maui, Ua onawaliwali nae ia ; aole nae o makou manao e kaumaha loa ana ia. - Manienie Loloa.—Ua ike hou iho nei makou i ka manienie i oi ae ka loloa mamua o ka maūu 6 kahi o Makale, aia no ma kahi 0 Lewiss, ka haole kupa ma Pawaa. He keu no o Pawaa o kahi mauu loloa. Na Kii Hou.—lna oukou e naue ae ma ka Hale Pai Kii o Weed ma, e ike no oukou 1 na kii o na mala-ko o Maui a me ka mauna o Haleakala, a me ke kii o ka Halekula Alii ma Kahehuna, me na haumana ; a me kekahi mau kii e iho. He keu ka nani. Na Keiki Hawj6l—l kela Poaono aku nei, ua holo aku ke keiki a Mi. Koana a me Laimana o Hilo i Amerika, maluna q ka moku kialua Keniuclsy. 1 holo aku nei laua i ke kula hana hma. Na Buke Huinahelu.—Ua pau iho nei ke paiia ana o na huke Huinahelu, a eia ke humuhumuia nei. Aole paha e liuliu e paa koke no, a e loaa no ma ka Hale Aupuni ma ke Keena o ka Oihana naauao. Kula Holomoku.—Ua hoomaka iho nei ke Kula Holomoku i ka Poakahi iho nei. O Ku-aku-a ke kumu. Aia lakou ma ka halekula o W. N. Pualewa e kula nei. No ka Meli.—Ua ike iho makou ua nui launa ole na meli o ko kakou mau awawa nei. Ma Kalihi, ua nui na meli iloko ona puha īaau, a ua loaa no ka hone. a ua ono no hoi e like me ko Kona e laweia mai nei ianei. He mau meli hihiu nae keia. Laweia eka make.—l ka po iho nei oka Poakolu, make o Stapenhorst (ka haole oleio-e opunui) i inu hewa i ka laau make. Ua kuhihewa ia, oin ka laau inu maloko, eia ka auanei o ka laau hamo ma\Vaho. Poino no ke kolohe. —1 kela Poaono aku nei, aia hoi e holo ana : ke kaa o Kapena Kopena mawaho iho o ka Nekina, ua puiwa na a hina kekahi lio ilalo. Ua loaa iho ka poino i keia haole no kona uhauha, a ua ike mauia no kona ano e ka poe i ike iaia. Na Buke Ai oka La.—Ua pau iho nei na buke Ai o ka La ike paiia a ke humuhumuia nei. Elua taiisani ka nui, ahe 14 aoao oka buke hookahi. No na Kula Sabati keia buke, a e makaukau koke ana no ma keia mau ia iho. Luna Palapala.—Ua makaukau o J. H. Peti keiki a Kapena Pett ka, mea e holoholo nei maluna o na moku leta o kakou, e hana no kahi uku oluolu loa, a e kokua i kona inau makamaka Hawaii ma ka Hooiaio ana ina palapala o kela ano keia ano. Aia kona Keeoa Hana ma ka Hale Baneko o Bihopa ma.

Ka Lunakanawai Kiekie.—CJa holo aku nei ka Lunakanawai Kiekie i Hawaii maluna oka mokuahi KUauea. I holo aku nei ia no ke Kau Jiure ma Hilo, Hawaii, o ka la 19, me ka Aha Kaapuni ma Waimea, e hoomaka ana i ka la 5 o keia malama. Ke Kii o Linekona a me. Wasinetona. Ua ike iho nei makou 1 ke kii o Linekona ame Wasinetona. O Wasinetona ae maluna me ka lei e paa ana ma kona lima, a e hoolei iho ana ia Linekona. Ika nana'ku ua nani maoli io no, me he mea la he mau anek. KoEna a ka mokū Kenauoa.—l ka Poaha iho nei ua ku mai elua moku mai Kapalakiko raai, a maluna mai o laua na kanaka Hawaii i hoi mai nei, oia hoi ka poe pio ke koena ake Kenadoa. He 25 i hoi mai nei maluna o ka moku Pqly>iesi!m< & he 20 ma ka moku Arctic. Ua lohe mai nei makou ua hookipa maikaiia lakou e Pafte, keiki a Limaikaika. Pela no paha ka pilina Hawaii. Haūoli ka manao ke ko io :—1 ke Sabati i au i kunewa ae nei, ua poha ae na leo liilii mai na haumana kula Sabati ae o Kawaiahao, aole lakou e hoohiki wahahee maia hope aku, ma ka ninau ana a ke kahu oia kula, aole hoi pela na leo o kahi poe o ke kaona nei e hoohiki ino ana, he moga?iz he lepo a pela wnle aku. E ala !e na haumana o Kawaiahao a e holo imua e hopn i ks he kau oka lanakila. Mai hoohiki ino iki, a hoohiki wahahee hoi. Uhauha koke no.—l ka Poalua iho nei, ua ike iho makou i kekahi ona pio ke Kenaāoa e uhauha ana i na wahi dala uuku i loaa iaia ma kona kepa ana iho nei e holo ika aina lepo manu. CJa inu iho ia a ona, a hele aku la e kapapa hele i ko hai kuleana, a ia wa ua tniki mai ke owau no ka hemahema, a o ka poohu koke iho la noia o ka lae i ke Kanawai. Ka hana kupanaha a na Luna Helu o Puna Hawaii.—Ua kakau mai nei o J. W. Heleloa o Hilo ia makou i ka auhau kupono ole ka o ko laila Luna Helu ; ua auhau m ka kekahi lio opiopio ona. Aole no hoi oia wale, aka, o ka mahaoi kekahi o kekahi poe e aku i ka hai i kona mau waiwai i na Luna Helu. Eia kekahi, oka h'ooi wale aku oka Luna ika auhau. Ina ka e hooponopono mai ka mea holoholona, o ka eha koke aku la no ia. Pela ka makou mea i lohe mai nei, aka, alia nae makou e hooiaio aku, oiai aole makou i lohe ī ka lakou la. Haunaele ma Ulakoheo.—l ke ahiahi Poaono īno nei, ho hnunaele "kai ikeia ma Ulakoheo mawaena o kekahi mea kuai-bipi a me ka mea dala. Aole no hoi o laua wale no, aka, ua lele mai kekahi kanaka ano hookiekie me kona manao e kui i ka mea dala, aka, iaia e hoomakaukau ana e kui, lohe aku la au i ka kekahi kanaka nui puipui e ku ana ma ko'u aoao, u Ina oe e kui, hooiele keia poka pahu maluna ou. Hilahila ole hoi kela wahi kanaka," ia wa, unuunu ae la ia i kona lole iluna, e ake ana ia e kui i ua kanaka la, ina ia i ike ua kui i° oia, aka, aole nae ia i kui no ka pau e ana. Holo ka hana ma Onomea.— Ua poloaiia mai nei makou e J. W. Kahumoku o Onomea, i ka holo o ka hana ma Onomea, -oia hoi ka mahiai ana i na eka ko he 12 ka nui ika la hookahi. Pela no hoi ka pob oki ko, e pau ana na eka elua ika la hookahi. 0 ka hale puhi-ko, he 11 ipuhao hoomo-a ko, a eono misini hoomaloo ko. Oka inoa ona kanaka malaila, he poe lopa t oia ka poe mai pili rrmu a me ka poe hele i ka lmna a pee i ke amaumau. Oka inoa oka poe mai hoopunipuni, he pili moena, a be o-u ko ka poe hoomaalea i ka hana, a hepalaai ko ka poe ikaika ole ika hana ana. Oka inoa o ka poe ikaika i ka hana, he pakawai. ' Nu Hou no Aukina o Onomea.—Ma ke kakau ana mai nei o L. Noholoa o Onomea, Hi!o ia makou, ua ike iho makou i ka hoi ana'ku o Aukina mai Honolulu nei aku a ku i Kawaihae, a pii a moe mn Waimea, a i ke ao ana'e, hele aku la ia me kona mau hoahele a nalowale iho la ke alanui i ka noe. Eia nae, ua moe no lakou ma ke kuahiwi me ka ai ole i ka ai a ao ia po, a hoi hou laua i Waimea. Ona wahi kanaka keia,| hele no laua i ka laua hele a hoi hou no hoi! laua i Waimea. ——— He Leo mai ka Po mai. Ua halawai iho makou me ke Au Okoa o ka Poakahi iho nei, a ua ike iho makou i ka manno nona ke| poo, u Ke kauoha hou mai nei," e pane mai ana ia makou no ko piakou koi ana'ku i ko makou mau e hoihoi aloha mai i ka Helu 32, oiai ua nele makou. Ma ko makoa alawa ana iho, me he mea la, oa hele kft mea nona ia manao i Kuahewa. He mea maopopo jna aole i aloha kekahi kenaka i kona hoalauna, aole no iaialoha iaia iho. Ina aole i komo ke aloha iloko oea, e pono no iaia ke aua i kana, malia paha o kona manao wale no ia, aole o ko ka lehulehu. Ke manao nei paha ia o kona leo kaka-na awahua ke kumu e emi ai o ke aloha, ka mea i kanuia iloko o ko Hawaii nei "niau kupa, me he mea la, ui hanauia oia ma Uta, ka aina nn Moremona, aole ma Ha. waii nei.

Kulanui o Punahou. — Ca hoomakn »ho nei ke Kulaoui o Punahou i ka Poakoiu iho nei. Ika Poalua aku, ua ninaninauia na haumana hou. Ua hauoh iho makou iko makou ike ana iho ke hooikaika nei na keiki Hawai» e komo ia kula. O loane Poli a me Davida Maleka' na keiki i haalele iho i ke kuh o Kahehuna, a eia laua i ka panepoo o n.a kula ma Hawaii nei, kahi i huipu ai me ko laua mau makamaka opiopio i komo e aku mamua, a me na keiki haole ma ka heie ana aku ma na ala poliuliu o ka naauao. Ua lohe mai makou no Lahaioa kekahi keiki e hoounaia mai ana.

Moku Manuwa Anerika.—l ka Poakolu iho nei, ua ku mai ka moku mahu manuwa AmeriKa Kar<maka (Saranac.) He moku holo. ia, he 19 mile ika hora hookahi. Ua kipu aloha ia i ka hora 12 o ke awakea o ia la, a paneia'ku e Puowaina, Ua lohe mai makou i kona manawa e ku ana ma Aeapuleo, ua holo aku ke Kapena o ka moku manuwa Beritania Neoneo (Devastation) iluna o ua moku Karanaka nei a kamailio pu me Kapena Scott no ka loheia ana'ku o ke puhi ia ana ona moku okohola ike ahi. Ua noi aku ia iaia e holo koke laua e hoopio i ka moku Kenaāoa ma kona ano powa ma na wahi ona e loaa aku ai. Ua uila loa ua Kapena Pelekane la; aia wa koke no haalele iho la ia i ka aina a holo aku la, oiai ua koi aku ia o laua pu ke alualu i ka moku Kenadoa. Me he mea la, oia ke kumu i hoio mai nei o keia moku. Aole i ikeia kahi i holo ai o ua moku Beritania la, me he mea la nae, ua hele ia e hooko i ka mea a kona manao i imi loii ai. Oia iho la na mea i loheia mai nei no keia inoku. He mnu alii opiopio ko keia moku. He 12 ka nui o kona mau pu, a he mau huila kona ma na aoao.